غلبه و مبارزه
نویسنده: اولگا گاربوز
برگردان: ا. م. شیری
7 ماه قبل ـ منبع: نشریه ی هفته
با عرض تهنیت بمناسبت
سالگشت انقلاب کوبا به رهبری فرمانده فیدل به کارگران و زحمکشان جهان و نیز سال نو
میلادی ۲٠۱۹ بویژه، به مسیحیان محروم میهنم تقدیم می‌گردد.
غلبه و مبارزه
این روزها و، بنظر می‌رسد،
حتی با کمی شگفت‌زدگی روزنامه‌نگار کوبایی با غرور و افتخار می‌نویسد: «چه راه
درازی پشت سر گذاشته‌ایم!». اول ژانویه سال ۲٠۱۹ انقلاب کوبا- «انقلاب
فقرا، بقدرت فقرا و بنام فقرا» از مرز شصت سالگی گذشت. کوبایی‌ها تقریبا نیمی از این
راه را بدون همبستگی حمایتی انقلاب اکتبر طی کردند و بر خلاف پیش‌بینی‌های جنجالی
که سوسیالیسم در کوبا سقوط خواهد کرد، تحت محاصره اقتصادی آمریکا و محرومیت
ناگهانی از کمکهای اتحاد شوروی پا بر جا مانده است. کوبا نه تنها با قامتی افراشته
ایستاده، بلکه، به توسعه ادامه داد. خود آن از منظر معنوی و اخلاقی در قلوب فقرای
سراسر جهان همان جایی را گرفت که در طول تقریبا تمام سالهای قرن بیستم به اتحاد
شوروی تعلق داشت.
در سالهای ۱۹۹٠- ۲٠٠٠ رهبران مردمی یکسری
از کشورهای آمریکای لاتین با الهام از نمونه کوبا و بر اساس شرایط کشور خود، به
انجام انقلابهای مسالمت‌آمیز به نفع محرمان جامعه دست زدند.
کوبایی‌ها سالگرد
انقلاب را طبق معمول بصورت طرح اولویتهای آینده نزدیک و رجوع به صفحات قهرمانانه
تاریخی انقلاب بدین منظور جشن می‌گیرند که از آنها نمونه‌های انگیزشی برای پیروزی‌های
جدید استخراج نمایند.
مراسم اصلی بمناسبت شصت
سالگی انقلاب، بطوری که اعلام شده، در شهر سانتیاگو برگزار می‌شود. با این حال،
محل اصلی مراسم برای آنها نه پارک سسپدس در نزدیکی ساختمان اداره
محلی که فیدل کاسترو اولین سخنرانی خود را پس از پیروزی انقلاب از ایوان آن ایراد
نمود، بلکه، گورستان سانتا ایفیژنیا خواهد بود. کوبایی‌ها پس از
دیدار مزار فیدل کاسترو، به آرامگاه خوزه مارتی، قهرمان ملی سسپیدس و ماریانا
گراهالز خواهند رفت.
نیروهای مسلح انقلابی
کوبا در نیمه شب ٣۱ دسامبر ۲۱ گلوله توپ به افتخار ۶٠- مین سال پیروزی انقلاب از قلعه اسپانیایی هاوانا، قلعه باستانی لا-
کابانیاشلیک می‌کنند. گروه باله ملی کوبا بافتخار سالروز انقلاب روز اول
ژانویه باله «دریاچه قو» را در تئاتر اصلی هاوانا اجرا می‌کند. همچنین، ارکستر
سمفونی ملی کوبا برنامه کنسرت خود را تدارک می‌بیند.
اتحادیه جوانان کمونیست
جزیره آزادی، سازمانهای دانشجویان و جوانان کشور در اواسط ماه ژانویه یک انجمن
جوانان تحت عنوان «انقلاب کوبا: تاریخ ۶٠ ساله» برگزار خواهند کرد. در این انجمن در باره میراث ایدئولوژیک حوزه مارتی، فیدل
کاسترو و چه‌گوارا صحبت خواهند نمود؛ به بحث و بررسی مناقشه بین کوبا و ایالات
متحده آمریکا و سیاست اجتماعی انقلاب کوبا خواهند پرداخت. «تکامل تفکر اقتصادی
در چهارچوب گذار سوسیالیستی»، «مارکسیسم در انقلاب کوبا»، «روزنامه‌نگاری
انقلابی» و غیره نیز بخش‌های دیگری از موضوعات طرح شده می‌باشد. دانشجویان،
معلمان و کارکنان علمی در سنین کمتر از ٣۵ سال در انجمن شرکت
خواهند داشت.
میگوئل دیاز کانل، رئیس
جمهور کوبا درصفحه تویتر خود نوشت:
«انقلاب کوبا شکس‌ناپذیر
است، آن ادامه دارد و توسعه می‌یابد». او سال ۲٠۱۸ را «سال سخت کوشی»
برای خلق کوبا اعلام کرد.
بر اساس گزارش نظام پزشکی،
کوبا در سال ۲٠۱۸ پائین‌تر شاخص مرگ و میر نوزادان در تاریخ کشور را حفظ کرده است (این میزان
تا ماه دسامبر سال جاری ٣ و ۹ دهم به نسبت هر هزار تولد زنده را نشان می‌دهد، اما در سال گذشته این نسبت
برابر با ۴ به هر هزار تولد بوده است). این میزان نسبت به ایالات متحده آمریکا (۵ و ۷ دهم در سال ۲٠۱۷) و روسیه (۶ و نیم بنا به گزارش
سازمان جهانی بهداشت) کمتر است. میزان مرگ و میر نوزادان در کوبا با جمهوری
دومنیکن در همسایگی کوبا (۲۵ به ۱٠٠٠) و هائیتی رنجدیده (۵٣ و ۹ دهم) بطور کلی قابل قیاس نیست. در کوبا در حدود یکصد هزار نفر کادر پزشکی در
عرصه بهداشت و سلامتی خلق کوبا فعالیت می‌کند (با نسبت ۸ و۲ دهم به ۱٠٠٠ نفر).
اغلب گزارشهایی نیز در
خصوص دیگر موفقیتهای جزیره در عرصه بهداشت و تندرستی انتشار می‌یابد. در سال ۲٠۱۵ سازمان جهانی بهداشت
کوبا را بعنوان اولین کشور جهان شناخت که به جلوگیری از همه موارد انتقال بیماری
ایدز و سفلیس از مادر به کودک موفق شده است. کارشنان سازمان جهانی بهداشت دسترسی
همگانی به طب و درمان و همه جانبگی آن را عامل کلیدی موفقیت دانستند.
موفقیتهای اجتماعی کوبا
که بدون انقلاب قابل تصور نبود، واضح است. با وجود این، «کارشناسان» دیوانی دست‌آموز
ما بسیار علاقمندند بگویند، که همه این شاخص‌های عالی اجتماعی، از جمله، امید به
زندگی قابل انتظار از آب و هوای خوب ناشی می‌شود. گویا زندگی در همیشه بهار راحت
است. افسوس، آمارهای بی‌رمق سازمانهای بین‌المللی تأئید می‌کنند، که با وجود گرمای
یکسان آفتاب شاخص‌های اجتماعی کوبا و همسایگان آن بسیار متفاوت است- به نفع کوبا.
در همه حال، این مسائل نه با آب و هوا، بلکه، با نظام اجتماعی رابطه مستقیم دارد.
«دستاوردهای کوبا در عرصه‌های بهداشت، تحصیل
و تأمینات اجتماعی برتر از اکثریت کشورهای توسعه یافته و در برخی موارد قابل قیاس
با کشورهای «جهان اول» در سطح جهانی برسمیت شناخته می‌شود. از زمان انقلاب کوبا در
سال ۱۹۵۹ و برقراری حاکمیت حزب کمونیست در کشور یک نظام خدمات اجتماعی ایجاد گردید، که
دسترسی همگانی به تحصیل و بهداشت را امکان‌پذیر نمود. کوبا در اثر کاربست این قالب
موفق شد سواد آموزی را عمومی نموده، ریشه یکسری بیماریها را بطور کلی بخشکاند،
دسترسی همگانی به آب آشامیدنی و شرایط اولیه بهداشت را ممکن سازد و به یکی از
پائین‌ترین میزان مرگ و میر نوزادان در منطقه و یکی از بالاترین شاخص‌های امید به
زندگی دست یابد». این، یک تبلیغات کمونیستی نیست، این، گزارش بانک جهانی است.
آمریکای لاتین اکنون در
یکی از دشوارترین دوره‌های تاریخ خود بسر می‌برد. زمان امیدواری به «گردش به چپ»
این قاره و موفقیتهای حاکمیتهای مردمی در امر مبارزه با فقر، با هجوم طرحهای
نئولیبرالی مواجه شده است. آرژانتین با اراده دولت مائوریسیو ماکری زیر
فشار صندوق بین‌المللی پول قرار گرفت. ونزوئلا به هرج و مرج اقتصادی کشیده شده و
تهدید دائمی آن تا حمله نظامی ادامه دارد. بموازات جنگ اطلاعاتی معمول، با هدف
جلوگیری از بازگشت چپها به قدرت بهر وسیله‌ای دست می‌یازند، رهبران ترقی‌خواه را
بی‌اعتبار نموده و آنها را بکمک دستگاه‌های قضایی تحت پیگرد و تعقیب قرار می‌دهند.
در برزیل لولا دا سیلوا سرشناس‌ترین سیاستمدار و رئیس جمهور اسبق
را بمنظور دور نگهداشتن از هر گونه فعالیت سیاسی به زندان افکنده‌اند. بولسونارو رئیس
جمهور ماورای راست برزیل پزشکان کوبایی را که از سال ۲٠۱٣ طبق برنامه «پزشکان
بیشتر» در بزریل فعالیت می‌کردند، به تعجیل از کشور اخراج کرد. در مواجه با
چنین شرایطی، دولت کوبا پایان کار متخصصان پزشکی خود در برزیل را اعلام
نمود. پزشکان کوبایی در برزیل یعنی خدمت رسانی۲٠ هزار نفر متخصص در ٣۶٠٠ منطقه شهری کشور به
دهها میلیون نفر بیمار! پزشکان کوبایی در
فقیرترین مناطق بزریل کار می‌کردند: در فاولاس ریو دو ژانیرو، سان پاولو و
سالوادور، در مناطق مسکونی هندوهای آمازون… و کل جمعیت نیز آنها را بدرقه کردند:
بیماران با سپاسگزاری و امیدواری به اینکه زمانی آنها بازخواهند گشت، با
پزشکان معالج خود وداع کردند.
لولا نامه مودت‌آمیز به
کوبایی‌ها نوشت: «تندرستی نه سود است و نه مالکیت خصوصی. تندرستی یعنی زندگی، یعنی
اولین شرط لازم برای انجام یک کاری در این دنیا. مراقبتهای بهداشتی را نمی‌توان
بعنوان یک نهاد تجاری تلقی کرد… بسیاریها دولت رئیس جمهور دیلما روسف را به این
دلیل که پزشکان کوبایی را به کشور دعوت کرد، مورد انتقاد قرار دادند. خیلی خوب بود
اگر می‌توانستیم بدون آنها سر کنیم! اگر ما در بزریل کادر پزشکی کافی داشتیم که می‌توانست
در محرومترین مناطق برزیل انجام وظیفه نماید! چقدر خوب می‌شد اگر ما مثل کوبا پزشک
کافی داشتیم و حتی آنها را به کشورهای دیگر می‌فرستادیم! بسیار جالب است که یک
جزیره آمریکای لاتین پزشکان خود را به سراسر جهان می‌فرستد. این بمراتب بهتر از آن
است که کشورهای غنی سرباز می‌فرستند و محرومان را بمباران می‌کنند.
کوبا به سهم خود «زندگی،
غمخواری و سلامتی صادر می‌کند». در حال حاضر پزشکان کوبایی در ۶۷ کشور جهان به کار طبابت
مشغول هستند. در مدت کمی بیش از نیم قرن ۶٠٠ هزار مأموریت
انترناسیونالیستی در ۱۶۴ کشور انجام گرفته که در آنها بیش از ۴٠٠ هزار کادر پزشکی کوبا
شرکت داشته است. مضاف بر این، کوبا برای ٣۵ هزار دانشجو از ۱٣۸ کشور جهان شرایط
تحصیلات پزشکی رایگان فراهم نموده است. همه اینها از ثمرات انقلاب کوبا هستند. حمایت
از سایر خلقها و انترناسیونالیسم همواره صفت ممیزه آن بوده است. برای اینکه «میهن
یعنی نوع بشر».
هنگام صحبت از تمایلات
راستگرایانه بسیار خطرناک در منطقه آمریکای لاتین، آنا لائورا پالومینو
گارسیاخبرنگار «گرانما» سطوری از فیتو پائز،موسیقی‌دان آرژانتینی
را بخاطر می‌آورد: «همه چیز از دست نرفته است- من می‌خواهم قلبم را تقدیم نمایم».
او می‌نویسد، ضربان این قلب در کوششها برای تقویت همگرایی منطقه‌ای در چهارچوب
اتحادیه بولیواری کشورهای آمریکای لاتین، در پیروزی لوپز اوبرادور در
انتخابات ریاست رئیس جمهوری مکزیک، در خود مکزیک شنیده می‌شود. آری، آمریکای لاتین
بسیار امیدوار است.
تا زمانی که تناقضات
فاحش اجتماعی حل نشده، فقر ریشه‌کن نگردیده، قلب جوان انقلاب کوبا در مبارزه برای
پیروزی قاره خواهد تپید.
اولگا گاربوز (OLGA GARBUOZ)