تراژدی پناه جویان
بصیر همت
مانچستر – انگلستان
نوامبر
- ۲۰۱۵
تراژدی پناه جویان
جنگ ،بمباردمانهای
ویرانگر ،بی ثباتی سیاسی وفقر وبیکاری ،علل عمده بحران پناه جویان
بهار عربی چگونه به جنگ های خانمانسوز داخلی
وبحران عمیق سیاسی و اقتصادی و تراژدی پناه جویان در جهان مبدل شده است.
اروپا با هجوم بزرگترین رقم پناه جویان بعد از
جنگ جهانی دوم روبرو است.
سوریه ،عراق، لیبی ،سومالی ،ایریتیریا ،افغانستان،
پا کستان ، بنگله دیش و ایرن به منابع
عمده پناه جویان و مهاجران اقتصادی مبدل گردیده اند.
الی اکتوبر ۲۰۱۵ بیشتر از ۷۰۰هزار تن از پناه جو
از کشور های سوریه، عراق، لیبی ،ایریتیریا و سومالی و تعدادی هم از افغانستان و
ایران بسوی اروپا هجوم بردند که از جمله
این رقم درشت ،در حدود ۳۹۰ هزار تن از پناه جویان ذریعه قایق های بحری داخل
یونان گردیده اند که به تعداد بیشتر از
۱۵۳ هزار تن انان در ماه سیپتمبر بوده است. صد ها تن از این پناه جویان در میان
امواج پر تلاطم در یای مدیترانه میان ترکیه و یونان غرق گردیده اند که تا کنون رقم
این غرق شده گان به ۳۴۴۰تن میرسد .
سیل روز
افزون پناه جویان بازار قاچاقبران انسان را نیز گرم ساخته است.
براساس راپور یورو پول ،ایجنسی پولیس
اروپا ،در حدود ۳۰ هزار تن در امور قاچاق پناه جویان و مهاجرین به اشکال مختلف کار
می نمایند و از این مدرک در امد دارند. مسؤولین درجه اول این قاچاقبران در شهر های
بزرک ترکیه از جمله استانبول زنده گی می
نمایند و هیچگاهی خودرا در سواحل بحری نزدیک نمیسازند و از این شهر ها امور قاچاق
را رهبری می نمایند. قاچاقبران در حدود۵۰
تن از پناه جویان را در قایق های کوچک که گنجایش صرف ۱۵ تن را دارند ماهرانه جابجا
و روانه سرنوشت میسازند.
یک قاچاقبر طور اوسط مبلغ ۱۰۰۰ دالر امریکایی ا ز
هر پناهنده بد ست میاورد تا وی را از یکی از شهر های ترکیه به ساحل بحر ی ترکیه
برساند و وی را در قایق کوچکی جابجا و روانه دیار نامعلوم و شاید هم مرگ نماید .در
برابر ۱۲۰۰ دالر امریکایی یک پناه جو خود
را از این ساحل به یونان میرساند .
در ۱۹ اپریل
۲۰۱۵ بیشتر از ۸۰۰ تن از پناه جویان در کشتی در دریای مدیترانه در فاصله ۷۰ مایلی
ساحل لیبی غرق شدند که تراژدی دردناک در
تاریخ پناه جویان محسوب میگردد.
چگونه این بحران اغاز گردید؟
در دسیمبر ۲۰۱۰ تظاهرات وسیع تونسی ها باعث
تغیرات دموکراتیک در تونس گردید.بدنبال آن، اعتراضات در مصر،لیبی و یمن اغاز گردید
.در مصر این حرکت دموکراتیک به سقوط حسنی مبارک انجامید و در انتخابات بعدی جایش
را حزب اخوان المسلمین مصر گرفت.دیری نگذشت که این حزب توسط نظامیان مصر سرکوب و
این نظامیان سیکولار اکنون با تغیرات کمی
در سیستم سیاسی زمان حسنی مبارک ، بر اریکه قدرت تکیه زده اند و مردم مصر چند سال
است که ترور های دوامدار،تظاهرات و تقابل و خشونت ها را میان نظامیان و اخوان المسلمین
مصر تجربه می نمایند. در لیبی و سوریه تظاهرات مسالمت امیز به جنگ کاملا عیار
داخلی در این دو کشور مبدل گردید.
در می ۲۰۱۱ ، اعتراضات وسیع خیابانی در دمشق و
شهر های دیگر سوریه با عکس العمل شدید دولت سوریه در برابر معترضین رو برو گردید و
این رویارویی ها اغازبحران پناه جویان گردید. با ادامه خشونت ها در سوریه بیش از
۱۰ هزار پناه جوی سوری به ترکیه پناه بردند در جولای ۲۰۱۱ اردن کشور همسایه سوریه
را موج پناه جویان سوری فرا گرفت.
در اکتوبر ۲۰۱۱ ملیشاهای که از جانب غرب حمایت
وسیع مالی ،اموزشی و تسلیحاتی گردیده بودند ، معمر القذافی رهبر لیبی را بقتل
رساندند و با حملات وسیع هوایی سه ماهه انگلیس و فرانسه و حمایت سی ای ای رژیم
قذافی سقوط داده شد وبا ادامه جنگ خونین داخلی از خشونت های قومی تا نفوذ
رادیکالهای اسلامی موجی از پناه جویان لیبیایی و سایر کشور های افریقایی از سواحل
لیبی روانه اروپا گردیدند. با کنترول شهر
عمده عراق، شهر موصل ،توسط داعش در ۲۰۱۴ صد ها هزار عراقی شهر موصل را به سایر
گوشه و کنار عراق ترک نمودند. در اواخر جون ۲۰۱۴ سازمان ملل تعداد عراقی های را که
منازل شان را ترک نمودند؛ رقم ۱.۲ ملیون تخمین نمود . با توسعه روز افزون داعش در
سایر شهر های عراق و محاصره کوبانی شهر متصل سرحد سوریه و ترکیه که به مرگ صد ها
تن منجر شد ،به تعداد بیش از ۴۰۰ هزار تن از کرد های سوری به ترکیه گریختند .
بحران پناه جویان ازمایش خوبی در زمینه چگونگی همکاری مشترک در بین اعضای
اتحادیه اروپا گردیده است.
اتحادیه اروپا که در نخست با ترکیب ۱۵ کشور
اروپای غربی ایجاد گردید با سقوط اتحاد شوروی ۱۳ کشور اروپای شرقی نیز به این
اتحادیه جذب گردید که اکنون تعداد اعضا این اتحادیه به ۲۸ کشور میرسد. بحران
اقتصادی ۲۰۰۸ این اتحادیه رابه چالش های جدی اقتصادی و سیاسی رو برو نموده
است.اکنون بحران پناه جویان این اتحادیه
را به دشواری های دیگردچار ساخته است. کشورهای اروپای شرقی چون هنگری، جمهوری چک و
رومانی موضعگیری سختی در برابر پناه جویان اتخاذ نمودند .در میان کشور های اروپای
غربی موضعگیری المان خیلی ها ارزنده و تاریخی است.المانی ها در برابر هجوم پناه
جویان مسلمان بخصوص عرب خیلی ها سخاوتمندانه بر خورد نمودند . جرمنی در جریان سال
۲۰۱۴ بیش از ۲۰۰ هزار درخواست پناه جویی در یافت نمود .نخست وزیر المان انجیلا
مارکر اعلام نمود که اماده است تا در سال ۲۰۱۵ به تعداد ۸۰۰ هزار پناه جو را در
کشورش بپذیرد .
اماده
گی جرمنی برای قبول صد ها هزارپناه جو به این کشور رقم بزرگی است. ایا جرمنی از
این عمل نفعی خواهد برد .یقینا رشد اقتصادی با کار تولیدی کارگر همراه است .کشور های اروپای غربی بخصوص جرمنی در سطح جهان
پایین ترین درجه تولید اطفال را دارد .در جرمنی که ماشین تولید و اقتصاد اروپا
خوانده میشود، چنین پیشبینی شده است که نفوس ا ین کشور الی سال ۲۰۶۰ُ از 81.3ملیون به 70.8ملیون تنقیص می یابد. در
صورتیکه چنین پیشبینی دقیق باشد، یقینا تاثیر منفی روی رشد اقتصادی جرمنی در چند
دهه اینده خواهد گذاشت.
اروپای غربی چون فرانسه و هسپانیه نیز در عین
حالت قرار دارند زیرا معمولا در کشور های ثروتمند زنان علاقمند تولد اطفال بیشتر
نیستند . یگانه راه که بتوان این خلای نیروی کار را پر نمود قبول مهاجرین است. در
حالیکه سیاستمدارن اروپا به این باور اند که ورود معینی از مهاجرین میتواند در رشد
اقتصادی این کشور ها موثر باشد. مگر این سیاستمداران با رویارویی احزاب نشنلیست از
یکسو و بحران اقتصادی دامنگیر شان میخواهند با حد معین تعادل به این موضوع بر خورد
نمایند . تعدادی از سکالر ها بر این معتقد اند که قبول مهاجر نوع خاص ارزش اقتصادی دارد، طور مثال بنابر عقیده
ایین گولدین دیریکتر مکتب مارتین در دانشگاه اکسفورد که روی چالش های اساسی
قرن ۲۱ توجه نموده است، میگوید مهاجرین در سطح خیلی ها بالا بخش دینامیک نیروی کار
در سطح جهان را تشکیل میدهند . وی میگوید انها
در تعداد زیادی از کشور ها در رقم
بالا ی تولید و نو اوری نقش موثری را ایفا می نمایند،انها بزنس را اغاز می نمایند
و طور دوامدار نسبت به کارگران و کارمندان بومی کشور های میزبان موثر تر کار می
نمایند.
در قرن نزدهم یک سوم نفوس سویدن، ایرلند و
ایتالیا به ایالات متحده و سایر کشور ها مهاجرت نمودند. ا کنون ایالت متحده
میتواند بهترین مثال بران باشد که چگونه یک کشور نیرومند اقتصادی دنیا است. بنا بر
گفته گولدین اگر کشور های ثروتمند در سطح جهانی به تعداد مهاجرین را
بپذیرند که ۳ فیصد نیروی کار را توسعه دهد ،جهان میتواند۳۵۶ ملیارد دالر سرمایه
بیندوزد و این مبلغ نه تنها برا ی کشور های ثروتمند میرسد بلکه به کشور های که
مهاجرین از مزد کارشان به فامیل هایشان پول میفرستند نیز کمک میگردد. مگر تعدادی
هم بر این عقیده اند که نگاه داشتن مهاجرین در کمپ های دور از شهر ها و تجمع مردم
انهم بصورت دوامدار ، باعث میگرددتا مهاجرین و اطفال شان نتوانند در میان مردمان
محل امیزش بینند و فرهنگ و ارزش های مسلط کشور های راکه مهاجر گردیده اند بهتر درک
نمایند و یا انرا تا حدی مورد پذیرش و یا احترام قرار دهند و اموزش لسان و مهارت
های شغلی بیاموزند و در فعالیت های اجتماعی و تولیدی طور موثر سهم گیرند .
در کشور های اروپای غربی با هجوم سیل پناه جویان
احزاب نشنلیست و مخالف قبول سیل از مهاجران در کشور هایشان به مخالفت و اعتراضات
شدید بر خاسته اند . و نفوذ انها روز تا روز رو به توسعه است. در ایتالیا حزب گروه
شمال،در فرانسه حزب راست افراطی جبهه ملی ،در بریتانیا حزب استقلال بریتانیا، در
برابر احزاب لیبرال و دموکرات این کشور ها و در تصمیم گیری های دولت های اروپایی
تاثیر گذار گردیده اند. با وقوع حوادث تروریستی و خشونت های سالهای اخیرکه در کشور های اروپایی از جمله فرانسه ،انگلستان
،سویدن و سایر کشور های اروپای غربی بوقوع پیوسته است ،سیاستمداران اروپایی از ورودسیل
پناه جویان که ممکن است در میان انها جهادی های اموزش دیده در
کمپ های اموزشی داعش و سایر گروپ های تروریستی وارد کشور های اروپایی گردند، به
سرعت نگران اند.
درسی را که از تراژدی پناه جویان باید گرفت
اینست که :
رهبران کشور های غربی در راس ایالات متحده ، در
عوض بی ثبات سازی کشور ها که بمنظور تامین منافع ستراتژیک شان مردمان این کشور ها
را بخاک و خون میکشند ،در ثبات ، امنیت و باز سازی این کشور ها از جمله سوریه،
عراق، لیبی ، ایریتیریا، یمن و افغانستان بکوشند.
پایان