آخرين مصاحبه ميخائيل گرباچف، با خبر نگاران راديو مسکو

میخایل گرباچف سابق منشی عمومی کمیته مرکزی حزب کمونیست و رئیس جمهور اتحاد جماهیر شوروی، به مناسبت سالروز تولدش، آخرين مصاحبه اش را در دفتر "بنیاد گرباچف"، با خبرنگاران رادیو(ایخو مسکو) روسیه انجام داد. متن اين مصاحبه غرض استفاده ی خوانندگان گران ارج "سپيده دم" تقديم می گردد:

ترجمه:جیلانی گلشنیار

خبرنگار: سلام !

من سرگی کورزون هستم،مهمان رئیس جمهور سابق اتحاد جماهیرشوروی میخائیل سرگیویچ گرباچف می باشم.

میخایل گرباچف روزتان خوش.

میخائیل گرباچف:سرگی روزتان خوش، شنوندگان رادیو روزتان خوش.

خبرنگار:این پروگرام بنام (بدون احمقان)یاد می شود.

گرباچف:پروگرام شمارا خوبتر میدانم.

خبرنگار:من منحیث یک ژورنالیست میدانم،زمانیکه قوای اتحاد شوروی به افغانستان اعزام شد،شما عضو بیروی سیاسی حزب کمونیست اتحادشوروی بودید،سهمی در اعزام آن نداشتید (دراسناد  کمیته مرکزی اتحاد شوروی که از درجه محرم بودن خارج شده،آمده است که گرباچف ازاعزام قوا به افغانستان اطلاع داشت و به آن رای مثبت داده بود).وقتیکه شما در رهبری اتحادجماهیر شوروی قرار گرفتید نیروهای اتحادشوروی از افغانستان خارج گردید.

در خاطرات جنرال ولیری وستروتین آمده است:

آخرین عملیات نیروهای اتحاد شوروی بنام (توفان) در روزهای اخیرخروج قوا،بالای مواضع  احمد شاه مسعود،تحت فرماندهی جنرال گروموف صورت گرفت.

وی گفته است که ما با احمد شاه مسعود به توافق رسیده بودیم که در هنگام خروج قوا،به عملیات دست نزند وماهم چنین کاری را انجام نمی دهیم.لیکن دستور این عملیات صادر شده بود وشما در رأس قدرت بودید.تا جاییکه میدانم مسئولیت این عملیات را شواردنادزی به عهده داشت.این امکان نیز موجود بود که نیروها دریک میکانیزم درست انجام می یافت تا افغانستان به این حال و روز نمی رسید ونجیب الله نیزدر قدرت باقی می ماند؟

گرباچف:بهتر این بود که ما نیروهای خود را اعزام نمی کردیم.

خبرنگار:شما شخصأ در اعزام قوا به افغانستان سهم نداشتید(سهم داشت و رای مثبت هم داده بود)،لیکن چه پیش آمد که شما تصمیم گرفتید که قوا از آنجا بیرون کشیده شود؟

گرباچف:بدون سهم من بیرون کشیدن آن امکان نداشت.

درجروبحث بیروی سیاسی که در پروتوکول آن درج است،شواردنادزی با صدای بلند گفت:ما باید از افغانستان بیرون شویم.یکفلیف هم با صدای بلند گفت که بیرون می شویم،ریشکوف همچنان ودیگران هم باآنان همصدا شدند.در اخیر تصمیم گرفتیم که به تعداد ده هزار نیروی خود را بگذاریم.

ما بسیار کارها را انجام دادیم،با رهبری دولت افغانستان ومخالفین دولت مذاکرات پیش برده شد. با آمریکایی ها هم ارتباط برقرار کردیم و در ضمن ارسال سلاح و کمک های خود رابه دولت افغانستان قطع ننمودیم،با پاکستان هم ارتباط  برقرار ساختیم و کنفرانس بین المللی ژنیو را دایر نمودیم و در آن به خروج نیروها فیصله صورت گرفت.

خبرنگار:چرا در اخیر و در لحظات خروج نیروهای اتحاد شوروی،بر مواضع های احمد شاه مسعود ضربات سنگینی را وارد نمود؟

گرباچف:ما خواستیم که طی این عملیات کار را ختم کنیم.چون اوضاع در آن شرایط به وخامت گرائیده بود و مردم می گفتند که ما آنها را رها کردیم وتنها گذاشتیم.دیگر هواپیماهای ما در حال انتقال نیروهای ما بودند و امکان داشت وضعیت طور دیگری تغییر می یافت.

خبرنگار:شما بالای نجیب الله بسیار زیاد حساب می کردید؟

گرباچف:نه تنها من،بلکه حتی جورج بوش به من می گفت که نجیب الله باید حفظ شود وما بالای وی به مثابه یگانه کس حساب می کردیم.نجیب الله شخص جدی بود،اما ببرک کارمل مخالف سازش با مخالفین دولت  بود،وی می گفت که ما تا آخرین سرباز در مقابل دشمنان مردم،وطن و حزب می رزمیم،سازش با آنها مجاز نیست.

من با دوست گوش به فرمان خود نجیب الله در تاشکند ملاقات کردم.وی بسیار کوشش کرد با چال ها ونیرنگ های خود مرا از تصمیمی که گرفته بودم منصرف سازد.

اما من برایش گفتم:قبلأ برای شما گفته بودم و اکنون هم می گویم و برای آخرین بار برایت می گویم،ما تصمیم گرفته ایم که نیروهای خود را از افغانستان خارج سازیم.بازهم برایت می گویم مطابق به دستورالعمل های من اجرأت کنید.شما خود تان با نیروهای ضد انقلاب درتماس شوید و پروگرام حزب خود را تغییر بدهید،نه تنها مسایل انقلابی آنرا،بلکه تمام پروگرام حزب خود را به نفع آنها تغییر بدهید.

درآخر دسامبر 1979 کارهای من تمام شده بود،شواردنادزی نزد من آمد.نان چاشت رایکجا صرف کردیم،صحبت های ما آغاز شد وبحث های زیادی نمودیم.در اخیر صحبت برایم گفت که همه چیز دراین نظام شاریده است.

در روزهای اول اعزام قوا به افغانستان،درصبح روز از طریق تلویزیون خبر شدم که نیروهای ما به افغانستان اعزام شده است.قبلأ در مورد اعزام قوا به افغانستان هیچ آگاهی نداشتم.حتی بطور عادی از طریق تیلفون به من نگفتند که نیروهای ما به افغانستان اعزام می شود.درحالیکه عضو بیروی سیاسی حزب بودم وخبر می شدم. (باخبر بود و رای مثبت هم داده بود)