سرنگونی جنگنده روسی؛ اقدام غرب در ترسیم خطوط قرمز مسکو در سوریه
سرنگونی جنگنده روسی؛ اقدام غرب در ترسیم خطوط قرمز
مسکو در سوریه
رئیس مرکز
مطالعات راهبردی خاورمیانه در آمریکا، اقدام ترکیه در سرنگونی جنگنده روسی را تلاش
ناتو برای ترسیم خطوط قرمز مسکو در بحران سوریه دانست.
به گزارش خبرگزاری فارس، «اسامه اسماعیل» رئیس مرکز
مطالعات راهبردی خاورمیانه در آمریکا در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری فارس قرار داد، به تحلیل حادثه سرنگونی جنگنده روسی توسط
ترکیه و سناریوهای پیش روی این حادثه پرداخت و در این‌باره نوشت:
در مقالات گذشته‌ام به این نکته اشاره کرده بودم که انتظار می‌رود، منطقه
اواخر سال جاری میلادی با رخدادها و تحولات مهم و فزاینده‌ای مواجه شود که زمینه
دستیابی به راه حل برای بحران‌های منطقه‌ای چه بحران‌هایی که در اولویت قرار داشته
باشند و چه آنهایی که در اولویت قرار نداشته باشند، را فراهم خواهد کرد.
چون حل هریک از این بحران‌ها بازتابی مثبت بر دیگر بحران خواهد گذاشت
که به طور عام در مقوله مبارزه با «تروریسم» و توافقاتی که در این خصوص بین
واشنگتن و مسکو حاصل شده، خلاصه می‌شود.
سرنگونی جنگنده روسی و تغییر معادلات
اما سرنگونی جنگنده روسی توسط ترکیه این پیش‌بینی‌ها و به بیان رساتر تمام
تلاش‌های صورت گرفته را بر باد داد و موجب شد، این گفته رئیس جمهوری روسیه که آن
را در اجلاس سران گروه 20 آنتالیا ایراد و تاکید کرد، در این اجلاس کشورها و سرانی
حامی تروریسم حضور دارند و به صورت غیر مستقیم به ترکیه و عربستان اشاره داشت، را
بیش از پیش در اذهان تداعی کند.
بسیاری از کارشناسان و ناظران اعتقاد دارند، تحرکات اخیر ولادیمیر پوتین و
سفرش به تهران و هماهنگی‌های گسترده مسکو با بسیاری از کشورهای عربی منطقه مانند
مصر و اردن و امارات، حکایت از آن دارد که تاکتیک مهم و بزرگی برای منطقه در نظر
گرفته شده است.
این کارشناسان و ناظران ادامه می‌دهند: چه بسا حادثه سرنگونی جنگنده روسی
توسط ترکیه موجب شود، برنامه‌های مسکو برای پایان دادن به بحران سوریه و وارد آوردن
ضربات قاطع و مهلک به گروه‌های تروریستی و حامیان آنها سریع‌تر و پیش از موعد مقرر
اجرا شوند.
اما گروهی دیگرازکارشناسان براین باورند، ترکیه و روسیه با میانجیگری هم پیمانان ترکیه در ناتو، وارد عرصه
رویارویی مستقیم نخواهند شد، چون رویارویی مسکو و ناتو در این برهه زمانی را مناسب
نمی‌دانند.
در حالی که ترکیه تلاش می کند، تنش ایجاد شده را با دخالت جهت تحویل خلبان روس که ... کشته شده ...، مسکو را آرام کند، اما رئیس
جمهوری روسیه همچنان ناآرام نشان می‌دهد.
دغدغه‌های آمریکا و غرب از حضور روس‌ها در سوریه
پیش از پرداختن به تحولات و بازتاب‌ها و سناریوهای پس از سرنگونی جنگنده
روسی، باید به این نکته اشاره کرد که آمریکا و همپیمانان منطقه ایش دریافتند که موفقیت روسیه در
سوریه و ریشه کن سازی گروه‌های تروریستی مسلح در این کشور، به معنای سیطره روس‌ها
بر منطقه است.
لذا در اولین گام هواپیمای مسافربری روسیه را در صحرای سینا که داعش
مسئولیت آن را با وجود علم و آگاهی آمریکا و انگلیس برعهده گرفت، سرنگون کردند، تا
روسیه را از ادامه مبارزه با گروه‌های تروریستی بازدارند و افکار عمومی روسیه را
علیه پوتین تحریک کنند، اما در این راه به نتیجه نرسیدند، چون پوتین در واکنش به
این اقدام، عملیات نظامی‌اش علیه گروه‌های تروریستی از جمله در رقه و ادلب و
لاذقیه را تشدید کرد.
همچنین مشاهده کردیم، رهبران مصر اقدام به توسعه و گسترش روابط نظامی خود
با روسیه کردند و در اجلاس سران 20 در آنتالیا، پوتین اتهاماتی را به 40 کشور جهان
به خاطر حمایت از تروریسم و گروه‌های تروریستی در سوریه وارد کرد که به گفته وی
تعدادی از آنها در نشست آنتالیا نیز حضور داشتند.
رئیس جمهوری روسیه با اشاره غیر مستقیم به کشورهایی مانند ترکیه و عربستان
و قطر و آمریکا و انگلیس و فرانسه به عنوان طرف‌های حامی تروریسم، تاکید کرد که
این حمایت‌ها تاکنون صدها هزار کشته و بیش از آن زخمی برجای گذاشته است.
تاثیر حملات پاریس بر تغییر موضع غرب
پس از حملات پاریس و قربانیانی که از خود برجای گذاشت، فرانسه وحشت زده و
اولاند نگران و بیمناک ضمن تغییر موضع در قبال تروریسم، تلاش کردند، خود را به
مواضع روسیه درباره ضرورت مبارزه با تروریسم و ریشه کن سازی آن نزدیک کنند تا مواضع
دروغین آمریکا و غرب در برابر مبارزه با این پدیده شوم برملا شود.
آمریکا و هم پیمانان منطقه‌ای و غربیش بر این باورند، پیروزی روس‌ها بر گروه‌های
تروریستی قدرت گفت وگو و مذاکره را از آنها خواهد گرفت و راه حل مورد نظر روسیه برای بحران
سوریه را به آنها تحمیل خواهد کرد.
به همین دلیل این گروه‌ها را به خدمت گرفتند تا مانع پیروزی‌های روسیه و
بسط سیطره ارتش سوریه بر مناطق تحت تصرف آنها شود و سناریوی سرنگونی جنگنده روسی
به همین دلیل ترتیب داده شد.
سرنگونی هواپیمای روسی اقدامی غربی نه ترکیه‌ای
در واقع سرنگونی جنگنده روسی بیش از آنکه اقدامی از سوی ترکیه باشد،
اقدامی آمریکایی و غربی و به معنای مقابله با گسترش دایره نفوذ روسیه در منطقه و
تلاشی برای کشیدن خطوط قرمز برای مسکو و فشار بر آن، جهت توقف حملاتش علیه گروه‌های
تروریستی مخالف دستیابی به راه حل سیاسی برای بحران سوریه بود.
اما همانگونه که رئیس جمهوری روسیه تاکید کرد، در قبال تهدید منافع کشورش
از جانب هر کشوری که باشد، سکوت نخواهد کرد و تجربه چچن و پرونده اوکراین هنوز از
اذهان پاک نشده و تاکید می‌کند که عواقب خیانت برای ترکیه و طرف‌هایی که در
سرنگونی جنگنده روسی دست داشتند، سنگین خواهد بود.
در این تردید نیست که پوتین تنها به مجازات‌های اقتصادی و سیاسی و قطع
روابط نظامی و تجاری و توقف سفر گردشگران روسی به ترکیه و حتی یافتن جایگزینی برای
خطوط انتقال گاز روسیه از خاک ترکیه و لغو سفر وزیر خارجه‌اش به آنکارا اکتفا
نخواهد کرد.
همانگونه که در گام اول ملاحظه شد، مسکو از موضع اتهام غیر مستقیم ترکیه به
حمایت از تروریسم به اتهام مستقیم روی آورد و این نشان می‌دهد که مسکو سناریوهای
متعددی را برای مقابله با آنکارا در نظر گرفته است.
مسکو همچنان هوشیار است
روسیه به خوبی می‌داند که ترکیه همان ناتو است و حمله نظامی مستقیم به
ترکیه به معنای حمله به ناتو و ورود به جنگی منطقه‌ای و چه بسا بین‌المللی است و
دور از انتظار نیست، حادثه سرنگونی جنگنده روسی دامی برای وارد کردن روسیه به
اقدام نظامی و جلوگیری از ادامه حملات روس‌ها علیه گروه‌های مسلح تروریستی باشد.
اینجاست که باید باور داشته باشیم، قدرت روسیه هر قدر هم باشد، خود را
گرفتار دام‌هایی که غرب و ناتو برایش گسترده نخواهد کرد و تلاش می کند، همچنان در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی
قدرتمند باقی بماند.