جنگ و بحران دولت موقت انتخابات ترکیه
جنگ و بحران دولت موقت انتخابات ترکیه
(بخش سیزدهم)
بهرام
رحمانی
از
روز شنبه 3 مرداد 1394 برابر با 25 ژوئیه 2015، جنگنده‌های ارتش ترکیه، با
هواپیماهای جنگی F16 خود، گاهی با سی
فروند جنگنده، هلیکوپتر کبرا، بمباران‌های توپخانه‌ای زمینی، پایگاه‌های حزب
کارگران کردستان(پ.ک.ک) در شمال عراق و کوهستان‌های ترکیه را نیز بمباران کرد.
این حملات باعث شد تا پ.ک.ک، اعضایش را در مناطق هم مرز با ترکیه به حالت آماده‌باش
درآورده و اعلام کند قرارداد آتش‌بس با آنکارا(توافق شده در سال 2013) دیگر معتبر
نیست.
هنوز
مشخص نیست درگیری‌ها در ترکیه تا کی ادامه خواهد یافت و به کدام سمت و سو پیش
خواهد رفت؟ اما به گفته «داود اووغلو» نخست وزیر این کشور تا زمانی که تهدیدی بر
سر ترکیه باشد، عملیات‌ها ادامه خواهند یافت.
به این ترتیب، این روزها در ترکیه هر خبری به گوش
می‌رسد. از جنگ و درگیری تا سقوط ارزش لیر و تغییر مسیر ترانزیت کامیون‌های ایرانی
به اروپا. ترکیه امروز بسیار ناامن شده است. همه این‌ها انجام می‌شود تا استراتژی
حزب حاکم و رجب طیب اردوغان رییس جمهوری تامین شود.
هواپیماهای ارتش ترکیه، همواره بر فراز کردستان
عراق به پرواز درآمده و مناطقی را که ظاهرا دولت ترکیه مدعی است متعلق به نیروهای
پ.ک.ک است مورد هدف قرار می‌دهند.
به نوشته روزنامه وال استریت ژورنال آمریکا، یکی
از مقامات برجسته آمریکا ترکیه را به دوز و کلک بازی و فریب آمریکا متهم کرده است.
این روزنامه، هم‌چنین مدعی شد ترکیه با دادن اجازه استفاده از پایگاه نظامی
اینجرلیک به آمریکا از آن به عنوان یک سرپوش جهت حمله به نیروهای پ.ک.ک استفاده می‌کند.
ارتش ترکیه تاکنون 300 حمله هوایی علیه پ.ک.ک انجام داده است و تنها 3 حمله
هوایی علیه داعش ترتیب داده است.
در
واقع پس از آن که حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه در انتخابات 7 ژوئن 2015، موفق به
کسب اکثریت کرسی‌های پارلمان این کشور برای تشکیل دولت تک‌حزبی خود نشد، اگرچه پس
از آن تلاش بسیاری برای تشکیل دولت ائتلافی با مشارکت دو حزب جمهوری خلق و حرکت
ملی را آغاز کرد اما توفیقی حاصل نکرد.
عدم
موفقیت در تشکیل دولت ائتلافی در مدت مقرر 45 روزه از سوی داوود اوغلو باعث شد تا
اردوغان تصمیم به برگزاری انتخابات زود هنگام در اول نوامبر ۲۰۱۵ نماید. انتخاباتی
که اردوغان و دیگر مقامات حزب عدالت و توسعه امید بسیاری بدان بسته‌اند، اگرچه
واقعیت جامعه ترکیه و اغلب نظرسنجی‌ها چیز دیگری را نشان می‌دهد.
نکته
مهمی که پس از انتخابات 7 ژوئن در فضای سیاسی ترکیه کاملا مشهود بوده، چند قطبی
شدن شدید فضای سیاسی و اجتماعی ترکیه است. مساله‌ای که بدون شک یکی از اصلی‌ترین
مسببین آن اقدامات یک‌جانبه‌گرایانه حزب عدالت و توسعه و رهبران آن احمد داوود
اوغلو و هم‌چنین رجب طیب اردوغان رییس جمهوری بوده که با نادیده گرفتن قانون اساسی
که وظیفه‌ای بی‌طرفانه را برای رییس جمهور در نظر گرفته است در همه مسائل جاری
داخلی و خارجی کشور به اظهار نظر پرداخته و در عمل به عنوان یکی از ارکان حزب
عدالت و توسعه عمل نموده است.
فضای
دو قطبی به وجود آمده در ترکیه آن‌چنان شدید و نگاه‌ها علیه حزب عدالت و توسعه آن‌چنان
منفی است که احزاب جمهوری خلق و حرکت ملی به عنوان احزاب دوم و سوم پارلمان این
کشور، حتی حاضر به ارائه نامزد برای شرکت در دولت موقت(انتخابات) نیز نشدند و
تنها حزب دموکراتیک خلقها بود که با مشارکت دو عضو خود در دولت موقت موافقت کرد.
از
سوی دیگر، دولت موقتی که احمد داوود اوغلو دست به تشکیل آن زده است اولین دولت
موقت(دولت انتخابات) در تاریخ جمهوری ترکیه است و عبارت است از نخست وزیر، 4
دستیار نخست وزیر(که هر کدام اداره چندین سازمان را بر عهده دارند) و 21 وزارت‌خانه.
از مهم‌ترین انتقاداتی که به ترکیب اعضای دولت موقتی که به نخست وزیری داوود اوغلو
تشکیل شده است وجود دارد، عدم استفاده از افراد کاملا مستقل برای احراز پست
وزارتخانه‌هایی است که دو حزب حرکت ملی و جمهوری خلق از قبول آن‌ها سر باز زده‌اند
است.
رجب
طیب اردوغان، ریيس جمهور ترکیه روز جمعه 28 اوت 2015 - 6 شهریور 1394، ترکیب دولت
موقت این کشور را تایید کرد. این دولت تا زمان برگزاری انتخابات زودهنگام(اول
نوامبر 2015) قدرت را در اختیار خواهد داشت.
بر
اساس قانون اساسی ترکیه، کابینه موقت جدید نیازی به کسب رای اعتماد پارلمان ندارد.
تایید رییس جمهور برای تشکیل دولت موقت کافی است.
ریاست
دولت موقت بر عهده احمد داووداوغلو، نخست وزیر و اکثر کرسی‌ها نیز در اختیار
اعضای حزب عدالت و توسعه قرار گرفته است. دولت موقت ترکيه با 26 نفر، از جمله 12 عضو حزب
عدالت و توسعه، 11 فرد مستقل، 2 عضو از حزب دموکراتيک خلقها و يک عضو از حرکت
ملی تشکيل شد.
در
حالی که پیش‌تر اردوغان با متهم کردن نماینده‌های حزب دموکراتیک خلقها به ارتباط
داشتن با گروه‌های «تروریستی»، خواستار لغو مصونیت قضایی آن‌ها شده بود. اردوغان
گفت که این افراد باید هزینه ارتباط خود با تروریست‌ها را بپردازند و این یعنی
آغاز پاک‌سازی سیاسی کردها در جبهه سیاسی مخالف! این شیوه اردوغان از پیچدگی خاصی
برخوردار است و به نظر بعضی از تحلیل‌گران سیاسی اردوغان به دنبال حذف کامل این
حزب در انتخابات پیش روست، یعنی این که در انتخابات آینده این حزب به‌عنوان یک
حزب غیرقانونی معرفی گردد تا از فعالیت قانونی آن جلوگیری به عمل آید!
فیگن یوکسکداگ، رییس مشترک کل حزب دموکراتیک خلقها،
سه‌شنبه 23 سپتامبر 2015، در رابطه با استعفای وزرای حزب دموکراتیک خلقها از دولت
موقت انتخابات، گفت: «همان‌گونە کە حضور آن‌ها در کابینە و هیئت دولت نتیجە
مسئولیت سیاسی بود، اکنون نیز کنارەگیری آن‌ها محصول همین مسئولیت سیاسی است.»
فیگن یوکسکداغ، طی سخنانی در دفتر این حزب در
استانبول در رابطە با کنارەگیری علی حیدر کوناج و مسلم دوغان از کابینە دولت،
اقدام آنان را نتیجە مسئولیت سیاسی آن‌ها توصیف کرد .
رییس مشترک کل «ه د پ» گفت: «علت حضور آن‌ها در
کابینە آن بود کە انتخابات اول نوامبر در فضایی دمکراتیک و آرام انجام گیرد. بە
این وزرا کە در کابینە انتخابات جای گرفتە بودند در اوضاع ممنوعیت‌ها در جزیر، حتی
اجازە ورود بە آن شهر را ندادند، ه.د.پ و رای‌دهندگان بە آن، با این همە یورش‌های
بزرگ روبه‌رو هستند، در ترکیە کە دمکراسی و صلح تا بە این حد با تهدید روبه‌روست،
آن‌ها برخوردی مسئولانە داشتەاند. همان‌گونە کە قرارگرفتن هر دو رفیق ما در کابینە
نتیجە مسئولیت بودە، امروزە نیز کنارەگیری آن‌ها محصول مسئولیت سیاسی آن‌هاست.»
بنابراین، با کناره‌گیری دو عضو دولت انتخابات، این دولت در بحران جدید وارد شده
است.
صلاح‌الدین دمیرتاش نیز رهبر مشترک حزب دموکراتیک
خلقها، روز پنج‌شنبه 24 سپتامبر 2015، بر مزار ودات آیدین رییس تشکیلات آمد «حزب
رنج خلقها»، حضور یافت بود، طی سخنانی اعلام کرد جنگ سرنوشت مقدر نیست و با تلاش
برابر خلقها می‌توان از شرایط جنگی خارج شد.
وی با بیان این که مردم در هر چهار سوی ترکیه
جشن را با ترس و نگرانی برگزار کرده‌اند، گفت: «در سوریه، عراق، لیبی، یمن و
تمامی جغرافیای این منطقه خون و خونریزی است. اما هیچ‌یک از این‌ها سرنوشت ما
نیستند. جنگ، خون، اشک چشمانی که صدها سال است روانند، سرنوشت محتوم این خاک
نیستند. تغییر این اوضاع در دستان مردم است. مهم آن است که ما اعتقادمان به
برابری و زندگی آزاد را از دست ندهیم، ما در آینده‌ای نزدیک خودمان را مدیریت کرده
و صلح را برقرار خواهیم کرد. آن‌هایی که از آن سوی اقیانوس آمده و در این سرزمین
دخالت می‌کنند، به طمع ثروت‌های نفت، گاز و زیر و روی این خاک است. بدون تردید آن‌ها
نیز در این جنگ و ریختن اشک‌ها مسئولند.
دمیرتاش، با اشاره به قتل ودات آیدین نیز گفت:
«ما بار دیگر در مقابل رییس‌مان ودات آیدین و جان‌باختگان این رویدادها عهد می‌بندیم
که در مسیر صلح به مبارزات‌مان ادامه می‌دهیم. زمانی که شما برای صلح و برادری
مبارزه می‌کردید، حاکمیت نادان و جاهل در آن دوران شما را به قتل رساندند. به
همین خاتر است که ما می‌گوییم صدا پیش از هر چیز، عقلی به رهبران حکومت بدهد.»
پس از خروج از گورستان، نمایندگان حزب دموکراتیک
خلقها و حزب رنج خلقها و نمایندگان دیگر سازه‌ها در 3 گروه تقسیم شده و به
دیدار خانواده‌‌های گریلاهای جان‌باخته رفتند.
صلاح‌الدین دمیرتاش، هم‌چنین در شهر لورکوزن
آلمان در مراسمی شرکت کرد و سخن‌رانی وی از سوی بیش از 5 هزار نفر با جوش و خروش
مورد استقبال قرار گرفت.
این سخن‌رانی دمیرتاش، بسیار محکوم و از موضع
قدرت و افشاگرانه علیه حزب عدالت و توسعه و شخص رجب طیب اردوغان بود. وی طی سخن‌رانی
از تمامی کسانی که برای برگزاری انتخابات 7 ژوئن به آن‌ها کمک کردند، سپاس‌گذاری
کرد و گفت: «مشخص است آن که از کاخ سلطنت سیر نشد، درصدد برگزاری انتخاباتی دیگر
است. در انتخابات 1 نوامبر باردیگر او(اردوغان) را پیشمان خواهیم ساخت.»
دمیرتاش، پیش‌بینی کرد که اگر در ترکیه در شرایط
دموکراتیک انتخابات برگزار شود، حدود 20 درصد آراء را کسب خواهند کرد و افزود:
«وقتی شش میلیون نفر با 13 درصد آراء از ه.د.پ صیانت کردند، کودتای کاخ آغاز و
تلاش شد که اراده خلق به شکست کشانده شود. اگر انتخاباتی عادلانه برگزار می‌شد،
میزان آرای ما بیش از این می‌بود. هم‌اکنون میزان آرای ما 20 درصد است. ما از این
پتانسیل برخورداریم. کاخ سلطنت ترکیه حتی نتوانست 13 درصد آراء را خود کسب کند.
کودتا کرد و برگزاری انتخابات زودهنگام را اعلام کرد.»
دمیرتاش، اضافه کرد که قبل از انتخابات 7 ژوئن که
هنوز تصمیم جنگ گرفته نشده بود، در سراسر ترکیه، حزب دموکراتیک خلقها، 176 بار با
حمله روبه‌رو شد. وی افزود: «حملات از شهرستان گیادین استان آگری آغاز شد. در
گردهمایی انتخاباتی شهر آمد(دیاربکر) هم بمبی منفجر و سعی کردند راه سیاست را بر
ما مسدود کنند. آ.ک.پ رسانه‌ها را هم دنباله‌رو خود ساخت و ارگان‌های رسانه‌ای
طرفدار ما را هم مورد هدف یورش‌های خود قرار داد.»
دمیرتاش افزود که حزب عدالت و توسعه(آ.ک.پ)، با
تمام امکانات دولت اجازه نداد که حزب دموکراتیک خلقها به حقوق خود برسد و افزود
که گذشته از مصرف میلیون‌ها لیره از ناحیه بودجه به صورت مخفیانه، دادگاه‌ها هم
برای کمک به آ.ک.پ فعالیت کردند.
دمیرتاش بیان کرد که پس از این که ه.د.پ تصمیم
گرفت که در قالب حزب در انتخابات شرکت کند، حملات افزایش یافت و خاطرنشان ساخت که
با وجود دروغ‌ها و جنگ ویژه علیه ه.د.پ، این حزب به پیروزی رسید.
دمیرتاش افزود که در ترکیه قانون اساسی باطل شده
و بیان داشت که نتایج انتخابات پذیرفته نشده و دولت هرچند مشروع نیست، اما بیش از
700 نفر را در بسیاری پست‌ها منصوب کرد، تصمیم به جنگ گرفته و هم‌چون دولتی
انتخابی رفتار می‌کند. دمیرتاش تاکید کرد که این یک کودتا است و افزود: «این کار
کودتا است. هیچ‌کس بدون اجازه کاخ نمی‌تواند تصمیم‌گیری کند. پارلمان فعال نیست.
دادگاه عالی نمی‌تواند تصمیم‌گیری کند. رسانه‌ها کار نمی‌کنند. یک شخص به تنهایی
هرچه گفت، همان اجرا می‌شود. این را هم دموکراسی پیشرفته و میهن‌دوستی می‌نامند.
به ماها هم می‌گویند خائنان به وطن. دولت را تحت حاکمیت کامل خود درآورده‌اند. با
نیست انگاشتن اراده مردم، انتخابات برگزار می‌کنند و با تمام توان خود تلاش می‌کنند
ه.د.پ از حد نصاب عبور نکند.»
دمیرتاش افزود که دولت آ.ک.پ با متوقف ساختن
مذاکرات صلح با رهبر ملت کرد، عبدالله اوجالان، تصمیم به جنگ گرفت و افزود: «برای
این که ه.د.پ از حدنصاب انتخاباتی عبور نکند، تمامی امید دولت، کشتار است.»
دمیرتاش تاکید کرد که کاخ سلطنت هنوز به فراخوان
پ.ک.ک برای برقراری آتش‌بس دوجانبه پاسخ نداده است و گفت: «چرا سفر به امرالی را
ممنوع کرده‌اند. همه روزه جنازه‌های جوانان از میدان جنگ بازگردانده می‌شود , چرا
روند صلح را به بن‌بست رساندید.»
دمیرتاش خاطرنشان کرد که ه.د.پ برای برقراری صلح
بسیار تلاش کرده و افزود: «برای کسب کرسی‌های پارلمان و منافع خود شاید همه جا را
به آشوب بکشانید، اما ما اجازه چنین کاری نخواهیم داد. در این کشور هر اقدامی لازم
باشد را انجام خواهیم داد.»
مراد کارایلان عضو شورای رهبری کنگره جوامع کرد
(KCK)در پیامی بە
پانزدهمین مجمع عمومی ک.ن.ک خاطر نشان کرد کە آن‌ها در مرحلە ایجاد کردستان آزاد
قرار دارند.
کارایلان با اشارە بە این کە منطقە خاورمیانە و
کردستان در حال گذر از مرحلە حساسی است گفت: «مقاومت خلق‌مان در جنوب و غرب
کردستان در مقابل کشتار تبه‌کاران داعش در تمامی جهان انعکاس یافتە است. پیروزی‌های
انقلاب غرب کردستان و پیروزی در انتخابات 7 ژوئن در شمال کردستان دشمنان‌مان را
دیوانە کردە، و بە همین خاطر علیە جنبش و خلق ما تهاجمی گستردە را آغاز کردەاند.
خلق‌مان در شمال کردستان در برابر سیاست‌های اشغال‌گرانە حکومت ترک و حزب عدالت و
توسعه(آ.ک.پ) مرحلە نوینی را آغاز کردە. به ویژە اعلان خودمدیریتی دمکراتیک در شمال
کردستان، شروع مرحلە تازەای از مبارزات آزادی‌خواهانە در کردستان بود...»
به
این ترتیب، ترکیه در ماه‌های اخیر شاهد تنش‌های خشونت‌باری بوده است. ارتش به
دستور اردوغان به پ.ک.ک حمله کرده و دستگیری‌های وسیعی در سراسر کشور راه انداخته‌اند.
شاخه
نظامی حزب کارگران کردستان(پ‌ک‌ک) نیز چندین عملیات نظامی را علیه اهداف نظامی و
غیرنظامی اجرا کرده است. ارتش ترکیه نیز پایگاه‌های این حزب را در عراق هدف
بمباران شدید هوایی قرار داده است.
در همین راستا، ترکیه برای تاثیرگاری بر افکار
عمومی شرکتی را در آمریکا با هزینه ماهیانه 32 هزار دلار آمریکایی تاسیس کرده است.
این تنها بخشی از هزینه سالیانه 5 میلیون دلاری است که دولت ترکیه برای تحریف
افکار عمومی آمریکا و جهان پرداخت می‌کند. در میان کسانی که رهبری این جریان را در
آمریکا برعهده دارند پورتر گوس قرار دارد که قبلا در میان سال‌های 2004 تا 2006
میلادی مدیر کل سیا بوده است که منابع رسانه‌ای در آمریکا می‌گویند وی به‌خاطر پول
منافع دولت آمریکا را فروخته است.
این منابع می‌گویند گوس در اعترافاتش برای وزارت
دادگستری آمریکا پرده از کارهای خود برای ترکیه برداشته است و چنین کارهایش را برمی
شمرد و می‌گوید:
1- تامین وکیل برای توسعه روابط آمریکا و ترکیه در تمامی زمینه‌ها
2- اطلاع رسانی به اعضای کنگره آمریکا در خصوص مسائل مهم ترکیه
3- تهيه گزارش‌های ویژه در خصوص مسائلی که به ترکیه مرتبط می‌شود.
این اقدامات گوس و گروهش دقیقا دو روز قبل از سال‌گرد
صد سالگی کشتارجمعی ارامنه به دست دولت ترکیه بوده است.