برگردان: ا. م. شیری

منبع: http://moskva-vkpb.ru/

«لنینیسم، یعنی مارکسیسم دوران امپریالیسم و انقلابات پرولتری. بعبارت دقیقتر: لنینیسم یعنی نظریه و بطور کلی تاکتیک انقلاب پرولتری،  با خصوصیت بارز نظریه و تاکتیک دیکتاتوری پرولتاریا».

ی. و. استالین

ولادیمیر ایلیچ لنین (اولیانوف)، نابغه بشری، رهبر زحمتکشان جهان، بنیانگذار و رهبر حزب سوسیال- دمکرات کارگران روسیه(ح. س. د. ک.)، حزب کمونیست بلشویکهای انقلابی، حزب پیشآهنگ، رهبر انقلاب کبیر سوسیالیستی اکتبر، بنیانگذار اولین کشور کثیرالملله کارگران و دهقانان در جهان- اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی، در ٢٢ آوریل سال ١٨٧٠ دیده به جهان گشود(دوم اردیبهشت ١٢٤٩ هجری شمسی. م.).

و. ای. لنین یکی از متفکران برجسته ای بود که، تاریخ همه قرون و اعصار متمادی بشری به دنیا ارزانی داشت. فیلسوف بزرگ، اقتصاددان، تاریخدان دقیق، آگاه به علوم طبیعی و فرهنگ شناس، صاحب ذوق و قریحه ادبی فوق العاده، انسانی با قدرت پیش بینی پیامبرگونه، با شعور بی نظیر و  دارای توانائی نادر در تشخیص حوادث و تحلیل آنها.

تاریخ تمدن بشری هیچ انسان دیگری را بیاد ندارد که به اندازه لنین چنین تأثیر عظیمی بر سرنوشت خلقها و روند تاریخ جهانی گذاشته باشد. شخصیت نابغه ای متفکر را آثار متعدد او که بلحاظ وسعت انتشار جایگاه دوم را پس از انجیل در طول بیش از دو هزار سال نشر مداوم آن احراز می کند، نشان می دهد. هر چند که دهه های زیادی از زمان فعالیتهای انقلابی پرشور ولادیمیر ایلیچ می گذرد، آثار تئوریک داهیانه و غنی او تا امروز هم مهمترین منبع دانشهای بنیادی و پاسخهای علمی به مبرمترین مسائل سیاسی و عملی امروز و فردا بحساب می آید.

لنین، امروز هم بعنوان دانشمند نابغه، محقق برجسته و در عین حال، بعنوان یک رهبر انقلابی در پیشاپیش توده ها در حرکت است.

لنین، نابغه انقلاب، استراتژی آن و استاد ماهر رهبری انقلاب بود. در حادترین پیکارهای طبقاتی دوران جدید، دوران امپریالیسم و انقلابهای پرولتری، لنین در پیشاپیش توده های خلق، به نیروی پایان ناپذیر آنها عمیقاًَ باور داشت. او، بهتر از هر کس دیگری می توانست وظیفه اصلی را تعیین نموده،  بطور فشرده و روشن تنظیم کند و با تکیه بر توان حزب و دولت، بر روی انجام آن تمرکز نماید.

لنین فعالیتهای انقلابی خود را بر شالوده مارکسیسم استوار ساخت، هر کسی را که در حرف خود را مارکسیست می نامید، بیرحمانه افشاء می کرد و عملاًَ او را اصلاح می کرد. ولادیمیر لنین، مارکسیسم را از هر گونه انحرافات اپورتونیستی پاک کرد و نظریه مارکسیستی را با نظریات و استنتاجهای نوین غنا بخشید، با بهره گیری از تجارب دوران جدید، بر اندوخته های فکری مارکسیسم افزود، رشدیافتگی مارکسیسم را تأمین کرد و آن را به جایگاه نوینی ارتقاء داد.

استواری ایدئولوژیکی و اصولیت عالی، سازش ناپذیری با اپورتونیسم و رد مصالحه با آن، وجه تمایز لنین بود. لنین می گفت:

«یگانه سیاست درست یعنی سیاست اصولی». لنین با دفاع از اصول مارکسیسم و بدون هراس از شنا بر خلاف جریان، در مقابل اشخاصی که مارکسیسم را تغییر می دادند، قاطعانه می ایستاد. مبارزه اصولی ولادیمیر ایلیچ لنین برای تثبیت اصول مارکسیسم در جنبش کارگری، خط سرخی است که در سراسر تاریخ سوسیال- دمکراسی روس و جنبش جهانی کمونیستی ادامه می یابد. ولادیمیر ایلیچ لنین، با موضعگیری برعلیه «ستونهای» سوسیال- دمکراسی روس و انترناسیونال دوم، علیرغم اینکه بارها در اقلیت می ماند، عمیقاًَ به پیروزی مارکسیسم باور داشت. او می گفت: «این فاجعه نیست. زیرا، تنها موضع درست، موضع بلشویکهاست و در اقلیت ماندن ما، ما را به میلیونها تبدیل خواهد کرد».

ولادیمیر ایلیچ لنین، ضمن دفاع از صحت مارکسیسم، در عین حال، در مقابل انجماد فکری قاطعانه موضع می گرفت و تأکید می کرد که مارکسیسم دگم نیست، بلکه راهنمای عمل است. لنین با دعوت به درک ماهیت مارکسیسم و توانائی کاربست اصول عام مارکسیسم در تجزیه و تحلیل شرایط مشخص تاریخی، می گفت: «مارکسیسم عبارت است از توانائی تعیین اینکه کاربست کدام سیاست در این و یا آن شرایط ضروری است».

ویژگی لنینیسم، روحیه انقلابی و مبارزاتی آن است و آن ثمره انقلاب پرولتری بود که در جریان پیکار شدید با اپورتونیسم، یعنی، شرط لازم برای پیروزی بر سرمایه داری تحکیم یافت. لنین می گفت:

 «همه مبارزه حزب ما (و بطور کلی جنبش کارگری اروپا) باید بر علیه اپورتونیسم معطوف شود. این، یک جریان سیاسی نیست؛ یک گرایش نیست؛ این (اپورتونیسم)، اکنون به سلاح سازمانیافته بورژوازی در درون جنبش کارگری تبدیل شده است» (مجموعه کامل آثار، جلد ٤٩، ص. ١٠٦- ١٠٧).

دقیقاًَ ولادیمیر ایلیچ لنین جنبش کمونیستی (در آن دوره- سوسیال دمکراسی) را به مسیر مبارزه انقلابی هدایت کرد. دیگر احزاب پرولتری طراز نوین انقلابی نیز همین راه دشوار مبارزه ایدئولوژیک- نظری با احزاب رنگارنگ اپورتونیستی، مثل اکونومیستها، منشویکها، انحلال طلبان، تروتسکیستها، سوسیال- شوونیستها و دیگر جریانات اپورتونیستی در جنبشهای کارگری و کمونیستی روسیه را در جهان هم طی کردند. بدون رهائی از زیر تأثیر اپورتونیسم، نمی توان ازحمایت توده های میهن خود برخوردار شد و انقلاب ظفرمند را به انجام رساند.

پیوند مستحکم بلشویکها با جنبش کارگری، با مبارزه طبقه کارگر و توده های زحمتکش برای آزادیهای اجتماعی و ملی، عامل تعیین کننده در پیروزی بر اپورتونیسم بود. لنین می گفت:«اگر می خواهیم سوسیالیست بمانیم، وظیفه ماست هر چه بیشتر به میان توده ها برویم. و این است همه مفهوم مبارزه با اپورتونیسم و کل مضمون این مبارزه»(مجموعه کامل آثار، جلد ٣٠، ص. ١٧٨).

لنین در آثار برجسته خود مانند؛ «چه باید کرد؟»، «یک گام به پیش، دو گام به پس»، «دو تاکتیک سوسیال- دمکراسی در انقلاب دمکراتیک»، «ماتریالیسم و امپریوکریتیسیسم» (Ampiryokritisism= اصالت تجربه) و بسیاری دیگر، بنیانهای ایدئولوژیکی، تشکیلاتی، تاکتیکی و نظری حزب مارکسیستی را تبیین کرد.

ولادیمیر ایلیچ لنین از احزاب کمونیست می خواست نه در حرف، که در عمل، پیشاهنگ توده ها باشند، هدایت مبارزات توده ای را بیاموزند، پیوندهای خود با توده ها را تحکیم بخشند و مبارزه آنها برای احقاق حقوق خود را سازماندهی نمایند. او می نویسد: «خود را پیشآهنگ، گردان پیشرو نامیدن مشکل نیست. باید چنان اقدام کرد که همه گردانهای دیگر هم ببینند و مجبور شوند اعتراف کنند که ما در پیشاپیش حرکت می کنیم»(مجموعه کامل آثار، جلد ٦، ص. ٨٣ - ٨٤).

ولادیمیر ایلیچ لنین می آموزد که حزب پرولتاریا بدون انظباط پولادین، نمی تواند در انقلاب پیروز شود. «حزب، با وحدت سازمانی خود حزب شناخته می شود و هر کسی که به این انظباط پایبند نباشد، آن را رعایت نکند، به تصمیمات آن بی اعتنائی کند، نمی تواند عضو حزب شمرده شود. این است اصل پایه ای» (مجموعه کامل آثار، جلد ٢٤، ص. ١٠٣). «وحدت بدون تشکیلات ممکن نیست و تشکیلات بدون تبعیت اقلیت از اکثریت ممکن نیست» (مجموعه کامل آثار، جلد ٢۵، ص. ١٧٧).

ولادیمیر ایلیچ لنین می نویسد که نظریه دیکتاتوری پرولتاریا، مهمترین مسئله مارکسیسم است. رهبران اپورتونیست انترناسیونال دوم، مخالف سرنگونی انقلابی حاکمیت بورژوازی بودند و به تئوری فراروئی مسالمت آمیز سرمایه داری به سوسیالیسم اعتقاد داشتند. او در اثر مشهور خود «دولت و انقلاب» بر مبنای تعلیمات مارکس و انگلس در مورد دولت، ثابت می کند که، «تغییر دولت بورژوازی به دولت پرولتری، بدون قهر انقلابی که در نتیجه آن دیکتاتوری پرولتاریا برقرار می شود، ممکن نیست» (مجموعه کامل آثار، جلد ٣٣، ص. ٢٢). «همه انقلابهای پیشین، موجب تکامل ماشین دولتی شدند، ولی، باید آن را در هم شکست، از هم گسیخت. این است مفهوم کلی آموزش مارکسیسم در باره دولت» (همانجا، صفحه ٢٨). لنین تأکید می کرد:

«ماهیت آموزش مارکسیسم در باره دولت را فقط کسی درک می کند و می فهمد که دیکتاتوری یک طبقه نه تنها بطور کلی برای هر گونه جامعه طبقاتی، نه فقط برای پرولتاریا که بورژوازی را به زیر می کشد، حتی برای یک دوره کامل تاریخی که سرمایه داری را از «جامعه بی طبقه»، از «کمونیسم» جدا می کند، الزامی است» (همانجا، صفحه ٣۵). او تأکید می کند: «حرکت بسوی تکامل، یعنی، بسوی کمونیسم، از دیکتاتوری پرولتاریا می گذرد و از راه دیگری هم نمی توان رفت. زیرا در هم شکستن مقاومت سرمایه داران- استثمارگران، بکمک هیچ کس و از هیچ طریق دیگری امکان پذیر نیست» (همانجا، صفحه  ٨٨).

لنین ضمن انطباق مارکسیسم با شرایط تاریخی جدید، از ارتقاء سرمایه داری به مرحله امپریالیستی خود، چنین نتیجه می گیرد که پیروزی انقلاب سوسیالیستی در اثر رشد ناهمگون کشورهای امپریالیستی، ابتدا در چند و یا حتی در یک کشور جداگانه امکان پذیر است. این استنتاج را که لنین در آثار خود، «در باره شعار ایالات متحده اروپا» و «برنامه نظامی انقلاب پرولتری» مستدل ساخت و اثبات کرد، ارزشمندترین ارمغان ایدئولوژیکی- نظری بود که او بر گنجینه غنی مارکسیسم- لنینیسم افزود و نقش بزرگی در فعالیت عملی حزب در دوره تدارک و انجام انقلاب سوسیالیستی و ساختمان سوسیالیسم در اتحاد شوروی ایفاء کرد.

تعالیم لنین در باره ضعیف ترین حلقه در زنجیره کشورهای امپریالیستی، که پاره کردن آن می تواند به همه حلقه های زنجیر توسعه یابد، مهمترین افزوده او به مسائل تاکتیکی مبارزه انقلابی بود. روسیه در جریان جنگ جهانی اول به چنین حلقه ضعیف در زنجیره امپریالیسم تبدیل شد.

روسیه زادگاه لنینیسم است. در جریان تمام حوادث، طبقه کارگر روسیه در پیشاپیش مبارزان نوسازی جهان به حرکت در آمد، پیش از همه  سرمایه داری را در میهن خویش برانداخت و راه آزادی از چنگال آن جانور وحشی، سرمایه داری را که «زمین را بخون آغشت، بشریت را بدامن گرسنگی و توحش سوق داد و مثل هر وحشی دهشتناک در آستانه مرگ گریزناپذیر و عنقریب، دیوانه وار حمله می کند، به زحمتکشان دیگر کشورها نشان داد» (مجموعه کامل آثار، جلد ٣٦، ص. ٤٧٨).