جايگاه کرزي درتاريخ فرداي وطن

مستندات ازمصلحت گرايي، بي کفايتي وحيف وميل دارايي عامه، طي سيزده سال حکمروايي  کرزي بحيث ريس جمهور.

قسمت اول ( استاد صباح )

با بط می گفت ماهی درتب وتاب

باشد که بجوی رفته باز آید آب؟

بط گفت من وتوچون شدیم کباب

دنیا پس مرگ ماچه دریا چه سراب

سالهاست که آب درجوی های ما نرفته است . ما به کره بي عدالتي ،جنگسالاري ، تفنگ کشي ، روزگذراني ، مصلحت گرايي ، بي غم باشي وبازي هاي نافهميده وناسنجيده کرزي کباب شده ایم وباتداوم چنين يک حالتي درانتظارسراب بايد باشيم. پس که جنين شد! آيا بازهم منتظربود که دوران زمامداري کرزي وبي کفايتي وبي مسووليتي ويرا تاريخ جه بنويسد؟ وظالمانه نخواهد بودکه اگربگويم مورد عفوتاريخ قرارخواهد گرفت؟. تمام عملکرد کرزي به چند جاده ومکتب واداره دولتي خلاصه ميشود وگاهي ازخود پرسيده ايم که چه مقدارپول خارجي به باد داده شده وچقدرمتخصص داخلي وبيروني عرق ريخته اندونزديک به يکنم دهه سپري گرديده است؟ .آيا دراخرين روزهاي پاياني اداره کرزي درانتخابات چه گذشت وبازهم تفنگها ازخانه ها وپس خانه بيرون وتفنگداران شاخ ودم شوراني نمودند . کرزي که طي اين مدت نتوانست يک مشت اوئباش تفنگداروجنگ سالاررامهارنمايد وراکت پراني ومداخلات علني پاکستان رامتوقف نمايد وحدودي پنجصد تاراجگرومفسد که ازين کرسي به آن کرسي کوچ کشي مينمايند وهمه دارونداروطن رابه يغمابرده اند واداربه قانون پذيري ووطن دوستي نمايد ، آيابازهم اميدواربود که تاريخ نام کرزي راچگونه بنويسد؟؟؟.

آمریکا ازسال دوهزارودوتا دوهزارودوازده حدود يکصدوچهارمیلیارد دالررا در بخش‌های نظامی‌، حکومت‌داری خوب، توسعه‌ی اقتصادی واجتماعی درافغانستان مصرف نموده است.

امامیلیون ها دالرحیف ومیل شده ازکمک های خارجی وسرمایه ملی درسال های گذشته وهزینه های روزافزون اجتماعی وسیاسی آن درکشور، جلوگيري ازفساد اداری ، به یک بن بست واقعی گريده که دورنمای توسعه، ثبات ودموکراسی درافغانستان راکاملا به مخاطره انداخته است. فساد درتمامی ابعادش درکشوروسوءاستفاده ازامکانات دولتی برای مقاصد شخصی گرفته تا خرید وفروش پست های مهم سیاسی، فساد درپروژه های عام المنفعه مانند سرک سازی، دزدی ازمعاشات کارمندان دولتی، غضب زمینهای دولتی توسط مقامات بلند پایه دولتی وقوماندان سالاران، تبدیل شدن رشوت ستانی به یک امرمعمول درادارات، کم کاری وحیف ومیل شدن میلیون ها دالرازسرمایه ملی روز به روز درحال افزایش می باشد. به نظرمی رسد یک رابطه تنگاتنگ بین فساد و کمک های خارجی درافغانستان وجود دارد. این نه به دلیل نفس فسادزایی کمک های خارجی، بلکه ناشی از سوء مدیریت و فقدان یک مکانیسم شفاف اداری در افغانستان می باشد. تاریخ کمک های جهانی به کشورهای جهان سوم نشان می دهد که به هرمیزانی که سطح فساد در کشور کمک گیرنده بلند باشد به همان میزان موثریت کمک های خارجی کاهش می یابد. این نگرانی در افغانستان نیز به قوت خود باقی است . بانک جهانی درگزارشی درمورد اقتصاد افغانستان پس ازدوهزارچهارده، مصرف ناعادلانه کمک های بین المللی در افغانستان را مورد انتقاد قرار داده است. مطابق به ارزیابی بانک جهانی، قسمت زیاد این کمک ها درمناطق ناامن به هدف ایجاد ثبات سرمایه گذاری شده است. هرچند شواهد نشان می دهد که مصرف میلیون ها دالر در مناطق ناامن نه تنها در کاهش خشونت کمک نکرده است بلکه هرازگاهی تبدیل به یک عنصر اصلی افزایش خشونت شده است.

یکی ازپیامدهای تخصیص ناعادلانه این کمک ها افزایش شکاف های اقتصادی بین مناطق مختلف بوده است. بعضی مناطق با استفاده ازاین کمک ها از فرصت های بهتر برای سرمایه گذاری، رشد و توسعه برخوردار بوده اند و بعضی مناطق دیگر از این فرصت ها کاملا محروم مانده اند. اگر این روند ادامه یابد، افزایش شکاف های اقتصادی که منجر به نابرابری های اجتماعی می شود، موثریت کمک های خارجی را کاهش داده و تبدیل به یک عنصرضد توسعه خواهد شد. بنابراین انتظارمی رود که این بار دولت با سیاست های درست اقتصادی در مصرف عادلانه این کمک ها در کشور اقدام نماید، درغیرآن میزان مؤثریت این کمک ها کاهش خواهد یافت.

رییس جمهور احمدزی بخاطرقاطعیت درامرمبارزه با فساد اداری، فرمان بررسی مجدد دوسيه ي کابل‌ بانک را صادر کرد. که این نشان دهنده قاطعیت حکومت درامر مبارزه با فساد اداری است. سوال اینجاست که چه چیز باعث شد درسیزده سال گذشته با وجود کمک های وسیع جامعه جهانی، هنوزهم بیشتر بخش های کشور بخاطر کمبود بودجه با مشکلات زیادی مواجه باشد؟.درجریان سیزده سال گذشته بیش از ۱۰۰ میلیارد دالر به شکل بلاعوض ازسوی جامعه جهانی به دولت افغانستان کمک شد، اما بیشتر کمکهای جامعه جهانی درافغانستان توسط گروههای مافیایی، مقامات دولتی و نبود یک نهاد هم آهنگ کننده ونظارت کننده باصلاحیت؛ حیف و میل شود.

وابستگی افغانستان به کمک های خارجی بعد از سال ۱۳۸۱ و بعد از سقوط حکومت طالبان، افغانستان را به یکی ازکشورهای بزرگ دریافت کننده کمک های جامعه جهانی مبدل ساخت، اما با وجود کمک های گسترده هنوزهم مشکلات زیادی در بخش های مختلف کشور وجود دارد.

علي احمد جلالی وزيرقبلي داخله ميگويد- ... سرمایه گذاری ناکافی بالای دستگاه حکومت، تکتیک سیاسی بدون استراتیژی و پلان مشخص ایجاد ادارات موازی با حکومت ومداخله کشورهای منطقه را به عنوان مشکلات عمده نام برد. مشکلات بزرگ است، امکانات کم است. با امکانات کم باید کارهای بزرگ انجام داد. مشکلات افغانستان درآینده ایجاب این را می کند که حد اکثر ازتمام ظرفیت های استفاده کند ازظرفیت های که درافغانستان موجود است صرف به اساس منافع گروهی، شخصی و تنظیمی استفاده نشود.

مشروعیت ساختاری هردولت بالای دو نکته استواراست. یکی امنیت است که دولت باید مسوولیت تحفظ سر، مال و ناموس مردم نماید و دوم عدالت است که ازطریق حاکمیت قانون باید تامین شود. دولت وقتی موفق خواهد شد که بالای وطن اش کنترول داشته باشد، درصورتی که کنترول نداشته باشد عدالت و امنیت را تامین کرده نخواهد توانست.

درسال ۲۰۰۲ رئیس جمهور آمریکا برای بازسازی افغانستان «مارشال پلان» را ارائه کرد، همان پلانی که آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم در ۱۳ کشور اروپای غربی و شرقی تطبیق نمود و اروپا را ازخاک بالا نمود. پولی که آن روز آمریکا در اروپا خرج کرد ۱۳ میلیارد دالربود که به حساب امروز تقریبا ۱۰۳ میلیارد دالرمی‌شود اما چون شرایط اروپا با افغانستان فرق می‌کرد تمام اروپا ساخته شد. تاماه جولای تابستان گذشته مقدار پولی که توسط خارجی‌ها به افغانستان کمک شده بود ۱۰۴ میلیارد دالراعلام شده بود که تا پایان سال ۲۰۱۴ این مبلغ به ۱۰۹ میلیارد دالر می‌رسد. بیشتر پول تزریق شده صرف معاشات شد و دربخش دولت سازی هزینه درستی نشد. تاکتیک بدون استراتژِی دومین عامل ناکامی در استفاده از امکانات گذشته بود؛ مصرف می‌کردیم ولی نتیجه نمی‌داد.

برعلاوه ، فساد گسترده اداری درانجوها وگردانندگان آنها، هیچگونه تعهدی به افغانستان نداشته والزامی به شفافیت و سلامت پروژه ها ومصرف پول ها درخود احساس نمی کند. هرچند دولت افغانستان درلیست فاسد ترین کشورهای جهان قرارداشته وتمامی اتهامات درمورد فساد بربوروکراسی به دولت وارد است، اما حقیقت این است که درانجوها و موسسات فعال بیش ازبوروکراسی دولت فساد وجود داشته و کمک های جامعه جهانی غرق گرداب های فساد در این ادارات می شود. آنچه که کشوررا دررده فاسد ترین کشورجهان قرارداده است، علاوه برادارات دولتی ، انجوها وسازمان های است که خود سرانه  وبدون هیچ حساب دهی مصروف فعالیت هستند.

این عدم نظارت برعملکرد انجوها باعث شده است که مقدار زیادی ازپول های که به نام مردم درکشور وارد شده است دوباره ازکشورخارج شده و درحساب تعداد محدود ازمافیا که درافغانستان آمده اند بریزند. اکنون هیچکدام از دولت افغانستان وجامعه جهانی نه قادربه حساب گیری مجدد ازامورات آنها نمی باشند ونه هم دست رسی به محاکمه و ستاندن پول های به غارت رفته از آنها می باشند.

بازرس امریکایی درگزارش تازه ای گفته است که دردوازده سال گذشته ایالات متحده امریکا نودوسه ملیارد دالر را در بخش بازسازی در افغانستان مصرف کرده است. حتی هزاران دالرازاین پول ها به جیب طالبان رفته است. پیش ازاین نیز این بازرس امریکایی درگزارش به کنگره این کشورازحیف ومیل میلیارد ها دالرامریکایی درافغانستان سخن گفته بود. جان سپوک تفتيش ویژه آمريکا ادعا کرده است که وزارت امور داخله افغانستان ۲۰۰ میلیون دالررا از صندوق وجهی تطبیق قانون اداره‌ی انکشافی ملل متحد ازده سال قبل به این سو حیف ومیل کرده است. این وزارت به کارمندانی که در دولت کار نمی‌کردند نیزپول و معاش پرداخته است.

 براساس اظهارت تفتيش عمومی وزارت دفاع امریکا یا پنتاگون برخی ازاتهامات وجود دارد که وزارت امور داخله افغانستان درسال ۲۰۱۳ از سرنوشت مصرف ۱۷ میلیون دالرکه برای حقوق متقاعدين و ۱۰ میلیون دالردیگرکه برای دستمزدها تخصیص داده شده بود گزارش دقیقی ارائه نکرده است.
همچنان فساد وچپاول درنيروهاي خارجي وحضورناصادقانه اين نيروهاجزافزایش خشونت وکشتارغیرنظامیان ونیزغارت و چپاول بودجه اختصاص یافته برای بازسازی کشورچیزی بهمراه نداشته است. درعین حال کاهش بودجه حضور نظامی آمریکا درافغانستان باعث شده تا برنامه سازان پنتاگون ناچارشوند تا در سال دوهزارسيزده میلادی دایره عملیات نظامی آمریکا را محدودنمایند.طبق گزارش ها درحالی که بودجه درنظر گرفته شده برای جنگ درافغانستان درسال دوهزارودوازده میلادی حدود يکصدوهجده میلیارد دالربوده است اما درسال دوهزاروسيزده میلادی این بودجه به حدود هشتادونومیلیارد دالرکاهش خواهد یافت و این بدان مفهوم است که آمریکا درعین کاهش شمار نظامیان خود ناچاراست که عملیات نظامیان خود را محدود به انجام ماموریت های آموزشی کند.هرچند دراستراتژی آمریکا درجنگ افغانستان که سال دوهزريازده توسط باراک اوباما منتشر شده بود، دولت آمریکا اعلام کرد قصد دارد به تدریج نیروهای خود را ازاین کشور خارج کند و مسئولیت‌های امنیتی را به نیروهای نظامی داخلي واگذار کند.اما با وجود طرح‌های مطرح شده برای تغییراستراتژی آمریکا در افغانستان گمان ميرود واشنگتن سعی دارد حضور خود درافغانستان را باتوجه به انعقاد پیمان استراتژیک آمریکا و افغانستان به صورتی دیگر تداوم بخشد.

يک پایگاه برای نظامیان داخلي در ولایت قندوز(با مصرف هفتاد میلیون دالر) و سه پایگاه نظامی درولایت ننگرهار در شرق افغانستان ازسوی امریکا که حداقل چهارصد میلیون دالردر پروژه های زیربنایی درسال مالیدوهزاريازده  به دلیل ضعف درپلان سازي، هماهنگی و اجرا درافغانستان حیف ومیل شده است. امریکا ازسال دوهارويک  تاکنون بیش ازنود میلیارد دالربرای بازسازی افغانستان اختصاص داده است.
دراگست دوهزارودوازده ميلادي اداره مشترک شفافیت که متشکل از نیروهای نظامی ده کشور ازجمله آمریکا و انگلیس است و درهماهنگی با دولت برای باصطلاح کاهش فساد، کارمی کند اعلام کرد که ده‌ها اتباع خارجی را ظرف دو سال گذشته درافغانستان، در ارتباط با فساد وسوءاستفاده از منابع مالی مورد پیگرد قرار داده است. امامقامات کشوربارها براین نکته تاکید کرده اند که درفساد مالی و اداری در افغانستان، نهادهای خارجی وغیردولتی سهم بزرگی دارند. به نظر می رسد که تداوم حضور نظامی آمریکا ومتحدین آن در افغانستان جز افزایش خشونت وکشتارغیرنظامیان ونیزغارت و چپاول بودجه اختصاص یافته برای بازسازی افغانستان چیزی بهمراه نداشته است. نکته قابل توجه اینکه این فساد مالی آنچنان آشکار است که حتی جان سوپکو تفتيش آمریکایی نیزناچار به اعلام آن شده است.

متاسفانه برعلاوه چپاولگري هاي تفنگداران تنظيمي دردولت ودوتابعیتي ها درکشورنيز فساد می کنند وبعد به خارج ووطن دوم شان برمی گردند وکسی قادربه برگرداند آنها نیست . فساد چه درنهادهای دولتی و چه درموسسات خارجی یک امرروشن وانکارناپذیر به حساب می آید و طی ده سال گذشته هرکدام به اندازه ظرفیت خودشان پول های مردم افغانستان را حیف و میل کردند وعدم هماهنگی دراختصاص کمکها ونبود یک استراتژی درچگونگی مصرف آن وفقدان یک میکانیزم شفاف نظارتی، به موسسات خارجی وبرخی ازنهادهای داخلی فرصت داد تا ازاین پول ها یا درخریداری اشیا و لوازم لوکس استفاده کنند و یا دوباره به خارج انتقال دهند. به این خاطر نفع وسود این کمک ها بیشتر به جیب اشخاص و افرادی رفت که یا با موسسات خارجی ارتباط نزدیک داشته اند و یا ازمقامات بلند پایه دولتی بوده اند. دریک محاسبه تقریبی ازحدود هشتاد درصد کمک های بین المللی درسالیان گذشته، بیشتر هشت درصد ازکسانی سود برده اند که یا با خارجی ها رابطه داشته اند و یا جزو مقامات دولتی بوده اند ویا هم ازاعضای ارشد باندهای مافیایی ومخالفان مسلح دولت به شمار می آمده اند.

خانه های مجلل که با مصارف هنگفت اعمارشده اند، نشانه واضح ازفساد اداری درافغانستان می باشد. طبق گزراش ها، افغانستان، یکی از کشورهای جهان است که فساد اداری به بد ترین شکل آن به طور گسترده وجود دارد. مقدار زیاد تمویل اعماراین خانه ها از دالرهای خارجي است که به کشورسرازیرشده است و قسمت دیگر آن، از طریق مواد مخدر به دست می آید. ساختن این خانه ها محدود به شهر کابل نیست، در بسیاری از شهرهای کشور به صورت مشابه خانه های مجلل اعمار شده است. دیزان این خانه های مجلل ازپاکستان وارد شده است که متاثرازدیزاین های عربها وسایرین می باشد.  این در حالیست که خانه عرفی افغانستان ازخشت خام و گل اعمارمی شود. سازمان ملل متحد می گوید، یک سوم حصهء نفوس افغانستان درفقر مطلق زندگی می کنند. دیوار های گلی و نداشتن آب در بسیاری قسمت های افغانستان، معمول است. تا چند سال گذشته خانه های ابتدایی شیرپورتوسط جنگ سالاران تاراجگروبولدوزرویران شد، و زمین آن به مقامات عالی رتبهء حکومتی توزیع گردید.

فساد اداری اکنون به آفت  بزرگی میماند که درتاریخ کشورهيچ زماني به این حد بالا نبوده است ودرسال هاي اخیراین پديده شوم وخانمانسوز، تمام ادارات دولتی ازقصر ریاست جمهوری تا یک علاقه داری دورد ست وتاناتووآيساف وسفارتخانه هاوانجوهارا آلوده ساخته است

استاد صباح

تعداد مقالات در سپیده دم 49

نمایش تمام مقالات استاد صباح