رویاهای مرا دزدیده اید
بهرام رحمانی
«رویاهای
مرا دزدیده اید... جهان بیدار شده و تغییر در راه است؛ چه دل تان بخواهد و چه نخواهد!
این سخنان جسورانه یک دختر نوجوان ۱۶ ساله
سوئدی خطاب به سران سرمایه داری جهانی در
نهادهای سرمایه داری، رسانه ها و اعتراضات خیابانی است! حامیان «جمعه‌ها برای
آینده»، جنبش نوبنیادی در حفاظت از تغییرات اقلیمی است که از جمله امروز جمعه ۵ مهر - ۲۷ سپتامبر در پایان اولین هفته اعتراض به وضعیت
محیط زیستی جهان، بار دیگر دست به اعتراضات و تظاهرات گسترده زدند. اعتراضات در ده ها
کشور و صدها مکان برگزار شد.
این تظاهرات ها به عنوان نقطه
پایانی بر یک هفته تلاش برای متوجه کردن سیاست مداران و سران جهان به وضعیت
بغرنج زیست محیطی روی کره زمین و در ارتباط با اجلاس اقلیمی سازمان ملل
برگزار شد.
این تظاهرات در استکهلم نیز نخست در یکی از
میدان‌های بزرگ شهر، مدبوریارپلاتسِن برگزارشد. سپس راه پیمایی حدود ۶۰ هزار
نفره به گفته تلویویزن سوئد به سوی کونگس ترد گوردن (باغ شاه)
حرکت کردند. یکی از شرکت کنندگان در تظاهرات به نام ایون شولد ۷۱ ساله بود که به خبرنگار رادیو سوئد گفت نسل او
باید بدهی خود را بابت تغییرات آب و هوایی کره زمین به نسل های پس
از خود بپردازد. او هم چنین گفت شرکتش در این تظاهرات در اصل برای نوه هایش
است تا بدانند هنوز امیدی هست.
در سراسر سوئد در ۱۶۰ مکان مختلف این تظاهرات برگزار شد و شمار زیادی
در آن ها شرکت کردند.
تنها در آلمان، در ۶۵ شهر این تظاهرات برگزاری شد و ده ها هزار
نفر در آن شرکت کردند، از جمله در برلین، هامبورگ، مونیخ و کلن. نیوزیلند نقطه
آغاز اعتراضات جهانی روز جمعه بود که در آن نزدیک به ۱۷۰ هزار نفر شرکت کردند. شهرهای ایتالیا، فنلاند،
کانادا و چندین کشور دیگر نیز شاهد تظاهرات مشابهی بودند و خواهند بود. گرتا
تونبرگ، آغازگر جنبش «جمعه ها برای آینده»، اعلام کرد که به اعتراضات
مونترال در کانادا خواهد پیوست.
این جنبش
عظیم خود را مدیون یک دختر ۱۶ ساله جوان و جسور می داند! در ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۹ تونبری در حضور رهبران سیاسی حاضر در همایش
اقدام برای اقلیم ۲۰۱۹ که در
شهر نیویورک برگزار شد سخنرانی کرد. او رهبران جهان را متهم کرد که با بی عملی
خود در قبال تغییرات اقلیمی رویاها و کودکی او را دزدیده اند. او ایرادات
خود در مجمع عمومی را با مقدمه ای احساسی آغاز کرد که مورد توجه وسیع رسانه‌ها
قرار گرفت:
«این ها
همه اشتباه است. من نباید این بالا باشم. من باید در آن سوی اقیانوس سر
مدرسه ام باشم. ولی شما این جا سراغ ما جوانان را برای امید می گیرید؟
چه طور جرات می کنید؟ شماها رویاها و کودکی من را با حرف های پوچ
خود دزدیده اید. تازه من جز خوش‌اقبال ها هستم. مردم دارند زجر
می کشند. مردم دارند می میرند. اکوسیستم ها به طور کلی
دارند فرو می پاشند. ما در آغاز یک انقراض بزرگ هستیم. با این حال شما فقط
درباره پول و افسانه های شد اقتصادی بی نهایت
بحث می کنید؟ چه طور جرات می‌کنید؟»
این، بخش کوتاهی از سخنان گرتا تونبرگ نوجوان
۱۶ ساله سوئدی است که در اجلاس اقلیمی سازمان ملل و سپس در جهان مورد توجه قرار
گرفت.
از قبل اعلام شده بود که روز جمعه ۲۷ سپتامبر مونترال هم زمان با شهرهای دیگر
جهان شاهد برگزاری یکی از بزرگ ترین راه پیمایی های اعتراضی به
تخریب محیط زیست و تغییرات اقلیمی خواهد بود.
تظاهرات در کشورهای مختلف جهان
به دعوت گرتا تونبرگ، کنشگر نوجوان سوئدی برگزار شد. این
نوجوان ۱۶ ساله روز جمعه در شهر مونترال کانادا در تظاهرات
معترضان به تغییرات آب و هوایی شرکت کرد. او از جاستین ترودو، نخست وزیر
کانادا و دیگر رهبران جهان خواست گام های محکم تری برای مقابله با
تغییرات آب و هوایی بردارند. نوجوان
سوئدی ساعتی پیش از آغاز این تظاهرات، با جاستین ترودو دیدار کرد.
***
گرتا تونبرگ نوجوان ۱۶ ساله سوئدی، فعالیت های زیست محیطی خود را از سال گذشته آغاز
کرده است اما وی اکنون، به یک رهبر سرشناس و پیگیر محیط زیست در جهان،
به ویژه در جنبش‌های دانش آموزی تبدیل شده است. گرتا، سال گذشته جنبش
جهانی دانش آموزی برای آگاه سازی از تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین را
سازمان دهی و آغاز کرد. «جمعه ها برای آینده» جنبشی است که از سوئد
آغاز شد و به آمریکا رسید؛ کشوری که رییس جمهوری اش به گرم شدن زمین و
هشدارهای دانشمندان در این عرصه را باور و یا قبول ندارد اما او به صورت
سرزده در اجلاس اقلیمی سازمان ملل حاضر و با دهن کجی گرتا تونبرگ مواجه شد.
گرتا در ۱۱ سالگی بیمار و افسرده شد و دست از غذا خوردن و حرف زدن کشید. او در دو ماه،
بیش از ۱۰ کیلوگرم وزن از دست داد.
«سندروم آسپرگر» اسم یک بیماری است که پزشکان
تشخیص دادند گرتا به آن مبتلا شده است. گفته می شود گرتا تنها زمانی سخن گفت
که فکر کرد بسیار ضروری است. زیرا این افراد نمی توانند به خوبی دروغ
بگویند، همه چیز را سیاه یا سفید ببینند و فعالیت های اجتماعی برایشان دشوار
است. او تا مقطع نهم تحصیلی درس خواند و پس از آن تصمیم گرفت به مدرسه نرود و هر
روز با یک پوستر جلوی مجلس سوئد بنشیند.
کاهش انتشار گازهای گلخانه ای به
اندازه توافق شده در توافق پاریس خواسته گرتا بود و برای این کار راهی جز
مدرسه نرفتن و اعتصاب کردن نمی دید. ادامه اعتصابات او
موجب شد توجه رسانه های نه تنها سوئد، بلکه جهان به دختری جلب شود که با نرفتن
به مدرسه، سعی دارد توجه همه به تغییر اقلیم را جلب کند. او باعث شد توجه
نوجوانان دیگر در سراسر دنیا به این موضوع جلب شود و در دسامبر ۲۰۱۸، ۲۰ هزار دانش آموز در بیش از ۲۷۰ نقطه دنیا دست به اعتصاب بزنند.
گرتا تونبرگ، روز چهارشنبه ۱۴ اوت با قایق بادبانی از مسیر اقیانوس اطلس راهی
نیویورک شد تا بتواند نه تنها در جمع معترضان محیط زیست در ایالات متحده شرکت کند
که علاوه بر آن بتواند در اجلاس سازمان ملل درباره تغییرات اقلیمی نیز حاضر شود.
سوانت، پدر گرتا و و یک فیلم بردار او
را در این سفر همراهی می کردند.
تونبری فاصله میان پلیموت انگلستان تا
نیویورک آمریکا را در اقیانوس اطلس در یک قایق مسابقه ای به طول تقریبا ۲ متر که با انرژی خورشید و توربین های
زیرآبی کار می کرد، پیمود. این سفر به عنوان نمادی از سفر بین اقیانوسی
عاری از کربن اعلام شد که هم چنین بیانگر باور تونبری به اهمیت کاهش انتشار
گازهای گلخانه ای است.
این سفر ۱۵ روز، یعنی ۱۴ تا ۲۸ اوت ۲۰۱۹، به طول انجامید. تونبری در مدت حضورش در آمریکا
در اجلاس تغییرات اقلیمی سازمان ملل متحد در نیویورک و در کنفرانس تغییرات اقلیمی COP 25 در سانتیاگوی شیلی شرکت کرد.
تونبرگ برای جلوگیری از مسافرت با هواپیما،
سفر خود را در اقیانوس اطلس با قایق بادبانی ۱۸ متری کلید زد. این قایق مجهز به پنل‌های خورشیدی
و توربین های زیر آب است تا برق مورد نیاز در قایق را تامین کند. این سفر
دریایی بدون تولید دی‌اکسید کربن انجام می شود.
گرتا تونبرگ می گوید: «ما صرفا
خواسته مان را مطرح می کنیم، بنا نیست راه حل ارایه کنیم. این
کار سیاست مداران است.»
روز ۲۰ اوت سال گرد روزی است که گرتا تونبرگ،
نوجوان سوئدی دانش آموزان جهان را به اعتصاب برای انجام اقدام فوری در مورد
تغییرات آب و هوایی فراخواند. از آن پس بود که دانش آموزان از
کشورهای مختلف به درخواست او پاسخ مثبت داده و بارها در تجمع های خیابانی
حاضر شدند و از سیاست مداران خواستند تا برای نسل آینده و تخریب مداوم محیط
زیستی کاری بکنند.
گرتا در کنفرانس تغییر اقلیم سازمان ملل در
سال ۲۰۱۸ نیز سخنرانی تاثیرگذاری داشت. او در بخشی از صحبت‌هایش بیان کرد: «محبوب بودن
برای من اهمیتی ندارد. من به عدالت اقلیمی و موجودات زنده زمین اهمیت
می دهم. تمدن ما قربانی شده است؛ قربانی فرصت تعداد کمی از افراد برای
این که دائما پول های هنگفتی به جیب بزنند. زیست کره ما قربانی
شده تا افراد ثروتمند در کشورهایی مانند کشور من بتوانند در ناز و نعمت زندگی
کنند.»
این دختر جوان و جسور، در اجلاس اقلیمی
سازمان ملل خطاب به برخی از رهبران جهان، گفت: «نمی خواهم باور کنم شما
فوریت مسئله تغییرات اقلیمی را فهمیده اید و در عین حال کاری نمی کنید؛
چرا که اگر بخواهم چنین چیزی را باور کنم آن وقت شما شیطان هستید. من نباید
این جا باشم، بلکه باید آن سوی اقیانوس در مدرسه می بودم. با وجود
آن که شما باید برای ما جوانان امید به ارمغان می آوردید اما با
حرف های تو خالی کودکی و رویاهای مرا دزدیده اید. مردم رنج می برند.
مردم دارند از بین می روند. تمام اکوسیستم در حال فروپاشی است. ما در آستانه
یک انقراض گسترده قرار گرفته ایم اما همه آن چه شما درباره اش
حرف می زنید پول و مسئله رشد اقتصادی است. می گویید به ما گوش
می دهید و فوریت مسئله را می فهمید. صرف نظر از این که چقدر
غمگین و عصبانی هستم، نمی خواهم این را باور کنم چرا که اگر شما واقعا وضعیت
را بفهمید و ناتوان از اقدام مناسب هستید در این صورت شما باید شیطان باشید و این
همان چیزی است که نمی خواهم باور کنم. اجازه نمی دهیم به این آسانی از
دست این ماجرا خلاص شوید. همین حالا و همین جا ما خط مان را ترسیم
می کنیم. جهان بیدار شده و تغییر در راه است؛ چه دل تان بخواهد و چه
نخواهد.»
دونالد ترامپ، رییس جمهور
آمریکا هم با حضور چند دقیقه ای خود در نشست نیویورک حاضران را غافلگیر کرد.
او در میان حاضران نشست و چند دقیقه ای به سخنان نارندا مودی، نخست وزیر هند
گوش داد و سالن را ترک کرد.
در شبکه های اجتماعی تصویریری توجه
زیادی را به خود جلب کرده، نگاه گرتا تونبرگ فعال محیط زیست سوئدی به دونالد
ترامپ در حاشیه نشست اقلیمی نیویورک. گفته می شود که محافظان شرایطی
به وجود آوردند که رییس جمهور آمریکا بدون برخورد با دختر سوئدی بگذرد.
مخالفان گرتا که عمدتا
سرمایه داران هستند نیز بیکار نشسته اند و اتهامات سخیفی را به او و
خانواده اش نسبت می دهند. تا اوت سال ۲۰۱۹، مجله ساینتیفیک آمریکن