سخنرانی بسیار مهم جرج فریدمن در دانشگاه شیکاگو و توضیح علت این درگیری ها

گوش کردن به کل سخنرانی جرج فریدمن (1) را به همه دوستان ارجمندی که می خواهند بخشی از مهمترین مسائل استراتژیک امریکا و روسیه و اروپا را درک کنند، بشدت توصیه می کنم… زیرا بدون شناخت دقیق از این مسائل استراتژیک جهانی، درک رویدادها و مانورهای گوناگون و بعضی وقتها ضد و نقیض در مناطق مختلف جهان بویژه در خاورمیانه امکان پذیر نیست!

مدل هایی برای پیش بینی آینده

پرواضح است که پیش بینی دقیق آینده در مورد علوم اجتماعی و سیاسی، مشکل ترین کار و تقریبا غیرممکن است! هرگز در باره تحولات آینده و رویدادهای که هنوز اتفاق نیفتاده اند نمی توان سند و مدرک داد! سند و مدرک قطعی را در باره رخدادهایی می توان ارائه کرد که در گذشته رویداده اند! هیچ مدل فکر نمی تواند آینده را بدون اشکال و بی کم و کاست پیش بینی کند! یکی از بهترین جمله هایی که از دوران دانشجویی خودم در دانشگاه لیدن از دانشمندان علم کامپیوتر و هوش مصنوعی یادگرفته ام و همواره بکار می برم این جمله است که با طنز جالبی فرموله شده: «هر مدلی کمتر از واقعیت است، بجز فتو مدل!» … فتو مدل تنها مدلی است که زیباتر از واقعیت است!… یعنی هیچ مدل فکری نمی تواند همه واقعیت را دربربگیرد و باید بطور دائم و در رابطه با واقعیات مشخص تکامل یابد… ولی ما هرگز بدون مدلهای فکری نمی توانیم در شناخت جهان پیرامون خود بطور موثر و سیستماتیک به پیشروی و اوج گیری بسوی قله های ناشناخته علم و دانش حرکت کنیم….

پس باید مدل های فکری را بسیار جدی بگیریم، ولی آیه های الهی و مقدس نپنداریم و با نقد دائمی آنها این مدلها را اصلاح و تکامل بخشیم و راه شناخت علمی و پیش بینی آینده را هموارتر کنیم.

یک نکته مهم دیگر این استکه اگر یک مدل فکری توسط دانشمندان بزرگ و متعدد به طرق گوناگون با اختلافات جزئی تکرار شود، باید آن مدلها را بسیار جدی بگیریم و سعی کنیم در تحلیل خود از آینده و مسائل مهم منطقه دخالت دهیم و بطور خلاق باتوجه به شرایط مشخص بکار بریم….

یکی از این مدلهای فکری قابل تامل مدلی است که آقای جرج فریدمن در باره ریشه درگیری های امریکا و اروپا و روسیه و پیامدهای آن برای بشریت ارائه می کند.

رادیکال بودن یعنی احترام گذاشتن به واقعیت و شناخت ریشه مشکلات، شناخت محدودیتها و مرزهای توانایی خودی و دشمن.

یک انتقاد جدی به اغلب تحلیل هایی که توسط تئوریسین های ایرانی یا فعالین سیاسی در باره قیام خودجوش توده ها در ماه بهمن و آینده ایران نوشته شد، طوری تحلیل می کنند که کوچکترین ارتباطی با مسائل بین المللی و استراتژی ها و سیاستهای ابرقدرتهای جهانی در منطقه ندارد!

هیچ انقلابی در جهان بی تاثیر از موقعیت مشخص بین المللی زمان خود نبود! حتی بزرگترین انقلابات تاریخ یعنی انقلاب فرانسه، انقلاب اکتبر روسیه و انقلاب چین بدون تحولات بین المللی مساعد غیرممکن می شدند…. در تئوری پردازیهای اغلب فعالین سیاسی ایران، انگار کشور ما در دورترین کهکشان و در خلاء کامل، بدون حضور رقبای جهانی و منطقه ای هست…! به همین دلیل به رویا پردازی هایی ادامه می دهند که در زمین واقعیت برلبه پرتگاه لغزان قرار دارد…. تخیل رویایی هرگز با مانعی برخورد نمی کند! زمانیکه این رویا پردازی را به زمین سخت و وحشتناک واقعیت می آورید مجبور هستید که تمامی محدودیتهای موجود را در رابطه با عدم تناسب نیروها بپذیرد!… غیرممکن ها را باید شناسایی کنید و از توهمات خود بیرون کنید… اهداف استراتژیک و اولویتهای دشمنان یا رقبا را خوب درک کنید تا راه خود را به شیوه ای علمی بسوی حرکت در جهت درست به امید پیروزی باز کنید…. به همین دلیل بارها نوشته ام کسیکه وارد میدان مبارزه می شود باید با ریاضیات حاکم بر میدان جنگ آشنا باشد… رویاپردازی در این میدان مطلقاً دلیل رادیکال بودن و انقلابی بودن نیست که هیچ، همه را به کشتن خواهد داد و بیشترین ضربه را به انقلابیون واقعی خواهد زد!…. در این زمینه که یکی از ضعف های مهم اغلب انقلابیون ایرانی است، بعدها باید مقالات زیادی نوشته شود ….

خوشبختانه آرش برومند از سخنرانی جرج فریدمن قسمت سئوال و جوابها را بفارسی ترجمه است… در زیر من نکات مهم متن آرش برومند را آورده ام. برای برجسته کردن نکات کلیدی، فقط تیترها را من به ترجمه آرش اضافه کرده ام بقیه مطالب همه از ترجمه آرش برومند است… متن کامل ترجمه آرش را در پیوند زیر می توانید بخوانید. ( 2 )

نظر خودم را بعد از پایان ترجمه آرش به اختصار آورده ام.

جنگهای آینده

فریدمن: هیچ منطقه ای نمی تواند برای همیشه صلح آمیز باقی بماند، از جمله ایالات متحد آمریکا… اروپا بار دیگر جنگ هایی خواهد داشت … این ایده که اروپا «منطقه برگزیده» است، منجر به جنگ ها خواهد شد… درگیرهایی در اروپا وجود داشته اند، مانند یوگوسلاوی و اکنون در اوکرایین….

اروپا

در مورد مناسبات اروپا با ایالات متحد آمریکا باید بگویم ما مناسباتی با «اروپا» نداریم. ما مناسباتی با رومانی و با فرانسه داریم، اما «اروپا»یی وجود ندارد که با ایالات متحد آمریکا مناسبات داشته باشد.

از بین بردن محور مسکو، برلین

منافع اصلی سیاست خارجی ایالات متحد آمریکا در سده گذشته، در نخستین و دومین جنگ جهانی و در جنگ سرد مناسبات میان آلمان و روسیه بوده است. چون این دو اگر متحد باشند، تنها قدرتی خواهند بود که می توانند ما را تهدید کنند. منافع اصلی ما می طلبد که عدم تحقق چنین وضعیتی را تضمین کنیم.

اهمیت استراتژیک اوکراین برای امریکا و روسیه

هفته پیش یا حدود ده روز پیش فرمانده عالی نیروهای زمینی آمریکا در اروپا، ژنرال بن هوجز (Ben Hodges) دیداری از اوکرایین داشت. او در آنجا اعلام کرد که مستشاران آمریکایی از این پس بطور رسمی وارد اوکرایین خواهند شد. او در آنجا مدال هایی به مبارزان اوکرایینی داد، علیرغم اینکه مقررات آمریکا اهدای مدال به خارجیان را ممنوع کرده است. اما او این کار را کرد، چون می خواست با این کار نشان دهد که ارتش اوکرایین، ارتش خود او است. ایالات متحد آمریکا به کشورهای بالتیک سلاح، توپخانه و جنگ افزارهای دیگر می فرستد. دولت های بالتیک، رومانی، لهستان و بلغارستان، اینها نقطه بسیار جالبی را تشکیل می دهند.