در رثاى پير خردمند، استاد فرزانه و خرد گستر زنده یاد پوهاند
در رثاى پير خردمند، استاد فرزانه و خرد گستر زنده یاد پوهاند
دوکتور غلام سخی مصوون
موسس انجمن حقوقدانان افغان د اروپا
مرد كهن كه در بيشتر از هشت دهه اگاهانه حب الوطن من الايمان نصب العين راه و
رسم زندگى پر افتخار او بود و به زادگاه، وطن و مردمش عشق ميورزيد، در تلاطم امواج
روزگار و زمانيكه زادگاه او، شهر كابل بخاطرتحقق پلان و آرمان يكى از خبيث ترين
دشمنان افغانستان بايد ميسوخت و به تل خاك مبدل ميگرديد، بالاجبار و بعد از تحمل
مصايب عديده راهى ديار غربت ميگردد و بيشتر از دو دهه اخيرعمر پر بار خود را در
جلای وطن و با نام و خاطرات وطن سپرى و سرانجام بروز (٢٦) جنورى سال پار به عمر
نودو شش سالگى داعی اجل را لبيك و به جاودانگى ميرسد و در ديارغربت در شهر
فرايبورگ جرمنى رخ در نقاب كشيد و ما امروز با اندوه فراوان در سالروز وفات شخصيت
بى بديل و از غنايم روزگار، زنده ياد پوهاند داكترغلام سخى مصوون استاد فرزانه و
پر فضيلت ما، يادشان را گرامى ميداريم و از شخصيت والاى شان تبجيل مينماييم.
فرزانگى و فضيلت علو مقام انسانى است وعروج به اين مرتبت، مستلزم رياضت است در
تمام عمر، كه انسان هاى متعهد به انسانيت و انسان محور همانند استاد گران ارج
دوکتور مصوون بخاطر "دولت جاويد"، زندگى را با نيكى، نيكنامى، صفا، وفا و
محبت سپرى و بدان نايل ميگردند:
دولت جاويد يافت هركه نيكو نام زيست
كز عقبش ذكر خير زنده كند نام را
زنده ياد پوهاند استاد مصوون از بزرگترين شخصيت هاى ورجاوند علمى و ملى
افغانستان و شخصيت پروجاهت حقوقى بين المللى، يكى از پاسداران سترگ علم و معرفت،
دانش و خرد و ترقی و تمدن و از علم برداران نور و روشنایی، "پیر خرد" و
معرفت، یكی از معماران معارف و تحصیلات عالی، استاد سابقه دار و رئیس اسبق فاکولته
حقوق و علوم سیاسی پوهنتون كابل كه در بیشتر از نیم قرن چند نسل از محصلان را
آموزش داده و شاگردان شان در ارگانهای حراست حقوق، قوه قضائیه،
لوی سارنوالی، وزارت عدلیه، وزارت امور خارجه و سایر اورگانها مصدر خدمات شایسته
بوطن گردیده و تا سطح قاضی القضات، لوی څارنوال و ریاست دولت مسئولیت داشته اند،
يك ضايعه بزرگ ملى جبران نا پذير ميباشد.
استاد مصوون بزرگوار از مفاخر علمی افغانستان و شخصیت أكادمیك با وجاهت بود كه
درمجامع علمی اروپا نیز مورد حرمت قراردارد و شش دهه قبل از یونورستی هامبورگ
دوكتورای خود را در رشته حقوق بین الدول اخذ و دوره های كسب تخصص را در كشورهای
امریكا وجرمنی سپری ودر دها كنفرانس های علمی درسطح ملی وبین المللی اشتراك داشته
اند.
در صد سال اخیر و با انفاذ نخستین قانون اساسی افغانستان (1924 م) كه ساختن
دولت ملی و قانون سالار مطرح است وجدل تاریخی سنت و تجدد بعد از شمس النهار برمبنای
اهداف مشروطه خواهان در وجود قانونگرایان و حاكمیت قانون و دشمنان ان تداوم میابد
و از زنده یاد عبد الواسع قندهاری مؤلف " تمسك القضات الامانیه " بحیث
پدر قانون و تقنین یاد مینماییم، در بعد از جنگ دوم جهانی و انفاذ منشور ملل متحد
و میثاقهای بین المللی كه حقوق بین المللی مدرن در افغانستان مطرح میگردد، در جمع
سایربزرگان، جايگاه و مقام معنوى پوهاند داكتر مصوون بمثابه یكی از پدران حقوق
معاصر در افغانستان ميباشد كه در نضج گیری مفهوم قانون و تسجیل ارزشهای قبول شده
حقوق
بین المللی در حقوق ملی و قوام یافتن حاكمیت قانون سهم ارزنده ایفا نموده اند.
استاد بزرگوار در تدوین لوایح، مقررات و قوانین زیاد سهیم و در جمع أهل خبره
عضویت كمیته تسوید پنجمین قانون اساسی را در دومین جمهوریت افغانستان داشته اند و
در مطابقت متن قانون اساسی با معیارهای حقوق بین المللی و انعكاس میثاقهای جهانی
در مواد آن نقش ارزنده را ایفا نموده و اثار و كتابهاى ارزشمند ميراث معنوى شانرا
تشكيل ميدهد.
پوهاند داكتر مصوون شخصیت بزرگ ملی، مستقل وغیر وابسته به احزاب سیاسی و از
خادمان صادق وطن كه حتی دردوران تقاعد نیز ازخدمت بمردم و مسلك وانتقال تجارب به
جوانان دورنبود و درسال (١٩٨٦م) با اشتراك مساعی شاگردان و أهل حقوق انجمن
حقوقدانان افغانستان را در کشور تأسیس و در اولین كنگره آن بحیث رئیس آن انتخاب
گردید و در جلای وطن و غربت نیز بخاطر وضع ناهنجارافغانستان و افغانان ناقرار و در
دفاع از حق و حقوق افغان و بلند نگهداشتن صدای دفاع از داعیه افغانستان یكدهه قبل
با تشویق شاگردان و همسلكان، انجمن حقوقدانان افغان در اروپا را در شهر هامبورگ ایجاد
و در سمت اولین رئیس ان انتخاب گردید و تا اخير عمر بمثابه رئیس افتخاری بركت
شاگردان بود و همت عالی این " پیر خرد" جوانان را در رسیدن به منزل
مقصود الهام بخش بود و نام و خاطرات شان براى هميشه رهنماى شاگردان میباشد.
استاد بزرگوار ما شخصیت عالی و محبوب القلوب شاگردان و دوستان و با صفات عالی
انسانی، مهربانی و مروت حیثیت پدر معنوی را دارد كه سراسر زندگی، كار، صداقت و خرد
او نمونه ذیقیمت است كه همچون برلیان ناب سزاوار حرمت حق شناسان و قدرشناسان قرار
خواهد داشت.
روانشان شاد، ياد و خاطرات شان گرامى و نام سترگش جاودان باد!
با حرمت
شورای رهبری انجمن حقوقدانان افغان در اروپا
ميرعبدالواحد سادات رئيس انجمن