مانورهای بزرگ در آسیا
مانورهای بزرگ در آسیا
سئول خود را ژاندارم می انگارد
دسامبر 2, 2010
نوشته:
Matthew Reiss
مذاکرات درباره مسائل «انساندوستانه» که بین دو کره پس از غرق شدن رزمناو کره جنوبی در دریای زرد متوقف شده بود، در روز 20 سپتامبر از سر گرفته شد.هرچند پیوم یانگ به تحریکات دامن می زند اما سئول نیز از تشنجات برای توجیه هزینه های نظامی و تجدید پیوند استراتژیک با واشنگتن سود می برد.
جزیره‌ی آتشفشانی ژژو Jeju در دریای چین شرقی از کم شمار جاهایی است که در آن بنیاد های کهن فرهنگ کره به بهترین شکل محفوظ مانده است. مراسم جادوگرانه‌ی بزرگداشت ارواح نیاکانی بخشی از زندگی روزانه بشمار می آید و بادها به رغم فاصله‌ی یکسان جزیره از سئول و شانگهای و ژاپن آثار ناچیزی از تمدن را با خود حمل می کنند. آبهای اطراف جزیره می درخشند و آسمان های آن را آتشفشان ها و گدازه های تیره رنگ جاری بر یالها و دامنه های آن رنگ می زنند. این جزیره در لیست میراث های طبیعی یونسکو قرار دارد اما برخلاف جزیره ی اوکیناوا Okinawa (ژاپن) دور از دسترس بیشتر مردم کره است و درست به همین دلیل از نظر نظامی از مناسبترین پایگاه های موشکی بشمار می آید.
دوگانگی و تضاد منافع مشابهی بر فضای سرزمین اصلی کره نیز سایه انداخته که درآن یک بودجه نظامی رو به ازدیاد با یک جامعه‌ی مدنی رشد یافته شاخ به شاخ گشته است. کشور کره به دانشگاه های برجسته و سیستم پزشکی خود افتخار می کند و در آن روزنامه های مختلف هوادار کارگر و سرمایه منتشر می شود و میزان دخالت مردم در امور اداره‌ی کشور قابل قیاس با هیچیک از کشور های منطقه نیست. اما درست پس از آنکه دولت کره با بهانه قرار دادن یک حادثه‌ی دریایی به آماده باش نظامی دست زد و آغاز به سرکوب منتقدین و محدود نمودن آزادی عمل مخالفین سیاسی نمود به این هراس دامن زده شد که مبادا کشور به گذشته ها و تمایلات دیکتاتوری های سابق باز گردد.
شکاف میان گسترش و ثبات اقتصادی از یکسو و هزینه سازی های نظامی از سوی دیگر، در ژاپن نیز یعنی یکی دیگر از قلعه های نظامی اقیانوس آرام با رزمناو های پهلو گرفته در آن جریان دارد. در سال گذشته حزب دموکراتیک ژاپن با وعده ی رسیدگی به مسئله‌ی پایگاه های نظامی آمریکا در نزدیکی های شهر های بزرگ و بار هزینه های مالی-اجتماعی آن، گرفتن رابطه با چین بدور از دخالت آمریکا، و ایجاد یک اتحادیه ی اقتصادی متشکل از کشورهای آسیایی، به قدرت رسید. هرچند که ح-د-ژ (حزب دمکراتیک ژاپن) به عهد خود وفا نکرد و نتوانست پایگاه های آمریکایی مزاحم را از مرکز پر جمعیت اوکیناوا برچیند اما اتفاقات سیاسی ژاپن، باعث کشش هرچه بیشتر تجار اسلحه‌ی واشنگتن به کشور کره شد.
محاصره نیم دایره ای چین
لی-میونگ-باک Lee Myung Bak از همان ابتدای رسیدن به قدرت نشان داد که در نظر دارد در راه عملی ساختن اهداف آتی ایالات متحده در کره چهار نعله بتازد و پیشاهنگ ایجاد تغییرات چشمگیر درسیاست های دو دولت لیبرال قبلی گشت. لی مدت کوتاهی پس از گرفتن قدرت به روابط دو جانبه با کره شمالی (سیاست مورد پسند همگان معروف به «آفتاب درخشان»، ابتکار کیم-دی-جونگ Kim Dae Jung) و بهسازی های رسانه‌یی رئیس جمهور قبلی رو-مو-هیون Roh Moo-hyun پایان داد.
هنوز چند هفته از ریاست جمهوری لی نگذشته بود که او در کمپ دیوید با جورج بوش ملاقات کرد و در همانجا بنای آزاد کردن دوباره ی واردات گوشت گاو آمریکایی و تاکید دوباره بر نقش نظامی کره در منطقه نهاده شد. چیزی از آن ملاقات نگذشت که شرکت هیوندای Hyundai نمونه جدیدترین رزمناو خود را ارائه داد. این رزمناو مجهزبه سیستم های موشکی و رادار های ساخت شرکت لاکهید-مارتین Lockheed-Martin بود و دومین مدل آن در سال ۲۰۱۰ عرضه می شد. تحریک چین از نظر دیپلوماتیک خصلت عمده ی سیاست خارجی لی بشمار می آید و در همانحال ناوهای نظامی کشور او بر قدرت بازوی نظامی واشنگتن در مقابله با کنترل چین بر اقیانوس آرام غربی می افزایند.
ماموریت نیروی دریایی کره، تا پیش از به آب افتادن اولین رزمناو آن کشور، در دفاع از کناره های میهن در مقابل حملات کره شمالی خلاصه می شد. اما پس از به پایان رسیدن ساخت شش ناوشکن لاکهید- هیوندای، کره نیز مانند ژاپن به کانون برخورد های نظامی ناوگان دریایی آمریکا با چین مبدل خواهد شد. ناوگان تازه ی کره قرار است در سال ۲۰۱۴ ماموریت خود را شانه به شانه ی کشتی های آمریکایی از جزیره ی ژژو آغاز کند.
سرهنگ دای-ژو Dai Xu افسر نیروی هوایی ارتش آزادیبخش خلق چین همیشه از آمریکا و نصب سیستم های موشکی انتقاد کرده و آنرا «نیمدایره‌ی محاصره»ی چین از سوی ژاپن و کره و هندوستان تلقی می کند. در واقع نیز شرکت های هیوندای و لاکهید در سال گذشته اعلام کرده بودند که پس از تحویل رزمناو های ضد موشکی ABM-destroyers سفارشی کره، تولید شماری دیگررا برای فروش به هندوستان آغاز خواهند کرد.
هرچند که پروژه ی لاکهید- هیوندای حضور دریایی واشنگتن در منطقه را گسترش خواهد بخشید اما هنوز قدرت برابری با حضور سنتی نیروی دریایی چین و نفوذ نظامی آن کشور را ندارد، گو اینکه چین هنوز پاسخ مناسبی علیه نصب سیستم های موشکی در حاشیه های خود پیدا نکرده است. به رغم بلند پروازی های شرکت های لاکهید و هیوندای، این شرکت ها هنوز پایگاه مناسبی برای سیستم ضد موشکی خود در کرانه های کره پیدا نکرده اند.
تاکنون دو دسته از مردم جزیره ی ژژو با تخصیص این جزیره به یک پایگاه دریایی مخالفت نشان داده اند. اما این مخالفت ها در سال های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۵ و زمانی ابراز شده بود که کشور کره زیر حکومت های کیم و رو از مردمداری و اجرای ملایم قانون بهره مند بود. بلافاصله پس از آنکه حکومت بدست لی افتاد ساختن پایگاه دریایی در دهکده‌ی ماهیگیری کوچکی بنام گنج-ژونگ Gangjeong به موضوع داغ و نشانه ی اراده مندی و بُرّایی دولت سئول مبدل شد. با وجودی که به گفته‌ی شهردار گنج-ژونگ ۹۴ درصد مردم به ساختن پایگاه در آن محل رای منفی داده بودند اما وزارت دفاع ملی دولت لی در اوایل سال جاری منطقه را به روی مردم بست و دست به خاکبرداری و ریشه کن کردن درختان زد. پیام این عمل آشکار بود؛ دولت تازه اجازه نخواهد داد که خواست های مردم محلی بر سیاست خارجی تازه ی آن تاثیر بگذارد.
روستاییان گنج-ژونگ با استناد به تاثیر مخرب پایگاه نظامی بر اقتصاد کشاورزی و ماهیگیری و توریسم منطقه علیه پروژه ی ساختمان آن اقامه‌ی دعوا کردند. آنها در شکایت خود به پایگاه های دریایی ایالات متحده در هاوایی و گوآم و فیلیپین و ژاپن استناد کرده و از درجه ی تخریب زیست محیطی دریایی و توریسم، مشکلات اجتماعی ناشی از حضور پرسنل نظامی در منطقه، ایجاد انبارهای دائمی مواد خطرناک سمی، و بطور خلاصه تبدیل منطقه به نسخه‌ی کره يی اوکیناوای ژاپن نمونه آوردند.
در ابتدا مردم جزیره ی ژژو به پیروزی خود در دادگاه اطمینان داشتند اما بدنبال غرق رزمناو کونان Cheonan در نزدیکی آبهای کره شمالی، دادگاه منطقه یی ژژو صدور رای را برای یک مدت نامعلوم به تعویق انداخت.
بلافاصله پس ازحادثه ی غرق کشتی کونان وزیر دفاع و رئیس سازمان اطلاعات کره هردو اعلام کردند که هیچ سندی دال بر دخالت کره شمالی در غرق این کشتی وجود ندارد اما بدنبال بررسی دوباره توسط کارشناسان کره یی و خارجی ادعا شد که غرق کشتی توسط کره شمالی صورت گرفته است.
لی دولت پیونگ یانگ را به تروریسم متهم کرد و پژواک آن بلافاصله از دهان هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه‌ی ایالات متحده نیزبگوش رسید. کلینتون نتیجه گیری تازه را «سند غیرقابل انکار» مسئولیت پیونگ یانگ در این حادثه خواند. چند روز بعد نیز پنتاگون اعلام کرد که یکی از ناوهای هواپیما بر خود را برای مانور های نظامی و دفاع ضد زیر-دریایی به کره اعزام خواهد کرد.
فضای بحرانی مورد گفتگو درست یک هفته پیش از انتخابات منطقه‌یی در کره بوجود آمده بود با این همه مردم کره بی سر و صدا انزجار خود از این وضع را نشان دادند و با رای خود نمایندگان حزب لی را از شورای منطقه‌یی سئول بیرون انداختند.
اما پلیس و نیرو های اطلاعاتی دولت لی بجای عقب نشینی به سازمان های مدنی عمده حمله کردند و افرادی را که گزارش تازه ی دولت در مورد ناوشکن کونان را مورد تردید قرار داده بودند متهم کردند. برای شکایت مردم جزیره ی ژژو در فضای شرایط اضطراری، آینده‌ی امید بخشی متصور نیست. از سوی دیگر چین نیز منتظر رای دادگاه نمانده است.
ادامه‌ی ورود های غیر قانونی چین به آبهای کشورهای همسایه و ایجاد مزاحمت در دریاهای چین جنوبی و شرقی برای نیروهای آمریکایی یی که به عملیات گردآوری اطلاعات مشغولند هیچ تردیدی بجا نگذاشته است که چه کشوری کنترل آبهای اقیانوس آرام غربی را بدست دارد. آدام استاینبرگ Adam Steinberg معاون وزارت خارجه‌ی دولت اوباما بر این اعتقاد است که ایالات متحده باید به دولت چین اطمینان ببخشد که در منافع منطقه‌یی چین دخالت نخواهد کرد و در عوض از آن کشور ضمانت بگیرد که راه های صعود و قدرت یابی آن صلح آمیز خواهد بود. در حالیکه گسترش سیستم موشکی واشنگتن در آسیا و تصمیم آن کشور در استفاده از جزیره ی ژژو در خدمت ناوهای هواپیما بر خود پیام بکلی متفاوتی می فرستد.
هرچند که در عدم کارایی سیستم های ا-بی-ام ABM در عملیات دفاعی و خنثی سازی سلاح های اتمی پرتابی تردیدی نیست اما با به آب افتادن هر یک کشتی لاکهید- هیوندای تازه، فشار بر نیروی اتمی محدود-دفاعی چین بیشتر شده و خطر ضربه خوردن غیر منتظره ی آن کشور افزایش می یابد. از سوی دیگر همکاری صنایع ژاپن و کره با پنتاگون از راه به اصطلاح «دفاع» موشکی به روابط سیاسی خاصی می انجامد که مانع نزدیک شدن آن دو کشور به چین خواهد شد.
در واقع هیچ یک از دولت های ایالات متحده قادر نبوده است فروش سلاح را بطور موفقیت آمیزی از سیاست های خارجی جدا نگاه دارد. بنا به گزارش «پروژه ی دولت مورد اطمینان» نه نفر از «هیئت سیاست گذاران دفاعی» دولت بوش قبلاً در شرکت های اسلحه سازی پست های مشاوره و یا مدیریت داشته اند. حجم معاملات این شرکت ها با دولت به حدود ۷۶ میلیارد می رسید. تئودور پوستول Theodore Postol استاد دانشگاه ام-آی-تی و مشاور سابق وزیر نیروی دریایی آمریکا می گوید، «مدافعان سیستم اِی-بی-ام اگر نمی دانستند این موضوع برایشان پولساز است اینطور از یک سیستم دفاعی غیر-کارا پشتیبانی نمی کردند.»
بعلاوه، کمپانی لاکهید آنجا که موضوع به فروش سلاح و هواپیما به کشور های ژاپن و کره می رسد سابقه ی طولانی یی در فساد های معاملاتی دارد. دولت کاکویی تاناکا Kakuei Tanaka در ژاپن در سال ۱۹۷۴ بدنبال افشای پذیرش رشوه از سوی کمپانی لاکهید سقوط کرد و نیز لیندا کیم Linda Kim لابی گر آمریکایی در جریان فروش یک سیستم رادار ساخت یکی از کارخانه های وابسته به لاکهید به وزیر دفاع کره پیشنهاد رشوه و همخوابگی کرده و به همین دلیل در سال ۱۹۹۶ محکوم شده بود.
« New York Magazine» هیلاری کلینتونی را که سخنان آتشین او (بدنبال غرق شدن رزمنا کونان) آغاز سرکوب های سئول را وعده داده بود «سناتور لاکهید» خوانده و به روابط او با آن کمپانی اشاره می کند. او در جریان انتخابات ریاست جمهوری در سال ۲۰۰۸ بیش از هر کاندیدای دیگراعم از دموکرات و جمهوریخواه از کمپانی های تولید سلاح های دفاع ضد موشکی کمک مالی دریافت کرده بود.
از سوی دیگر تلاش های سخت تر از معمول لی در بنا نمودن پایگاه برای رزمناو های شرکتی که خود تا سال ۱۹۹۲ مدیر عامل آن بوده پرسش بر انگیز است. مدیر کمیسیون مبارزه با فساد اداری کره می گوید که نه کمیسیون زیر نظر او و نه مجلس ملی کره و نه کمیسیون ملی انتخابات هنوز به این مسئله نپرداخته اند که نکند قرارداد های لاکهید- هیوندای تاثیرات مستقیمی بر دارایی های لی و وزرای کابینه‌ی او داشته باشند.
در همان حالی که چین به بازسازی نیروی دریایی خود مشغول بوده و واشنگتن همسایگان او را مسلح ساخته و با آنها در دریاهای آزاد به مانور های نظامی می پردازد، مردم عادی کره از ابراز نارضایتی از اوضاع خودداری می کنند و نشانه های دیکتاتوری های پیشین از نظر نمی گریزد.
لی در سال ۲۰۰۸ برای متفرق کردن تظاهرات مردم علیه معامله‌ی گوشت با آمریکا به زور متوسل شد و مدتهاست که میدان مقابل شهرداری سئول به هر تظاهراتی بسته شده است بطوریکه حتی بالا بردن یک شعار ساده نیز میتواند به دستگیری منجر شود.
خبرنگارانی هرچه نگران تر
بدنبال اعطای میزبانی گرد هم آیی گروه -۲۰ در نوامبر ۲۰۱۰ به لی از سوی پرزیدنت اوباما، آقای فرانک لارو Frank LaRue گزارشگر ویژه ی سازمان ملل در خصوص «گسترش و حفظ حق آزادی و ابراز عقیده» در مورد وضعیت آزادی ها در کره پژوهشی صورت داده و روی این موضوع که آیا چنین افتخاری شایسته‌ی لی بوده یا نه تامل کرده است. او نتیجه گیری کرده است که حق ابراز عقیده و گردهم آیی در کره درست چند ماه پس از پیروزی لی در انتخابات رو به فرسایش نهاده است.
اولین آثارروش های تازه‌ی حکومت در دولت لی زمانی نمودار شد که مجله ی تلویزیونی «یادداشت های تهیه کننده» به تحلیل آزاد شدن دوباره‌ی ورود گوشت گاو آمریکایی پرداخته بود؛ تهیه کنندگان برنامه در نیمه های شب در خانه های خود دستگیر شده و به محاکمه کشیده شدند. هرچند که محکومیت های دو تا سه سال زندان مورد تقاضای دادستان پذیرفته نشد اما کل جریان آشکارا آب سردی روی سر رسانه های مستقل ریخت. هو- چول- شین Ho Cheol Shin از تهیه کنندگان مجله ی خبری سیسین Sisain می گوید، «میترسم نیمه شب بیایند و مرا دستگیر کنند.»
در طول این دوره رسانه های مستقل در انتقاد از لی بی میلی نشان داده اند و تکرار تظاهرات شمع روشن کنی بهار ۲۰۰۸ در پشتیبانی از «یادادشت های تهیه کننده» و در اعتراض به دستگیری های پس از حادثه کشتی کونان دیده نشده است.
تنها جزیره نشینان ژژو به پایمردی های خود ادامه داده اند. آنها در سوم ژوئن با دست زدن به مقاومت های مسالمت جویانه مانع بالا رفتن جرثقیل در کارگاه ساختمانی پایگاه دریایی شده و وزارت دفاع را به عقب نشینی واداشتند. آنها که از موفقیت خود شهامت بیشتری یافته بودند سوگند می خوردند که «تا پای جان» از شیوه زندگی اجدادی خود دفاع خواهند کرد هرچند که در فضای شرایط اضطراری نشانه های چنین رشادت هایی کمتر یافت می شود.
وقتی که از یکی از دانشجویان دختر دانشگاه یونسی Yonseii در مورد ایجاد موازنه بین رشد اقتصادی فردی و حفظ آزادی های سیاسی سئوال کردم، او که پدر و مادرش به نسلی تعلق داشتند که در دهه ی هشتاد پلیس ضد شورش را از دانشگاه بیرون انداخته بودند چنین جواب داد، «من خودم هم در این جریان مقصر هستم. من فقط بلدم درس بخوانم و به آینده ی خود و پیدا کردن کار فکر کنم. من اصلا سیاست را دنبال نمی کنم.» او در واقع داشت برخورد های نسل خود را بیان می کرد.
با اینحال نونگ- هی- چو Nueung Hee Cho برنامه ساز «یادداشت های تهیه کننده» به عکس‌العمل های مردم در مقابل دولت ایمان داشت، «ما باید به مردم کره ایمان داشته باشیم. آنها ممکن است امروز آرام بنظر برسند اما احساس من اینست که روزی که مطلقاً لازم گردد خودشان را نشان خواهند داد.»