مارکسیسم ـ لنینیسم

 مجله هفته

پروفسور ماتیاس کلاین و پروفسور ورنفرید مالتوش

برگردان: شین میم شین

ماتیاس کلاین (1911 ـ 1988)

. فیلسوف آلمانی، استاد فلسفه مارکسیستی

. از افسران ارتش آلمان در زمان هیتلر

. از بنیانگذاران کمیته ملی آلمان آزاد

. به سبب تبلیغات ضد فاشیستی در ارتش از سوی دادگاه نظامی غیابی نازی به اعدام محکوم شد.

. از آموزگاران فلسفه در دانشگاه کارل مارکس

موضوعات پژوهشی او:

تئوری شخصیت، اتیک، هومانیسم

مارکسیسم ـ لنینیسم عبارت است از سیستم یکپارچه و وحدتمندی از تئوری های علمی تدوین شده بوسیله مارکس، انگلس و لنین.

مارکسیسم ـ لنینیسم تئوری علمی طبقه کارگر و تئوری علمی سوسیالیسم و کمونیسم است.

مارکسیسم ـ لنینیسم به سه جزء زیرین طبقه بندی می شود:

1 ـ ماتریالیسم دیالک تیکی و تاریخی (فلسفه مارکسیستی ـ لنینیستی)

2 ـ اقتصاد سیاسی

3 ـ سوسیالیسم علمی (کمونیسم علمی)

مارکسیسم ـ لنینیسم بنیان تئوریکی کردوکار حزب طبقه کارگر است و بمثابه راهنمای عمل در مبارزه طبقاتی، در انقلاب سوسیالیستی و در ساختمان سوسیالیستی و کمونیستی بکار می رود.

مارکسیسم زمانی پا به عرصه وجود نهاد که تضاد اصلی سرمایه داری شدت گرفته بود و طبقه کارگر بمثابه نیروی تاریخی مستقل وارد صحنه شده بود.

طبقه کارگر برای انجام موفقیت آمیز مبارزه طبقاتی خویش به یک تئوری علمی نیاز داشت که قانونمندی های توسعه جامعه را کشف کند، شرایط و راه های رهائی آن را روشن سازد و نقش تاریخی آن را بمثابه بانی سوسیالیسم و کمونیسم توضیح دهد.

جامعه سوسیالیستی و کمونیستی نتیجه رادیکال ترین انقلاب در تاریخ بشریت است.

جامعه سوسیالیستی و کمونیستی خودپوئی توسعه اجتماعی را با آگاهی، یعنی با رهبری آگاهانه و برنامه مند توسعه اجتماعی جایگزین می سازد.

جامعه سوسیالیستی و کمونیستی استثمار و ستم را ریشه کن می سازد.

پیدایش تئوری اجتماعی نوین، که به مبارزه طبقه کارگر و حزب انقلابی اش برای پیروزی سوسیالیسم و کمونیسم در کلیه کشورها بیان علمی عطا می کند، انقلابی در تاریخ تفکر، انقلابی در فلسفه، اقتصاد سیاسی و آموزش های سوسیالیستی محسوب می شود.

بانیان این انقلاب فکری مارکس و انگلس بوده اند.

1 ـ مارکسیسم که انعکاس قانونمندی ها و نیازهای نوین توسعه اجتماعی بود، بلحاظ تاریخی ـ ایده ای، با تئوری های پیشرفته قرن هجدهم و دهه اول قرن نوزدهم رابطه بر قرار می کند.

2 ـ مارکس و انگلس در فلسفه، بویژه از ماتریالیسم فرانسه (قرن هجدهم)، ماتریالیسم فویرباخ و فلسفه کلاسیک بورژوائی آلمان آغاز بکار می کنند.

3 ـ در اقتصاد سیاسی، بویژه تئوری ارزش کار موجود در اقتصاد سیاسی کلاسیک انگلیس را که آدام اسمیت و دیوید ریکاردو نمایندگان اصلی آن بودند، بمثابه منبع و سرچشمه به خدمت می گیرند.

4 ـ مارکس و انگلس در عرصه تئوری سوسیالیسم ـ قبل از همه ـ بر آثار سوسیالیست های اوتوپیکی (سن سیمون، فوریه و اون) و بر آثار کمونیست های اوتوپیکی (کابت و دزامی) تکیه می کنند.

5 ـ تئوری های مبارزه طبقاتی که از سوی گروهی از مورخان قرن نوزدهم، از جمله، مورخین فرانسوی (گیزو، تیه ری، میگنه) و مورخ لهستانی به نام له له ول تدوین شده بود، تأثیر مهمی بر تشکیل مارکسیسم داشته اند.

6 ـ مارکس و انگلس ـ بر خلاف ادعای مخالفین بورژوائی و رویزیونیستی مارکسیسم ـ این عناصر را بطور اکلکتیکی مخلوط نمی سازند، بلکه یک سیستم کاملا جدید علمی بوجود می آورند که در آن کلیه دستاوردهای مثبت فلسفه ما قبل مارکسیستی و تئوری اجتماعی ما قبل مارکسیستی بطور دیالک تیکی نفی می شوند.

بدین طریق به مسائلی که تئوری های قبلی قادر به پاسخ نبوده اند، پاسخ علمی داده می شود.

خطوط کیفی نوین مارکسیسم بطور کلی (صرفنظر از خطوط کیفی نوینی که هر جزء مارکسیسم در مقایسه با تئوری های پیشین دارد) به شرح زیر بوده اند:

1 ـ مارکسیسم وحدت ناگسستنی از سه جزء خود بوجود می آورد.

به عبارت دیگر، «جهان بینی ماتریالیستی یکپارچه و واحدی» بوجود می آورد.

(لنین، جلد 20، ص 188)

در حالیکه تئوری های اجتماعی ما قبل مارکسیستی، که بمثابه منابع تئوریک بوسیله مارکس و انگلس مورد استفاده قرار گرفته اند، نه از وحدت یکپارچه ای برخوردار بودند و نه ماتریالیستی بودند.

زیر در آموزش های اجتماعی آن زمان، ایدئالیسم آخرین و بزرگترین پناهگاه خود را پیدا کرده بود.

2 ـ خصلت ماتریالیستی ـ دیالک تیکی مارکسیسم، آن را به فلسفه و جهان بینی علمی پیگیری، به تئوری علمی ئی در زمینه توسعه اجتماعی مبدل می سازد.

اما تئوری هائی که مارکسیسم بمثابه منابعی به خدمت گرفته بود، فقط حاوی یک تئوری علمی عام راجع به توسعه اجتماعی بوده اند.

3 ـ تئوری هائی که مارکسیسم بمثابه منابع تئوریکی به خدمت گرفته، هرگز تئوری های تحول اکتیو (فعال) و انقلابی جهان نبوده اند.

در حالیکه مارکسیسم به وحدت تئوری و پراتیک مبتنی است، آگاهانه به تعیین آماج های انقلابی دست می زند، احکام و استنتاجات خود را مرتبا در پراتیک به محک آزمایش می زند و لذا خصلت خلاق دارد و همگام با پراتیک توسعه و تکامل می یابد.

4 ـ مارکسیسم تئوری علمی ئی است که بمثابه بنیان فکری به طبقه کارگر و به جامعه سوسیالیستی و کمونیستی در کردوکار تحول بخش خود خدمت می کند.

اما تئوری هائی که مارکسیسم در دوره پیدایش خود تکیه گاه خود قرار داده، برعکس، اجزائی از جهان بینی بورژوائی و ایدئولوژی بورژوائی بوده اند.

برای مثال، سوسیالیسم و کمونیسم اوتوپیکی حاکی از آن بوده که ایدئولوژی طبقه کارگر از ایدئولوژی و جهان بینی بورژوائی منشق شده است.

1 ـ مارکس و انگلس تئوری علمی نوین را در مبارزه بر ضد تئوری های بورژوائی و خرده بورژوائی که مانع تشکیل ایدئولوژی علمی مستقل طبقه کارگر بوده اند، تدوین می کنند.

2 ـ مارکس و انگلس پس از طی مسیر توسعه و تکامل معین خویش از دموکرات های انقلابی به کمونیست ها و پس از توسعه و تکامل معین خویش از ایدئالیسم فلسفی به ماتریالیسم، توجه خود را در مرحله اول کردوکار خویش، معطوف تدوین مبانی فلسفی مارکسیسم می کنند.

مارکس و انگلس در آثار زیر خود ایدئالیسم را مورد انتقاد ویرانگر قرار می دهند، ماتریالیسم دیالک تیکی و تاریخی را بوجود می آورند و ضمنا ناپیگیری های موجود در نظریات و اصطلاحات مطروحه در نوشته های قبلی خود را تصحیح می کنند:

الف ـ «دفاتر اقتصادی ـ فلسفی» (1844)

ب ـ «خانواده مقدس» (1844)

ت ـ «ایدئولوژی آلمانی» (1845)

پ ـ «فقر فلسفه» (1847)

و در آثار دیگر خویش

3 ـ مارکس و انگلس همزمان به تدوین اقتصاد سیاسی و به بنیانگذاری تئوری سوسیالیسم علمی همت می گمارند.

4 ـ مارکس و انگلس ـ بویژه ـ بر ضد «سوسیالیسم آلمانی» و یا «سوسیالیسم حقیقی» و بر ضد سوسیالیسم خرده بورژوائی و آنارشیستی به مبارزه برمی خیزند.

5 ـ سنگپایه توسعه مارکسیسم «مانیفست حزب کمونیستی» (1848) است.

6 ـ مارکس و انگلس در «مانیفست حزب کمونیستی» بطرز همه جانبه ای به ضرورت جایگزینی سرمایه داری بوسیله سوسیالیسم و به نقش انقلابی طبقه کارگر اشاره می کنند و دورنمای توسعه جامعه سوسیالیستی را در خطوط کلی اش نشان می دهند.

7 ـ «مانیفست حزب کمونیستی» شناسنامه سوسیالیسم علمی است و مهمترین سند برنامه ای جنبش جهانی کمونیستی محسوب می شود.

8 ـ در انقلاب 1848 و در دوره بعد، مارکس و انگلس به مسائل تاکتیک مبارزه طبقاتی پرولتری می پردازند و درک ماتریالیستی تاریخ و تئوری سوسیالیسم علمی&