ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺖ جنرال ﺟﯿﺎﭖ، ﻗﻬﺮﻣﺎﻥ ﻣﻠﯿﯽ ﻭﯾﺘﻨﺎﻡ

جنرال وو نویِن جیاپ (یا: ژَپ)، فرماندة برجستة نیروهای نظامی ویتنام، روز جمعه ۱۲ (میزان ) ماه، در بیمارستانی در شهر هانوی، پایتخت ویتنام، درگذشت. دوست و دشمن، جنرال جیاپ را یکی از هوشمند‌ترین، خستگی‌ ناپذیرترین، و بانبوع‌ترین فرماندهان و استراتژیست‌های نظامی تاریخ معاصر می‌شناسد. او کسی بود که در مقام فرماندهیِ نیروهای نظامی ویتنام شمالی، و سپس ویتنام یکپارچه، بیرون کردنِ اشغالگران فرانسوی و سپس آمریکایی از سرزمین‌های ویتنامی را رهبری کرد. جنرال جیاپ روز ۲۵ ﺍﮔﺴﺖ ۱۹۱۱ در شهری در بخش مرکزی ویتنام به دنیا آمد، جایی که در آن زمان بخشی از سرزمین‌های هندوچین زیر قیمومیت فرانسه بود. او در زمان مرگ ۱۰۲ سال سن داشت، و یکی از آخرین بازمانده‌های نسلی از ویتنامی‌ها بود که قهرمانانه با ابرقدرت‌های اشغالگر جنگید و آن‌ها را به زانو درآورد.

وو نویِن جیاپ، فرزند ملّتِ ویتنام، کمونیستی فروتن و دوست مردم بود. او در دانشگاه هانوی در رشتة حقوق درس خواند، و مدتی هم در مقام معلم و روزنامه‌ نگار به کار مشغول شد. او مبارزه با اشغالگران خارجی و دشمنان ملّت را از دوران جوانی و با مبارزه برضد نیروهای ژاپنی همراه با جنبش مقاومت زیرزمینی آغاز کرد. در ۲۷ سالگی عضو حزب کمونیست هندوچین شد، و پس از حملة نیروهای ژاپنی به ویتنام، در جنبش چریکی برضد نیروهای اشغالگر شرکت کرد.

در اوان جنگ جهانی دوّم، هو شی‌مین، بنیادگذار حزب کمونیست ویتنام، از وو نوین جیاپ خواست تا رهبریِ شاخة نظامی ”اتحادیة استقلال ویتنام“ را به عهده گیرد. او و هوشی‌مین، رهبر بزرگ خلق ویتنام، در تدارک و برنامه‌ریزی و اجرای نقشه‌های نظامی و شکست دادنِ نیروهای فرانسوی در جنگ هشت هفته‌ایِ مشهورِ دین بین فو، در بهار سال ۱۳۳۳، نقش برجسته‌ای داشتند. نیروهای فرانسوی از سرزمین‌های اشغالی بیرون رفتند، و سرزمین ویتنام به دو بخش ویتنام سوسیالیستی (در شمال) و ویتنام جنوبی تقسیم شد.

 در دورة جنگ با نیروهای اشغالگر فرانسوی، جنرال جیاپ همسر خود را از دست داد. او در زندان اشغالگران درگذشت. جیاپ در مصاحبه‌یی در آستانة پنجاهمین سالگرد آن جنگ، به خبرنگاران گفت: ”اگر ملّتی مصمم به مقاومت باشد، بسیار قوی خواهد بود... ما بسیار افتخار می‌کنیم که ویتنام نخستین مستعمره‌یی بود که توانست مقاومت کند و استقلال خودش را به همّت خودش به‌دست آورد.“ جنگ کلاسیکِ نیروهای ویتنامی به فرماندهیِ جنرال جیاپ برضد فرانسویان- که به استقلالِ ویتنام انجامید، و در نهایت فروپاشیِ استعمار در هندوچین را موجب شد- هنوز هم در دانشکده‌های نظامی مطالعه و بررسی می‌شود.

نیروهای آمریکایی از همان دهة ۱۳۳۰ نیروهای نظامی خود را در ویتنام جنوبی مستقر کردند و هنوز ده سالی از بیرون راندن فرانسویان نگذشته بود که جنوبی‌های زیر حمایت آمریکا، جنگ برضد شمال را دامن زدند.

در بهمن (دلو) ماه ۱۳۴۷ )آخر ﺟﻨﻮﺭﯼ سال ۱۹۶۸)، جنرال جیاپ رهبریِ مشترک عملیات نظامی سنگینی را به عهده داشت که به عقب راندن نیروهای آمریکایی از بخش بزرگی از سرزمین ‌های اشغالی و ورود نیروهای رهایی‌بخش ویتنام شمالی به شهر سایگون- که در آن زمان پایتخت ویتنام جنوبی بود- و حتی اشغال کوتاه‌مدتِ سفارت آمریکا در آن شهر، منجر شد. اگرچه عمر این پیروزی کوتاه بود، امّا عزم راسخ ویتنامی‌ها به پیروزی بر اشغالگر و شقاوت نیروهای اشغالگر آمریکایی باعث برانگیختن موج بزرگی از مخالفت با جنگ ویتنام در آمریکا در اواخر ریاست جمهوری لیندون جانسون شد.

سرسختیِ جنرال جیاپ در نپذیرفتنِ شکست، و طراحی نقشه‌های جنگی‌ای متفاوت پس از هر شکست، و البته پیکار قهرمانانة رزمندگان ویتنامی برای آزاد کردن سرزمین‌های خود از چنگال اشغالگران، جنگی را که آمریکایی‌ها طبق معمول قول پیروزی سریع در آن را داده بودند، چنان به درازا کشانید که جنبش بزرگ ضدجنگ ویتنام در داخل آمریکا گسترة عظیمی یافت.

جنرال جیاپ در مصاحبه‌یی در سال ۱۳۶۹، به خبرنگار آمریکایی گفت: „ما می‌خواستیم به آمریکایی‌ها نشان دهیم که خسته نشده‌ایم، که می‌توانیم به زرّادخانه‌های آن‌ها، به مخابرات آن‌ها، به واحدهای ویژة آن‌ها، و حتی به مقرّهای فرماندهی آن‌ها، مغزهای جنگی آن‌ها، حمله کنیم... ما می‌خواستیم امر جنگ را به داخل خانه‌های خانواده‌های آمریکایی ببریم، زیرا می‌دانستیم که بیشتر آنان هیچ مخالفتی با ما ندارند... ما آن قدر قدرت نداشتیم که نیم میلیون نیروی نظامی آمریکایی را بیرون برانیم... هدف ما ایجادِ تزلزل در ارادة دولت آمریکا به ادامة جنگ بود.“پیروزی نیروهای ویتنام شمالی و سقوط سایگون در اردیبهشت (ﺛﻮﺭ) ‌ماه ۱۳۵۴، در زمانی که جنرال جیاپ وزیر دفاع ویتنام سوسیالیستی بود، مدتی بعد سرانجام به وحدت دو ویتنام شمالی و جنوبی و برپاییِ ویتنام واحد و استقرار نخستین دولت واحد مستقل در سرزمین ویتنام در تاریخ صد سالة گذشتة آن منجر شد.

سرزمین ویتنام، چندین دهة متوالی از درد استعمار، جنگ‌های ویرانگر، و تجزیة کشور رنج برد. تلفات و خسارت‌هایی که این ملت در تمام این مدت متحمل شد سرسام‌آور بود. در منازعه‌های متعدد پس از جنگ جهانی دوم، در حدود ۳ میلیون ویتنامی جان خود را از دست دادند.

چند سال پیش و در آستانة سی‌امین سالگرد سقوط سایگون، جنرال جیاپ در یکی از آخرین مصاحبه‌های خود با رسانه‌های خارجی، گفت: ”هیچ جنگ رهایی‌بخش ملّی دیگری مثل این جنگ دهشتناک نبوده و تا این اندازه تلفات جانی نداشته است... امّا ما همچنان به پیکار ادامه دادیم، زیرا برای ویتنام هیچ چیز ارزشمندتر از استقلال و آزادی نیست.“ یکی از آخرین عملیات فرماندهی جنرال جیاپ، رهبریِ عملیات نظامی زمستان ۵۷ برضد نیروهای خمر سرخ در کامبوج بود، که به براندازی حکومت دهشتناک خمرهای سرخ منجر شد.

در جریان اشغال عراق از سوی نیروهای آمریکایی، از قول جنرال جیاپ نقل شد که به خبرنگاران گفته است: ”هر نیرویی که بخواهد ارادة خود را بر ملّتی دیگر تحمیل کند، قطعاً با شکست روبه‌رو خواهد شد.“ جنرال جیاپ، یار نزدیکِ هو شی‌مین، و از بنیانگذاران اصلی ویتنام سوسیالیستی، قهرمان ملّی ویتنام بود. او عضو رهبری حزب کمونیست ویتنام بود، و در مقام‌های گوناگون کشوری در بازسازیِ کشور، ساختمان سوسیالیسم، و حفظ استقلال ملّی و پیش‌بُردِ امر عدالت اجتماعی در ویتنام خدمت کرد. او از جمله در سِمَتِ وزیر دفاع و معاون نخست‌وزیر به کشور خدمت کرد. او از هواداران سرسخت حفظ محیط‌زیست، و از موافقان اصلاحات اقتصادی دهه‌های اخیر در ویتنام، و عادی‌سازی روابط با آمریکا با حفظ استقلال کشور بود. او در مصاحبه‌یی با خبرنگاران گفت: ”در گذشته، بزرگ‌ترین چالش پیش روی ما، تجاوز خارجی به کشورمان بود. امّا اکنون که ویتنام مستقل و متحد است، وقت آن است که به بزرگ‌ترین چالشی که با آن روبه‌رو هستیم، یعنی به فقر و عقب‌ماندگی اقتصادی بپردازیم.“ و در مصاحبه‌یی دیگر در سال ۱۳۶۸ گفت: ”کشور ما مثل کسی است که مدت زیادی از بیماری رنج برده است... کشورهای دور و بَر ما پیشرفت زیادی کردند. امّا ما سرگرم جنگ بودیم.“

حزب تودة ایران یاد وو نویِن جیاپ، رهبر کمونیست، قهرمان ملّی، و انترناسیونالیست برجستة ویتنامی را گرامی می‌دارد. او الهام‌بخشِ مبارزة کمونیست‌ها و رزمندگان رهایی و پیشرفت اجتماعی در سراسر جهان بود. از طرف کمیته مرکزی حزب مان پیام تسلیتی به کمیته مرکزی حزب کمونیست ویتنام ارسال گردید.

ﺍﺭﺳﺎﻟﯽ ﻋﺒﺎﻟﻌﻠﯿﻢ

 

ﻣﻨﺒﻊ : «ﻧﺎﻣﻪ ﯼ ﻣﺮﺩﻡ»، ﻧﺸﺮﯾﻪ ﯼ ﺣﺰﺏ ﺗﻮﺩﻩ ﯼ ﺍﯾﺮﺍﻥ