کنگره سازمان الفتح راه گشای حل مسئله فلسطین؟



با اعلام نتایج کنگره سازمان الفتح که در هفته دوم مردادماه در ”بیت‌اللحم“ برگزار شد، مشخص است که رهبری این عمده ترین جریان سیاسی فلسطین به نسلی جوان که در جریان مبارزات دو دهه اخیر پرورش یافته اند، منتقل شده است. تحلیل گران مطلع معتقدند که این تغییرات منشا ایجاد تحرّک بیشتر در جنبش آزادی بخش ملی فلسطین و مبارزات آن در راستای احقاق حقوق مردم فلسطین خواهد بود.
بر اساس لیست اعلام شده روز 19 مردادماه در جریان انتخابات برای تعیین ترکیب کمیته مرکزی جدید، در کنگره اخیر الفتح، که برای اولین بار پس از پنجمین کنفرانس آن، در تونس در سال ۱۹۸۹، برگزار می شد، مروان برغوتی، دبیر کل محبوب الفتح در کرانه غربی، از جمله انتخاب شدگان به نهاد اداره کننده ۱۸ نفری این سازمان است. مروان برغوتی زمانی که قیام مردم فلسطین در جریان ”انتفاضه دوم“در سپتامبر ۲۰۰۰ آغاز شد، رهبری شاخه پیکارگر ”تنظیم“را به عهده داشت. رهبر محبوب و سرشناس جنبش مردم فلسطین بر ضد اشغالگران در سال ۲۰۰۲ توسط نیروهای اسرائیلی دستگیر شد و در سال ۲۰۰۴ در یک دادگاه اسرائیلی و در جریان محاکمه سئوال برانگیزی به اتهام ”دست داشتن در پنج مورد حمله منجر به مرگ غیرنظامیان“مجرم شناخته شد و به پنج بار حبس ابد محکوم شد. او همواره این اتهام را ناروا دانسته و خود را از هرگونه جنایتی مبرا اعلام کرده است.
محمد دحلان، شخصیت پراقتدار پیشین الفتح در نوار غزه که در این انتخابات به کادر رهبری برگزیده شد، بر این نظر است که این انتخابات” آغازگر آینده‌ای نوین برای جنبش و دوران دموکراتیک نوینی است.“ اما در این انتخابات همه کادرهای اولیه و همراهان یاسر عرفات جایگزین نشدند. سه تن از قدیمی‌ها کرسی خود در شورای عالی را حفظ کردند، و سلیم زنون، یکی از بنیان‌گذاران اردنی الفتح که نمونه نسل پیشین مورد حمایت محمود عباس است، توانست به کمیته مرکزی راه یابد. یکی از پیآمدهای قابل توجه کنگره الفتح و به قدرت رسیدن رهبری جدید در این سازمان را باید در تبریک حماس به آن تلقی کرد. محمود ظهار، رهبر حماس، عنوان کرد که نتیجه انتخابات گشوده شدن راهی را برای گفتگو بین دو جریان قدرتمند فلسطینی که برای مدت طولانی در گیری داشته اند، بشارت می دهد.

یک رهبر جدید؟
بسیاری از مردم فلسطین مروان برغوتی را یک رهبر آینده جنبش فلسطین قلمداد می کنند. نتایج یک نظر سنجی عمومی که امسال انجام گردید نشان داد که در صورت برگزاری یک انتخابات ریاست جمهوری در فلسطین برغوتی هم رهبر حماس، اسماعیل هانیه، و هم محمود عباس، رئیس جمهور کنونی فلسطین را به سادگی شکست خواهد داد.
برغوتی که برای دهه ها از طراحان و رهبران جنبش مردمی فلسطین بود، در اواخر دهه 1970 به جرم سازماندهی حمله به اسرائیل دستگیر و به اردن تبعید شد. او در سال 1994 و پس از امضای توافقتنامه اسلو بین اسرائیل و سازمان آزادیبخش فلسطین، به خاک فلسطین بازگشت. محبوبیت مردمی او عمدتاٌ ریشه در نقش رهبری او در جریان ”انتفاضه دوم“و در زمانی که او شهردار راملله بود، می باشد. او همچنین یکی از طراحان اصلی ”سند زندانیان“در سال 2006 است. این سند که خواستار تشکیل یک دولت مستقل فلسطینی در محدوده مرزهای قبل از 1967 و همچنین ”حق بازگشت“برای پناهندگان فلسطینی بود، توسط همه زندانیان فلسطینی که همه جناح های اصلی جنبش فلسطین و از جمله حماس را نمایندگی می کردند، به امضاء رسید.
مروان برغوتی از منتقدان سیاست های رهبری سازمان آزادیبخش فلسطین در دو دهه اخیر می باشد. او معتقد است: ”ما هفت سال در جریان انتفاضه بدون هیچ مذاکره ای مبارزه کردیم. و آنگاه 7 سال مذاکره کردیم بدون اینکه هیچ انتفاضه ای در برنامه ما باشد. اکنون شاید زمان آن رسیده است که به طور همزمان هم مذاکره و هم انتفاضه را جلو ببریم.“
انتخاب مروان برغوتی به کمیته مرکزی الفتح، بحث های جدی را در میان سیاستمداران اسرائیلی دامن زده است. تعدادی از وزرای دولت اسرائیل و اعضای کنست، پارلمان اسرائیل، در رابطه با امکان گنجاندن برغوتی در لیست تعویض زندانیان از دو طرف، و اینکه برغوتی در مقابل آزادی گیلاد شالیت، نظامی اسرائیلی که در جریان درگیری های 2006 به چنگ نیروهای حماس افتاد، سخن گفته اند.

دورنمای حل مسئله فلسطین
در طول دو دهه گذشته و در جریان سال هائی که الفتح نقش برجسته در مذاکرات صلح و اداره حکومت خودگردان فلسطینی را داشته، شهرت و محبوبیت آن بر اثر شواهد فساد گسترده، عدم به کارگیری نیروهای مستعد و متخصص در اداره امور، غافلگیری افتضاح آمیز در انتخابات سال 2006 و شکست در برابر حماس، و عدم موفقیت در برپایی یک دولت مستقل فلسطینی به رغم ده‌ها سال مذاکره، به شدت ضربه خورده است. پیشرفت اقتصادی اخیر در کرانه غربی، که تا حدی ناشی از تصمیم بنجامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل در کاهش محدودیت‌های اعمال شده بر مناطق فلسطین نشین به عنوان بخشی از برنامه ”صلح اقتصادی“‌اش بود، بخت و اقبال الفتح را باز کرد. اما در چشم بیشتر فلسطینی‌ها این بهبود وضع، در برابر مسئله مهمتر حرکت و پیشرفت به سوی استقرار یک دولت مستقل، دستاوردی بسیار ناچیز است. کنگره الفتح اگرچه روند راکد صلح با اسرائیل را تأیید کرد، اما ”حق مقاومت در برابر اشغالگران“را نیز برای خود محفوظ نگه داشت.
صائب عریقات دیگر عضو جدید کمیته مرکزی الفتح، تأکید کرد که اسرائیل باید تمام سرزمین‌های اشغالی در جریان جنگ شش روزه را باز پس بدهد. به گفته صائب عریقات: ”جنبش الفتح صلح می‌خواهد، اما دستیابی به صلح بدون عقب رفتن اسرائیل تا مرزهای سال ۱۹۶۷و استقرار یک دولت فلسطینی در درون مرزهای ۱۹۶۷، به پایتختی اورشیلم شرقی، امکان‌پذیر نیست.“
روز دوشنبه ۱۹ مرداد آویگدور لیبرمن وزیر خارجه اسرائیل در دیدار با نمایندگان دموکرات ایالات متحد آمریکا اظهار داشت که به غیر از ”حماس در نوار غزه و الفتح در کرانه غربی“نهاد فلسطینی دیگری برای مذاکره با تل‌آویو وجود ندارد.

 

برگرفته شده از نامه مردم ارگان نشراتی حزب توده ایران