اسرار جنگ سوریه: عامل کرد،در آستانه پیروزی تاریخی یا فاجعه ملی جدید«جای نقشه» نقشه مناطق کردنشین در خاورمیانه
اسرار جنگ سوریه: عامل کرد،در آستانه پیروزی تاریخی یا فاجعه ملی
جدید
«جای
نقشه»
نقشه مناطق کردنشین در خاورمیانه
دمیتری مینین
(Dmitriy
Minin)
https://www.fondsk.ru/news/2017/06/24/tajny-sirijskoj-vojny-kurdskij-faktor-44210.html
ترجمه: ا. م. شیری
https://eb1384.wordpress.com/2017/06/30/
۹تير- سرطان ۱٣۹۶
سرنوشت تاریخی کردها، یکی از خلق‌های بزرگ جهان (۳٠- ۴٠
میلیون نفر) محروم شده از دولت خود، فاجعه‌بار رقم خورده است. در صد سال گذشته دو
بار در پایان جنگ‌های جهانی اول و دوم، آنها به کسب استقلال ملی نزدیک بودند، اما
هر دو بار در نتیجه مداخله نیروهای خارجی این امید آنها بر باد شد.
ابتدا انگلیسی‌ها بمنظور
تأمین منافع استعماری خود ازقبایل کرد درمبارزه علیه امپراطوری های متحد آلمان و
ترک استفاده کردند و بعد با قدرت اسلحه تلاش‌های استقلال‌طلبانه آنها را
ناکام گذاشتند. بار دوم، همان انگلیسی‌ها همراه با آمریکایی‌ها کردها را به مبارزه
با نفوذ هیتلری به ایران و عراق تحریک نمودند، اما پس از شکست رایش سوم به دولتهای
این کشورها در سرکوب دولت اولیّه کردها (مثلا، جمهوری مهاباد) کمک نمودند. و به
این ترتیب تاریخ تکرار می‌شود. باز هم آنگلوساکسون‌ها (این بار، قبل از همه،
آمریکایی‌ها) از کردها بمثابه ابزاری برای تأمین منافع ژئوپلیتیک خود در خاورمیانه
استفاده می‌کنند. و هیچ تضمینی وجود ندارد، که کردها، برغم تجارب تاریخی غم‌انگیز
خود، بار دیگر به تله نیافتند.
نزدیک به دو میلیون نفر کرد در سوریه زندگی می‌کند که به
لطف انسجام خود در خط مقدم جنگ داخلی حضور دارند. آنها مناطق وسیعی را در شمال
کشور و در امتداد رود فرات از زیر اشغال داعش آزاد ساخته و خودمختاری روژآوای خود
را اعلام نمودند.
«جای تصویر»
پرچم
و نشان روژآوا
ترک‌ها با نگرانی تأکید می‌نمایند، که هر سه سدّ اصلی روی
رود فرات، و به تبع آن، انرژی، منابع آبی و حاصل‌خیزترین زمین‌های سوریه در زیر
نظارت کردها قرار گرفته است.
«جای نقشه»
خصومت خاص آنکارا نسبت به کردهای سوریه و رد هر گونه
استقلال آنها با این توضیح داده می‌شود، که آنها بلحاظ قومی و سیاسی با کردهای
ترکیه بسیار نزدیک هستند. حزب اتحاد دموکراتیک برهبری صالح مسلم، پیشروترین نیروی
سیاسی کردها در سوریه با حزب کارگران کردستان (پ پ ک) که ترک‌ها آن را در رسته
سازمان‌های تروریستی طبقه‌بندی کرده‌اند، در ارتباط بسیار نزدیک می‌باشد. آمریکایی‌ها
نیز برغم موافقت با این، با حزب اتحاد دموکراتیک همکاری می‌کنند.
«جای تصویر»
رهبر حزب اتحاد دموکراتیک هنوز در میان واشینگتن، مسکو و دمشق
سرگردان است
«جای تصویر»
طلال سیلو، نماینده رسمی نیروهای دمکراتیک سوریه- یکی از
سیاستمداران کرد بشدت طرفدار آمریکا، که دمشق را با «اقدامات نظامی» تهدید می‌کند.
کردها، البته، بخاطر دارند آنگلوساکسون‌ها در گذشته چگونه
با آنها مقابله کردند، اما اکنون آنها تصور می‌کنند، که این بار طور دیگری خواهد
بود. شاید، الگوی تشکیل دولت مستقل آلبانی‌تباران کوزوو در ویرانه‌های یوگسلاوی با
کمک غرب توجه آنها را جلب کرده است. مشاوران آمریکایی نیروهای دموکراتیک سوریه بی‌شک
با بهره‌گیری از «الگوی کوزوو» به کردها اطمینان می‌دهند، که می‌توان به آمریکا
متکی بود، و آنها را به مبارزه برای تأمین منافع آمریکا متقاعد کردند. با این حال، شباهت‌ها
بسیار کم‌اند و تفاوت‌ها خیلی زیاد. اگر در کوزوو تنها صربستان تضعیف شده در اثر
تحریمات، با آمریکا مقابله نظامی می‌نمود، در اینجا آنها با مقاومت حداقل چهار
کشور ایران، تکیه، سوریه و عراق مواجه هستند.
با کردستان عراق هم شباهت کامل
ندارد. در آنجا، زمانی که در ۲۵ سپتامبر، روز همه‌پرسی برای استقلال کرستان عراق،
ارتش کارکشته و تجربه اندوخته عراق در مبارزه با داعش در مرزهای این دولت خواهد
ایستاد، تغییرات زیادی روی خواهد داد. این بویژه محتمل است، که داعش در عراق به
احتمال قوی، بطور کامل سرکوب خواهد شد و نه در پایان سال ۲٠۱۸، آنطور که گفته شده،
بلکه، پس از دو- سه ماه از نقشه جغرافیایی محو خواهد گشت. مناطق وسیعی از عراق و
سوریه که در اشغال داعش است، خیلی یکنواخت نیست. در سه چهارم این اراضی، قبایل
بدوی سکونت دارند، که بدون تبدیل شدن به جزء جدایی‌ناپذیر داعش ، فقط سوگند
وفاداری به آن یاد کرده‌اند. در صورت پیدایش صاحبان جدید، آنها با یقین به بخشش،
براحتی از این صاحبان استقبال خواهند نمود. نقاط قدرت واقعی داعش چندان زیاد
نیستند، و همه آنها محاصره شده‌اند. سقوط برخی از آنها، از جمله، موصل در عراق و
رقه در سوریه، مسئله امروز و فردا است؛ آزادسازی مناطق دیگر، مثلا، تلعفر در عراق
و السخنه، دیرالزور و عقربات در سوریه در عرض یک هفته ممکن است. و در ادامه- قاعده
دومینو.
«جای نقشه»
بطور قطع، سرنوشت ناگوار حق مشروع
کردها احساس همدردی برمی‌انگیزد، اما نمی‌توان سه بار پشت سر هم روی همان یک چنگک
پا گذاشت. نه واشینگتن، نه لندن هیچ تضمینی برای ایجاد کردستان خودمختار در سوریه
و دولت مستقل کرد در عراق نداده‌اند و نخواهند داد. حتی توافق پر طمطراق همکاری ده‌ها
ساله بین پنتاگون و «پیشمرگه» فاقد چنین تعهدی می‌باشد. همه مابقی، یک حرف است.
تاریخ دهه‌های اخیر گواه زنده آن است، که ایالات متحده آمریکا هیچگاه به تعهدات
پذیرفته خود در قرارداد‌های حقوقی پای‌بند نبوده تا چه رسد به این مورد که شاید
«یک کسی، در جایی» بطور شفاهی وعده داده است.
لازم به ذکر است، که در تمام مدت
جنگ در سوریه، روسیه از منافع کردهای این کشور دفاع کرده است. مسکو، بعنوان مثال،
به شرکت نمایندگان کردها در همه نشست‌های بین‌المللی در مورد حل و فصل مسئله
سوریه، از جمله، در مذاکرات ژنو، در شرایط رفتار مطلقا منفعلانه غرب موفق شده است.
فقط روسیه توانست از متلاشی کردن کردها توسط ترکیه در چهار چوب طرح «سپر فرات»
ممانعت نماید. در پیش‌نویس قانون اساسی سوریه که توسط کارشناسان روسیه تهیه و به
دمشق پیشنهاد شده بود، حقوق کردها بطور جداگانه مورد تأکید قرار گرفته بود. همین
روزها بشار اسد لزوم انجام اصلاحات اداری در کشور را مورد تأکید قرار داد، که با
اجرای آن، کردها می‌توانند جای واقعا شایسته‌ایی در تمامی ساختارهای اجتماعی-
دولتی سوریه احراز نمایند، می‌توانند منافع ملی- فرهنگی خود را محقق سازند. و همه
اینها- «پرنده‌های ملموس در دست هستند». تا زمان‌های اخیر، رهبری حزب اتحاد
دمکراتیک بریاست صالح مسلم به این واقعیت اذعان می‌کرد و کمک‌های روسیه را بسیار
با ارزش می‌دانست.
متأسفانه، «پرنده در حال پرواز»
آمریکا در زمان‌های اخیر کردها را به انتخاب غیر عقلانی سوق داده است. بویژه این
واقعیت پس از شکست تلاش‌های ماه مه پنتاگون برای تأمین سلطه شبه‌نظامیان تحت امر
خود، یعنی ارتش آزاد سوریه در سرتاسر جنوب سوریه آشکار گردید. «مشاوران» آمریکایی
که از قابلیت رزمی ارتش آزاد سوریه مأیوس شدند و در ادامه تلاشها برای «سرنگونی
اسد» به هر نحوی، توجه اصلی خود را به شمال- شرق این کشور و نیروهای عمدتا کرد حزب
اتحاد دموکراتیک سوریه متمرکز نمودند. سقوط جنگنده سو- ۲۲ نیروی هوایی سوریه
بواسطه آمریکایی‌ها در منطقه رقه نقطه عطف را مشخص نمود (گویا هواپیما قصد داشت
مواضع حزب اتحاد دموکراتیک را بمباران کند، اما در واقعیت امر، هدف آن وارد آوردن
ضربه به داعش بود). واشینگتن نشان داد، که از نظر آن مبارزه با دمشق مهمتر از شکست
داعش است و گویا آماده است با تمام قوای خود از منافع کردها دفاع نماید. افسوس،
بسیاری از فرماندهان دسته‌های کرد به این وعده باور کردند، در حالی که این اعتماد
در بلند مدت کردها را با فاجعه ملی جدید تهدید می‌کند. بخصوص اگر آنها بر روی موضع
کوته‌بینانه خود پافشاری نموده و از ورود ارتش دولتی به مناطق تحت سلطه خود امتناع
نمایند.
«جای نقشه»
آمریکایی‌ها در عمل هم برای تجمع
قوای نظامی در اطراف سوریه آنگونه که در صربستان اجماع نموده و کوزوو را از آن جدا
کردند، فکر نمی‌کنند. در خواب وحشت هم به ذهن آمریکایی نمی‌رسد که برای استقلال
کردها با ارتش‌های منظم ایران، عراق، سوریه و متحد خود- ترکیه بجنگند. چنین
دورنمایی به هیچوجه تخیلی نیست، زیرا استقلال کردها برای دولتهای مستقل از هر
تهدیدی خطرناک‌تر است. مثلا، برای ترکیه، این خطر همیشه از همه تعهدات در قبال هر
اتحادیه‌ایی، از جمله، ناتو مهمتر است.
«آران‌نیوز»، پایگاه اطلاع‌رسانی نیمه‌رسمی
کردها حتی سخنان روبرت فورد، سفیر سابق آمریکا در سوریه را یادآور می‌شود، که
اظهار داشت در مرحله نهایی جنگ، «آمریکا از کردها در مقابل نیروهای اسد دفاع
نخواهد کرد». بگفته روبرت فورد، «آنچه که آنها (آمریکایی‌ها) با کردها انجام می‌دهند،
نه تنها حماقت سیاسی، حتی غیراخلاقی است؛ کردهای سوریه با اعتماد به آمریکایی‌ها
مرتکب بزرگترین خطای خود می‌شوند». «آران‌نیوز» ضمن مخالفت با این مدعا، به دیگر
کارشناسان استناد می‌کند، اما بناحق! زیرا، هیچ کارشناسی معتبرتر از روبرت فورد،
عامل شروع بحران سوریه نمی‌توان یافت.
اراضی وسیعاشغالی سوریه توسط
حزب اتحاد دموکراتیک (تا ۴۵ هزار کیلومتر مربع) هم کردها را از مواجهه با مشکل
حفاظت نمی‌کند. تراکم نیروهای کرد در این مناطق (۳٠ هزار رزمنده) بسیار پائین، و
راه‌های ارتباطی بسیار وسیع است. اگر کار به رویارویی بکشد، ارتش منظم سوریه اراضی
اشغالی حزب اتحاد دموکراتیک را به آسانی به چند بخش تقسیم می‌کند. دو سوم قلمرو
اشغالی، که کردها نمی‌خواهند از آنجا خارج شوند، زمین‌های اعراب هستند و کردها
برای سامان دادن به زندگی معمولی در اینجا منابعی ندارند. در صورت بدتر شدن، دمشق
از یک طرف، نیروهای هوادار ترکیه از طرف دیگر، براحتی جمعیت عرب را به شورش در
اینجا تشویق خواهند نمود و کردها با «فشار بی‌رحمانه» مواجه خواهند شد. در این
حالت، انتظار حمایت بین‌المللی از هیچ کشوری نمی‌توان داشت.
بر اساس گزارشات منتشره، در حال
حاضر ترکیه بخش قابل ملاحظه‌ایی از نیروهای نظامی خود را در مناطق مرزی نواحی
کردنشین سوریه مستقر نموده و منتظر اشاره مسکو و دمشق است. و سؤال این است: اگر
کردها از دمشق و مسکو رو برگردانند، آیا آنها به مهار ترک‌ها ادامه خواهند داد؟
رهبران کردهای سوریه اکنون مسؤلیت بزرگی در
تعیین راه‌کار سرنوشت‌ساز برای خلق خود بر عهده دارند. آنها می‌توانند از حقوق
بسیار بیشتر از آنچه که در سوریه قبلی داشتند، برخوردار شوند، مشروط بر اینکه در
راه دمشق مانع ایجاد ننمایند، در ساختن دولت جدید به آن کمک کنند، و می‌توانند،
برعکس، به روش غیراخلاقی، بگفته روبرت فورد، سیاستمداران خارجی متکی شوند و به
ماجراجویی دست بزنند، که نتیجه نهایی آن از دست دادن دستاوردها خواهد بود.