سنجه های زیبائی شناسی و داوری سلیقه

ترجمۀکتاب حاضر که به پیکرۀادبیات علمی در زمینۀ فلسفۀ هنر تعلق دارد، برای من که دانشجوی قدیمی رشتۀ هنرهای نمایشی و فلسفۀ هنر بودم به عنوان یک تجربه در زمینه گفتار زیبائی شناسی (بخوانید بازی زبانی فلسفۀ هنر) مطرح بود و هست. به سخن دیگر می توانم بگویم که این کتاب را ترجمه کردم که از خودم حساب پس بکشم. علاوه بر این خواندن و ترجمۀ « سنجه های زیبائی شناسی...» برای من با شرکت در کلاس دانشکده تفاوت چندانی نداشت. می خواستم بدانم وقتی می خواهم بفارسی دربارۀ هنر حرف بزنم شبیه چه چیزی خواهد بود. در نتیجه ترجمه ای که در اختیار خوانندگانم قرار می دهم، تقریباً مانند ترجمه های دیگری که منتشر کرده ام حاصل چنین تلاشها و «بلند پروازیهائی» بودهاست.انتخاب ایو میشو نیز صرفاً به این دلیل است که فکر می کنم از دیدگاه آموزشی و برای درک گفتمان هنری رایج مفید و مؤثر بنظر می رسد. ایو میشو فیلسوف،با آثار متعدد در زمینۀ فلسفۀ هنر ، مدیر «دانشگاه همۀ دانستنیها» (Université de tous les savoirs)و یکی از اساتید دانشگاهی فرانسه است. این دانشگاه همۀ دانستنیهابه ابتکار دولت فرانسه به هدف توسعه و آموزش آخرین دست آوردهای علمی در سطح عمومی به زبان ساده ایجاد شده است.

این کار ترجمه از سوی دیگر با ترجمۀ «تأملاتی در باب زیبائی شناسی»نوشتۀ هانری لوفور که امروز تیتر آن را به « درنگهای دربارۀ زیبائی شناسی » تغییر داده ام ادامه یافت. و به همین گونه متن های دیگری از زمینۀ روانکاوی کاربردی نیز به این مجموعه ترجمه ها افزوده شد، مانند : « تخیل ادبی : فصل چهارم – از ساحت تخیلی تا فن نوشتار نزد فاعل ناخودآگاه.» نوشتۀ کریستیان شلبورگ، و یک قطعه از اوتو رانک « اسطوره و استعاره. بخش چهارم از کتاب « هنر و هنرمند» و تعدادی از نوشته های فروید که جملگی همراه بود با نقد میان فرهنگی ایران که بررسی و تحلیل تعدادی از رمانهائی «نویسندگان» ایرانی در خارج از کشور را تشکیل می داد که مدتی در بلاگفا در دسترس بود ولی وبلاگ من به دلیل برخی مقاله هائی که از «نباید گفتها» گفته بود بسته شد. در زمینۀ مشخصاً فلسفۀ هنر ترجمۀ یک کتاب دیگر را باید یادآور شوم، زیر عنوان «خُرده فلسفۀ زامبی» نوشتۀ استاد تاریخ هنر، ماکسیم کولُمب که پیش از این برای نخستین بار منتشر کردم.

***

برای سومین انتشار انترنتی « سنجه های زیبائی شناسی و داوری سلیقه»، من فقط صفحه آرائی نسخۀ های پیشین را تغییر داده ام و به ویژه پاورقی ها که جملگی متعلق به مترجم است. اسامی خاص غالباً در پاورقی ها به لاتین قید شده و در برخی موارد توضیحات مختصری برای آنها نوشته ام. تصاویر موجود در نسخه های پیشین که به انتخاب مترجم بود در نسخۀ حاضر غیر ضروری دانسته و کاملاً حذف کرده ام. البته متن را به شکل خیلی خیلی جزئی تصحیح کرده ام. کار ترجمه را همیشه می توانیم بازخوانی کنیم.

نکتۀ آخر : برای گفتمان نافرمانی مدنی، خوانندگان می توانند به پیشگفتار «گزیدۀ نوشته ها دربارۀاستعمار» اثر مارکس و انگلس مراجعه کنند.

حمید محوی. مجموعه گاهنامۀ هنر و مبارزه. پاریس. 25ژانویه 2019

پیشگفتار

این کتاب به بررسی سنجه ها[2]و داوری[3]در مبحث زیبائی شناسی[4]اختصاص دارد. علاوه بر این موضوع تعریف هنر[5] (به این معنا که بر چه اساسی برخی اشیاء را اثر هنری می نامیم و چرا) و تعریف ماهیت تجربۀ زیبائی شناختی[6]یعنی موضوعی که بنیادهای زمینۀ زیبائی شناسی را تشکیل می دهد، در این جا مورد