خیز دوباره امریکا برای تغییر حکومت در ایران

جنگ های عراق و سوریه رو به پایان است و اینک عربستان سعودی و امریکا نظم نوین خاورمیانه را به پیش می رانند. و باز مثل همیشه برای آن که امریکا بتواند علائق خود را در منطقه تامین کند اروپا باید هزینه آن را بپردازد.

رکس تیلرسون، وزیرخارجه امریکا، روز یکشنبه به اروپائی ها هشدار داد که دیگر با موسسات ایران داد و ستد نکنند. دولت ترامپ در تدارک لغو قرارداد بین المللی برجام با ایران است. پرزیدنت ترامپ در همین هفته گذشته تحریم های تازه ای علیه ایران را اعلام کرد.

تیلرسون در آخر هفته گذشته به عربستان سعودی که نزدیکترین همپیمان امریکا در خاورمیانه است سفر کرد. تیلرسون با توجه به مواضع مشترک با کشور میزبان گفت:

«هر دو کشور معتقدند: آنها که با سپاه پاسداران و موسسات وابسته به آن تجارت می کنند؛ اروپائی ها و یا دیگر موسسات در هر جای جهان، دست به مخاطره واقعا بزرگی می زنند.»

اظهارات تیلرسون در ارتباط با مناسبات اقتصادی اروپا – ایران شدید ترین تهدیدی است که تا کنون صورت گرفته است.

بسیاری از رؤسای دولت های اروپائی و دیپلماتهای آلمانی، انگلیسی، فرانسوی و اتحادیه اروپا طی هفته های گذشته تاکید بر آن داشتند که جمهوری ایران قرارداد «برجام را دقیقا اجرا کرده است . آژانس بین المللی انرژی هسته ای نیز به همین نتیجه رسیده است. برخلاف دونالد ترامپ هیچ یک از دیگر مقامات و مراجع پیشگفته نیازی به تجدید مذاکره در باره قرارداد نمی بینند.

روسیه و چین نیز که قرارداد 5+1 را امضاء کرده اند مخالف تجدید مذاکرات هستند. محمد جواد ظریف وزیرخارجه ایران هشدار داد و گفت در هر گفتگوی تازه ای ایران خواستار امتیازات تازه ای خواهد شد، از جمله این که سوخت غنی شده هسته ای ایران که در حال حاضر در روسیه نگه داری می شود، باید به ایران باز گردد.

تصور دولت امریکا و آن بخش از خزانه داری امریکا که ویژه هزینه های جنگی است، این است که موسسات اروپائی اگر نخواهند بازار امریکا را از دست بدهند و اجازه خرید و فروش با دلار از آنها سلب شود مجبور به اجرای تحریم های تازه علیه ایران هستند.

نیویورک تایمز می نویسد اروپائی ها بازار امریکا را با حجم 19 بیلیون داد و ستد از دست خواهند داد تا بازار ایران را با حجم 400 میلیارد خرید و فروش بدست آورند.

اقتصاد دانان امریکا بر این عقیده هستند که این تحریم ها، درست مانند تحریم ها علیه روسیه، در صورتی تاثیر جدی خواهند داشت که موسسات اروپائی نیز ان را اجرا کنند.

در این حالت است که تاثیر تحریم ها بر ایران سخت خواهد بود حتی اگر چین و روسیه با آن همراهی نکنند.

هم در مورد تحریم ایران و هم در مورد تحریم روسیه زیان واقعی نصیب موسسات اروپائی می گردد. هم دولت آلمان و هم ولادمیر پوتین تاکید می کنند که امریکا می خواهد با توسل به این اقدامات سطح صادرات گاز صخره ای خود را به اروپا افزایش دهد. در این میان انچه عجیب و حیرت انگیز است این است که چندی پیش همین دولت عربستان سعودی اعلام کرد که قصد دارد سرمایه گذاریهای وسیعی در اقتصاد روسیه بکند.

اظهارات تیلرسون در زمانی صورت می گیرد که عربستان سعودی بشدت تلاش می ورزد که در جامعه بین المللی بیشتر مورد قبول قرار گیرد. (اشاره به اصلاحات و رفرم های اجتماعی در این کشور که در هفته های اخیر اخبار آن منتشر شده است- م)

در عین حال عربستان با صراحت اعلام کرده که قصد دارد نفوذ جمهوری ایران را پس براند. حال وزیرخارجه امریکا در ریاض ابراز امیدواری می کند که اروپائی ها با این سیاست تازه علیه ایران با امریکا و عربستان همراه شوند.

تیلرسون گفت: «حال که ما ساختاری از تحریم ها را به میدان می آوریم تا فعالیت های مشخصی از سپاه پاسداران را ممنوع کنیم، فعالیت هائی که بی ثباتی را در منطقه دامن می زند و ویرانی ببار می آورد، و همچنین در ارتباط با اقداماتش در یمن و در سوریه، امیدو اریم که موسسات اروپائی، کشور ها و دیگران در سراسر جهان از ما پشتیبانی کنند.»

از سال 2011 عربستان سعودی همراه با سازمانهای اطلاعاتی امریکا برای ساقط کردن دولت بشار اسد در سوریه بشدت از جهادگرایان حمایت می کند.

ائتلاف کشورهای کوچک عربی در منطقه خلیج فارس به رهبری عربستان سعودی از سال 2014 دست به بمباران یمن زده است تا حکومت پرزیدنت ساقط شده یمن را که دست نشانده عربستان است دوباره بر سر کار آورد.

عربستان با محاصره دریائی سوریه و یمن که با همکاری نیروی دریائی امریکا صورت می گیرد عامل بزرگترین فاجعه انسانی در تاریخ معاصر است.

تیلرسون در آخر هفته گذشته به عربستان رفت تا برای آشتی با عراق به عربستان کمک کند. پس از آن که مبارزه جهاد گرایان سازمان تروریستی داعش بطور عمده پایان یافته حالا نوبت ایجاد یک نظام سیاسی تازه در منطقه است. اخر هفته گذشته موسسات عربستان سعودی پس از 27 سال در یک نمایشگاه بین المللی که در بغداد برپا شده بود حضور یافتند. پس از سالهای متمادی قطع رابطه امسال دوباره میان بغداد و ریاض پرواز های مستقیم و متقابل هواپیماهای مسافری برقرار شد.

حیدر العبادی نخست وزیر عراق که مورد حمایت امریکاست در نخستین جلسه شورای مشترک همکاری های دو کشور عراق و عربستان شرکت کرد. شرکت کنندگان در این اجلاس که تحت ریاست ملک سلمان بود این نشست را برای کمک به عراق برای برطرف کردن ضایعات و ویرانی های فاجعه آمیزی که طی جنگ به آن کشور وارد آمده ، نشستی با اهمیت اعلام کردند.

امریکا از مدت ها پیش عربستان و دیگر امارات عربی را تحت فشار گذاشته که در عراق دست به فعالیت های بیشتری بزنند. دولت عراق در سالهای اخیر مناسبات نزدکی با ایران برقرار کرد، از جمله برای پس راندن افراطگرایان سنی که مورد حمایت امریکا و امارات قرار داشتند. وزیر خارجه امریکا در آخرهفته گذشته ناگهان اعلام کرد گروههای بسیجی (حشدالشعبی) که تا کنون با حمایت ایران با داعش مبارزه کرده اند باید منحل گردند.

تیلرسون گفت اینک شبه نظامیان شیعی عراق یا باید در ارتش عراق ادغام گردند یا خاک عراق را ترک کنند.

«بنظر من اگر عراق چشم به آینده داشته باشد، می دانیم که میخواهد اقتصادی با ثبات و ایمن داشته باشد. شما می خواهید توانائی ها و نیاز های شهروندان خود را تامین کنید. و بویژه می خواهید که توانائی های دولت را توسعه دهید و با هر نفوذ خارجی مقابله کنید.»

از زمانی که جنگ سرد پایان یافت، امریکا دوبار با عراق جنگ کرده است. این دو جنگ و نیز تحریم های سخت امریکا علیه عراق در سالهای دهه 1990 موجب مرگ صدها هزار عراقی شد.

عراق در آن دو جنگ و نیز پس از آن، در جنگ داخلی، بکلی ویران شد. از سال 2004 تولید نفت بسرعت پیش رفت و امروز عراق چهارمین کشور تولید کننده نفت در جهان است. ولی از پول نفت تقریبا چیزی نصیب مردم عراق نمی شود.