سیستم های عصری پرورش انگور

انواع انگور در مناطق مختلف

نوشته کریم پوپل

سال نشر ۸فبروری سال ۲۰۲۲

دانمارک

پیشگفتار

این کتاب برای چند منظور نوشته شده است.

۱. اسناد سازی افغانی در انترنیت است تا تمامی افغانهای جهان از این استفاده کرده بتوانند.

۲. معلومات آفاقی است که علمیت علاقمندان را زیاده تر می نماید.

۳. شاگردان و محصلین پوهنحٔی زراعت از این استفاده خوب نموده میتوانند.

۴.کتابخانه های  کشور ما غنی  از کتابهای مدرن می گردد.

شناسائی با بنده

اسم من کریم اله پوپل لقبم  کریم پوپل  است. من نوسینده دانشنامه ویکیپیدیا دری فارسی ، انگلیسی و دنمارکی هستم .. درسال ۱۳۳۴ در گذر سرداجهانخان کابل تولد شدم .دوره ابتدائیه را درلیسه عبدالحی گردیزی پکتیا دوره متوسط را در لیسه نادرشاهی مزارشریف دوره عالیه را درلیسه حبیبیه به اتمام رسانیدم. درسال ۱۳۵۸ فارغ از فاکولته زراعت کابل گردیدم .درسال ۱۳۶۲ در سازمان ملل در بخش پروگرام (International Board for Plant Genetic Resources (IBPGR)) بورد بین المللی حفاظت سلول زنده  کارنمودم مدتی را درکشور سوریه سازمان زراعتی (ایکاردا) سپری نموده به تحقیقات تخمیانه جات افغانی پرداختم .درسال ۱۳۶۵ مدیرمسئول اقتصاد اتحادیه های صنفی شهر کابل بودم .در سال ۱۳۶۸ مالک موسسه صنعتی پوپل گردیدم  .پس از ۱۹۹۲ مهاجر در دیار بیگانه شدم . درسال۱۳۷۵بمنظور اخذ ویزه شامل انستیتوت هنرهای زیبا بهزادرشته کرامیک ازبکستان گردیدم. از سال ۲۰۰۰ بدین اینسو در دانمارک زندگی میکنم . در سال ۲۰۰۳ مکرراً در بخش زراعت  تربیه گل وفرش سبز تحصیلات نمودم  .فعلا در همین بخش  و ساختن حویلی های مقبول کار مینمایم .من حرمت بتمام احزاب سیاسی دارم امید است متحدشده وطن را نجات دهند. فعلاً دربخش های سیاسی وهنری کارمینمایم.علاقه شدید به ساختن بندهای آبی ومزروعی ساختن میلونها هکتار زمین وطن محبوب خود دارم.خوش دارم همیشه خودم امنیت خودرا تامین نمایم .از فعالیت های استخباراتی علیه دشمنان وطنم لذت میبرم. نام کابری من افغان پالیسی است . مالک دانشنامه خراسان و حریت وسیاست هستم. از صنف پنجم مکتب به نویسندگی آغاز نمودم. طی ۲۰ سال اخیر در اسناد سازی انترنیتی افغانستان خیلی زحمت کشیده ام آنچه را که دراخرسرمقاله  نوشته شده در افغانستان بنویسید نوشته من می آید. مثلا پرندگان افغانستان ، صحت در افغانستان ، اقتصاد افغانستان ، ورزش در افغانستان و….مدت هم  به صفت همکار با سازمان ازادی برادران بلوچ پاکستان وایران  فعالیت داشته ام.

 

                                                        زرع و پرورش انگور در افغانستان

 

انگور از نظر گیاه شناسی نوعی میوه از درختان چوبی برگریز از جنس نبات  گلدار  Vitisاست.  نوع که بطور عموم پرورش می یابد بنام vinifera  Vitis یاد می شود.در جهان ۱۰۰۰۰ نوع انگور وجود دارد  که از ۵ جنس مشق شده است. 

به اساس گزارش سازمان غذایی جهان حدود ۷۵۸۵۸ کیلومتر مربع از جهان به انگور اختصاص دارد. تقریباً ۷۱ درصد از تولید انگور جهان برای شراب ، ۲۷ درصد به عنوان میوه تازه  و ۲ درصد به عنوان میوه خشک یا کشمش استفاده می شود. بخشی از انگور برای  تولید آب انگورو جوس استفاده  می شود.  رشد تاکستانها  حدود ۲ درصد در سال افزایش می یابد. در انگور تعداد ان کروموزوم 38= 2n  می باشد.

انگور بی دانه که انواع زیاد دارد  کشت آن ساحه وسیع  در جهان داشته بنام سلطان انگور یا تامپسون شناخته میشود. حدود حداقل ۳۶۰۰ کیلومتر مربع (۸۸۰۰۰۰ هکتار) به آن اختصاص دارد. دومین گونه رایج نوع Airen  است. سایر گونه کشت زیاد دارد  ولی تا هنوز به افغانستان کشت نمیشود. در افغانستان  انگور حسنیی کشمشی غوره دان و کلک عروس زیاد مروج است. افغانستان از ۹۴ کشور تولید انگور در درجه ۱۸ قرار دارد.ایتالیا با حدود ۳۷۷ نوع شناخته شده، کشوری است که بیشترین انگور بومی را دارد و پس از آن سایر کشورهای اروپایی مانند فرانسه، یونان و پرتگال قرار دارند. انگور نوعی میوه است که در خوشه های ۱۵ تا ۳۰۰ تایی رشد می کند و می تواند به رنگ های سفید ، سیاه، آبی تیره، زرد، سبز، نارنجی و شیرچایی باشد. 

نقشه زرع انگور در جهان به رنگ نیلی

تاریخچه انگور در جهان

کشورهای شرق میانه مانند فلسطین سوریه و عراق وایران  به طور کلی به عنوان سرزمین انگور توصیف می شود و کشت این گیاه از ۶۰۰۰ تا ۸۰۰۰ سال پیش در آنجا آغاز شد. قدیمی ترین شواهد باستان شناسی برای موقعیت غالب شراب سازی در فرهنگ بشری به ۸۰۰۰ سال پیش در گرجستان برمی گردد.

قدیمی ترین کارخانه شراب سازی شناخته شده در ارمنستان پیدا شد که قدامت آن به حدود ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد می رسد. در قرن نهم پس از میلاد، شهر شیراز به تولید برخی از بهترین شراب ها در خاورمیانه معروف بود. 

در نوشته هیروخلیف مصر باستان کشت انگور ارغوانی را ثبت کرده است، و تاریخ نشان می دهد که یونانیان، قبرسی ها، فنیقی ها و رومیان باستان انگور ارغوانی را هم برای خوردن و هم برای تولید شراب می کاشتند. رشد انگور بعداً به سایر مناطق اروپا و همچنین شمال آفریقا و در نهایت در آمریکای شمالی گسترش یافت.

در سال ۲۰۰۵ تیمی از باستان شناسان به این نتیجه رسیدند که برخی از کوزه های شراب دوران کالکولیتیک، که در دهه ۱۹۳۰ در قبرس کشف شد، قدیمی ترین در نوع خود در جهان بوده و قدمت آن به ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد باز می گردد. علاوه بر این، Commandaria، یک شراب شیرین از قبرس، قدیمی ترین شراب تولید شده در جهان است که ریشه آن به ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد بازمی گردد.

 تاریخچه پرورش انگور در افغانستان

شواهد دقیق تا هنوز تحقیق نشده ولی اولین ذکر الکل فقط در وداها زمانی ظاهر می شود که ریگ ودا (۱۷۰۰ قبل از میلاد) در مورد شراب مانند سوما و پرهامانا صحبت می کند. آب گیاه سوما یک نوشیدنی تلقی می شود که باعث ایجاد حالت سرخوشی می گردید. این نوشیدنی بسیار شبیه به واین آمازون است، یک نوشیدنی گیاهی که دارای خواص نشه ای است. دانشمندان گویند انواع انگور وحشی در شمال غرب افغانستان دیده شده. هم چنان انگور سگک سرخ و سیاه در هرگوشه افغانستان بشکل وحشی وجود دارد.  ولی تاریخ که برای اولین بار انگورکه برای خوردن و نوشیدن افغانستان به صفحه تاریخ درج گردیده  ۳۳۰ سال قبل از میلاد است که یونانی ها نوشته اند. به استناد به نگارش و تتبع پروفيسور (Vavilov) دانشمندي شوروي سابق و پروفيسور (Chandler) دانشمندي ايالا ت متحده امريکا از خاطرات  که نوشته اند عساکر اسکندر مقدوني درسال ۳۳۰ قبل از ميلاد از انگور هاي هرات سخن به عمل آورده اند. که شواهد قدامت تاريخي انگور را در اين سر زمين نشان می دهد. با تشريح شکل قيد دايرةالمعارف انگلستان درسال ۱۹۱۰ ميلادي ۵۰  نوع انگور درافغانستان شناخته شده است و هم چنان متکي به تشريحات عالم بلغاريايي اوصاف عالي شامل به ميوه جات افغانستان  بخصوص انگورمي باشد. اولین بار ورایتی انگور که از آن یونانی ها هم به خوراک و هم به برای شراب سازی استفاده مینمودند از دره استالیف است. در حقیقت استافیل است که معنی انگور را در زبان لاتین می دهد. 

یونانی ها یک تعداد سبزیجات و میوه جات مانند انگور کشمشی انگور سیاه بادنجان رومی وغیره را از روم به افغانستان آورده اولین جای که غرس تاک انگور را نمودند دره استافیل یا دره انگور بود.  آنها بغرض تولید شراب و واین انواع انگور را از یونان و مستعمرات آن وارد شمالی نمودند که تا امروز باقی مانده و چندین نوع جدید آن در اثر تغیرات طبیعی یا حنتیکی بوجود آمده است. مردم که در استالف کار می نمودند قوم متجرب تولید انگور گردیده بنام استافیلی یا قوم استالفی مشهور گردیده گوشه های این قوم به مزار ودیگر شهرها منتقل گردیده تا به مردم فرهنگ پرورش انگور را فراه دهند.

                         پرورش انگوردروطن عزیزما افغانستان

انگور ازجمله مهمترین محصولات است که میتواند محوراساسی صادرات محصولات زراعتی کشور ما را تشکیل دهند و تولیدات انگور در احیآ اقتصاد ملی ما رول بسیار مهم را دارا میباشد . چنانچه در سال ۱۳۹۵  مبلغ ۵۹ میلیون دالر از درک فروش میوه جات عواید داشت که از آنجمله ۳۹ میلیون دالر آن از فروش کشمش و انگور بدست امده بود.  درسال های قبل ازجنگ، ۱۴۴ هزار هکتارزمین تحت پوشش فعالیت های باغداری قرار داشت که محصولات باغی در حدود ۳۷-۴۵% مجموع صادرات کشوررا تشکیل می داد.  اما متاسفانه امروزاین اراضی به  ۹۴ هزار هکتارکاهش یافته است که تقریبآ  ۶۰۶۱۸  هکتارآن راتنها انگور تشکیل میدهد. بناً انگور یکی ازمهمترین اقلام صادراتی کشور بوده که ازنگاه تجارتی درافغانستان مقام اول رادارامی باشد. ساحات تحت کشت انگور درسالهای قبل طبق راپورجلاسکا ۸۱۳۰۰ هکتارزمین گفته شده ولی در راپورهای  داخلی ساحات تحت کشت انگور را در افغانستان ۷۰۸۰۰ هکتار زمین راپور داده است که بعد از سالها جنگ به ۶۰۰۰۰ هکتار تنزیل یافته است . انگور از نباتات مناطق معتدل گرم بوده و سرماهای شدید را نمی تواند تحمل کند. پندک های انگور۱۰۰الی – ۳۵۰ ساعت زیر ۷ درجه سانتیگراد به رشد خود میرسد. انگور در انواع خاک ها قادر به رشد می باشد اما خاک های لومی ریگی و بافت سبک برای این نبات مناسب است.

با وجود آنکه تابه حال در افغانستان برای تربیه انگور وتولید محصولات آن به صورت صحیح ووسیع از تکنالوژی و سیستم های عصری استفاده نکرده ولی بازهم ارقام فوق این حقیقت را نشان میدهد که انگور در افغانستان بشکل وسیع کشت میگردند.

در افغانستان انگور به سیستم های عنعنوی تحت تربیه قرار دارند که حاصل آن کم وکیفیت میوه آن خوب نمیباشد . باغداران تمام سال زحمت می کشند ولی حاصل به نسبت عدم پرورش درست آبیاری به موقع دواپاشی به وقت بلاخره جمع آوری نادرست و عدم سرد خانه  انگور تلفات زیادی دارد.

 جهت ارتقآ تولید وکیفیت میوه آن باید سیستم های عصری وتکنالوژی جدید به باغداران کشور معرفی شوند.

انواع انگور در افغانستان.
یک موسسه داخلی به کمک اتحادیه اروپا از ۸ سال به این سو بر روی ۸۵ نوع انگور تحقیقات انجام داده است. ۸۵ نوع انگور در هرات پرورش می یابد.

ولایات عمده تولید کننده انگور در افغانستان شامل ولایت قندهاراعم از ارغنداب، پنجوایی و دند در  ولایت  هرات  گذره، انجیل، پشتون زرغون و اوبه و در  ولایت  پروان شامل چاریکار و جبل سراج ولایت کابل شامل میر بچه کوت، قره باغ، استالیف، کلکان و شکر دره ، در ولایت لوگر مانند چرخ و درغزنی  مقر و قره باغ  در زابل  قلات غلجایی و شاه جوی در  بلخ تاشقرغان شولگر در فاریاب  قیصار، دولت آباد، پشتون کوت، خواجه سبزپوش، المار و شرین‌تگاب در سرپل سنگ چارک در تخارولسوالی رستاق می باشد. از ورایتی های انگور که در افغانستان پرورش داده می شوند شامل کلک عروس – دل مرغ-  اکليل سياه و سفيد –اوى -خالى- بيدانه -خليلى منسوب به -ابراهيم پيامبر – چشم گاو – غولدان –فخرى- لعل سياه و سفيد – حسينى –عسکرى -شمع سر- کندهارى – شمالى – مسکه – شنگل خانی – شورتا – کشمشی –  شندوخانی ، طایفی، قندهاری – منقه –  توران-  ایته، آبجوش –  کته دار- انگور پوشنگی -انگور روچه، انگور لوغی، انگور صاحبی، انگور کس نداره، انگور آبی-  انگورمیراحمدی ، روچه سفید، روچه سرخ ، ، لعل کته دانه، لعل میده دانه، لعل سرخ، لعل سیاه، شیندوخانی، ایته، تایفی، صاحبی سپین، خلیلی اعلی، صاحبی، خیر غالمان، کله زاغ، تخم کوک، صاحبی سره، شیندوخانی سرخ کشمشی، حسینی قلمک، لوغی و مایه میش می باشد.

ورایتی های عمده برخی از ورایتی های زود رس مانند روچه سرخ، روچه سفید، قندهاری، خلیلی زودرس و برخی دیگر مانند تایفی، فخری، ایته دیررس می باشند. مناطق تولید کننده انگور در افغانستان مانند قندهار، شمالی کابل و هرات منحیث مناطق دارای ظرفیت بلند تولید کشمش با در نظرداشت فصل نمویی طولانی که سبب تجمع مقدار اعظمی مواد قندی در کشمش می شود می باشد. ورایتی های موجود انگور در این ساحات به هدف صادرات به مارکیت های تازه در اواسط ماه آگست به پختگی کامل می رسند. ساحه شمالی کابل بعد از به پایان رسیدن فصل انگور پخته میشود .. تجارب انستیتوت تحقیقات زراعتی افغانستان نشان می دهد که ورایتی زودرس  لعل سیاه و فلهم قندهاری  ، روچه بدون دانه , روچه سفید, در مناطق گرم در ماه جون پخته شود و می تواند زودتر از دیگر ورایتی ها به بازار عرضه شود.

ترکیبات کیماوی انگور

الف ـ برگ مو تاک انگور: دارای سکروز، لیوولز Levulose، اینوزیت Inosite، مواد نشاسته‌ای و تعدادی اسیدهای عضوی است‌.

ب ـ دم خوشه انگور‌: دارای تانن‌، مواد رزینی‌، تارتارات پوتاشیم واسید‌های عضوی است‌.

ث ـ غوره انگور : میوه سبز رنگ و نارس انگور است كه دارای طعم ترش می‌باشد‌. غوره دارای اسیدهای عضوی مانند اسید مالیك‌، اسید فارمیك‌، اسید سوكسینیك Succinique Acid‌، اسید اگزالیك‌، اسید گلوكولیك Glucolique Acid و قند می‌باشد‌.

ت ـ پوست انگور: دارای تانین‌، تارتارات پتاسیم‌، اسید‌های آزاد و مواد معدنی می‌باشد‌.

پ ـ خسته انگور‌: در خسته انگور مقداری روغن و تانین موجود است‌. روغن خسته انگور Grape seed oil به رنگ زرد مایل به سبز است‌. این روغن فاقد بو و دارای طعم مطبوع می‌باشد‌. روغن خسته دارای تری گلیسیراید‌، اسید اولئیك‌، اسید پالمتیك‌، اسید لینولئیك‌، اسید استئاریك و اسید آراشیك می‌باشد‌.

 

مقدار موادیکه در ۱۰۰ گرام انگور میباشد

• *ارزش غذایی در هر ۱۰۰ گرم ۳٫۵ اونس
• *انرژی ۲۸۸ کیلوژول (۶۹ کیلو کالری)
• *کربوهیدرات‌ها ۱۸٫۱ گرم
• *شکر ۱۵٫۴۸ گرم
• *فیبر رژیمی ۰٫۹ گرم
• *چربی ۰٫۱۶ گرم
• *پروتئین ۰٫۷۲ گرم

مقدار ویتامین

• ویتامین     B1        0.069           میلی‌گرام  6%  
• ریبوفلاوین B2            0. 07        میلی‌گرام     6%   
• نیاسین     B3        0.188            میلی‌گرام    1% 
• اسید پانتوتنیک B5   0.05             میلی‌گرام    1%
• ویتامین B6         0.086              میلی‌گرام    7% 
• آهن       B9             ۲               میکروگرام    1% 
• کولین                   ۵٫۶               میلی‌گرام     ۱٪
• ویتامین سی              3.2             میلی‌گرام ۴ %
• ویتامین E             0.19              میلی‌گرام  1%   
• ویتامین K              14.6             میکروگرام 14%

مقدار مواد معدنی%

• کلسیم   ۱۰ میلی‌گرم      ۱٪  
• آهن  ۰٫۳۶ میلی‌گرم     ۳٪
• منیزیم   ۷ میلی‌گرم      ۲٪
• منگنز  ۰٫۰۷۱ میلی‌گرم۳٪
• فسفر  ۲۰ میلی‌گرم     ۳٪
• پتاسیم  ۱۹۱ میلی‌گرم ۴٪
• سدیم  ۲   میلی‌گرم      ۰٪
• روی  ۰٫۰۷ میلی‌گرم۱٪

سایر اجزاء تشکیل دهنده مقدار آب ۸۱ گرم

 

احداث باغ انگور 

انتخاب جای برای باغ انگور باید زمین های پست و چقور که جریان باد بند باشد انتخاب نگردد. جای انتخاب شود که جریان هوا آزاد بوده و در اوایل بهار و اواخر خزان هوای سرد به بته های تاک ضرر نرساند. تاک نباتی است که در مقابل کم آبی مقاومت دارد .با آنهم مقدار کافی رطوبت در وقت نموی آن لازم است رطوبت مناسب خاک برای تاک  ۷۰ الی ۸۰ فیصد است.

همچنین باریدن باران زیاد به گل انگور خساره زیاد میرساند . دروقت هوای سرد به عمق یک متر و در هوای گرم به عمق دومتر زمین باید رطوبت داشته باشد. و جای بته تاک و یاهرنهال دیگر باید حد اقل ۱۸۰ سانتی متر خاک داشته باشد . هرگاه زمین کم زور و ضعیف باشد باید یک سال قبل زمین مورد نباتات نظر لیگیومی مثل شبدر ، باقلی ، مشنگ و غیره کشت شود. در مزرعه نوع انگور غرس گردد که به صورت طبیعی حاصل زیاد و کیفیت عالی را دارا باشد. تا بازار همیشگی داشته باشد.

تکثیر تاک : 

انگور بواسطه قلمه آسانتر تکثیر شده میتواند. باید قلمه ها در قوریه تربیه و بعدآ به باغ انتقال داده شود . و قلمه های که انتخاب میشود عاری از امراض و آفات باشد.

اقلیم و خاک باغ های تاک انگور 

در توافق تاک انگور سه چیز رول عمده دارد : 

_ 1 اقلیم :

اقلیم مناسب برای تاک انگور هوای آفتابی و حرارت مناسب بین ۱۵ _ ۳۰ درجه سانتی گرید قبول شده که اگر درجه حرارت به ۵۰ درجه سانتی گرید برسد مانع رشد و نموی تاک میگردد. باد های شدید و تند برای تاک انگور مضر تمام شده و خساره زیاد وارد میکند.

_ 2 نوعیت خاک   

زمین حاصل خیز برای پرورش تاک شرط اول موفقیت میباشد.

اگر خاک باغ انگور ریگی باشد ریشه های تاک میتواند به آسانی تا عمق زیاد نفوذ کند.مگر خاک های که آب را به مقدار زیاد نگهداری کند برای بته های تاک مناسب نمی باشد بخاطر اینکه تاک بزودی در حالت استراحت نمیرود . PH مناسب برای باغ انگور بین ۵ تا ۸ میباشد.

_ 3 نوع انگور  

انتخاب نوع تاک انگور به عوامل مختلف از قبیل زود رسی و دیر رسی ، شرایط مارکیت و غیره ارتباط دارد . اما یک چیز مهم در انتخاب نوع تاک توافق آن به محیط میباشد.

شاخه بری تاک انگور   

شاخه بری یک عملیه مهم در پرورش تاک ها بوده و دارای فوائد ذیل است:

_ 1 شکل دادن تنه تاک . 

_ 2 ازبین بردن شاخچه های پوسیده و مصاب به امراض و آفات . 

_ 3 رسانیدن شعاع آفتاب به تمام حصص تاک . 

_ 4 بهتر ساختن میوه انگور .

_ 5 بوجود آوردن تعادل مستقیم بین میوه و نموی تنه تاک .

وغیره….

احداث باغات به سیستم عصری 

 سه نوع ساختمان در سيستم هاي چيله موثر است.

۱. ساختمان چيله با استفاده ازپايه هاي سمنتي 

۲.ساختمان چيله با استفاده از پايه هاي فلزي 

۳.ساختمان چيله با استفاده از پايه هاي چوبي 

 معمولاً باغداران در سطح جهان ترجيع ميدهند كه كه از پايه هاي سمنتي به عوض پايه هاي چوبي وفلزي استفاده كنند، چون از يك طرف مقاومت آن زياد تر بوده واز طرف ديگر هزينه آن نسبت به پايه هاي فلزي كمتر ميباشد، با وجوديكه پايه هاي چوبي كم هزينه تر ميباشد اما قابليت تجزيه شدن را داشته وبه مرور زمان مي پوسد ، بناً بخاطر پايداري ساختمان چيله استفاده از پايه هاي سمنتي ترجيع داده ميشود. 

انواع سيستم هاي چيله در سطح جهان چندين سيستم چيله مروج است كه عبارت است از:

1. سيستم چيله بشكل تي انگليسي    -T  Trellis

2. سيستم چيله بشكل آي انگليسي    -I

3. سيستم چيله بشكل واي انگليسي   –Y  

4. سيستم چيله بشكل اچ انگليسي     – H   

 بشترين كاربرد را در سطح جهان سيستم هاي چيله تي T وI آي ميداشته باشد كه حدوداً ۷۰ تا ۸۰ فيصد باغات در اروپا وامريكا به سيستم  T و I احداث ميشود كه ما نيز در اينجا اين دو سيستمي را كه بيشترين مورد استفاده را دارد مورد مطالعه قرار ميدهيم. 

ساختمان چيله به سيستم تي انگليسي يا (T)

 اين سيستم چيله يك سيستم استندرد وبين المللي بوده و براي تاکهای پر رشد طراحی شده است، اين سيستم چيله زياد تر در جاهاي تاسيس ميگردد كه احتمال وزش باد ها كمتر وتابش آفتاب بيشتر باشد، درين سيستم فاصله بين دو قطار ۳ متر وفاصله بين دو پايه از پنج تا شش متر در نظر گرفته ميشود، البته فاصله بين دو تاك نظر به نوع شاخه بري آن متفاوت ميباشد، اگرسيستم شاخه بري يك بازويي باشد فاصله بين دو تك ۱.۵ يك و نيم متر و اگر سيستم شاخه بري دو بازويي باشد باشد فاصله بين دو تاك ۲.۵دو نيم متر مناسب پنداشته ميشود، در این سیستم ارتفاع پايه از ۲ تا ۲.۵ متر متغير است، این سیستم داراي یک سیم کوردان است که به فاصله ۱۲۰ سانتی متر از زمین قرار گرفته است و داراي پنج سیم تاج می باشد که روي بازویی بالاي قرار گرفته اند. فاصله تمام سیم ها از همدیگر ۳۵ سانتی متر بوده و مجموع تعداد سیم به کار رفته در این سیستم ۵ لاين می باشد. 

ساختمان چيله به سيستم آي نگليسي يا(I)

 این سیستم چيله نيز مانند سيستم T يك سيستم استندر وبين المللي بوده كه با سيستم تي T بيشترين كاربرد را در سطح جهان دارا ميباشد و از سیستم هاي چند سیمی بوده ومناسب ارقام با رشد کند تا متوسط می باشد. در این سیستم ارتفاع سیم کوردان از سطح زمین ۹۰ سانتی مترمی باشد و بالاي این سیم، دو سیم نگهدارنده شاخچه ها قرار دارد که به ارتفاع ۴۵ سانتي از سيم كوردان و۳۵ سانتي از سيم ماقبل براي هدایت شاخچه ها نصب شده اند. ارتفاع پايه از سطح زمین از ۲ تا ۲.۳ متر متغير بوده كه ۷۰ سانتي متر آن زيرخاك ومتباقي بالاي سطح خاك قرار ميداشته باشد، فاصله بين دو قطار از ۲.۵ الي ۳ متر متغير بوده وفاصله بين دوپايه ۵ الي ۶ متر در نظر گرفته ميشود و همچنان فاصله بين دو تاك بستگي به نوع شاخه بري آن دارد، مجموع تعداد سیم هاي بكار رفته در این سیستم ۳ لاين می باشد.  

غرس تاك به سيستم چيله و سال اول آن   

غرس نمودن تاك در جریان ماه فبروری و مارچ (دلو و حوت) صورت گرفته ودر بعضي مناطق حتي در ماه اپريل (حمل) نيز قابل غرس ميباشد، باید گفت که در جریان سال اول تاکها تنها آزاد رشد نموده و در این وقت ریشه به حد اعظمي نمو کرده و مواد مورد ضرورت خويش را ذخیره مينمايد، لازم است كه بعد از غرس نمودن، تاک را خوب آبياري نمائيد تا هوا از گرداگرد ريشه ها خالي شود. 

نكات ذيل را بايد در سال اول مدنظر داشته باشيم.  

*. تمام برگها را نگهداری نمائید و هیچ برگ باید قطع نشود ·    

*. بصورت نورمال آبیاری شود ·     

*. ازآغازنمو در هرماه بمقدار ۲۵ گرام یوریا براي هر نهال يا قلمه تاك تطبیق گرديده این کار باید تا اواخر ماه سنبله دوام کند، حد اکثر تطبیق آن ۶ مرتبه میباشد. ·    

*.گیاه هان هرزه باید بصورت منظم کنترول گردد تا از رقابت در بدست آوردن مواد غذايي و رطوبت جلوگیری شود ·     

*. آفات و امراض کنترول شود.  

 رشد و نموی سال اول برای انکشاف اعظمي سيستم هاي هوايي وریشه ها ي تاك.    درين مرحله تاك بدون شاخچه بري وتربيه براي چيله بصورت آزاد نمو ميكند. 

سال دوم (حوت- قوس)   ·      

شاخه بری تاک جوان به سيستم يك بازويي يا دو بازويي که نوده هاي آن دارای  ۲-۴ پندک باشد  ( قوی ترین شاخچه یا نوده هاي آن را نگهداری نمائید) ·      

اگر سيستم شاخچه بري يك بازويي يا دو بازويي است به هرطرف آن دو شاخچه یا نوده را نگهداری نمائید، یکی آن شاخچه یا نوده اولی یا اساسی  میباشد ودیگر آن شاخچه یا نوده اضافی (احتياطي) میباشد ·      

تنه یا ساقه تاک را بصورت مستقیم و عمودی تربيه نمائید ·      

در جریان تابستان ۴ شاخچه یا نوده قوی را تحت تربيه بگيريد. ·      

دو شاخچه یا نوده آن بقسم شاخچه یا نوده دراز شاخه بری میشود و دوتا دیگر آن بقسم سپر كوتاه براي تجديد يا تعويض تاك شاخه بري ميشود.  

 رشد سال دوم از اپريل الي سپتمبر (حمل الي سنبله)  نبات را درست نگهداری نماید. بسته نمودن منظم شاخچه ها یا نوده ها صورت باید گیرد.            

سال سوم (حوت- قوس)   ·       

درین ماها شاخه بری نمائید تا دو شاخچه قوی در دو طرف تنه یکساله داشته باشیم. دو شاخچه یا نوده دیگر باید بمنظور سپر قطع گردد · در جریان فصل تابستان قطع کردن شاخچه ها یا نوده های جدید بسیار مهم است.

 .1در جریان فصل تابستان حد اقل ۴-۶ شاخچه یا نوده راغرض تعويض براي سال آينده نگهداری نمائید . ·       

اين شاخچه ها باید به اندازه ۳۰ سانتی متر پاینتر از ساحه قطع (top ) گرفته شود تا ساختمان تاک را حفظ نموده و جریان هوا و نفوذ شعاع آفتاب در برگها صورت گيرد. 

2.در تابستان در ماه جولای محصول اولي به بار مي آيد. 

سال چهارم (حوت- قوس)   ·       

 در سيستم چیله – T حد اکثر ۴ شاخچه یا نوده كه هركدام آن با ۱۰- ۱۴ پند ک باشد تربيه ميگردد. ·        

حد اقل ۴ شاخچه یا نوده ۲ پندک (۳۰ سانتی پاینتر از ساحه قطع) برای فصل آینده نگهداری نمائید · محصول دوم در ماه جولای و اگست میباشد. تعداد شاخچه ها مربوط به تندرستي تاک ها میباشد. ·        

شاخچه یا نودۀ مناسب باید حد اقل دارای ۱۲ پندک با قطر یک سانتی متر درقسمت پندک دهم باشد. ·        

گذاشتن شاخچه ها یا نوده های زیاد باعث تخریب تاك در دراز مدت میشود.              

محصول سال چهارم                  

 سال پنجم- انکشاف کامل تاك (ماه حوت – قوس)   ·        

شاخه بری با تعداد اعظمي شاخچه ها یا نوده ها برای چیله-T پنج سیمي.

۸ شاخچه یا نوده دراز ۱۰- ۱۴پندکه و ۸ سپر ۲ پندکه  نگهداري ميشود. اولین محصول کامل بدست ميايد. ·        

بمنظور جریان خوب هوا دربرگها حاصلدهی دوامدار باید درجريان فصل نمويي به شاخه بری سبز(دور نمودن سكرها) ادامه داده شود. بازشدن پندك ها (اواسط ماه حمل) قطع كردن نوده ها (شاخه بري سبز) اهمیت یکه کردن نوده ها در اوایل فصل ·        

تغیر جهت نوده ها بمنظور جلوگیری از نفوذ بیشتر شعاع آفتاب ·        

دور کردن نوده های جانبی و برگها از خوشه های انگور در چیله   I                       دور کردن نوده های جانبی در چیله آي-I به انبوهیت درخت وابسته است ·        

نوده ها را قبل از اینکه بسیار دراز شوند قطع نمائید .               

تاثير احداث باغات در جامعه، اقتصاد و اقليم   

۱. تحقيقات نشان داده است كه مقدار حاصل باغ در في واحد زمين نسبت به ديگر نباتات زراعتي مخصوصا غله جات چندين مرتبه  بيشتر است. بناء احداث باغات در قدم اول باعث تقويه بنيه مالي دهاقين و درقدم دوم در بهبود اقتصاد كشور كمك ميكند.

 ۲. احداث باغات ازيكطرف دراقتصاد دهاقين تاثير مثبت دارد وازطرف ديگر ترويج آن معمول ميگردد.

 ۳.     باعث سرسبزي منطقه وبهتر شدن اقليم منطقه ميگردد.

 ۴.     درسرسبزي وحفظ محيط رول مهم را بازي ميكند.

 ۵.     ازتخريب خاك جلو گيري مينمايد.

 ۶.     درپرورش زنبور عسل وتوليد عسل كمك مينمايد.

 ۷.     دهاقين به فن باغداري بلديت حاصل مينمايند.

 ۸.     ماركيت از نظر ميوه غني ميگردد.

 ۹.     امكانات تاسيس فابريكات پروسيس ميوه جات ودريافت كار به مردم بوجود ميآيد.   

پلان احداث باغ داشتن پلان منظم كه يكي از اجزاي مديريت ميباشد درهمه امورات زندگي مهم بوده امادرعرصه باغداري بايد توجه بيشتر به آن مبذول نمود به خاطر كه بانداشتن يك پلان منظم نميتوان به حد اعظمي نفع برد بلكه جبران اشتباه نه تنهابه وقت بيشترنياز دارد بلكه غير اقتصادي نيز خواهد بود، بناً لازم است تا قبل از تاسيس يا احداث باغ روي موضوعات زير دقت نموده وشامل پلان احداث باغ گردد.

۱. د راین ساحه چه تعداد باغا ت میوه از قبيل باغ انگوري وغير انگوري موجود است .

۲. کدام میوه ها زیا داست و کدام میوه جا ت زیاد حا صل میدهد .

۳.     منبع آب وتعيين فاصله وجاي مناسب براي غرس نهال و قلمه.

۴.     موجودیت نهال وامکا نات تولید نهال درساحه موافق با اقلیم منطقه.

۵.     امراض وآفا ت معمول با غات کدام ها اند.

۶.     و ضیعت ما رکیت وموجود یت راه های مواصلا تی .

۷.     مناسب بودن خاک باغ .

۸.     سطح آب های زير زميني.

۹.     موجودیت باد های موسمی .

 10. پيش بيني مصارف پولي وآماده نمودن آن. بعداز اينكه معلومات فوق جمع آوری گرديد درپهلوی این کارباید همرای متخصصین زراعت، باغداری ومتخصصین خا ک شناسی مشوره صورت گیرد، بخاطريکه مطالعه موضوعات فوق در احداث باغات اشتباهات را کمترساخته وازضیاع منا بع مادی جلوگیری بعمل می آورد. با درنظرداشت نکات فوق میتوان میوه جات که حاصلات بهترو بیشتررا داشته باشد برای احدا ث باغ ترجیع دهیم وبرای با غداران ضروری پنداشته میشود تابرای بدست آوردن نهالها وقلمه های مطمئين ازانواعی کارگرفته شود که درقوریه خود تربیه کرده باشد وخودهم دراین مورد معلومات وتجارب زیادي داشته با شد. 

  نكات اساسي براي احداث باغ  

 انتخاب موقعيت باغ: عوامل زيادي بالاي انتخاب موقعيت باغ موثر است تمام عوامل قبل از تصميم  نهائي بايد ارزيابي ومطالعه شود، عوامل مهمي كه بايد بالاي آن توجه بيشتر صورت گيرد عبارت اند از موجوديت آب ،اقليم وخاك ميباشد كه ذيلا بطور خلاصه روي هريكي آن بحث صورت ميگيرد.   

موجوديت آب آبياري: در منطقهء كه قرار است باغ احداث شود ازلحاظ منابع آبي بايد مطالعه شود، اگر آب كافي در تمام فصول سال در منطقه موجود باشد چه بهتر واگر هم 

نباشد تدابير جهت تهيه آب آبياري (حفر چاه عميق/نیمه عميق با درنظرداشت مصارف آن) روی دست گرفته شود.

 اقليم: داشتن معلومات درمورد اقليم منطقه يك ركن اساسي در انتخاب موقعيت باغ ميباشد به خاطريكه درعين ساحه ويا منطقه مانميتوانيم تمام ميوه جات را داشته باشيم. بطور مثال ميوه جات از قبيل مالته ونارنج در هرات نتيجه نميدهد و ميوه جاتي از قبيل سيب به جلال آباد نتيجه نمی دهد.

خاك

 براي احداث باغات شناختن طبقات خاك نهايت ضروري ميباشد، زيرا ريشه هاي درختان ميوه دار به طبقات عميق خاك فرومي روند وازآن مواد مورد ضروري وآ ب را بد ست مي آورند . یک خاک زراعتی معیاری دارای ۲۵% هوا ۲۵%آب ۴۵% مواد معدنی و ۵%مواد عضوی میباشد خاكي كه براي احداث باغ انتخاب ميگردد بايد  حاصل خيز، قوي، زهكشي شده وعاري از امراض وحشرات وشیب آن نباید اضافه از ۱۵% (مناسبترین شیب ۴%میباشد)  باشد. خاك كه جهت احداث باغ انتخاب ميگردد بايدعمق خاك كمتر از دو متر و  همچنان سطح آب زير زميني کمتر از سه متر نباشد به خاطريكه درين نوع خاكها ريشه ها خوب نفوذ وانتشار كرده نتوانسته باعث كم شدن يا كوتا شدن عمر توليدي درخت ميگردد. درختان ميوه در خاكهاي عميق ، هوادار ونسبتأ ريگي خوب توليد ميگردد. انگور در خاک ریگی نمو خوب دارد.  

 

 

 

 

 

 

مرا حل تا سیس یک با غ میو ه 

۱ – تصمیم: برای تا سیس یک باغ یک سال قبل ازنها ل شانی باید تصمیم قا طع گرفته شود. بعدازا نتخا ب زمین با ید به با غدارا ن هما ن سا حه موضوع مذا کره گردیده ورهنما ی ومعلوما ت کا فی حا صل شود. همچنان خیلی مهم است تا به متخصصین مربوط تما س گرفته شده ودرمورد نوع میوهء منا سب برای زمین معینه تعین فا صله وغیره مشوره لازم به دست آورد ه شو د .

۲ – ملا حظه قوریه: بعدازتعین نوع میوه وفا صله بند ی با ید به قوریه داران مربوطه که ازآ نها  نهالها وقلمه هاي مطلوب با ید خریداری شود تما س قا یم گردیده وراجع به قوریه ووضع نها ل های آن معلوما ت کا فی حا صل  شود. به ملاحظه، قیمت معینه وتعدا د نها لهای موردضرورت مبلغ کا فی نگهدا شته شود تا در خریداری وتهیهء نها ل تعطیل واقع نگردد. بهترین وقت مشا هده ء قوریه در اخیرما ه سنبله و اوایل ما ه میزان که نها لها ی قوریه رشد خودرا تکمیل کرد ه وهنوزبرگ هم میدا شته با شند.

۳ – قلبه يا شديار كردن زمين: عمل دیگریکه ترجیحآ درما ه میزا ن ویاعقرب با ید انجام شود قلبه کردن عمیق زمین معینه برا ی باغ میبا شد. قلبه کردن عمیق توسط ترا کتوربا یک یا د ومرتبه (سه فال یا چهار فال) قا بل ترجیح است . درغیرآن میتوا ن زمین راتوسط بیل به صورت عمیق نرم کاری نمود. قلبه کردن معمولی وبه قوهء گاو سطحی بوده وکفا یت نمیکند. درمما لک پیشرفته زمین راتوسط تراکتورهای پرقدرت وذریعهء سا ما ن آلات مخصوص به عمق ۴۵ سا نتی مترقلبه میکنند. اگرزمین قلبهء عمیق نشود لازم است تا حفره ها ی بزرگ برای غرس نها ل حفرگردد، درصورت ممکن دروقت قلبه کردن زمین به قدرکا فی ازا نبا رحیو انی تو سط قلبه به زمین مخلو ط گردد. البته این عمل با ید پیش ا زغرس نها ل صورت گيرد.   

طرح ونقشه بند ی باغ: زمانیکه جای باغ انتخاب شد ساحه  زمین باید اندازه شود بعدا در ساحه تثبیت  شده در روی کاغذ نقشه باغ طوری پلان شودکه درآن جای حفر چقورک هرنهال , سیستم آبیاری , سرکهای رفت وآمد , اطاق وسایل باغداری, اطاق باغبان , جای برای آماده ساختن کودسبز , جویهای آمدورفت آب آبیاری ترسیم وتثبیت شود.   

نقشه باغ: حين ديزان ونقشه باغ لازم است مو ضوعا ت زیر درنظرگرفته شود

 1 – دروازه با غ

 2 – اطا ق با غبا ن

 3 – اطا ق نگهدا ری وسا یل با غدا ری

 4 – محل تهیه کودسبز

 5 – محل خروج آب ا زباغ

 6 – راه آمدآ ب

 7 – دیوارباغ

 8 – کا نا ل ها ی داخل باغ

 9 – محل تربیه بته ها ی زینتی

 10 – زمینكه که برای کشت سا یرسبزیجا ت درنظرگرفته میشو د

 11– سرک کلا ن دربین باغ 

12  – سرک های فرعی رفت وآ مد.     

 (غلام نبی اعظمی)

                              مارکیتنگ وبازاریابی برای انگور

خواننده عزیزمهمترین عنصر که شما وباغ شمارا به حرکت میاورد ایجاد بازار یابی است. اگر شما از ورایتی خوب درباغ استفاده نموده مطابق به رهنمود عمل کنید نتیجه مثمر می دهد. در نتیجه به قیمت خوب  بفروش می رسانید. امروز در دنیا تکنالوجی پیش رفته به همان اندازه تکنالوژی کشاورزی نیز به سطح عالی خود رسیده است. مثلا در بعضی کشور ها باغهای وجود دارد که طولش به ۶۰ کیلومتر می رسد. برق اگر از بند  آبی نباشد از برق آفتابی استفاده می کنند. در صورتیکه یک شخص میخواهد زمینهای زیادی را تحت کشت انگور در آورد باید از نوع چیله کوردان استفاده کند. در سیستم نوع کوردان آنقدر برگ را به درخت می گزارند که برای درخت غذا تهیه دارد متباقی برگها و شاخچه های که میوه تولید نمی کند از بین برده میشود.درین  صورت  درخت  مورد تابش آفتاب زیاد قرار گرفته میوه قوی تولید می کند.

     انگور را بوقت دوا پاشی کنید تا مرض نزند. جمع آوری انگور خیلی آهسته وراسا به سبد پلاستکی یا کریت چوبی شود. کوشش کنید الی رسیدن به محل فروش از نیم روز زیاده نشود. کوشش کنید یک معامله گر خوب باشیدانگور خوب را با خراب گت نکنید . از انگور خراب کشمش سرکه و شراب ساخته میشود.

کشمش

انگور خشک به عنوان “کشمش” شناخته می شود. کشمش یک لغت فرانسوی بوده معنی میوه را می دهد. انواع کشمشی که در افغانستان تولید و صادر می شود شامل کشمشی و شندوخانی و آبجوش است.(که در واقع همان سلطانی و تامپسون بی دانه می باشند). از جمله دیگر کشمش ها، لعل است. که از انگوری لعل ساخته میشود که کشمشی سیاه و مهر آحمدی(Mehr Amadi) نامیده می شوند.کشمش سبز و کشمش آفتابی دو نوع از کشمش های اصلی صادراتی می باشند.کشمش نوع اول را به در سایه خشک،به کشمش تبدیل می کنند.و کشمش نوع دوم را همانطور که از نامش پیداست با استفاده از آفتاب خشک می کنند.کشمش پلویی طلایی و افغان نیز از جمله کشمش های معروف این کشور می‌باشد. کشمش که در افتاب خشک میشود ویتامین ای ب و سی خودرا از دست می دهد. برخلاف کشمش سبز سرشار از ویتامینها میباشد. مدت که انگور در افتاب به کشمش تبدیل می شود ۱۵ الی ۲۰ روز را در بر می گیرد ولی کشمش سبز که در سایه خانه ها تهیه میشود مدت ۵۰ الی ۶۰ روز را در برمی گیرد . همچنان کشمش مویز افغان که دانه دار و بدون دانه است نیز صادراتی دارد. کشمش آبجوش در قندهار تولید گردیده به خارج صادر میشود. ولایت هایی که کشمش صادراتی را تولید می کنند ،عبارت اند از قندهار، بلخ، کابل و هرات میباشد .صادرات میوه های خشک از جمله کشمش به کشور های ترکیه ،امارات ،کشور های آسیای مرکزی و روسیه می باشد.کشور ما جزو همکاران صادراتی افغانستان است.بخش عمده ای از صادرات کشمش افغانی به روسیه توسط ایران انجام می شود.

مشکلات در راه کشمش سازی

خشک کردن انگور و تبدیل آن به کشمش یک عمل مهم و با ارزش در زنجیره تولید این نبات است و کشاورزان افغانستان که پیش از این، انگور را روی خاک و بر بالای بام‌های منازل، اطراف اماکن عمومی در زیر گرد و خاک برای خشک شدن و تبدیل آن به کشمش هموار می‌کردند که کشمش بدست آمده از آن دارای مقدار زیاد ناپاکی‌ بوده و از کیفیت خوبی برخوردار نمی باشد.

پروژه ملی باغداری و دامپروری جهت تولید کشمش باکیفیت، از سال ۲۰۰۹ معرفی و کار خود را جهت خشک کردن انگور شروع کرد و سپس در سال ۲۰۱۳ به بیش از ۵۰ کشمش خانه را در چند ولایت بنا کرد.

این پروژه در سال ۲۰۱۵، تعداد ۲۰۰ کشمش‌خانه جدید را در ولایات که  انگور کاراست احداث نماید و این فعالیت را برای سال‌های آینده نیز ادامه دهد تا مشکلات کشاورزان انگور کارها از این جهت مرتفع گردد.

صادرات و تولیدات داخلی انگور

تولیدات میوه جات افغانستان بدون کوکنار به ارزش ۱۹.۷ ملیارد دالر میباشد .انگور در ۲۹ ولایت افغانستان کشت شده بیشترین تولیدات را درجه اول ولایت قندهار ۲۳۸۰۰۰ تن در درجه دوم ولایت غزنی ۱۵۲۵۳۸ تن درجه سوم شمالی دارد. افغانستان در سال ۸۷۴۵۴۱ تن تولید انگور نموده از جمله ۷۶۳۱۲۹ تن به ۶ کشورهای خارج صادر گردیده که بیشترین مارکیت انگور کشور پاکستان میباشد. افغانستان از درک محصولات زراعتی ۵۸ میلون دالر عواید داشته که از جمله انگور و محصولات انگور به ارزش ۳۹ میلون دالر عواید صادراتی دارد . کشور پاکستان بیشرین خریدار بوده سالانه مبلغ ۳۶                                                                  میلون دالر از درک صادرات انگور عواید به کشور ما سرازیر میشود. .

میوه انگور به دو نوع تقسیم شده است:

۱. انگور دانه دار

۲. انگور بی دانه

هریک از این دو نوع در رنگ های سرخ ، سیاه ، زرد و تقریباً سبز دیده میشوند. این میوه در مناطقی که حداکثر دمای آن بیش از ۴۰ درجه سانتیگراد و حداقل آن کمتر از ۱۵ درجه زیر صفر نباشد بهتر رشد میکند.کشور ما افغانستان بخصوص ولایت هرات دارای تقریبآ بیشتر از ۷۲ نوع انگور میباشد. انگور رسیده سرشار از ویتامین های C,B,A بوده و تاک های انگور در ۲۹ ولایت افغانستان موجود میباشد.

انگور قندهاری از بهترین انواع انگور در جنوب شرق آسیا شناخته میشود که پیش از این به کشورهای هند، پاکستان، ایران و ترکمنستان صادر می گردید.

انواع مهم انگورافغانستان که اهمیت تجارتی را در داخل وخارج کشور بخود کسب نموده عبارت اند از شندوخانی ، کشمشی ، حسینی، طایفی، قندهاری، لعل، منقه، توران، ایته، آبجوش، غوله دانه، خلیلی، فخری، کته دار، عسکری، انگور پوشنگی، انگور روچه، انگور لوغی، انگور صاحبی، انگور کس نداره، انگور آبی، انگور مسکه ، انگورمیراحمدی وغیره میباشد.ازجمله انواع انگور، انگورشندوخانی ، کشمشی ، حسینی، طایفی، قندهاری، لعل، منقه، توران، ایته، آبجوش، غوله دان، خلیلی، فخری، کته دار وغیره. علاوه ازینکه درمارکیت بشکل تازه بفروش میرسند در تولید کشمش نیز به پیمانه زیاد مورد استفاده قرار میگیرند

گزارش‌هایی وجود دارد که در هرات اضافه‌تر از ۱۲۰ نوع انگور پرورش یافته می‌تواند، اما در پی جنگ‌های شدیدی که در طول چهار دهه در افغانستان ازبین رفته است. درباغ‌های هرات اضافه‌تر از ۴۹ نوع انگور پرورش داده می‌شود.بیشتر از ۱۲۰ نوع انگور به شکل نمونه‌ای در کلکسیون ملی باغ‌داری هرات به‌عنوان یک میراث زراعتی وجود دارد که همه‌ساله تحقیقات لازم بالای‌شان صورت می‌گیرد.
مجموعه اراضی‌ای که تحت پرورش تاکستان‌های انگور هرات قرار دارد، در حدود ۸۰۰۰ هکتار زمین است که افزایش پنج درصدی سالانه‌ نشان می‌دهد.
با این حساب؛ ولسوالی‌های گذره، انجیل، پشتون زرغون، شیندند، زنده‌جان و… به‌ترتیب ولسوالی‌هایی هستند که تمرکز بیشتر پرورش انگور در آن‌‌ها صورت گرفته است.
انگور فخری، لعل، کشمشی، عسکری، پوشنگی، حسینی، روچه، لوغی، صاحبی، آبی، مسکه، شنگول‌خانی و آب جوش که از نوع انگور فخری ساخته می‌شود، از جمله مشهورترین انواع انگور هرات به حساب می‌روند که دارای طعم و مزه خاص می‌باشند.

 درولایت قندهار در ۱۷ ولسوالی باغ های انگور به مساحت ۲۰۵۰۰ هکتار زمین انگور جمع آوری می گردد. در این ولایت بیشترین باغ های انگور در ولسوالی های سپین بولدک ، دامان ، معروف ، شاه ولی کوت ، ژیری ، پنجوایی ، دند و ارغستان وجود دارد. افزون بر این، کار ساخت ۹۱۱ کارخانه تولید کشمش نیز در این ولایت آغاز شده است و  قرار است به زودی کار ساخت آن تکمیل گردد.

درولایت جوزجان در ساحه ٧٣٠ هکتار زمين، انگور پرورش و نگهداری مى شود که حاصل آن بيشتراز دوازده هزار تن پيشبينی شده است

در ولايت جوزجان، ٢٦ نوع انگور پرورش داده میشود، که مشهورترين آنها انگور کشمشی سياه و سبز، حسينی، چال، طايفی و کلک عروس است.

کشمش خانه ها

در افغانستان سرد های خانه وجود ندارد که دهقانان بتواند یک میوه را در طول سال به مارکیت عرضه کند. بناعا ً بهترین وسیله که انگور محافظت شود ساختن کشمش است.

هر کدام این کشمش خانه ها ٨٨٠٠ دالر امریکایى هزینه برداشته، که ٧۵ درصد آن را وزارت و متباقى را باغداران پرداخت نموده اند.

به نقل از خبرنامه، ١١١ کشمش خانه  مدرن در ولایت جوزجان، ١٣٢ در ولایت سرپل، ۶٠ در بلخ و ۶١ کشمش خانه در ولایت فاریاب ساخته شده است. که انگور با هیچ جای تماس ندارد.هر کدام این کشمش خانه ها، ده متر طول- پنج متر عرض و پنج متر ارتفاع دارد و در یک وقت گنجایش تبدیل کردن ۵ الی ٧ تن انگور را به کشمش دارا مى باشد.این کشمش خانه ها، صحی بوده؛ زیرا به دور از نفوذ حشرات و گرد و خاک تهیه مى شود. 

                          ساختن شراب برای نوشیدن و طبابت

۷۰ فیصد انگور جهان برای ساختن شرابهای مختلف بکار می رود.  در کشمش  دونوع الکهول یعنی ایتایل الکهول (شراب ) میتایل الکهول ( زهر) وغیره ماده کیماوی چون ستریک اسید  استلین بمقدار خیلی کم وغیره وجود دارد.  مهم اینست که چگونه زهر یا میتالین را ایتالین یا شراب جدا کرد. در شرایط که ماشین دیگ بخار وغیره سامان ساده باشد  ما نمی توانیم ایتایل را از میتایل جدا کنیم . در صورت که فابریکه باشد میتوان ایتایل را از دیگر مواد جدا کرد. ماشینهای زیادی بخاطر جدا کردن این مواد وجود دارد. از جمله  ماشین چینایی به قیمت ۱۵۰۰۰۰ دالر که میتواند آب  ، الکهول ایتایل و میتایل وغیره را جدا نمایند.

           وسایل ساده تقطیر الکهول                                                            ماشین تقطر ایتایل از میتایل

 

        وسایل که در خانه ها استفاده میشود                                                      الکهول زهری یا میتانول

در جهان بمقدار زیاد الکهول ایتانول  ۸۵ فیصده در طبابت بکار میرود که آن هم به این روش بسیار مخصوص  بدست می اید. الکهول خالص ۹۵ فیصد میباشد.

نوع استفاده از انگور

انگور به شکل  میوه تازه ، شراب ، سرکه ، جوس ، گریب واتر ، الکهول برای ضد عفونی ، در صنعت کیک سازی ، کشمش مورد استفاده انسانها قرار دارد.

شیره انگور

آب انگور از خرد کردن و مخلوط کردن انگور به صورت مایع به دست می آید. آب میوه اغلب در فروشگاه ها فروخته می شود یا تخمیر شده و به شراب، برندی یا سرکه تبدیل می شود. آب انگوری که پاستوریزه شده است و مخمرهای طبیعی را از بین می برد، در صورت استریل نگه داشتن تخمیر نمی شود و بنابراین حاوی الکل نیست. در صنعت شراب سازی، آب انگور حاوی ۷ تا ۲۳ درصد تفاله، پوست، ساقه و دانه اغلب به عنوان زباله شناخته می شود. تفاله انگور که حدود ۱۰ تا ۳۰ درصد از تمام انگور خرد شده میباشد  که  حاوی مواد کیماوی گیاهی مختلفی مانند قندهای تخمیر نشده، الکل، پلی فنل ها، تانن ها، آنتوسیانین ها و ترکیبات متعدد دیگری است .که آز آ نها مواد دیگر استخراج می گردد.

کشمش آبجوش چگونه در قندهار تهیه میشود

کشمش آب‌جوشی قندهار، شهره جهانی دارد. بنام کشکش طلایی یاد می گردد. این کشمش از نوعی انگور دارای پوست ضخیم دارد  تهیه می‌شود که نوع آنگور آنرا بنام انگور اتوئو مینامند. در بعضی اوقات بازار فروش آنگور که پائین بیاید باغداران به ساختن آبجوش آغاز می کنند.

طرز تهیه

باغداران اولاً انگور خوب و بدون زخمی را دانه دانه نموده سپس آنرا داخل سبد دراز آهنی بنام (کسبتان ) می اندازند. سپس سبدها را داخل بیلر که در آن آب جوش میخورد شست شو می نمایند. بعداً کسبتان را در بیلر که اب یخ و پاک است شستشو نموده بعداً از سبدهای آهنی به سبدهای بوریایی آنداخته بطرف میدانی بزرگ آزاد رفته آنرا هموار می کنند با اندک تبدیل رنگ کشمش را پشت و رو می کنند. بلاخره محصول آبجوش در مدت ۸الی ۱۲ روز در معرض آفتاب بدست آمده در صندوق های چوبی جا داده به کشورهای آسیایی صادر می گردد.

                               مراحل که آبجوش ساخته میشود

 

 

 

                         جدا کردن  انگور                                               انداختن  انگور در کسبتان

      شستن انگور  در آبجوش سودا دار                                               شستن انگور در آب پاک ویخ

 

 

 

 

 

                       سیستم های پرورش موجود انگوردرافغانستان

انگور در ۲۹ ولایت  قابل زرع بوده که در هر منطقه یی از افغانستان به سیستم های خاص تربیه میشوند که اکثریت سیستم هاآن محلی بوده و بسیار کمی از آنها اساس علمی داشته وبه سیستمها عصری وفنی تربیه نمیشوند. 

سیستم تربیه انگور بالای پشته

این سیستم تربیه انگور در ولایات قندهار، فراه ، هلمند ، هرات وبعضی مناطق دیگر رواج دارند . در این نوع سیستم تربیه اول در باغ یک جویه یی به عمق ۱۰۰ الی ۱۵۰ سانتی مترایجاد شده که معمولآ جویه ها شرق وغرب میباشد و به طرف شمال آن در قسمتها ی پایین آن تاک انگور شانده میشوند وتاک تنه یی را به طول ۵۰ الی ۱۰۰ سانتی متر تشکیل میدهند . در این نوع سیستم تاک انگور به شمول میوه خودبالای پشته تکیه نموده وبا خاک درتماس میباشند. در این سیستم چون تمام قسمت های تاک به شمول میوه آن با خاک در تماس اند وهواهم در ساحه تاک خوب جریان پیدا نکرده از این لحاظ به امراض مختلف فنگسی مبتلآ میشوند ودر این سیستم فاصله میان هر تاک ۲ تا ۳متر ودر بین قطارها ۳تا ۴ متر در نظر گرفته میشوند. 

 

 

 

 

سیستم تربیه انگور به شکل سپر

تربیه انگور به این سیستم در مناطق کوهدامن ، وادی کابل ، سمنگان ،جوزجان وبعضی ولایات دیگر رواج دارند . این سیستم تربیه انگور در افغانستان نسبت به سیستم ها دیگر عصری تر بوده ویک سیستم خوب تربیه انگور میباشد .

در این سیستم اولآ تاک بالای یک پایه موقتی تربیه شده و بعد از چهار الی پنج سال زمانی که تاک انگور کاملآ متکی به خود شدومیتوانست بدون پایه به زندگی خود ادامه دهند پایه موقتی آن دور میشوند . در این سیستم فاصله در بین هرتاک 2.5 متر وفاصله در قطارها 3 متر در نظر گرفته میشوند.

 

 

 

 

 

سیستم تربیه انگور بالای چیله 

تربیه انگور بالای چلیه در بعضی مناطق به بسیار ندرت وجود دارند واین سیستم تربیه انگور یک سیستم تربیه خوب وعصری میباشد مگر ایجاد چلیه که توسط پایه های سمنتی به وجود میآید غیر اقتصادی بوده و از همین سبب است که در کشور ما کمتر رواج دارند 

در این نوع سیستم تربیه کنترول امراض ، دواپاشی ودیگر عملیات زراعتی آن مانند شاخبری ، جمع آوری وکار ها اگروتخنیک آن به سهولت انجام میشوند وهمچنان جریان هوا به شکل آزادانه در ساحه تاک صورت گرفته وشعاع آفتاب به اندازه کافی به تمام قسمتها ی تاک انگور میرسند که در نتیجه میوه آن دارای رنگ خوب وبا کیفیت میباشند.

سیستم تربیه انگور بالای درختان دیگر

دربعضی مناطق وولایات مانند لغمان ، ننگرهاروکنرها انگور بالای درختان به خصوص درختان توت تربیه میشوند در این سیستم ، انگور به شکل تجارتی تولید نشده ودارای نواقص زیاد میباشد به طور مثال به صورت صحیح شاخبری آن انجام نگرفته وجهت کنترول امراض خوب دواپاشی نشده و بسیاری خوشه ها آن توسط پرنده گان خورده میشوند این سیستم تربیه زیادتر در مناطق رواج دارند که مردم آن کم زمین بوده وبرای ضرورت فامیلی کشت میگردند.

سیستم تربیه انگور به شکل پالیز 

این سیستم تربیه در ولات فاریاب و ولسوالی قیصار مروج بوده که دراین سیستم یک جویه خورد وباریک برای تاگ انگور ایجاد شده وبعد به هر طرف جویه مانند پالیز بادرنگ وخربوزه تاک انگور شانده وروی زمین تربیه میشوند دراین سیستم تربیه تمام قسمت ها تاک مانند تنه ، نوده ومیوه آن مستقآ باخاک درتماس بوده وقطعآ جریان هوا در داخل ساحه تاک صورت نمیگیرد ویک سیستم بسیار عقب مانده بوده وتمام میوه ها آن مبتلا به امراض مختلف میباشند وبه سختی میتوان یک خوشه سالم را در تاک انگور این نوع سیستم تربیه دریافت کرد.

سیستم های عصری تربیه انگور

در جهان سیستم ها مختلف تربیه انگور مروج میباشد که سه سیستم آن بسیار مشهور و بین المللی بوده که در اینجاه مورد مطالعه قرار میگیرند.

1ـــ سیستم تربیه انگور بالای چلیه :

این سیستم تربیه انگور یک سیستم خوب وبین المللی بوده که در بسیاری از کشور ها جهان مروج میباشد و در وطن ما هم کمتر رواج دارد.

مراحل سیستم تربیه انگور بالای چلیه:-

الف ــ وقتیکه قلمه یا نهال ریشه دار تاک از قوریه اخذ شد ودر جاه اصلی در باغ غرس گردید شرایط نمویی رابرای آن خوب مساعد ساخته تاخوب نموکند وبه آن هیچ غرض گرفته نمیشود.

ب ـــ زمستان اول :- وقتکه تاک در حالت استراحت درآمد دراواخیر زمستان یک شاخ قوی را انتخاب نموده وآنرابه اندازه دو پندک قطع کرده ودیگر تمام شاخها آن باید از بیخ قطع گرددویک پایه معمولآ سمنتی به ارتفاع دومتر در پهلوی آن ایجاد میگردند.

ج ـــ فصل نمویی دوم:- وقتیکه تاک مذکورآغاز به نموکرد ونوده ها آن به طول ۲۰ الی ۴۰ سانتی متر رسید یک نوده خوب وقوی که به پایه ایجاد شده نزدیک باشد انتخاب شده وبه پایه مذکوربسته میگردد واز نوده ها دیگر دونوده یی احتیاطی یا spare نیز انتخاب گردیده و متباقی نوده موجود از بیخ قطع میگردند وقتیکه طول نوده اصلی انتخاب شده که به پایه بسته است به ۵۰ سانتی متر رسید نوده ها احتیاطی نیز قطع میگردد تا تمام انرژی تاک جهت نمو نوده اصلی به مصرف برسند. وقتیکه طول نوده اصلی به اندازه پایه ویا بلند تر از آن گردید نوک آن به اندازه ۳۰ سانتی متر پایینتر از سر پایه قطع میگردد. زمانکه نوک نوده قطع گردید نوده ها جانبی را بوجود میآورد واز این نوده ها جانبی به تعدادچهار یا پنج نوده که در اطراف نوده اصلی قرار دارند انتخاب شده وبالای سیم ها که دو پایه را باهم وصل کرده رهنمایی گردیده ودیگر نوده ها که در قسمت پایین آن قرار دارند از بین برده میشوند.

د ـــ زمستان دوم :- بعد از ختم فصل نمویی دوم وقت که تاک در حالت استراحت است و وقت شاخبری رسید از این شاخها جانبی انتخاب شده به تعداد دو یا سه شاخ آن به اندازه دوپندک قطع گردیده ودویا سه شاخ دیگر آن به اندازه ۱۲ پندک قطع میگردند که شاخ ها آن در فصل نمویی جدید تولید میوه میکند وشاخ ها دیگر آن که به اندازه دو پندک قطع گردیده نوده ها جدید را جهت تولید در سالهای بعدی به وجود میآورند که با شروع فصل نمویی سوم عملیات تربیه وtraining آن به پایان رسیده ودر سالهای بعدی مانند یک تاک جوان ورسیده شاخبری میگردند . این سیستم تربیه در ورایتی ها خوبتر قابل تطبیق است که از پندک پنجم تا پندک دوازده هم حاصل مطلوب را تولید کنند.

2 ـــ سیستم تربیه انگور بشکل سپر یا Head training system

دراین سیستم تاک بالای یک تکیه گاه موقتی که ۲۵ الی ۲۰ سانتی مترقطر دارند و 1،22 الی دومتر طول دارند تربیه میشوند . تکیه گاه مذکور تنها تاپنج سال به حیث تکیه باقی مانده ودر آن زمان تاک قوی شده وبه قدرت خویش ایستاده شده میتواند. این سیستم تربیه انگور بسیار ساده واقتصادی بوده وبه هیچ نوع چلیه ضرورت ندارند واین سیستم برای ورایتی ها خوبتر قابل تطبیق است که پندک ها اولی آن قدرت تولیدی را داشته باشند یعنی که از پندک اول الی چهارم حاصل مطلوب را تولید کند.

مراحل تربیه انگور به سیستم سپر

الف ــ فصل نمویی اول :- وقتیکه قلمه یا نهال ریشه دار تاک از قوریه اخذ شدو درجایی اصلی در باغ غرس گردید شرایط نمویی برای آن خوب مساعد میگردد تا خوب نمو کند وبه آن هیچ غرض گرفته نمیشود.

ب ــ زمستان اول :- وقتیکه تاک در حالت استراحت است وزمان شاخبری رسید یک شاخ قوی انتخاب شده وبه اندازه دو پندک قطع میشود ودیگر شاخها آن از بیخ قطع میگردند.

ج ــ فصل نمویی دوم :- وقتیکه تاک مذکور به نمو آغاز کرد ونوده ها جدید را بوجود آورد یک نوده قوی انتخاب شده و به تکیه گاه موقتی که در پهلوی هر تاک ایجاد شده است سست بسته میگردد ودراین وقت دو نوده احتیاطی نیز انتخاب گردید وباقی گذاشته میشوند ودیگر نوده آن از بیخ قطع میشوند. در اواخیر بهار وقتیکه نوده اصلی انتخاب شده خوب نموکرد دو نوده احتیاطی آن نیز قطع میشوند. در تابستان همین سال وقتیکه نوده اصلی به اندازه پایه رسید نوک آن کمی پایینتر از پایه قطع میگردد ونوده ها ی جانبی را بوجود میآورند. در اوسط تابستان از نوده ها جانبی که بوجود آمده به تعداد ۴ الی ۵ نوده آن در اطراف نوک نوده اصلی گذاشته میشوند ومتباقی آن باید ازبیخ قطع گردند.

د ــ زمستان دوم:- ازچهار یا پنج شاخ موجود در اطراف نوک شاخ اصلی ، دو آن جهت تولید شاخبری میشود ومتباقی آن به اندازه دوپندک جهت نموی بدنی شاخبری میگردند.

هـ ــ فصل نمویی سوم:- در این فصل ممکن که تاک مذکور یک اندازه محصول تولید کند ونوده ها بوجود آمده در قسمت پایین تنه تاک باید از بین برده شوند یعنی که ۳/۲ حصه تنه تاک باید از نوده ها پاک شوند.

وـــ زمستان چهارم :-

در سالهای چهارم وپنجم ممکن است که تاک مذکور قوی شوند وبدون پایه زندگی کرده بتواند ودر این صورت تکیه گاه آن دور میگردند.

3ـــ سیستم تربیه انگور بشکل کوردان:

در این سیستم هرتاک بالای یک پایه دایمی که معمولآ سمنتی میبــاشـــــــد ودارای ۲۰ 

سانتی متر قطر ودومتر ارتفاع باشد تربیه میشوند . پایه ها مذکورتوسط سه ردیف سیم طوری به هم وصل میشوند که سیم اولی از زمین به اندازه ۱۰۰ سانتی متر ارتفاع داشته ، سیم دومی از سیم اولی به اندازه ۵۰ سانتی متر ارتفاع داشته وسیم سومی ازسیم دومی به اندازه ۳۰ سانتی متر ارتفاع داشته باشند و این سیستم دارای سه شکل میباشند.

۱. بشـــکل افقی دوجانبه

۲. بشکل افقی یک جانبه

۳. بشـــکل عمــــــــودی

در این سیستم شکل افقی دوجانبه آن بسیار معمول است در این شکل نوده ها کوتاه ومیوه ها آن بالای بازوها تاک بوجود میآید ودرقسمت تحتانی بازوها باید نوده ها تولید کننده میوه گذاشته نشوند فواعد این سیستم در این است که تمام قسمت ها تاک به صورت مساویانه تقسیم میشودوتمام خوشه ها انگور به یک ارتفاع معین ازسطح زمین قرار دارند وشعاع آفتاب به تمام میوه ها آن میرسند ومیوه آن از نقطه نظر رنگ وکیقیت خوب میباشد . این سیستم تربیه انگور در ورایتی ها خوب قابل تطبیق است که تولید زیاد داشته وجهت مصرف تازه مورد استفاده قرار میگیرند.

مراحل تربیه سیستم کوردان 

الف ــ فصل نمویی اول:- تربیه به شکل افقی دوجانبه تاوقت قطع کردن نوک نوده عمده آن ، مانند تربیه بشکل سپر میباشد . وبعداز آن که به ارتفاع معین رسید از جمله ، دونوده بخاطر تشکیل دوبازوبشکل افقی انتخاب ونوده باقی مانده تمامآ قطع میشوند ودر نقطه که تنه تاک به دوقسمت تقسیم میشود باید از سیم که نوده افقی بالای آن تربیه میشود ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر پایینتر انتخاب شوند ووقتیکه نوده ها افقی به اندازه ۴۵تا  ۶۱ سانتی متر نمو کرد بالای سیم ها متذکره سست بسته شوند.

ب ــ زمستان دوم :- دونوده افقی که جهت تشکیل بازوها انتخاب شده باید به اندازه نیم فاصله که بین دوتاک همسایه وجود دارند قطع شوند وبالای سیم اول که دوپایه را باهم وصل نموده چرخانیده شوند تا بازوها خوب افقی را تولید کند وهم چنان نوده بوجود آمد در اطراف تنه تاک باید کاملآ قطع شوند .

ج ــ فصل نمویی سوم :- وقتیکه بازوها افقی در فصل نمویی سوم به نموخودشروع میکند باید نوده ها که در قسمت تحتاتی آن نمو میکند از بین برده شوند ونوده ها قسمت فوقانی آن بشکل تربیه شوند که فاصله بین هر دو آن ۱۰ تا ۲۵ سانتی متر باشد گاهی میشود که بالای بازوها افقی نوده ها قوی وطویل به وجود آید که در این صورت نوک آن ها باید قطع شوند تا نوده ها مذکورخوب پخته شده ونوده ضعیف دیگرنمووانکشاف کنند.

د ــ دوره استراحت سوم:- در شاخبری سال سوم باید بالای بازوها افقی تاک شاخ ها به فاصله ۲۰ الی ۴۰ سانتی متر با داشتن یک الی دو پندک بشکل شاخ کوتاه گذاشته شوند ودیگر تمام نوده از بین برده شوند وبه همین ترتیب باید قسمت ها بسته شده تنه وبازوها افقی تاک بازشده ودوباره به پایه وسیم بسته شوند.

هـ ــ فصل نمویی چهارم :- در فصل نمویی چهارم باید چوکات بازوها افقی تاک جور وتکمیل شوند . طول بازوها وفاصله شاخ ها بالای بازوها باید دقیقآ بشکل مناسب در نظر گرفته شوند دیگر تمام نوده ها نمویافته بالای تنه تاک قطع شوند بعد از سال چهارم هر تاک باید دروقت استراحت زمستانی مانند تاک رسیده وپخته به اساس قدرت تولیدی میوه ونموی بدنی شاخبری گردند.

بهترین تریبه انگور در جهان سیستم کوردان است

 شاخه بری تاک

علم ودانش بشری نشان دادکه انجام عملیات فنی وعلمی درتاکها به مراتب میتواند محصول بیشتری ازتاک حاصل نموده وکیفیت آنرابلندبرد.پایه اساسی این امرمبتنی بر انجام صحیح عمل شاخبری درتاک است. هدف از شاخبری تاک انگورانجام عملیات ذیل میباشد:

۱. ایجاد یک چوکات مناسب برای تاک.

۲. تنطیم قدرت در نموی بدنی وتولیدی تاک.

۳. تسهیل بخشیدن عملیات زراعتی به شمول کوددادن ،بیل زدن ، کنترول امراض وغیره.

۴. بلندبردن کیفیت وجنسیت میوه .                 

بنابر اصول شاخبری تاک بادر نظرداشت شرایط محیطی وتناسب بدنی تاک باید در شاخبری موارد اساسی ذیل رادر نظرگرفت:

* ورایتی انگور وحاصلخیزی خاک.

* ایجاد چوکات مناسب ومقبــــــــول.

* ایجاد تناسب معقول ومنطقی بین قسمت ها هوای وریشه تاک.

* نگهداشت تعادل نسبـــــــــــی بین پندکهاتولیدیوقــــدرت تاک.

*رعایت تناســــــــب بین رشد قسمت ها نمویی وتولیدی تاک.

* نگهـداری تعــادل نســبی بین کمیت و کیفیت محصول تاک.

تاک بری نظر به عمر نبات . ورایتی و سیستم تاک شانی فرق میکند. مثلآ در نوع کشمشی از بند 2 _ 3 و در حسینی از بند 2 قطع میگردد. در شاخه بری رعایت وقت مناسب شاخه بری نیز حایز اهمیت و قابل دقت میباشد چونکه شیره تاک به منزله خون در بدن است و اگر شاخه بری ناوقت انجام یابد از نوک دندانه های قطع شده بصورت قطرات مواد غذایی با آب یکجا به زمین ریخته ضایع میشود به هر اندازه که تاک ناوقت شاخه بری میگردد. به همان اندازه ضایعات مواد غذایی اضافه تر میگردد. اکثرآ به این مسله مهم کمتر توجه نموده اند.

طریقه ها مختلف شاخبری تاک

منظوراز طریقه ها مختلف شاخبری مجموعه عملیات است که درنتیجه آن حفظ تعادل وهمبستگی کامل دربین قسمت های زنده تاک میباشد . مجموعه طریقه هاشاخبری به هر نوع که باشد ازدوطریقه عمومی خارج نخواهدبود.

1. کوتاه کردن.

2. نــــــوده ای.

کوتاه کردن:- درصورت که نوده ها به اندازه ۲ الی ۴ پندک قطع شوند این طریقه شاخبری را بنام کوتاه کردن یاد میکند. این طریقه شاخبری در نوع انگور قابل تطبیق 

است که پندکها اولی آن یعنی از پندک ۲ الی ۴ محصول مطلوب را تولیدکندودرورایتیکه پندکها وسطی آنها حاصل تولید میکند قابل تطبیق نبوده ودرآن صورت باید به طریقه نوده ای شاخبری شوند.

شاخبری نوده ای :- 

در این شاخبری شاخها تولیدی به اندازه ۴ الی ۱۲ پندک قطع میشوند این طریقه شاخبر در ورایتیها قابل تطبیق است که پندکها وسطی آنها یعنی از پندک  ۴ الی ۱۲حاصل مطلوب را تولید کند مانند نوع کشمشی وغیره.اما متاسفانه که در افغانستان بدون در نظر داشت نوع انگور تمامآ به یک طریقه شاخبری میشوند وآگاهی کامل ندارند قدرت تولیدی هر ورایتی فرق میکنند که بعضی ورایتی ها در پندکها اولی خودقدرت تولیدی دارند و بعضی ورایتی ها در پندک وسطی خود حاصل خوب تولید میکندکه باید با درنظر داشت نوع ورایتی و خواص آن شاخبری گردند. 

اوقا ت شاخبری 

شاخبری نظر به وقت به دو نوع میباشد که هر یک دارای اهداف خاص خود میباشند.

1) شاخبری در حال استراحت یا شاخبری خشک.

2) شاخبری در حال نمو فعال یا شاخبری ســــبز.

شاخبری درحال استراحت :-

شاخبری دروقت استراحت از ۱۵ الی ۲۰ روز بعد از برگریز تا قبل از باز شدن پندکها در بهار سال انجام میشوند که با توجه به شرایط محیطی هر منطقه وقت مناسب آن انتخاب مشوند ودر مناطق که خطر یخ زده گی بهار یا فراست کمتر وجود دارند ویا هیچ وجود ندارند شاخبری تاک زودتر انجام میشوند تا که پندکها آن زود به نموخود شروع کنند ومحصول آن زود به د ست آید در صورت که دربعضی مناطق درجه حرارت در بهار به منفی ۱الی ۲ برسند شاخبری تاک به تعویق انداخته میشوند واین عمل میتواند تاک را تا حدی ازخطر یخ زده گی بهارنگهداری کنند.

شاخبری در فصل نمویی یا شاخبری سبز :

این نوع شاخبری عبارت از کوتاه کردن نوده ها که دارای رشد زیاد است ، قطع کردن نوده ها غیر مطلوب وهمچنان قطع کردن نوک نوده ها تولیدی میباشد. قابل یاد آوری است که بعد از شروع فصل نمویی یک تعداد از نوده ها نا مطلوب شروع به نمومیکند که موجب ضعیف شدن تاک گردیده که باید قبل از آن که طول آنها به ۱۵ سانتی متر برسند قطع شوند . وهمچنان در موقع تولید گل بعضی نوده ها به شدت رشد ونمو کرده که مقدارزیادی از مواد غذایی تاک را مصرف نموده که در نتیجه مواد غذایی کمتری به خوشه ، میوه وگل رسیده وخوشه انگورضعیف مانده وحتی ممکن است سبب ریختن گلها گردند که درین صورت جهت بهبودتغذیه گل وگرده افشانی بهتر وجلوگیری از ریختن آن باید در اوایل تشکیل گل نوک نوده ها به اندازه ۲ الی ۳ سانتی متر قطع شوند که در نتیجه این عمل نمو نوده ها متوقف شده ومواد غذایی بیشتر به گل رسیده وجهت رشد تولیدی آن به مصرف میرسند.

امراض و آفات انگور

آثار امراض انگور درسرتاسر تاریخ انگور کاری دیده میشود امراض انگور بر تولید ، برداشت حاصل ، بازاریابی ومصرف کننده این محصول تأثیر میگذارد.امراض همان طوریکه درمورد سایر گیاهان زراعتی نییز صداق دارد ، میتواند باعث کاهش شدید تولید گردد. دراغلب موارد امراض نتیجه اثر متقابل بین میزبان حساس وموجود زنده (عاملین مرض)می باشد .

 وضع وشدت امراض درهر منطقه انگور کاری به مجموعه عاملین خاص موجود درآن منطقه ،حساسیت ارقام تاک منطقه ،بستگی به شرایط آب وهوای دارد ومیزان خسارات ممکن تا ۵۰% باشد . درشرایط مناسب برای شدت مرض ،خسارات ممکن است به ۲۰ تا ۸۰ هم برسد .مثلاً یک دوره طولانی هوای مرطوب ،باعث شدت مرض برگ ومیوه میشود.قرغنه یک مرض قدیمی تاک دراروپا بوده برای اولین بار در منطقه موزل فرانسه مشا هده گردیده است ودر سالهای ۱۸۰۰ در امریکا دیده شده است درافریقا ، آسترلیا وآسیا نیز یا فت می گردد . در افغانستا ن این مرض با ر اول در کلکان در سال (۱۳۴۷) مشاهده شده است . این مرض یکی ازامراض مهم وخطرناک تاک بوده که به واسطه قارچ یا سمارق به وجود می آید .  مرض مذکور نه تنها به حا صلات همان سا ل ضررمی رساند بلکه خود تاک را نیز متضرر ساخته که در سالهای بعدی خشک ویا حا صلش کم میشود واین مرض مخصوص درمنا طق مرطوب وپر با ران به وجود می آید .هم چنان مرض خاکسترک تاک انگورنه تنها در حاصلات کا هش بوجود میاورد بلکه جنسیت میوه را نیز خراب نموده ودر کیفیت وکمیت میوه نیز تأثیر نا گوار دارد ودر بازار به قیمت پائین به فروش میرسد . بعد از کشف محلول (بوردو) درسال ۱۸۸۵ میلادی انکشاف وشدت این مرض روی تاک انگور (Vitis Vinefera) به طور معمول کا هش پیدا کرده است . همچنان مرض انتراکنوز وفیلوکسرا با عث کاهش محصول وضعف تاک مصاب شده میگردد.

تــاریــخچه امراض در تاک انگور

ازوقتیکه انسان به کشت وکار شروع نموده آفالت وامراض همدوش آنها پیشرفت نموده است وبا عث قلت وحتی قحطی مواد غذائی برای بشرشده است .امراض نباتی تاک را ضعیف کرده تاکستانهارا نه تنها دریک منطقه محدود، بلکه درنواحی ومنا طق وسیع 

ازبین می برد وگاهی سرزمین ها را برای انگور کاری نا منا سب می سازد . امراض خطرآمیز ومصیبت بار ،گاهی نمونه کشت را برای مدتهای جدید دریک محل تغیر داده روی بازارهای محلی وصادرات اثر می گذارد .قرغنه یک مرض قدیمی تاک دراروپا بوده برای اولین بار درمنطقه موزل (Mosel) فرانسه مشاهده گردیده است ودرسالهای ۱۸۰۰ میلادی در امریکا دیده شده است درافریقا ،آسترلیا وآسیا نیزیا فت میگردد . درافغانستان با اول این مرض در کلکان درسال ۱۳۴۷ هجری شمسی مشاهده شده است ودر سمنگان ،غزنی،شمال کابل وپروان نیزدیده شده است .هم چنان مرض خاکسترک از جمله امراض خطرناک تاک محسوب میگردد . درحال حاضر درتمام کشور هایکه شرایط محیطی مساعد جهت تربیه تاک انگور وجود دارد پیدامیشود . شدت این مرض عموماً درنهال های کوچک ونوده های تاک بزرگ به وضاحت دیده میشود این مرض به نموی تاک انگور تا ثیر منفی گذاشته که جنسیت میوه را نیز خراب نموده وبرگهای آن از لحاظ شکل تغیر میخورد این مرض مخصوصاً درمنا طق مرطوب وپر با ران به وجود می آید .برای اولین بار این مرض درجاپان دیده شده وحالادرتمام کشور های جهان جایکه تاک انگور موجود است دیده میشود .در کشود عزیزما از سال ۱۳۲۸ به این طرف راپور های موجود یت این مرض دردست است .مرض انتر اکنوز با عث کاهش کمیت وکیفیت انگور وضعف تاک مصاب شده میگردد.

مرض قرغنه تاک انگور- Anthracnose of grape :

 قرغنه یک مرض قد یمی تاک در ارو پا بوده برای اولین با ر در منطقه موزول فرانسه (Mosel) مشا هده گردیده‌است ودر سا لهای (۱۸۰۰) در آمریکا دیده شده‌است. در آفریقا، آستر لیا وآسیا نیز یا فت می‌گردد. درافغانستان این مرض با ر اول در کلکان در سال (۱۳۴۷) مشا هده شده‌است در سمنگان ،غزنی ،پروان ، قندهار وشمال کابل دیده شده است .این مرض یکی از امراض مهم وخطر ناک تاک بوده که به واسطه یک قارچ  بوجود می آ ید مرض مذکور نه تنها به حا صلات همان سال ضرر می رسا ند بلکه خود تا ک نیز متضرر سا خته که در سالهای بعدی یا خشک ویا حا صلش کم میشود.

علا یم مرض :

علا یم این مرض با لای حصص مختلف تاک به ظهور می رسد طوری مثال با لای بر گ ها در مرحله اول داغهای کوچک نصواری رنگ دیده شده که در هوای مرطوب ودر جه  حرارت بین ( ۲۵-۳۰ ) در جه سا نتی گراد بو قت بسیا ر کم دا غهای مذکور بزر گ شده وبعضا ً بین دا غها افتیده ودر بر گها سوراخ ها به مشا هده می رسد ومنتج به تغیر شکل یا کا مل خشک شده یا سوختگی برگ ها میشود .بر گهای جوان نسبت به بر گهای مسن مقا بل مصا بیت بیشتر حسا س می با شد از اینرو بد شکلی غالباً روی بر گ های انتهای سر شا خه ها ظا هر میشود ودر این حالت چنین به نظر می رسد که بر گها سوخته اند  .

علایم مرض با لای شاخچه ها 

علا یم مرض با لای نو ده ها وشا خچه های جوان در مراحل اول نیز داغهای کو چک نصواری به مشا هده می رسد که بعد از یک مدت دا غها کلان شده وچندین داغ با هم وصل میشود که در نتیجه زخم های خوردوبزرگ را بوجود می آ ورد قسمت هاى سبز وابدار سر شاخه ها حساس ترين اندام هاى تاک نسبت به اين مرض است . علايم بالاى نوده هاى جوان ونازک ابتداء بشکل داغ هاى متعدد خورد دايروي وسرخ ظهور مينمايد . داغ ها بعداًبزرگ شده وزخم ها را با مرکز خاکسترى وتيغه هاى مدور يا زاويه ئي توليد مې کند . اطراف زخم ها توسط کناره هاى سياه ، نصوارى ، سرخ نما ، تاسيا ه جلادار  محاط ميباشد . لکه هاروى شاخه هم مانند لکه هاروى برگ ممکن است به هم وصل شود ، اين لکه ها درمراحل اخرى مصابيت عميق به نظر مې رسد . وحتى بعضى اوقات تا عمق  شاخه ميرسد . اين لکه هاروى سره شاخه گاهى شکاف برداشته باعث شگنندگي سرشاخه ها مې گردد.پیچک های تاک ازاین مرض عاری نه مانده واگر به مرض مبتلا شود شکل اصلی خودرا از دست داده پندیده معلوم میشود ونسبت به پیچک های سا لم سخت شده ورنگ سبز خودرا از دست میدهد  میوه نیز به مرض مصاب شده ودرابتدا داغهای خورد خا کستری رنگ بالای دانه های انگور دیده شده وبعداً رنگ سیاه را بخود اختیار کرده  وقبل از پخته  شد ن می ریزد وهم چنین بعضی خو شه ها تنها چند دانه انگور دا شته ومتبا قی حصص آ ن پندیده وغیر منظم بنظر می خورد .

علايم بالاى ميوه 

خوشه ها ي انگور يا تاک قبل از رنگ زدن دانه ها نسبت به الودگي به اين مرض حساس اند .درميوه ها ابتداء داغ هاى کوچک ، دايروى ، سرخ ، مايل به نصوارى تظاهر مى کند . بعداً داغ ها به قطر ١\٤ انچ بزرگ شده .مراکز داغ های خاکسترى سفيد نماگشته . وتوسط کناره هاى باريک ، نصوارى ، سرخ نما، تاسيا ه احاطه ميشود .علايم بالاى ميوه مشابه به چشم پرنده بوده واز اينرواين مرض وعلايم انرا  بنام پوسيدگي چشم پر نده مې نامند .

عامل مرض :

قرغنه انگور توسط قارچ ( Elsino ampelina ) به وجود می آید این دوره قارچ با لای زخمهای یکساله ویا شاخه هایکه قطع شده وبعداً از شا خچه بری ذخیره میشود دیده شده البته در افغا نستان این دوره تا حال دیده نشده وتنها دوره نا مکمل آن مو جود وتشخیص شده .

دوره حیات این قارچ 

اگر چه در با ره دوره حیات این قارچ معلومات کا فی در دست نیست با آن هم بعضی از علمأی امراض نبا تی نظر یا ت خود را چنین اظها ر میدارد .سپور یا تخم این قارچ باعث تولید مرض میشود واسکو سپور رول مهم درتولید مرض ندارد بعضی از علما در سالهای  مختلف راپور داده که این مرض در هوای مرطوب زیا دبوده ودربا ره درجه حرارت نوشته که از ( ۱۱ ــ ۱۴ ) درجه سانتی گراد برا ی نمو ی سپو ر یا  تخم مرض مساعد است وبرا ی پیشرفت مرض از   ( ۲۳ ــ ۳۰ ) درجه سانتی گراد مساعداست که درجه حرارت متذکره درشرایط  لا براتوار وباغ هر دو خو بتر به تجربه رسیده  .

طروق کنترول این مرض :

این مرض را میتوان به دو طریق کنترول نمود .

1ــ  طریقه میخا نیکی .

2ــ  طریقه کیمیاوی .

1ــ   طریقه میخانیکی 

برای اینکه انتشار عامل مرض را در مزرعه کم سا خته با شیم نقاط ذیل را در نظر گرفته وعملی نمایم . براي مبارزه اين مرض  به تاک کاران توصيه مي شود که ازکشت تاک انکور در مناطق مرطوب وپست خود داري کند.

• خود داري ازکشت تاک حساس دراحداث باغ ها
• استعمال انواع مقاوم
• مراعات مقررات حفظ الصحوي
• استعمال قلمه هاى سالم درقوريه وخوددارى از کشت تاک هاى مصاب دراحداث باغها .
•  جلوگیرى از موجوديت تاک هاى وحشي درنزديک تاکستانها .
•  شاخچه هایکه مصاب به مرض است قطع کرده وسوختانده یا زیر خاک دفن شود تا از شا خه انتشا ر آن در سال آینده جلوگیری به عمل آید .
• دروقت تأسیس با غ جدید سعی به عمل آید که قلمه های انگور از جا های انتخاب نماید که از مرض قرغنه عا ری با شد وهم جاهایکه این مرض مو جود با شد از قلمه ونها ل ها ی ریشه ای به دیگر منا طق مملکت برده نشود وقوانین قرانطین داخلی جداً مراعات شود .

2ــ طریقه کیمیا وی :عامل مرض در بعضی حصص تاک با قی می ما ند ودر سال آیند ه به فعا لیت خود آ غا ز می کند برای اینکه از خطر سپور های با قی مانده نباتات را نجات داده با شیم از طریقه های مجادله کیمیا وی استفا ده می کنیم این مجا دله اولاً دروقت استراحت یعنی از وقتیکه برگ می ریزد تا وقتیکه دوبا ره برگ تولید میشود توسط محلول لایم سلفر محلول پاشی شود وبعد ازسبز شدن تاک ( ۳ ــ ۴ ) مرتبه توسط کوپراویت بلو  به وقفه های پانزده روز بمقدار ( ۳ ) گرام کوپراویت دریک لیتر آ ب انداخته  محلول پاشی صورت گیرد با ید متوجه بود که در وقت گل محلول پاشی صورت نگیرد  .

کنترول همه جانبه قرغنه انگور : 

1 _ خود داری از کشت کلتیوار های حساس در احداث باغ ها . 

2 _ استعمال انواع مقاوم . 

3 _ مراعات مقررات حفظ الصحوی . 

4 _ استعمال قلمه های سالم درقوریه .

5 _ جلوگیری از موجودیت تاک های وحشی . 

6 _ قطع شاخه های مصاب دفن یا سوختاندن آن . 

7 _ استعمال یوریا اسپری بعد از برگ ریز .

8 _ استعمال بردو مکسچر بعد از برگ ریز . 

9 _ استعمال روغن زمستانی بعد از برگ ریز . 

10 _ یخ آب در فصل زمستان وقتیکه زمین را یخ زد .

11 _ استعمال لایم سلفر در ماه حوت قبل از نموی تاک. 

کنترول کیمیاوی : 

_ استعمال روبیگان یک سی سی در سه لیتر آب . در سه مرحله 

_ استعمال تاپ اپ یک سی سی در سه لیتر آب در سه مرحله 

_ کوپراویت بلو سه گرام در یک لیتر آب در سه مرحله 

_ کاپراوکسی کلوراید سه گرام در یک لیتر آب در سه مرحله وغیره قارچ کش ها 

قابل ذکر است که ادویه جات فوق را در سه مرحله میتوان استعمال کرد قرار ذیل :

_ در مرحله دوبرگی 

_ بعد از ریزش گل 

_ بیست روز بعد از مرحله سوم استعمال گردد.

نوت : در وقت ادویه پاشی کالای محافظتی در نظر گرفته شود

 مرض خا کسترک انگور(Powdery mildew of grapes)

این مرض ازجمله امراض خطرناک تاکها محسوب می گردد. زمانیکه شرایط محیطی برای نشوونمای این مرض مساعد گردد درحاصلات انگور به اندازه (30 تا 40) فیصد کاهش بوجود آمده وگاهی (۸۰ تا ۹۰) فیصد کاهش نیز بوجودمیاید.این مرض نه تنها در حاصلات کاهش بوجود میا ورد بلکه جنسیت میوه را نیز خراب نموده ودربازار ها به قیمت پائین به فروش میرسد یعنی بر کمیت وکیفیت میوه تأثیر نا گواردارد .سپور های که بعداًتولید میگردد بنام (Conidia) یاد میگردد وشبا هت به سپورهای دارد که در اوائل بهار از پند ک های که عامل مرض زمستان را در آن بشکل هایفی سپری  وبعداًسپورتولید نموده می با شد . پس انتشار بیشتر مرض در طول موسوم نموئی نبات با هم شبا هت دارد بدون در نظر داشت اینکه کدام قسم از سپور ها اول نبات را مصاب می نماید .یک دانه سپور میتواند نبات را در ظرف سه روز بمرض مصاب نموده وکالونی جدید را بروی نبات تشکیل دهد . درجه حرارت با لاتر از (۳۰) درجه سانتی گراد با لای نموی (Conidia) تأثیرمنفی دارد ودر حقیقت بعضی از سپور ها وکالونی در صورت که برای مدت کم به در جه حرارت با لاتر از (۳۵) در جه سانتی گراد موا جه گردد از بین میروند. باوجودیکه (Cleisthothecia) برای خارج کردن اسکو سپور ها به بارندگی کم ضرورت دارد اما اسکو سپور ها وکونیدیا هیچکدام آن برای نمو ومصاب نمودن میزبان خود به رطوبت ضرورت  ندارد.باران وابیاری میتواند کونیدیا راازکالونی جدانموده ونیزسبب کفیدن کونیدیا شده وبا عث نموی ضعیف ومصاب نمودن میز بان طور غیر نارمل میشود ازینرو حرارت در انتشار مرض رول اساسی دارد .

حساسیت نبات (Crop Susceptibility) :

خاکسترک مرض اینست که انساح نو جوان رادرقدم اول در مرحله نمویئی آن مورد حمله قرارمیدهد .برگها با این مرض خیلی حساسیت داشته اما وقتی که کلان میشوند مقاومت آن شگوفه وقتیکه دانه های انگور با اندازه دانه مشنگ میشود خیلی حساس می با شد وبعد 

ازین مو عد حسا سیت میز با ن در مقا بل مرض بزودی کم میشود . اگر در جه شرینی انگور به (8) در جه میرسد به مرض مصاب نمیگردد اما تا رسیدن (15) درجه قند سپور با لای میوه تولید شده میتواند . برگها وخوشه های انگور ممکن قبل از برداشت حا صل به مرض مصاب گردد. 

علایم مرض خاکسترک

قارچ عامل مرض خاکسترک که تمام قسمت های سبز تاک انگور را مورد حمله قرار داده میتواند . علا یم مرض به شکل لکه های کوچک سفید متما یل به خا کستری که عبارت ازنموی قارچی می با شد در سطح بالأی یا پا ینی بر گها به مشاهده می رسد .

۰این لکه ها معمولاً تا حد بزرگ میگردد که تما م سطح برگ را نموی قارچی می پوشا ند هم چنان امکان دارد که لکه های مذکور تا اخیر فصل نمو به شکل کوچک ومحدود با قی بما نند بر گ ها شدیداً مصاب ودر هوای گرم وخشک به اطراف با لاتا ب خورده واگر توسعه یا بند بد شکل وکوچک با قی می ما نند .

۰درنوده های جوان علایم مرض به قسم لکه های نصواری تیره ئی سیاه ومحدود تبارز می نما یند. این لکه ها درایام زمستان با لای نوده ها در حالت استراحت به همان شکل به مشا هده میرسد .  

۰اگر خوشه های گل مصاب گردند گلها تخریب گردیده وفرومی ریزند  مصا بیت ساقه گک های خوشه اکثراً غیر قابل ملا حظه با قی ما نده اما خیلی مخرب می با شد . ساقه گک های خوشه های مصاب صدمه دیده خشک گردیده ودر نتیجه با عث فرو ریختن میوه ها میگردد .

۰لکه های هما نند با لای میوه های مصاب نیز قا بل مشا هده می با شد  میوه های مصاب بد شکل گر دیده ودارای دا غها ی سخت وسرخ رنگ می با شد . بعضاً تمام سطح میوه ها را لکه ها ی خا کستری رنگ می پوشا ند میوه ها یکه شدید اً مصاب گردیده با شد کفیده وباز میگر دند .

۰انواع انگور های رنگه قادر به تشکیل کا مل رنگهای مربو طه نبوده وهنگام رفع حاصل لکه دار معلوم میشوند میوه ها تا هنگام که تشکیل قند درآنها به (5ــ8) فیصد می رسد در مقا بل این مرض حساس می با شد . در آخیر فصل نموی تعداد زیا د نقاط سیاه رنگ در سر تا سر سا حات مصاب به مشا هده می رسد این نکات سیاه اجسام با ردهی زوجی ( Cleistothecia ) قارج مذکور می با شد .

عامل مرض:

عامل این مرض یک نوع فنگس بوده که به زبان انگلیسی به آن Powdery mildew وبه لاتین Uncinula necator می گویند.

کنترول    ( Control ):

• درفصل بهار شاخه های مبتلابه مرض تاک بری گردیده وبلافا صله دورذخیره یا ازبین برده شود.
• دورنمودن گیاهان هرزه از تاکستانها.

• تاکستانها درمنا طق انتخاب گردند که شعاع آفتاب مستقیماً تا بیده بتواند .
• جمع آوری وسوختاندن برگ های افتاده به زمین .
•   استعمال انواع مقاوم.

استعمال ادویه جات:

 ۱. زمانیکه تاک دردوره استراحت قراردارد یعنی هنوز سبزنگردیده باید تمام تاک توسط لایم سلفر دواپاشی گرددالبته قبل از آن باید تاک بری شده باشد.

۲. زمانیکه تاک سبزشد اولین شاخه‌ها ان به اندازه یک بلست یا (۲۰) سانتی مترگردید پودرسلفرتوسط ماشین پودرپاش (Buster) ویا توسط تکه ململ برتمامی نقاط تاک که توسط چشم دیده می‌شود پاش داده شود.

۳. ۱۵ روزبعدازپودرپاشی دوره فوق پودرپاشی دیگر عملی گردد.

۴. دروقتی شگوفه پودرسلفربرتاک پاشانده شود.

سلفر از جمله قارچ کشهایست که برای جیلوگیری این مرض از سال‌های زیا د به اینطرف استعمال می‌گردد واز دو نگاه مثبت ارزیا بی شده.

۱ــ قیمت آن ارزان است.

۲ــ مؤثر است.

علاوتاً سلفر برای جلوگیری از مرض خا کسترک از (۱۵۰) سال با ینطرف مورد استعمال بوده وقاچ عامل مرض بمقا بل آن مقا ومت نشان نداده. سلفر حینیکه به گاز تبدیل می‌شود بالای  قارچ تأثیر نموده از ینرو به مقابل حرارت حسا سیت نشان می‌دهد چنانچه به درجه حرارت پأینتر از(۱۸) درجه سانتی گرید غیرفعال بوده ودر صورتیکه حرارت از (۳۰) درجه سا نتی گرید با لا می‌رود به نبات زهریت دارد.

کرونگال یا تومورها درنباتات

( Grown gall or tumor in plants )

تومورها درنباتات زیا دبوده عامل مختلف دارند که دراین جا ما از تومور بحث می کنیم که عامل آن بکتریا ( Agro bacterium tumificions ) است .که عموماً درتاک با عث تولید مرض میشود که این بکتریا نه تنها عامل در تاک میشود بلکه نبا تا ت مختلف را مورد حمله خود قرار مید هد که اکثر این نبا تا ت از نگاه اقتصا دی اهمیت زیا د دارند تومورها به جسامت ودرشتی از هم متفا وت اند بکتر یا عموماً در سطح خا رجی تو مو ربوده وبسیار کم در داخل تومور به مشا هده میر سد  برای با راول در ( ۱۹۰۷ ) عیسوی تومور ها که توسط بکتر یا بوجود می آید  تشخیص شده وقرار معلومات همین بکتر یا برای یک مدت زیا د در خا ک زنده میتواند بکتر یا عموماً از طریق زخمها داخل نبا ت شده به فعا لیت خود آغازمی کند  .

تشخیص مرض :

گرونگال عبا رت از تکثر سلولی ونموی اضا فی  است که دارای سطح درشت ونا منظم بوده خورد ترین آنها به اندازه یک نخود وبزرگترین آ ن تا ( 50 ) پوند دیده شده این توموورها عموماً در قسمت پاین سا قه وبعضی اوقات در ریشه وحصه های هوای اشجار مثمر وبته های نیمه خشبی به میان می آید  . 

کنترول این مرض :

برای کنترول این مرض راه های مختلف وجود دارد تا در کم شدن عامل مرض کمک نما ید البته اگر چیزیکه از طرف علمای امراض نبا تی توصیه شده مراعات گردد تا اندازه مرض را تقلیل می بخشد . 

· جمع آوری وسوختا ند ن  حصص مبتلا به مرض .

· مراعات حفظ الصحه در مو قع شا ندن قلمه وانتخا ب آ ن .

· رعا یت تنا وب زراعتی در صورت ملوث بودن زمین قوریه .

 

(Anthracnose) انــــتراکــــــنوز

انتراکنوز انگور انتشارجهانی دارد وخسارات این مرض متوجه دانه های انگور بوده لکه های مشخص روی آنها ایجاد میشود که به همین دلیل به آن پوسیده گی چشم پرنده ائی نیز گفته میشود.این مرض مخصوص نواحی مرطوب وپر با ران است وکشت وکار بعضی از کوالتیوارهای انگوراغلب دراین منا طق به لحظه شدت مرض غیر ممکن میشود .بعد ازکشف محلول بوردو درسال (۱۸۸۵) پیدایش وشدت این مرض روی کوالتیوارهای  V,Vinefera کا هش پیداکرد اما روی بعض از هیربرسید ها وپا یه های از انگور که به طور مرتب با این محلول سم پا شی نمی شد شا یع بود . یعنی در سال های آخیر این مرض در بسیاری منا طق دیده می شود .مرض انتراکنوز با عث کاهش کمیت وکیفیت انگور وضعف درخت تاک آلوده شده می گردد.

علایم مرض:

علایم مرض درقسمت های هوائی وجوان انگور دیده میشود . روی ساقه ،برگ،دمبرگ، پیچک، لکه های نصواری رنگ  بیضوی شکل ایجاد میشود . درصورتیکه برگ خیلی جوان با شد ناحیه آلوده بعد ازخشک شدن از متن برگ جداشده وبرگ شکل غربالی میگرد. وروی دانه های انگورلکه های گیرد به رنگ قهوائی ظاهر می گردند . لکه ها ممکن است با هم متصل شده لکه های بزرگ ونا منظمی به وجود می آیند. انتراکنوزانگورلکه های مدور (به قطر 1 تا 5 ملی متر) راکه حاشیه آنها قهوه ئی  تا تیره رنگ می با شد روی برگ به وجود می آورد . لکه ها گاهی منفرداست  وزمان به تعداد زیاد تشکیل میگردد که دراین حالت ممکن است به همدیگر وصل شوند مرکز این لکه ها به رنگ سفید متمایل به خاکستری در آمده وسرانجام می خشکد ودرمراحل آخیر ازبرگ جدا شده وشکل غربالی به آن میدهد . لکه ها گاهی تمام سطح برگ را فرامی گیرد یا در امتداد رگبرگها مستقر میشود که دراین حالت باعث بدشکلی ویا خشک شدن کامل برگ می گردد .درمیان برگهای انگور جوانترین آنها نسبت به این مرض حساستر اند ،ازین رو بد شکلی غالباً روی برگها ی انتهائی سر شاخه ها ظاهر میشود ودراین حالت چنین به نظر می رسد که این برگها سوخته اند.

عامل مرض:

عامل مرض یک نوع قارچ یا فنگس میبا شد که درزبان انگلیسی به آن Anthracnose ودرلاتین به آن Gleoesporium ampelophagum  گفته میشود.

کنترول مرض:

• برای مبا رزه با این مرض به تا کداران توصیه می شود که از کاشت انگور درمناطق مرطوب وپست خودداری کنند به علاوه لازم است که در فصل زمستان بلافاصله پس ازعملیات شاخه بری تاکها ی خود را دواپاشی نماید.
•  کشت انواع مقاوم درمقابل مرض انتراکنوزمانند کنکورد (Concord) و(Niagara).
• قطع کردن شاخه های مصاب به مرض .
• ادویه پاشی در دونوبت زمستان وبهاردرکنترول این مرض مؤثراست .
• سم پاشى زمستانى با محلول بوردود راخر حوت ولايم سلفر دراول حوت براى کنترول انتراکنوز توصيه مى شود .

فـــــیلوکــــــسر

فیلوکسرای انگورحشره است شته مانند که انتشار جهانی دارد تنها میزبان شناخته شده این حشره تاک است . به نظر می رسد که منشأ فیلوکسرا نواحی شرق امریکا شمالی است که درسالهای نیمه دوم قرن (19) با اروپا وسایر نقاط انتقال یا فته است .افراد فیلوکسرا کوچک اند وبا چشم غیر مسلح قابل رویت نیستند ولی چون روی ریشه وگالهای برگ به طوری دسته ئی زنده گی می کند ورنگ آنها زرد یا سبز ما یل به زرد است . وکالونی آنها را میتوان مشاهده کرد. درمزرعه فیلوکسرا را میتوان به سهولت با ذره بین با بزرگ نمائی (X10) به خوبی تشخیص نمود .دوره زنده گی فیلوکسرا مبهم وپیچیده است .بعضی افراداین حشره از ریشه وبعضی دیگر از شاخ وبرگ تغذیه می کنند . آنهای که از ریشه تغذیه می کند در هر عمقی ازخاک که ریشه انگور رفته با شد وجوددارند . خاکهای کلی که هنگام خشک شده ترک می خورند ،درمقایسه با خاکهای ریگی بستر منا سبتربرای فیلوکسرا هستند . خاک هایکه درجه حرارت بالای(۳۲) درجه سانتی گراد ونیزآب  برای تخمهای فیلوکسرا کشنده است وبا عث ازبین بردن آنها می گردد. درنواحی مرطوب ،آن دسته ازفیلو کسرا های که ازشاخ وبرگ تغذیه می کنند روی تاکهای حساس ،چه وحشی وچه اصلاح شده زیاد دیده میشوند. درمناطق خشک خالهای برگ به ندرت مشاهده میشود.

فیلوکسراهایکه ازریشه تغذیه می کند:

علایم فیلوکسراهای ریشه درنیمه های تابستان که جمعیت بالامی رود وتنش آب نیز وجود دارد قابل مشاهده است . کاهش رشد شاخه ها ومقدار محصول ازنشانه های آلوده گی انگور به این آفت می با شد .

فیلوکسراهایکه از برگ تغذیه میکند :

حمله فیلوکسرابه شاخ وبرگ با عث پیدایش گالهای کروی واضح درسطح زیرین برگهای انگور میشود وقتی که حمله شدید با شد روی شا خه های جوان وپیچکها نیز ممکن است خالها ایجاد شود اثر آلودگی شدید شاخه های به فیلوکسرا به طور سه گانه زیر است .

1.دربهار رنگ شاخ وبرگ تغیر کرده برگها زود هنگام خزان می کند .

2.با کاهش ظرفیت فوتوسنتیز،ازقدرت درخت کاسته میشود .                                  3. آلوده گی تاک به فیلوکسرای که ازبرگ تغذیه می کند به پراکنده شدن آفت می انجامد  اگر آفت روی شاخ وبرگ ازبین نرود تعداد ازآنها ازخال روی برگها به طرف ریشه رفته وبا عث ایجاد آلودگیها جدید با تشدید آلوده گی های قبلی آن می شوند.

کنترول مرض:

1.خودداری ازکاشت درختان میوه وانگور درزمینهای با یری که قبلاً باغ ویا جنگل بوده اند.

2.احداث باغ درزمین های عادی ازآلوده گی وتأ مین جریان آبهای آن به وسیله عملیات زهکشی .

3.دقت درانتخاب پایه ،همیشه توصیه گردد که ازکشت پایه های Rupestirs درزمینهای بسیارمرطوب خودداری گردد.

.    بااستراحت گذشتن خاک قبل ازکاشت مجدد.

آتشک انگور

از جمله خطرناک ترین امراض بشمار میرود . و عامل مرض قارچ است . 

علایم مرض آتشک :

_ در قدم اول انساج مرستماتیک شروع به خشک شدن میکند.

_ برگ ها از قسمت اطراف شروع به خشک شدن کرده و همه خشک میشوند.

_ دانه انگور خشک شده از کلان شدن باز میماند .

_ پیچک تاک ار قسمت نوک شروع به خشک شدن میکند.

_ میوه ها معمولآ نیم خشک میماند . در صورتیکه تاک قوی باشد چنین حالت رخ میدهد و اگر نه تمام میوه ها بصورت تدریجی خشک میشود .

_ در ادامه فصل با گرم شدن هوا به روی شاخه ها میتوان ترشحات باکتریایی را دید. بصورت ریز چسپناکی ترشح میشوند .در شرایط مساعد آلوده گی به شکل شانکر ( شلم ) به سمت پایین ( تنه درخت ) توسعه می یابد .

_ لکه های تیلی زرد ، درخشان بر روی برگ ها میباشد . بسیاری از لکه های تیلی یکجا گردیده و یک ساحه بزرگتر را احتوا میکند.

کنترول همه جانبه مرض آتشک :

_ انتخاب ورایتی مقاوم .

_ تنظیم اوقات آبیاری . 

_ حفظ الصحه باغ درنظر گرفته شود.

_ جمع آوری برگ ها دفن یا سوختانده شود.

_ شاخه های مصاب به مرض قطع گردیده سوختانده شوند.

_ استفاده کمتر از کود های نایتروجن دار . 

_ استعمال یوریا اسپری بعد از برگ ریز .

_ استعمال بردو مکسچر ( نیل توتیا + چونه زنده ) بعد از برگ ریز.

_ استعمال روغن زمستانی بعد از برگ ریز .

_ یخ آب در فصل زمستان وقتیکه سطح زمین را یخ زد . 

_ استعمال لایم سلفر در ۱۵ حوت قبل از نموی درخت .

کنترول کیمیاوی مرض آتشک :

کنترول مرض آتشک به روش کیمیاوی با استفاده از زهر به تنهای مشکل و یا غیر ممکن است . در صورتیکه در جریان زمستان ادویه پاشی شود امکان کنترول اش است.

_ کوپراویت بلو 3 گرام در یک لیتر آب .

_ وتیبل سلفر 3 گرام در یک لیتر آب .

_ روبیگان یک سی سی در سه لیتر آب .

_ دو گرام زینب در یک لیتر آب .

وغیره …. ادویه جات قارچکش

نوت: در وقت ادویه پاشی از کالای حفاظتی استفادکنید.

ملی بک به اصطلاح محلی شکرک تاک را گویند نوع دیگر آفات چرچرک تاک یا سیکادا

یاد می گردد.

 

 

 

آبیاری انگور

انگور از جمله گیاهان مقاوم به کم‌آبی است؛ اما رشد رویشی مو و میزان عملکرد آن توسط آب مصرفی تعیین می‌گردد. به‌منظور تولید محصول مناسب و باکیفیت، تأمین آب مورد نیاز درخت خصوصا در مراحل بحران بسیار ضروری می‌باشد.

میزان آب مورد نیاز با توجه به نوع رقم، مرحله رشد، شرایط اقلیمی و نوع سیستم آبیاری متفاوت می‌باشد؛ هر چه هوای منطقه گرم‌تر باشد، گیاه به آب زیادتری نیاز دارد؛ همچنین در خاک‌های کم‌عمق و نسبتاً رسی که ریشه‌ها در عمق کمتر از یک‌متر پخش شده‌اند، دفعات آبیاری را باید زیادتر کرد؛ زیرا معمولا آب در نزدیکی‌های سطح خاک باقی‌مانده و به‌سرعت تبخیر می‌شود.

از ماه جوزا تا آخر سنبله  که ممکن است تا نیمه‌ی میزان هم طول بکشد، آبیاری درخت انگور ضرورت دارد. هر درخت انگور در روش جوی پشته‌ایی تقریباً ۱۰۰ لیتر آب در هفته نیاز دارد.

انگور جزء گیاهان حساس به شوری می‌باشد و نمک موجود در آب آبیاری به طرق مختلف بر کمیت و کیفیت محصول تأثیر می‌گذارد. ترکیبات بر و نمک از اهمیت خاصی برخوردار هستنند. میزان مطلوب عنصر بر در آبیاری کمتر ۷۵/۰-۵/۰ میلی‌گرام در لیتر می‌باشد. آبیاری با آب دارای یون سدیم بیش از حد مجاز، باعث شکسته شدن کلسیم و مگنیزیم و بروز کمبود بسیاری از عناصر غذایی در بوته می‌شود. کاهش میزان رشد و عملکرد از اولین علایم مسمومیت در گیاه هستند.

مراحل بحرانی نیاز انگور به آب

فاصله آبیاری معمولا ۱۵ تا ۲۰ روز می باشد؛ اما با توجه به شرایط آب و هوایی، نوع خاک، تابش آفتاب، وزش باد و رقم، تعداد دفعات آبیاری متفاوت است. ۵ مرحله بحرانی که تأمین آب در این مراحل در کیفیت و کمیت میوه بسیار اهمیت دارد، عبارتند از:

۱- مرحله شکفتن و رشد جوانه‌ها

در این مرحله رشد رویشی بسیار شدید بوده و مرحله نمو تاج بوته در تمام فصل رشد در این دوره تعیین می‌شود. به‌علاوه، مرحله نمو گل و شکل گیری آن، تعداد گل‌ها و همچنین رشد دانه  تحت تأثیر این مرحله قرار می‌گیرند.

۲- مرحله قبل از گل‌دهی و تشکیل میوه

گل‌دهی و تشکیل میوه از مهم‌ترین مراحل نمو مو هستند. تنش آبی در این مراحل موجب استقرار ضعیف میوه‌ها و کوچک ماندن حبه‌ها می‌گردد.

۳- بعد از لقاح و تشکیل میوه

بعد از گل‌دهی، نوک به سرعت شکل  نهایی خود را پیدا خواهد کرد و با افزایش حرارت و کاهش رطوبت محیط، میزان آب مصرفی تاکستان به شدت افزایش می‌یابد؛ به علاوه، ادامه رشد و گسترش شاخسه ها و نمو اولیه دانه‌ها به‌شدت تحت تأثیر بحران آبی قرار می‌گیرد. بنابراین آبیاری در فاصله زمانی بین تشکیل میوه و شروع رنگ‌ گیری، اثر زیادی بر گسترش نوک و دنباله  و میزان محصول دارد.

۴- مرحله رنگ‌ گیری تا برداشت

در طول رسیدن میوه‌ها، مقاومت درخت در مقابل خشکی بالاست و در صورت کم آبی، برگ‌ها پژمرده شده و برگ‌های پیرتر ریزش می‌کنند.

۵- مرحله پس از برداشت

پس از برداشت محصول، خصوصا در نواحی گرم، آبیاری ضروری می‌باشد. آبیاری در این مرحله اگرچه به مقدار کمتر صورت می‌گیرد .

درحال حاضر دردنیا به چهار طریق ابیاری  صورت میگیرد که ذیلا از آنها نام میبریم.

۱-     آبیاری کردی .

۲-      آبیاری بشكل جویه وپشته.

 ۳-     آبیاری بارانی .

 ۴-     آبیاری قطره ئئ.

۱)  آبیاری کردی یا غرق آب: درین طریقه یا روش  زمین به کرتها که داری یک ویاچند درخت میباشد تقسیم گردیده وهر کرد درهر آبیاری از آب پرمیگردد. درین نوع آبیاری از یکطرف درهر مراتبه آبیاری ساختمان فزیکی خاک خراب گردیده واز طرف دیگر  قسمت مهم آبیکه بزمین داده میشود بدون اینکه مورد استفاده  درخت  قرار بگیرد به اعماق خاک فرومیرود واز دسترس ریشه ها خارج میگردد. ودرقسمت مزایای خوب این روش باید گفت که عد م نیاز بیشتر به هموار کاری زمین و وسائیل مدرن آبیاری که هردو ایجاب مصرف زیاد را مینماید می باشد .

۲)  روش جویه وپشته: درین روش دردوطرف پشته دوجوی به عمق  ۱۰ – ۱۵ سانتیمتر وبه عرض ۲۵- ۳۰ سانتیمترایجاد وآب با فشار کم درآنها به جریان انداخته میشود . این روش ایجاب آنرا مینماید تا زمین هموار گردد وبرای به جریان انداختن آب از جوی اصلی به جویه ها وتنظیم مقدار آن معمولا از پایپ ویا لوله های پلاستیکی استفاده نمود، باید متذکر شد که موثریت وبازدهی این روش نسبت به  آبیاری کردی بیشتر بوده . اما ایجاب یک مقدار کار ومصارف را مینماید.

۳) روش بارانی: درین روش آب ذریعه نل های المونیمی به فشار به شکل باران  به درختها رسانیده  میشود. از صفات خوب این آبیاری این است که زمین آن مصارف هموار کاری نداشته واستعمال  کودهای  کیمیاوی وادویه جات کیمیاوی وحتی درموارد خاص به خاطر جلوگیری ومبارزه با سرما  به سهولت ازین روش استفاده  نمود. ازمهمترین عیب آن بلند بودن قیمت پایپ ها پمپ وسایر وسائل آن می باشد.

۴) آبیاری قطره ئی: درین روش که آب درپایپ هایکه موازی به قطارها کشانیده شده جریان داده میشود وازین پایپ نظر به   سن وسال وضرورت درختها به هردرخت پایپ کشیده شده وبه شکل قطره آب از آن خارج شده  و خاک اطراف  درخت  را مرطوب نگاه میدارد.  این روش موثر ترین وعصری ترین روش بوده معایب آن بلند بودن مصارف ورسوب نمودن نمکها درپایپ ها که باعث مسدود شدن آن میگردد میباشد. دربعضی جاها درباغهای جوان به خاطر جلوگیری از شیوع امراض خاکزی  ابیاری صورت میگرد که درشرایط کنونی کشور مامیتوانیم ازین شیوه استفاده نمود. خوبی این روش درین است که ما میتوانیم تا بزرک شدن نهال ها درباغ احداث شده یک تعداد نباتاتیکه رقابت شدید همرای نهال ها نداشته مانند کشت اکثر سبزیجات وعلوفه جات مانند شبدروحبوبات از قبیل عدس لوبیا ونخود کشت نمائم  .                                                  

کودهاي کيمياوي

  كودهاي كيمياوي كه در كشور ما معمول است به سه قسم است كه عبارت اند از.   

 كود سفيد يا يوريا (كودهاي نايتروجن دار) ·      

كود سياه يا DAP (كودهاي فاسفورس دار) ·      

كود گلابي (كود پتاشيم دار) 

چونكه خاكهاي افغانستان از لحاظ داشتن عنصر پوتاشيم غني است بناً استفاده از كود پوتاشيم بسيار نادر بوده وحتي فيصدي مصرف كودهاي پوتاشيم دار در حد 0.01 است.   

طریقه استعمال کود کیمیاوی:   

چون کود نایتروجنی درآب زود حل میگردد وتوسط آب درخاک مرطوب انتقال میگردد به این خا طراین کود به چهار اطرا ف درخت پا شیده میشود کودهای نا یتروجنی باید هیچ وقت یک دفعه به باغ داده نشود ودرطول فصل نموی دو یا سه مراتب درزیردرختان پاشیده شود. باید یاد آورشد که کود نا یتروجنی درافغانستان از۱۵ اسد به بعد استعمال نگردد کودهای فاسفورسی وپتاشیمی درخاک توسط آب به آسانی انتقال نمیگردد و درجای که باشد درهما ن جا باید ریشه نبات به آن برسد وآنرا مصرف نماید به همین خا طر کودهای فا سفورس دار وپتاشیم دار به طریقه های درباغ استعما ل گردد که ریشه درخت درنزدیک آن باشد. کودهاي پتاشیم دار وفاسفورس دار با ید زیرهر درخت ازتنه درخت به اندازه ۲متر وعمق۱۰ سا نتی درخاك استعما ل گردد، هرنوع کود که به باغ داده ميشود باید فوراً آبیاری گردد.  

 کودهاي عضوي:   هرماده عضوي که بوسيله موجودات ذره بيني خاک قابل تجزيه باشد, ميتوان آنرا به عنوان کود عضوي بکاربرد. موادعضوي که به خاک علاوه ميشود داراي انواع مختلف مرکبات اند. کودهاي عضوي به موادي گويند که از لاشه وبقاياي حيواني, گياهي, فضولات حيوانات وانسانها وزوائد زندگي آنها بوجود آمده باشد. خاکهاي که تا ۲ درصد موادعضوي داشته باشد فقير وخاکهاي که بيش از ۴ درصد موادعضوي داشته باشد خاکهاي غني اند, کودهاي که  تازه امونياک دارند که براي نبات مضراست بايد مرحله اولي پوسيدن وتجزيه خودرا گذشتانده باشد. شا یا ن ذکرا ست که با ید کو دهای حیوانی بشکل سو خته وپوسید ه آن استعمال گردند چرا که کود تازه حیوانی درخا کها باعث سوختا ندن ریشه نها ل گردیده وباعث کمبود نایتروجن میگردد. کودهای خوب پوسیده شده بخاطری باید استعمال گردد که تخم گیاهان هرزه وتخم های حشرات ولارواهای حشرات ازبین رفته وعناصر ضروری آن قابل استفاده نباتات میباشد کودهای پوسیده حیوانی باید قبل ازاحداث باغ توسط قلبه درخاک مخلوط وبعدآ باغ احداث گردد. هرقدر که کود حیوانی باغداران بدست آورده میتوانند آنرا درخاک استعمال کرده میتوانند .ولی دریک جریب از ۴ تا ۷ تن یک مقدار مناسب است که به قوی بودن ونوع خاک هم ارتباط دارد. درهردرخت باغ چهار اطراف درخت به سا حه یک متر ا نداختن خاشاک به درختها مفاد میرساند این بته ها وخاشاک به خاک یک پوشش میدهد که زیرآن بته های هرزه سبز شده نمیتواند خاک ساحه متذکره را برای مدت زیاد مرطوب ساخته وبعد ازپوسیده شدن عناصر ضروری خاک را اضافه میکند.   

اثرات مفيد مواد عضوي درخاک:   تمام بقاياي گياهي درخاک موادعضوي اند وخاک جايگاه رشد, نمو و زيست نباتات است, بايد توجه داشته باشيم بقاياي گياهي درخاکهاي فقير به تنهائي نميتوانند کمبودي ها را جبران نمايد, ضمناً از تجزيه بقاياي گياهي يک محصول بنام Phytotoxin آزاد ميشود که بالاي همان محصول يا محصولات بعدي اثر سوء دارد که باگذشت زمان فايتوتوکسين نيز تجزيه ميشود. لذا همزمان با زيرخاک نمودن بقاياي گياهي کشت انجام نشود. موادعضوي وقتي صد درصد مفيد شده ميتواند که مراحل ابتدائي تجزيه را گذشتانده باشد وبعضي نيازهاي غذائي گياهان درخاک نيز موجود مي باشند.

 اثرات مفيد مواد عضوي بشرح زيراند:

 ۱. مواد عضوی منبع تأمین عناصر غذائی برای مایکروارگانیزم (موجودات زنده ذره بینی) خاک است.

 ۲. باتجزیه، موادغذائی گیاهان را تشکیل می‌دهند.

 ۳. موادعضوی باعث اصلاح ساختمان خاک می‌شود.

 ۴. ظرفیت نگهداری آب توسط خاک را بالا می‌برد.

 ۵. موادعضوی به کاهش جریان آب یا آب رویه از خاک کمک می‌کند وفرسایش خاک را کم می‌سازد.

 ۶. قابلیت گیاهان را برای جذب فاسفورس خاک زیاد می‌کند.

 ۷. تعادل عناصر غذائی را که ممکن دراثر مصرف کودکیمیاوی بهم خورده باشد برقرار می‌سازد.

 ۸. ریشه‌ها ی د رختا ن به هر طرف نمو کرده میتو اند.

 ۹. د رجهٔ حرارت خاک را تایک اندازه ثابت نگهمیدارد.

طرز قلمه نمودن تاک انگور

یکی از پرخاصیت‌ ترین میوه‌های موجود در طبیعت انگور است و کشت آن در همه مناطق مختلف دنیا رایج است و انواع زیادی از درختان انگور وجود دارد. در افغانستان نیز درخت انگور به صورت وسیع کشت می شود. این درخت از دسته نباتات پیچشی و دونده  بوده در جایی که کاشته می شود رشد می کند و به دور اشیا سر راهش می پیچد .کاشت این درخت مراحل مختلفی داشته و به سه روش پرورش می یابد.

 کاشت تخم ، پیوند زدن و قلمه زدن تکثیر میگردد. 

تهیه و انتخاب قلمه مناسب
قلمه های درخت انگور، برای کاشت در گلخانه یا جای مناسب  و یا محل اصلی بایستی از بین شاخه‌هایی انتخاب شوند که در خزان یا اواخر زمستان از پایه مادری قطع می گردند.
لازم است قلمه های انتخابی دارای خصوصیات و شرایط زیر باشند:

الف.شاخه هایی که به منظور قلمه انتخاب شده و مورد استفاده قرار می گیرند می بایستی کاملاً رسیده، سالم، بدون آفت وآلوده باشند و مراحل مختلف رشد خودرا بطور منظم و  کامل طی کرده باشند.
ب. در دوره رشد و نمو بر روی پایه مادری از تغذیه خوبی برخوردار بوده باشند.
ت. فواصل بین پندک  قلمه می بایستی متوسط باشد زیرا فاصله های کم بین پندکها نشانه نامساعد رشد شاخه‌ها و یا آلوده بودن پایه های مادری به بیماری و آفات است . همچنین لازم است بدانید، فاصله زیاد بین پندکها ، از نشانه های رشد سریع و نداشتن موادغذایی کافی شاخه انگور می باشد.
پ. پوست شاخه انتخابی برای قلمه زدن انگور، می بایستی شفاف بوده و فاقد لکه های تیره یا سیاه رنگی باشد که نشانه بیماریهای قارچی مانند خاکسترک است.همچنین قسمت زیر پوست قلمه می بایستی کاملاً سبزرنگ و آبدار و قسمت مغز قمله باید نسبتاً نازک و به رنگ روشن باشد.
توجه داشته باشید مقطع قلمه مورد نظر بهتر است گرد باشد و کاشت قلمه هایی که دارای مقطع پهن و بیضی و یا گوشه دار هستند، باید خودداری شود.
ح. قطر قلمه بهتر است در انتهای بالایی شاخه، بین ۸ تا ۱۲ میلیمتر و طول قلمه  ، معمولاً‌ باید بین ۲۵ تا ۴۵ سانتی متر در نظر گرفته شود.

طرز قلمه زدن انگور

پس از آن که شاخه‌های مورد نظر برای تهیه قلمه، انتخاب و از درخت انگور جدا شدند باید آنها را بر طبق مشخصاتی که در بالا گفته شد به قطعاتی کوچکتر برای غرص تقسیم کرد.
۱. قطع و برش قلمه انگور در بالا و پایین شاخه متفاوت بوده، بطور کلی، مقطع بالایی قلمه‌ها را که از ۳ تا ۴ گره تشکیل شده است باید، از ۱ سانتی متری بالای آخرین گره بالایی شاخه و به شکل مدور قطع کرد، اما مقطع قسمت پایین،‌ یعنی انتهای زیرین قلمه باید بطور قلن نهی  قطع شود.
۲. پس از تهیة قلمه ها‌،چنانچه تعداد قلمه ها زیاد است، هر ۱۰۰ تا ۲۰۰ عدد قلمه انگور را در یک جهت قرار داده و دسته کنید.
۳. محل نگهداری دسته‌های قلمه بایستی دارای حرارت  ۲ تا ۵ درجه سانتیگراد باشد،‌
۴. قلمه‌ها را زیر مقداری سلت (از ریک کرده خوردتر) و یا خاک سیاه مرطوب قرار داده و برای اواخر زمستان و اوایل بهار که هنگام کاشت آنها در خزانه و یا محل اصلی می باشد،‌ نگهداری نمایید.

 

 

مرحله خنگ دهی پندکها

یکی دیگر از مراحل قلمه زدن انگور، سرمادهی یا خنک دهی  است. سرمادهی عبارت است از کاشتن قلمه در سلت مرطوب و در شرایطی مناسب برای ریشه دار شدن ، برای این کار ، درون جعبه هایی چوبی ، لایه ای به ضخامت ۱۵ سانتیمتر خاک سلت عاری از امراض  بریزید ودر روی آن را با یک ردیف قلمه بپوشانید .
این کار را تا پرشدن جعبه ها ادامه دهید ،‌ سپس آنها را تا مدتی در محلی نسبتاً‌ سرد قرار دهید. سرما ، باعث کاهش تدریجی از میزان هورمون اسید آبسایزیک (که باعث خواب رفتگی گیاه می شود) شده و بر میزان هورمون جبیرالین (که باعث بیداری گیاه می شود) میگردد.

غرص یا کاشت  قلمه

قلمه های تهیه شده در ماه میزان را، در اواخر فصل زمستان و یا اوایل بهار بسته به نوع نوع انگور به محل اصلی می‌کارند. همچنین برای کاشت در خت انگور در باغچه منزل یا گلدان نیز میتوانید قلمه هایی را که به این روش تهیه شده اند را از مراکر مطمئن تهیه نهال خریداری و کشت کنید.

 

 

مشکلات وپرابلمها عمده

سیستم های عصری تربیه واصلاح تاکداری که بتواند از تاک ها استفاده درستگردد وجود ندارد..

. شاخبری وتربیه تاک ها به اساس نوع ورایتی صورت نگرفته وتمام ورایتیــها به یک طــریقه شاخبری وتربیه میشوند که این عمل تاثیرات منفی را بالای تولیدات انگور بوجود میآورند. مسایل اگروتخنیکی مانند غرس کردن ، کود دادن ، شاخبــــری ، یکه کردن دانه ها ا نـــگور، دواپاشی وغیره مسایل آن اساس علمی نداشته وطبق عنعنوی پیش برده میـــــشوند که بالایکمیت وکیفیت انگور تاثیر منفی دارند .

سیستم آبیاری ، مقدارووقت مناسب آبیاری اسا س علمی نداشته وبه شکل محلی پیــــــش برده میشوند که باعث بروزامرا ض وآفات میگردند.

زمینه مارکیت یابی وصدور انگور وکشمش به سطح وسیع مساعد نگردیده واز این ناحیـه تا اندازه زیاد باغداران خساره مند میگردند.

مبارزه علیه امراض وآفات تاک به موقع صورت نکرفته وسالانه تقریبــــــآ بـــیش از ۳۰% حاصلات انگور دستخوش امراض وآفات میگردند.

نظریات وپیشنهادات

بازسازی وانکشا ف تاکداری در افغانستان با درنظرداشت اساســاتی که بتواند سیستـــــمهای  عصری را تطبیق کند.

      انواع انگور وحشی که در افغانستان وجود دارد بنام انگور سگک که بقسم ادویه یونانی مصرف میشود.

یکتعداد  انگورهای خارجی که کفیت خوب دارد و هم در آب و هوا افغانستان نموی بیشتر دارد درایران تحقیق شده  ازاینکه درافغانستان دایماً جنگ بوده لازم است ما از ورایتی های خارجی که در  کشور ایران تحقیق نموده استفاده نمایم زیرا تحقیق یک نبات وقت زیادی را کار دارد تا مطالعه گردد.    

                          انگور طلایی                                         انگور سرخ                                                   انگور ویلیام

مفیدت رنگهای انگور

 سبز و زرد : تقویت بینایی، مبارزه با پوکی استخوان 

 سرخ : کاهش کلسترول، ضد سکته و سرطان 

 سیاه : تنظیم کلسترول، بهبود ذهن، افزایش طول عمر

حرف آخر

به نظر می‌رسد انگور سرخ و سیاه مزایای سلامتی بیشتری به نسبت انگور سبز دارند؛ زیرا از آنتی‌اکسیدان‌ها، فلاوونوئیدها و فیتوکمیکال‌های بیشتری تشکیل یافته‌اند وبلخصوص  برای پیشگیری از سرطان، کلسترول بالا، فشارخون بالا، لخته‌های خونی، بیماری‌های قلبی عروقی و … بسیار کارآمدتر می‌باشند.

منابع

محصلین شعبه زراعت انستیتیوت کثیرالرشتوی اندخوی سال ۱۳۹۵-۱۳۹۶

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1668246903235830&id=1410747028985820

حاصلات انگور نسبت به سال گذشته ۳۰ فیصد افزایش یافته  نوشته شکیبا احمدی ژورنالیت ۱۰ اسد سال ۱۴۰۰

ساختمان باغ انگور به سیستم تی  نوشته  پاول دیمتو از پوهتنون لاوا 

https://www.prairiefirewinery.com/Cellar/wp-content/uploads/2016/12/Vineyard-Trellis-Construction.pdf

انواع امراض تاک نوشته  ایمل نظری متجرب زراعت تاریخ ۱۳۹۰.۰۹.۲۸ در ویبساید زراعت یا مبارزه با گرسنگی

http://aimalnazary.com/post/114/%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9-%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B6-%D8%AA%D8%A7%D9%83-%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%88%D8%B1

مرض قرغنه تاک انگور نوشته صفحه افغانستان و زراعت در ویبساید فیس بوک

https://www.facebook.com/Agriculture333/posts/154590999302989/

معرفی سیستم ها ی عصری تربیه و شاخبری انگوردر صفه زراعت در افغانستان

https://www.facebook.com/omidsamadi203/posts/1174611655909196/

تولید کشمش در افغانستان

چطور  میتوانیم ایتایل را ازمیتایل الکهول جدا کنیم در ویبساید قره

https://www.quora.com/How-do-you-separate-a-mixture-of-methyl-alcohol-and-ethyl-alcohol

ماشین تقطیر ایتایل و متایل در ویبسایت ای بای

https://www.ebay.com/itm/Ethanol-Methanol-Alcohol-Refinery-Distillation-Distill-Still-Tower-4-Gal-min-/143378400930?_ul=IL

وزارت زراعت به ارزش ۳.۲ میلون دالر را در ۴ ولایت غرض احداث کشمش خانه بمصرف رسانیده است.

تاریخچه مختصر نوشیدنی الکهولی در هند و شمال هند نوشته مگندر دیپ سنگ 

https://www.dailyo.in/arts/book-vedas-alcohol-wine-mahua-india-drinking-spirit/story/1/19931.html

تاریخ آریها بشمول مذهب فرهنگ  نوشته ایوان پتریک  در ویبساید اکادمیک

https://www.academia.edu/RegisterToDownload/BulkDownload