شکست مفتضحانۀ جنگ سالاران امپریالیسم آمریکا
شکست مفتضحانۀ جنگ سالاران امپریالیسم آمریکا
ا. م. شیری
دور جدید جنگی که رژیم ارمنستان برغم آتش بس۲۶ ساله و در زیر اشغال داشتن قریب ١۴ هزار کیلومتربع از
خاک جمهوری آذربایجان (برابر با نصف مساحت ارمنستان) و بیرون راندن بیش از یک
میلیون نفر از خانه و خاک آباء و اجدادی خود همزمان با وقوع انقلاب رنگی در جمهوری‌های
بلاروس و قرقیزستان به تحریک ایالات متحده آمریکا با حملۀ توپخانه‌ای به شهر تووز
در ۲۷ سپتامبر (۶ مهر- میزان) آغاز کرد، در ادامۀ تقریبا یک ماه و نیم خود، به
آزادسازی بیش از ۳۰۰ شهر و روستای جمهوری آذربایجان توسط نیروهای دفاعی این جمهوری
و زمین گیر شدن ماشین جنگ نیابتی امپریالیسم انجامید.
لازم به یاد آوری است، که حاکمیت جدید ارمنستان در پی انقلاب رنگی در
سال ٢٠١٨ به قدرت رسید. در مورد وقوع انقلاب رنگی در ارمنستان و سلطۀ ایالات متحدۀ
آمریکا به این جمهوری رجوع شود به مقالۀ «برخی از سفارتخانه های آمریکا به بزرگترین مراکز نظامی- اطلاعاتی تبدیل می شوند».
در نتیجۀ شکست ارمنستان، معاهده ٩ ماده‌ای ترک مخاصمه از
سوی رئیس جمهور آذربایجان، نخست وزیر ارمنستان و رئیس جمهور روسیه در ساعت صفر روز
١٠ نوامبر (٢٠ آبان- عقرب) بوقت مسکو با وساطت و ضمانت روسیه امضاء شد. امضای این
معاهده و تن دادن جمهوری ارمنستان به ترک خاک آذربایجان (هر که سخن ناصحان نشنود، بدو آن رسد که به باخه رسید)، هیچ
معنی دیگری جز شکست مفتضحانه جنگ سالاران آمریکا و خاموش شدن کانون آتش آن در
منطقۀ قفقاز ندارد.
این نکته را نیز نباید از نظر دور داشت، که اظهارات رئیس
جمهور آذربایجان و نخست وزیر ارمنستان بعد از امضای قرارداد ترک مخاصمه بسیار تأمل
برانگیز است. رئیس جمهور الهام علی‌یف، بلافاصله بعد از امضای معاهده اظهار داشت:
«خوشحالم که جنگ تمام شد…». اما نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان گفت:«راه
دیگری نداشتم…».
طبق معاهدۀ امضاء شده، جمهوری ارمنستان متعهد شده است
نیروهای نظامی خود را تا ۲۵ نوامبر (١١ آذر- قوس) از سه شهرستان بزرگ آغدام،
کلبجر و لاچین آذربایجان خارج کند، رانده شدگان با نظارت کمیساریای عالی
سازمان ملل متحد در امور آوارگان به منطقۀ قره‌باغ و مناطق آزاد شده برگردند،
ارمنستان بجای پرداخت غرامت، راه ارتباط زمینی (جاده و راه آهن) آذربایجان با جمهوری
خودمختار نخجوان را از منطقۀ مهری باز کند. جمهوری آذربایجان نیز متعهد شده است
امنیت شهروند ارمنی را تضمین کند…
بر اساس این توافق سه جانبه، نیرو های حافظ صلح فدراسیون روسیه و جمهوری ترکیه بر حسن اجرای توافقنامه
نظارت خواهند کرد.
بدون احساس نیاز برای پرداختن به جزئیات جنگ اخیر بین دو
جمهوری همسایه و سابقا متحد ارمنستان و آذربایجان، لازم است به این نکته نیز اشاره
کنم، که رسانه های وابسته به جنگ سالاران و حتی، برخی رسانه های ایران و
روسیه از همان ابتدای شروع جنگ به تبلیغات گسترده دایر بر شرکت تروریست های سلفی
علیه نیروهای ارمنستان دست زدند. تا جایی که آقایان ظریف و لاورف وزرای خارجه
ایران و روسیه نیز حضور تروریست های اسلامی در جنگ را غیرقابل قبول خواندند. در مقابل این
تبلیغات، مقامات عالی آذربایجان، در رأس آنها رئیس جمهور الهام علی‌یف بارها و
بارها چنین ادعاها را جعلی خوانده، خواستار ارائه سند و مدرک شد، اما هیچیک از
مدعیان هیچ سند و مدرکی در اثبات ادعا های خود ارائه ننمودند.
با این وجود، بنظرمی رسد این تبلیغات باچند هدف
دامن زده شد.مهمترین آنها عبارتنداز:
ــ مخالفت با صلح و علاقمندی به ادامه جنگ و حفظ کانون آتش
دایمی در منطقۀ قفقاز؛
ــ تحریک احساس اجتماعی ایران و روسیه علیه آذربایجان؛
ــ ایجاد اختلال در مناسبات مودت آمیز و حسن همجواری ایران و روسیه با جمهوری آذربایجان و بالعکس؛
ــ تحریک احساسات کور پان ایرانیستی مخالف با حل عادلانۀ
مسئلۀ ملی در ایران؛
ــ ممانعت از کمک جمهوری اسلامی ایران برای حل و فصل صلح آمیز مشکل. البته، تبلیغات غیرمستند در
این مورد مؤثر واقع شدند. تا جایی که اظهارات بحق رهبر ایران آیت‌الله خامنه‌ای،
مبنی بر برسمیت شناختن حق جمهوری آذربایجان برای آزاد سازی اراضی اشغال شدۀ خود و
بازگشت رانده شدگان، نتوانست ادعای بی سند آقای
ظریف را خنثی سازد. در نتیجه، ایران از کمک به حل این مناقشه محروم شد.
به هر صورت، مایۀ خرسندی است که یکی از کانون های تشنج
خاموش گردید. جنگ، دهشتناک ترین جنایت است. انتظار می رود، توافق حاصله بین دو
جمهوری همسایه دائمی باشد و به سایر کانون های جنگ در جهان نیز تسری یابد
تا همۀ انسانها، همۀ خلقها و ملتها و قومیت‌ها در صلح و صفا، در امنیت و آرامش،
دوستی و برادری با هم زندگی کنند.
پاینده باد صلح و امنیت جهانی!
ا. م. شیری
١٠ آبان-
عقرب ١٣٩٩