آتاکسی و یا عدم تعادل

اگر میخواهید بیشتر عمر کنید، ایستاد شدن بالای یک پا را تمرین نمایید!

سلیمان کبیر نوری

به تازگی تحلیلی در مورد آتاکسی یا عدم تعادل( نا همآهنگی) زیر نام " چرا باید روی یک پا ایستاد" در سایت بی بی سی توجه ام را به خود معطوف ساخت. شور بحتانه با بلند رفتن سن و سال پس از چهل سالگی، یکی از پروبلم های جدی ایکه زندگی انسان ها را تهدید میکند همین آتاکسی یا عدم تعادل است.

آتاکسی چیست؟

 کلمه آتاکسی از ریشه یونانی و به معنی ” ناخواسته ” است. آتاکسی به حرکات بی نظم وبی دقت ومشکل در تعادل اشاره دارد. هماهنگی نیازمند فعالیت چندین قسمت از سیستم عصبی می باشد که اگر یک منطقه آسیب ببیند احتمال بروز آتاکسی وجود دارد. داکتر و یا پزشک با معاینه تشخیص می دهد که علت آتاکسی اختلال در عملکرد مغز، نخاع و یا عصب است. شایع ترین قسمت مغز که مسئول آتاکسی است "مخچه" می باشد.

مخچه چیست؟

مخچه، در لاتین به معنای مغز کوچک و ساختار اصلی مغز پیشین است. مخچه در نزدیکی ساقه مغز قرار دارد. این قسمت مسئول هماهنگی حرکات ارادی و برخی از عملکردها مانند مهارت‌های حرکتی، تعادل، هماهنگی و وضعیت بدن است. الته که اینبحث اکادمیک و بسیار حجیمی در بخش اناتومی انسان است، فقط با یاد آوری ازآن اکتفا میکنیم.

1ـ  آتاکسی ناهمآهنگی یا بینظمی حرکات عضلات است به شرطی که ضعف ماهیچه ای وجود نداشته باشد.

     آتاکسی به علت اختلالات " وستیبولار"، مخچه ای" سِرِبِلار"، یا حسی( سِنسوری) ایجاد می شود.

 آتاکسی می‌تواند حرکت چشم، تکلم، تک تک اندام‌ها، تنه یا راه رفتن را گرفتار کند.2

      هدف از درمان آتاکسی بهبود کیفیت زندگی است و نیاز به یک رویکرد فردی دارد. همکاری نزدیک با متخصص مغز و اعصاب برای تهیه طرحی برای رفع علائم مهم است. گفتار و زبان درمانی ، کاردرمانی و فیزیوتراپی از گزینه های معمول درمان هستند. آنها گاهی اوقات همراه با دارو درمانی برای مدیریت علائم استفاده می شوند.

 در حال حاضر تلاش های تحقیقاتی زیادی برای یافتن روشهای درمانی موثرتر برای آتاکسی در جریان است.3

اما مهمترین پیشگیری از "عدم تعادل" در  ایستادن، حرکت کردن  و راه رفتن مسلط بودن بر بیلانس یا تعادل  میباشد که عدم آن میتواند خطرات مرگباری را نیز در پی داشته باشد. از جانب دیگر پیشگری و تداوی آن نهایت سهل، اما با اراده و تصمیم استوار.

برای آگاهی بیشتر عزیزان، پژوهش مطلوب و مفیدی را که سایت بی بی سی در مورد به دست نشر رسانیده است، خدمت شما پیشکش میکنیم.

البته عناوین فرعی درآن پژوهش قرار ذیل است:

چرا باید روی یک پا ایستاد؛

- تعادل شاهکاری شگفت‌انگیز از هماهنگی است؛

- از تلو‌تلو‌خوردن استقبال کنید؛

- برای طول عمر بیشتر روی یک پا بایستید؛

- چرا تقویت تعادل به دردتان می‌خورد؛

- بدن استواری بسازید؛

- خود را به چالش بکشید

///

چرا باید روی یک پا ایستاد

وضعیت تعادل بسیاری از ما خیلی بدتر از قبل شده است. زمانی بیشتر مواقع در حال حرکت بودیم اما حالا بیشتر اوقات نشسته‌ایم و به صفحه‌ٔ کامپیوتر یا موبایل زل زده‌ایم.

این شیوهٔ زندگی کم‌تحرک بر مهارت‌های حفظ تعادل ما اثر می‌گذارد و برای ما گران تمام می‌شود.

بزرگ‌ترین عامل مرگ‌های ناگهانی در سراسر جهان، بعد از تصادفات، افتادن است که بر اثر از دست دادن تعادل است. خبر خوب اینکه می‌توان برای پیشگیری از آن کارهایی انجام داد. ایستادن روی یک پا باعث کارایی بهتر بدن و ذهن می‌شود و حتی نشان می‌دهد که چقدر عمر خواهیم کرد.

تعادل شاهکاری شگفت‌انگیز از هماهنگی است

وقتی تلاش می‌کنید که روی یک پا بایستید مغز شما هماهنگی شگفت‌انگیزی انجام می‌دهد. مغزسیگنال‌هایی از مایع گوش درونی دریافت می‌کند، نشانه‌های بصری از چشم‌ها دریافت می‌کند و حتی پیام‌هایی از مفاصل و ماهیچه‌ها به آن می‌رسد . سیگنال‌هایی که از چشم‌ها به مغز می‌رسند بیشترین نقش را در حفظ تعادل ما دارند به همین دلیل است که ایستادن بر روی یک پا وقتی چشم‌ها بسته است خیلی سخت‌تر است. اگر بتوانید ۱۰ ثانیه با چشم بسته روی یک پا بایستید، خوب است.

هر بار ایستادن بر روی یک پا را تمرین کنید مغز فرصت پیدا می‌کند کارایی خود را از نو تنظیم کند.

هر چه سن‌تان بالاتر می‌رود، ساختمان گوش درونی کارایی خود را از دست می‌دهد و تعداد سلول‌های مویین گوش درونی کاهش پیدا می‌کند و حتی میزان جریان خون در گوش درونی هم تغییر می‌کند. با این‌حال هنوز می‌توانید کاری کنید تا جلوی این ناتوانی ناگزیر را بگیرید و راه آن این است که بجنبید و تلوتلو بخورید.

از تلو‌تلو‌خوردن استقبال کنید

سیستم تعادل مغز ما با ساختن ارتباطات عصبی جدید توانایی عجیبی در جبران دارد. این انعطاف‌پذیری مغز به ما توان می‌دهد پس از ۴۰ سالگی هنوز سرپا بایستیم و بتوانیم حتی اگر در شرایط اجتناب‌ناپذیر پیری و ناتوانی تلو‌تلو‌می‌‌خوریم دوباره تعادل خود را باز‌یابیم.

راز کار این است که تلوتلو ‌بخورید. هر بار که تمرین ایستادن بر روی یک پا انجام دهید، فرصتی برای تنظیم دوبارهٔ مغز است تا اتصالات عصبی جدیدی بسازد و هماهنگی میان گوش‌ها، چشم‌ها، مفاصل و ماهیچه‌ها تقویت شود. حسگر‌های موجود در مفاصل و ماهیچه‌ها پیام‌هایی به مغز می‌فرستند و مغز بهترین راه برای متعادل نگه داشتن ما را می‌یابد. اگر این تمرین را ادامه دهید می‌بینید که با سرعت عجیبی در حفظ تعادل خود مهارت پیدا می‌کنید.

برای طول عمر بیشتر روی یک پا بایستید

شما خیلی بیشتر از آنکه تصور کنید روی یک پا می‌ایستید، ٪۴۰ از مواقعی که راه می‌روید بر روی یک پا هستید اما این تنها دلیل اهمیت ایستادن بر روی یک پا نیست. ثابت شده است که میزان توانایی ایستادن بر یک پا نشانه‌ای برای طول عمر و سلامتی سال‌های آتی عمرتان است.

در سال ۱۹۹۹، پژوهشگران سه آزمایش ساده روی ۲۷۶۰ زن و مرد حدود ۵۰ ساله انجام دادند. آنها به طور دقیق اندازه گرفتند که در هر دقیقه افراد شرکت‌کننده در این پژوهش چند بار می‌توانند بنشینند و بلند شوند و زمان گرفتند که هر کدام از آنها چه مدت می‌توانند با چشمان بسته روی یک پا بایستند.

وقتی ۱۳ سال بعد دوباره سراغ آن افراد رفتند دریافتند که چگونگی عملکرد آنها در آن آزمون‌های ورزشی ساده پیش‌بینی احتمال مرگ آنها بر اثر سرطان یا عارضهٔ قلبی بوده است. ایستادن روی یک پا اهمیت بیشتری داشت. کسانی که در اولین آزمایش دو ثانیه یا کمتر می‌توانستند بر روی یک پا بایستند بیشتر احتمال داشت که در ۱۳ سال آینده بمیرند تا کسانی که می‌توانستند ۱۰ ثانیه یا بیشتر روی یک پا بایستند. اگر می‌خواهید درسنین پیری فعال بمانید وقتش است از همین حالا تمرین‌های تعادل را شروع کنید.

چرا تقویت تعادل به دردتان می‌خورد

تقویت تعادل فقط باعث نمی‌شود که در سالمندی فعال‌تر و استوار‌تر باشید این توانایی به شما کمک می‌کند که در همهٔ ورزش‌ها بهتر عمل کنید. در بیشتر ورزش‌ها نیاز به حفظ تعادل هست، از موج‌سواری تا اسکیت‌بورد‌سواری و حتی بولینگ.

اگر می‌خواهید برای بازی بولینگ آماده شوید شاید بهترین کاری که می‌توانید بکنید تمرین‌های تعادل است.

بدن استواری بسازید

تمرین تعادل برای تقویت توان بدنی و هم‌ترازی اعضای بدن هم مفید است. اگر در خانه تمرین می‌کنید این بهترین راه برای پرهیز از یک‌جا‌نشستن و اصلاح هر وضعیت نامتعادلی است که بر اثر نشستن طولانی دچار آن شده‌اید.

فقط ایستادن ساده تأثیر عمیقی بر سلامت جسمی شما دارد . ایستادن را با چند حرکت ورزشی تعادلی همراه کنید تا فایده‌ٔ بیشتری ببرید.

خود را به چالش بکشید

پروفسور داون اسکلتون که در این زمینه تحقیق کرده، ثابت کرده است که با تمرین می‌توانید به جایی برسید که با چشمان بسته یک دقیقه بر یک پا بایستید. او از تمرین‌های دیگری هم می‌گوید که پس از مهارت در ایستادن روی یک پا می‌توانید انجام دهید. تمرینی مانند پیاده‌روی طوری که انگار بر روی یک طناب راه می‌رویم.

ایستادن بر روی یک پا تمرین خوبی است که در برنامهٔ روزانهٔ خود بگنجانید. می‌توانید موقع مسواک زدن یا تماشای تلویزیون آن را انجام دهید و این همان نکته‌ای است که می‌تواند تغییر بزرگی در دوران سالمندی زندگی شما ایجاد کند.4

***

پیوند ها:

1

https://www.ataxia.org/what-is-ataxia/

 2  

https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%AA%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C

3

https://www.ataxia.org/what-is-ataxia/

4

https://www.bbc.com/persian/magazine-57343205

5

منبع نگاره ها: گتِی ایمیجز

bbc.com 

GETTY IMAGES