اکادمیسین دستگیر پنجشیری

هرقطره ی آمو ی   خروشان وطن

هرصخره ی سالنگ وبدخشان وطن

ازصلح و ثبات  وسرکشی قصه کند

بشنو سخن  عاشق   دامان   وطن

"  فروغ هستی "

   گذرگاه  وشاهراه   سالنگ   هزاران بار  بهتر از طالبان  خودکش وبیگانه پرست به  اتحاد وهمبسته گی ملی همه  گروههای قومی  پراگنده افغانستان خدمت میتواند  مصارف هنگفت  جرگه های خود فریبانه  دوران مصالحه با طالبان ،ایکاش در راه حفظ   مرا قبت ، نوسازی وبازسازی  گذرگاه وشاهراه سالنگها هزینه شود این یگانه راه اصولی  پراز فراز وفرود وخم وپیچ  مهارکردن طالبان  وطالب پروران پنجاب  پاکستان وتما می میراثخواران  عربی منطقه یی  وجهانی   استعمار بریتانیای کبیر میباشد  هرگاه  مصارف بیهوده  مکاتب سوخته وقربانی های انسانی وسایط  بمب پاکیهای کنار راهها ی  تنگ وپر خطرپکتیا   کنرها غزنه زابل   نورستان و هیلمند در راه پاسداری بازسازی  ونوسازی گذرگاه  وتعمیر  گالیریهای نوین  سالنگها هزینه میشد  و وحدت  بدون نیرنگ تقلب  شعوری  وداوطلبانه  وعادلانه ملی مردمان شمال وجنوب هندوکش بیدار  تاءمین میگردید  ودهها هزار  کادرملی وکار شناسان رشته های گونه گون دانش و تکنالوژی معاصر قادربه بازگشت  از قاره های اروپا ، امریکا واسترلیا به وطن میشد  وبه اساس شایسته گی حق مبارزه ملی دموکراتیک کار و زنده گی  برای آنان بدون تعصب وتبعیض قومی وقبیله یی  تاءمین میگردید  بدون ترس از اشتباه  امروز صدها  فرزند  بیگناه  و آزادهء افغانستان قربانی برف کوچها  وطوفانهای  خشماگین  طبیعت قهار هندوکش نمیگردید مردم افغانستان  ودولت  به سوگ  وماتم  بهترین فرزندان خود نمی نشست  وانرژی  نیروهای مسلح  مردمان  مصیبت رسیده و ا مکانات  ما لی مردم به خاطر نجات  قربانیان برفکوچهای  سالنگها  بیهوده  به  هدر نمی رفت تحریک طالبان  واین گره کور زمان  ، کمر ملت  به همبسته  افغانستان را  خم نمیتوانست  و حامد کرزی  به تاج وتخت  بریتانیا ی کبیر وپیشگاه  الماس کوه  نور نیاکان خویش  هرگز زانو نمیزد  وغرور مردم  قهرمان افغانستان را   پیش  پای  فرزندان  ونوه  های   برنس و  مکناتن برای به چنگ آوردن 140 ملیون  دالر  نمی ریخت   به هرحال پس  ازین  سخنان معترضه  وچند  جمله ی   خارج از موضوع ،   وارد اصل مطلب  میشویم که :  پس از پایان  جنگ دوم  جهانی بویژه  طی سالهای  1946 – 1963م درکشورما   نهادها و موءسسات  نوین سرمایه داری دولتی  ،تجاری وتا حدودی سرمایه داری ملی  رو به  پیدایی  ورشد  نهاد   پلانهای پنجسالهء اول ودو م انکشاف اقتصادی طرح وتطبیق گردید  منابع انرژی  برق وزغال  کشور افزایش نسبی یافت .بزرگ راهها  از جمله  گذرگاه وشاهراه  سالنگ  وخطوط هوایی  احداث شد.صنایع افزار سازی ومواد استهلاکی پایه گذاری گردید   . 

کارگران بیدار صنعتی  تفحصاتی  ساختمانی   وترانسپورتی درعرصه ءکار و تولید جوانه زد وسربلند کرد  درروستاها وشهر ها ی کلان   اقتصاد طبیعی  وپیشه  وری روبه ور شکسته گی نهاد   بسیاری از اصناف شهری  وروستایی  از فرایند تولید وتوزیع ساقط وبه  شهرهای  کابل   پلخمری   بغلان  مزار شریف  شبرغان  هرات  قندهار وادی هیلمند  کندز  و جلال آباد سرازیر  شد   ، نفوس شهر ها افزایش یافت  قیمتهای مواد اولیه ی زنده گی بالا رفت   ناخورسندی توده های مردم  به ویژه تب وتاب  انقلابی  روشنفکران  وکارمندان تحول طلب  لشکری وکشوری  روزتاروز روبه  افزایش نهاد درچنین احوال واوضاع  تسخیر  قلب  هندوکش ،  پدید آوری   وگشایش " گذرگاه سالنگ "  ونزدیکی  حوزه های  زراعت و صنایع ماشینی در دستور روزقرارگرفت  

احداث شاهرا  ه و  گذرگاه  سالنگ  معجزه  ء سیاست صلح ،دوستی  وهمکاری ملل ومردمان  وسیاست همزیستی  مسالمت آمیز افغانستان واتحاد شوروی  بود  طرح   گشایش شاهراه   نوین وتاریخی سالنگ نیز در پلان پنجساله اول انکشاف اقتصادی -اجتماعی   کشور پیشبینی گردیده واز دستا وردهای  درخشان  دوران صدارت سردارمحمد داود   مرحوم  بود ه است سروی مقدماتی پروژه ء سالنگ   در سال 1336 خورشیدی  توسط  کارشناسان  اتحاد شوروی اغاز وانجام یافت در 19 حمل 1337 خورشیدی  برابر به هشتم اپریل 1958 م  قرار داد  همکاری تخنیکی  واقتصادی آن بین وزارت فواید عامه ء افغانستان ونماینده گی تخنو اکسپورت اتحاد شوروی  در شهر کابل  امضاء شد  کار گذرگاه سالنگ  به   دوبخش تقسیم گردید   بخش اول سالنگ فاصله میان  "  دوشی"  و "دوشاخ" را در بر میگرفت  .

کار این بخش در برج اسد    1337خورشیدی آغاز یافت  درین بخش ساختمان  تعمیرهای  پخته کاری   برای هوتل   ،دستگاه ذوب قیر   ور کشاپها ، دیپوی روغنیا ت  ،  تحویلخانه ها  ،دیپوی عمومی قزل قلعه برای  ما شین آلات سنگ شکنی  و همچنین ساختمان  تعمیرات  دفاتر  وآمریت پروژه ء گذرگاه  سالنگ  آباد گردید  .

"کار حصهء دوم سالنگ  در برج دلو  1337 خورشیدی آغاز شد  طول این بخش 30کیلومتر  وعرض آن درزمین هموار ده متر  ودرزمینهای ناهموار  از 8 تا 10متر بوده است   براسا س پلان  تنظیم شده  در حصهء دوم  نیز تعمیر های پخته و اساسی  مورد نیاز اداره  ء حفظ ومراقبت  گذرگاه سالنگ  آباد گردید  بخش سوم این پر وژه از  " اولنگ "  تا "دوشاخ " به  شمول " تونل سالنگ  "   25 کیلومتر فاصله را  در برمیگرد  تونل سالنگ این شهکار  مهندسی دوران معاصر؛  2676  متر  طول دارد    پوشش آن از کنکریت سیم دار است عرض تونل  به شمول هرد و پیاده رو  ،  هفت ونیم متر  و بدون پیاده رو ها   شش متر است  پیاد ه رو های  هردو سوی  جادهء درو ن تونل هریکی 75 سانتیمتر   عرض دارد  ارتفاع تونل الی  کلید کمان   10 ر 7   وارتفاع تونل برای ترافیک  موتری   45 ر 5   متر میباشد   دستگاه تصفیه  هوا   ودستگاههای برق دیزلی جهت تنویر در درون تونل  نصب شده ومورد استفاده قرار گرفته  بوده است.  

در روند کار  دشوار ولی سا ز نده  سالنگ  226 نفر میخانیک ،   540 درایور  101 بولدوزر کار ، 11  ترا کتور چلان  127 کمپریسور کار،  88  جنراتور کار  13کرین کار ، 24 شاول کار ، 9 گریدرکار  ، 39   مخلوطکار مصا لح ،  22لورمین  ، 14 واتر پمپ کار ، 14 ویلدنگ کار ،   48  ماشینکار سنگ شکن  9   آهنگر ،  29 سرنگ پران  ، 6 برف پاک چلان ، 18 بگرکار  ، 9 نلدوان    9 برقی ، 2  ترانسپو رتر کار   ، یک تیلر مین ، 3 ماشینکار  ذوب قیر 350 شاگرد  ودانش آموزکورسهای تخنیکی وبطور مجموعی  بیش از یکهزار وهفتصد  کادر  ملی  وپرسونل فنی آموز ش وپرورش یافت وتجارب اندوخت ( 1)  

همچنین از آغاز کار پروژهء سالنگ  تا انجام آن  یعنی از  ماه اسد 1337تا سنبله ء 1343 خورشیدی  نزدیک به یکهزار عراده شاول ،  بولد وزر  ، گریدر ،  موتر قیر پاش ،  ، ماشینهای سنگ شکن ، کرینهای خورد وکلان ، کمپریسورهای    گونه گون، رولهای خورد وکلان ، ماشینهای رنگا رنگ  مخلوط مصالح  ، ماشینهای قیر ریزی ، لکوموتیف  برقی   ، ماشینهای بگر، واترپمپهای گونه گون   ماشینهای جغله انداز ، ماشینها برفپاک  و سایر ماشین  آلات  ووسایط حمل ونقل  بر طبق قراردادهای همکاری  اقتصادی وتخنیکی  افغانستان واتحاد شوروی  واز پول قرضه ء اسعاری آن کشور، خریداری گردید  ودردسترس استفاده   کادرهای ملی خلق افغانستان قرارگرفت .

کار شناسان اتحاد شوروی نیز  در تمام دوران کا رسا ختمانی  گذرگاه سالنگ  ، شانه به شانه  کارگران جوان   افغانستان ،  با  طبیعت قهار وسرکش  سالنگ  پنجه نرم میکرده  و آنرا   برای نخستین بار درتاریخ   بسود دوستی  همکاری  ونزدیکی ملل ومردمان افغانستان  وجنوب وشمال  قاره پهناور  آسیا  لگام میزد ه ا ند .

همانگونه  که  ماکسیم گورکی  میگفت کارگران  جوان  افغانستان  نیز  به برکت   "  کار   خلاق  ، کار دسته جمعی ، کار آگاها نه   و کار رفیقانه  "   سرانجام قادر به شگافتن دل بیدار هندوکش    ، مهار کردن برف کوچها  و تا حدودی  قادر به  دفع خطر طوفانهای سهمگین طبیعت  قهار سالنگ شدند  با افتخار بیاد  باید  آورد  که  سرانجام  گذرگاه  سالنگ واین  سرچشمه رازها  ی هستی طبیعت  تاریخ  ودل بیدار کوهپایه های   سرفراز  و بلند تر از پرواز  عقابان هندوکش   در سال 1343  خورشیدی  برای  نخستین  با ر با  کار شجاعانه  ورفیقا نه کارگران جوان  افغانستان   تسخیر شد فاتحان و  قهرمانا ن گمنام گذرگاه سالنگ ، با  کار خلاق  کار  آگاهانه   و وطنپرستانه  خویش  به همکاری انجنیران اتحاد شوروی   سرنوشت ملیونها  انسان زحمتکش دو سوی هندوکش   را بارشته ها ی زرین دوستی اتحاد  وهمبسته گی ملی  گره زد ند (2) 

 گذرگاه  سالنگ ا زان پس  حوزه های عمده  صنعتی   وزراعتی ی  کندز بغلان  پلخمری   جبل سراج   گلبهار   تخار  وبطور کلی  مراکز  ومنا بع   پایان ناپذیر انرژی  ومواد خام  شمال وجنوب  هندوکش را   بهم  نزدیک ساخت  وضرورت تحکیم  مناسبات دوستانه  وهمکاریهای  پایه دار بین المللی  افغانستان را با  جنبش عدم انسلاک واردوگاه  صلح ترقی واستقلال ملی   جوشش نوین  وانقلابی بخشید (3) 

  شاهراه  سالنگ  فاصله میان  شمال وجنوب هندوکش را نسبت به راه عمومی دره ء شکاری  وراه   پر  خم وپیچی    که در سال  1332 خورشیدی  ،   در دوران  استبداد سیاه حکومت سردار محمد هاشم  صدراعظم   با بیگار  و  کار بی مزد   توده های ستمدیده  ولایات   شمال احداث  و  کلوخ  درآب گذاشته  ، عبور کرده بود به اندازه  (205) کیلومتر کوتاه ساخت. و  خلاف تبلیغات  عامیانه  رادیو –تلویژیونهای   یکسر وملیونها  زبان  جهان غرب  درینجا وآنجا ، علیه  اهمیت  اقتصادی  اجتماعی ملی وبین المللی  گذرگاه  سالنگ این گذرگاه و شاهراه   سالنگ  نی تنها  یک   شهکار مهند سی جهان   و  شاهراه  تجارتی و ترانزیتی ملی وجهانی افغانستان  بوده است   ،   بل  این   بزر گ راه     سترا تیژیک وگذرگاه  ،    دیر یازود  سرنوشت   و منافع ملل ومردمان  شمال وجنوب  قاره ء آسیا    کشورهای عضو  پیمان ناتو وکنفرانس شانگهای  سازمان ایکوکشورهای  آسیای  میانه  و  خاورمیانه عربی را با   رشته های زرین  صلح دوستی همکاری متقابل ومنافع دراز مدت وتاریخی  ی ملل ومردمان 46 کشور جنوب وشمال  آسیا  ودرنهایت با  کشورهای عضو ناتو پیوند وجوشش نوین  می بخشد  وکشور آتشدل ما  و این گرهگاه    تضادهای حاد بین المللی را به پایگاه مطمین صلح دوستی همکاری  نزدیک با ملل ومردمان تاجیکستان ,ازبکستان , ترکمنستان ,هند وستان ,ایران , پاکستان ,جمهوری خلق چین, جمهوری فدراتیو روسیه,  ترکیه , کشورهای عربی خاورمیانه  وسرانجام  به سنگر  تفاهم  بین  المللی ود و ستی  خلقهای  افغانستان    جنبش  عدم انسلاک  و به  سنگر آزادی و  صلح  استوار  منطقه وجهان  مبدل میکند   

  بگذار که شاهراه  و  گذرگاه  سالنگ  با کار وپیکارصلحجویانه وهمکاری ملل ومردمان  جهان  از گزند   طوفانهای حوادث خونین  جهان  وبرف کوچهای  وحشی وقها ر طبیعت کشورما  جاودانه  مصوءون شود  ومردم افغانستان درفضای بی غبار صلح وآزادی  ودوستی با ملل ومردمان صلحدوست  جهان  کار آگاهانه  دوستانه زنده گی شاد   ومبارزه ء عادلانه  نمایند