نخستین امپراطور چین - چین شی هوانگ
نوشته کریم پوپل
مورخ۱۵ دسمبر ۲۰۲۳
کالنگ دنمارک
نخستین امپراطور چین
چین شی هوانگ
وی سازنده امپراطوری چین واحد،بنا دیوار چین بخاطر جلوگیری ازورود دشمن صحرایی ( مغل و ترک) اعمار مقبره خودش با هزاران گنجینه ، واعمار راه رو ها که در آن مجسمه ۷۰۰۰ سرباز وافسر سفالی بخاطر محاقظت از مقبره جا داده شده بود از کاری مهم این امپراطور است.
نام اصلی او یینگ ژنگ بود. میان سالهای فرمانرواییش بر همه چین بدو نام نخستین امپراتورچین (به چینی:始皇帝، شی هوانگ دای :Shǐ Huáng Dì، و شی هوانگ تیها :Shih Huang-Tih) یاد می گردید. او به جز یکپارچهکردن یک سلسله قوانین را در چین وضع کرد. از خوف این امپراطور مردم از هر قوانین که او ایجاد می کرد صد فیصد بالای خودش تطبیق می نمودند.
کین شی هوانگ چین شی هوانگ به الفبای چینی امروزی : 秦始皇،متولد نوامبر ۲۶۰ الی سال۲۱۰ (پیش از میلاد) بر چین حکمروایی کرد. او از سال ۲۴۱ ق م الی ۲۱۰ ق م پادشا سپس اولین امپراطور چین گردید که سبب یکپارچگی چین گردید. و از ۲۴۱ پیش از میلاد تا سال مرگش بر آن کشور فرمانراند. نام کشور چین از سر نام «چین شی هوانگ» گرفته شدهاست.
او به همراهی دستیارش لی سی یک تعداد اصلاحات و طرحها را در چین پیاده کرد که مشهور شد.در زمان وی دیوار بزرگ چین ساخته شد . همچنین ساخت آرامگاهی بزرگ با ارتش سفالی و نیز تعداد از راههای ملی چین را بنا کرد که در ساخت اینهمه خون هزاران تن ریختانده شد.
وی همچنین پس از استواری فرمانرواییش کنفوسیوسگرایی ( رهنمای مذهبی ) را منعکرد و بسیاری از پیروان او را زنده به گور کرد و کتابهای ایشان را منع نموده و به خاک سپرد.
با همه خودکامگیاش او نقشی محوری در تاریخ چین دارد، چرا که این کشور را یکپارچه ساخت و این یکپارچگی تا دو هزارسال پایدار ماند.
این پادشاه خود در اثر نوشیدن ترکیب از سیمآب و گَرد سنگ سبز رنگی که کیمیاگران دربار آن دودمان آن را درست کرده بودند، کشته شده بود. او گمان میکرد با نوشیدن این معجون، جاودان خواهد شد. او با نوشیدن این معجون دچار نارسایی جگر، مسمویت سیماب و در پایان سبب مرگ مغزی گردید.
یکپارچه ساختن چین
در سال ۲۲۱ پیش از میلاد چین شی هوانگ تمام سلسلههای مستقل چین را برانداخت و همچنین نظام واگذاری وکیل پادشاه را هم که در سلسلهٔ قبلی رواج یافته بود لغو کرد و به این ترتیب چین را یکپارچه کرد.
شی هوانگ در ابتدا کشور را به ۳۶ و سپس به ۴۶ ولایت تقسیم کرد.
کشف ۷۰۰۰سرباز سفالی
در سال ۱۹۷۴ یانگ ژیفا کشاورزی اهل مناطق شمال شرقی ژی آن، مرکز ایالت شانکزی در چین همراه پنج برادرش و دهقانی دیگری به نام ونگ پوژی در باغهای انار مشغول کندن چاه بودند. تیغه بیل آنها به یکی از مجسمه های سفالی برخورد کرد و آنها به اشتباه فکر می کردند که مجسمه ای از بوداست. پس از چند ماه گروههای باستانشناسی و مسئولان ادارات دولتی به منطقه آمدند.
مشخص شد آنچه که دهقانان تصادفی پیدا کرده بودند یکی از عظیم ترین اکتشافات باستان شناسی قرن بیستم است. در زیر خاک این مناطق هزاران مجسمه جنگجویان پخته شده سفالی دفن شده بود که با دقت و جزییات کامل و به اندازه واقعی بدن انسان تراشیده شده بودند و قدمت آنها به سه قرن قبل از میلاد و دوران حکومت کین شی هوانگ اولین امپراطور چین بازمی گردد.
گنجينهاي از مجسمههاي سفالي ۷ هزار سرباز چيني که کشف آنها يکي از بزرگترين اکتشافات قرن بود.
با پيدا شدن اين سربازان سفالي، پاي باستان شناسان و محققان زيادي به اين منطقه باز شد، متخصصاني که در برابر يک سؤال بدون جواب قرار گرفته بودند، اينکه چه دليلي براي ساخت اين مجسمهها در ابعاد واقعي يک انسان وجود دارد؟!
با اعلام خبر کشف اين ارتش سفالي، کندوکاو باستان شناسان در اين منطقه به سرعت شروع شد و به اين ترتيب راز بزرگي فاش شد، اينکه تمامي مجسمههاي کشف شده متعلق به سربازان و اسبهاي سفالياي هستند که از زمان مرگ” کين شي هوآنگ”، اولين امپراتور چين همراه او دفن شده بودند.
باستان شناسان دوران سلطنت کين شي هوآنگ را ۲۲۱ سال قبل از ميلاد مسيح تخمين زده و به اين نتيجه رسيدهاند که اولين امپراتور چين براي اينکه بتواند در دنياي ديگر هم فرمانروايي کند تمام سفالگران و مجسمه سازان آن زمان چين را به خدمت گرفت و به آنها دستور داد هزاران مجسمه سرباز سفالي را بسازند تا با ارتشي سفالي به سرزمين مردگان برود چون باور داشت که اين ارتش پس از مرگ از او محافظت خواهد کرد.
اين جنگجويان سفالي با آرايش جنگي در يک و نيم کيلومتري مقبره امپراتور و رو به سرزمينهاي دشمن دفن شدهاند، طوري که بين دشمن و مقبره امپراتور قرار بگيرند.
نکته جالب اينجاست که اين سربازها دقيقاً به اندازه واقعي يک انسان ساخته شدهاند و نوع پوشش و کلاه آنها کاملاً شبيه سربازان چين در دوران باستان است.
از آنجا که اين آثار باستاني در نزديکي کوه ليشان کشف شدند، به نظر ميرسد که مصالح لازم براي ساخت يک گورستان پر از سرباز از همين کوه تهيه شده باشد.
مقبره عظيم کين شي هوآنگ هم دقيقاً مثل محوطه امپراتوري خود اوست، در اين گورستان کاخها، ساختمانها و اتاقهاي زيادي وجود دارد و تالارها و ديگر بناها و محوطه اطرافشان با ديوارهاي بلند محصور شدهاند.
افسانههای مردم در مورد مجسمه های سفالی
بعد ازکشف اين مکان عجيب، بازار شايعهها بين مردم اين کشور داغ شد، خيليها با استناد به افسانههاي قديمي ميگفتند که اين جنگجويان سفالي در حقيقت سربازان واقعي هستند که با امپراتور به خاک سپرده شدهاند تا از او در برابر هر گونه خطري محافظت کنند.
در کنار اين سربازان جنگي تعداد ديگري از مجسمههاي سفالي هم به چشم ميخورد که از لحاظ ابعاد و اندازه کوچکتر از سربازان هستند و به تشخيص باستان شناسان، آنها مجسمههاي اعضاي همان گروه آکروباتي هستند که براي سرگرم کردن سربازان در مواقع بيکاري به همراه ارتش فرستاده ميشدند.
به عقيده “سي ما کيان”، يکي از باستان شناسان معروف چيني که به تحقيق روي اين گنجينه خفته در خاک پرداخته، ۲۴۶ سال قبل از ميلاد مسيح، ۷ هزار کارگر براي ساخت مقبره امپراتور اول به خدمت گرفته شدند.
هنگامي که آنها شروع به ساخت اين سربازان کردند، کين شي هوآنگ ۱۳ ساله بود و عجيب اينکه اين امپراتور نوجوان دستور داده بود که هيچ يک از سربازان نبايد شبيه يکديگر باشند، به نظر ميرسد همين نکته دليلي براي شروع زود هنگام ساخت آنها باشد.
اين باستانشناس در يکي از کتابهاي معروف خود به نام ” شيجي” مدعي شده است که اولين امپراتوري با کاخها، برجهاي خوش منظره، مقامات رسمي، ابزارهاي باارزش و اشياي بسيار جالب و ديدنياش به خاک سپرده شد.
با کشف ارتش سفالي اين عقيده او رنگ واقعيت گرفت اما کار به همين جا ختم نشد، چون از نظر باستانشناسان احتمال اينکه ساختمانهاي ديگري هم زير خاک مدفون شده باشند وجود داشت.
حدس آنها درست بود چون با کندو کاوهاي بعدي، معبد بزرگ “شي هوآنگ دي” سر از خاک بيرون آمد، معبدي هرمي شکل با ۷۶ متر طول و نزديک به ۳۵۰ متر مربع مساحت.
بعد از کشف اين معبد باستان شناسان از ترس اينکه مبادا در جريان حفاري به اشياي با ارزشي که همراه امپراتور کين شي هوآنگ مدفون شده آسيب برسد، ترجيح دادند که اين کار را انجام ندهند و معبد خفته در خاک را بيشتر از اين بيدار نکنند.
امروزه تنها قسمت بسيار کوچکي از اين معبد حفاري شده که البته انتشار عکسها و تصاوير ويدئويي آن به دستور مسؤولان چيني ممنوع است و تنها تعدادي از مقامات سياسي مثل ملکه اليزابت دوم اين ارتش سفالي چيني را از نزديک ديدهاند.
ساختن ارتش سفالي
طبق بررسيهاي به عمل آمده، سربازان سفالي توسط دو گروه بزرگ کارگران محلي و مجسمهسازان و پيکرتراشان چيني ساخته شدهاند.
ساخت اين مجسمهها مراحل مختلفي داشت، به اين ترتيب که اول سر،دستها،پاها و تنه هرکدام از آنها به صورت جداگانه ساخته ميشد و بعد روي همديگر سوار ميشدند.
مطالعات نشان ميدهند که هشت نوع قالب بدني براي ساخت مردان سفالي مورد استفاده قرار گرفته و در نهايت وقتي که سر،دستها و پاها روي تنه سوار ميشدند، خاک رس به آنها اضافه ميشد تا استحکام بيشتري پيدا کنند.
حالا نوبت نقش بستن اعضاي چهره آنها روي صورتشان بود، در آن زمانها رايج بود که سازنده هر شي نام خود را روي آن حک ميکرد تا بعدها وقتي که آن شي ء از نظر کيفيت دچار مشکل شد، کم کاري فرد مشخص شود.
چنين شيوهاي در ساختن سربازان سفالي هم به کار رفت و دستور داده شد تا سازنده هر مجسمه نام خود را روي آن حک کند، به همين دليل باستانشناسان به راحتي توانستند تمامي افرادي را که در ساختن اين ارتش به خدمت گرفته شدهاند مشخص کنند.
در نهايت وقتي که ساخت مجسمهها تمام شد، سربازاني که از نظر درجه با هم يکي بودند در کنار همديگر قرار داده شدند تا با امپراتور کين شي هوآنگ به سرزمين مردگان بروند.
اين مجسمهها در حالتهاي مختلف و با ابزار آلات جنگي گوناگوني ساخته شدهاند، مثل سربازان پياده نظام که حالت ايستاده دارند، کمانداران که در حالت زانوزده ساخته شدهاند و ارابه رانها که ارابههاي متصل به چندين اسب را ميرانند.
نکته جالب اينجاست که سه بخش مختلف اين ارتش سفالي در سه گودال مختلف کشف شدهاند: گودال اول که مشهورترين و بزرگترين گودال هم هست که سربازان پياده نظام را در خود جاي داده است.
گودال دوم به سربازان سواره نظام تعلق دارد و گودال سوم هم متعلق به افسرن و درجه داران است، ابعاد اين سربازان سفالي کاملاً شبيه يک انسان واقعي است و هرکدام از آنها مدل موي مخصوص به خود را دارند، مدل مويي که نشان دهنده درجه نظامي آنها هم هست. شکل چهره، اسلحههاي سفالياي که در دست اين سربازان قرار دارند و روغن جلايي که در آخر کار به آنها زده شده، آن قدر چهرهاي طبيعي به آنها داده که انگار واقعاً يک ارتش بزرگ زير خاک صف بستهاند.
حفر کانال براي درجهداران نظامي
براي جا دادن تمامي سربازان ، چهار کانال به طول يک و نيم کيلومتر و به عمق هفت متر در شرق معبد شي هوآنگ دي حفر شد.
در اين کانالها تمامي ارتش ۷ هزار نفري در کنار هم قرار داده شدند، در کانال اول یازده راهرو که بيشتر آنها بيش از سه مترعرض دارند،کنده شدهاند.
اين راهروها با آجرهاي کوچکي سنگفرش شدهاند و يک سقف چوبي براي حفاظت در برابر اشعه خورشيد و ديگر حوادث طبيعي روي اين کانال تعبيه شده است.
دومين کانال، محلي براي سواره نظام و سربازهاي پياده با گادی های جنگي است که به نظر ميرسد اين گروه اعضاي گارد نظامي هستند.
در کانال بعدي تمام بالا رتبگان نظامي دور هم جمع شدهاند و مقر فرمانده از ورودي کانال سوم شروع ميشود، چهارمين کانال هم خالي است و به نظر ميرسد که توسط سازندگان آن نيمه کاره رها شده است.مجسمههای «لشکر سفالین» شامل بیش از ۷ هزار سرباز، ۵۲۰ اسب و ۱۳۰ گادی نظامی میشود. در سلسله حفاریها تاکنون، بیش از ۲ هزار پیکره انسان از زیر خاک بیرون آورده شدهاند.
مقبره کین شی هوانگ
کار بر روی مقبره بلافاصله پس از به تخت نشستن امپراتور کین در سال ۲۴۶ قبل از میلاد آغاز شد، زمانی که او هنوز ۱۳ سال داشت، اگرچه ساخت و ساز کامل آن تنها بین فتح شش ایالت بزرگ دیگر و متحد کردن چین در سال ۲۲۱ قبل از میلاد آغاز شد. در سال ۲۲۱ قبل از میلاد، حدود ۳۹ سال پس از شروع کار، تکمیل شد. جغرافای کوه لی به دلیل زمینشناسی فرخنده اش به عنوان محل دفن امپراتور انتخاب شدهاست: "معروف به معادن سنگ سبز و سمت شمالی آن سرشار ازمعادن طلا بود. مقبره کین شی هوانگ
طرح نقشه مقبره امپراطور
در ماه نهم، اولین امپراتور در کوه لی به خاک سپرده شد. کار حفاری و آمادهسازی در کوه لی از زمانی آغاز شد که اولین امپراتور برای اولین بار به سلطنت رسید. بعدها، پس از اینکه امپراتوری خود را متحد کرد، ۷۰۰۰۰۰ مرد از سراسر امپراتوری او به آنجا فرستاده شدند. آنها سه لایه آب زیرزمینی را حفر کردند و برای تابوت بیرونی فلز برنج ریختند. کاخها و برجهای دیدنی برای صد نفر از مقامات ساخته شد و مقبره مملو از آثار نادر و گنجینه شگفتانگیز بود. به صنعتگران دستور داده شد که راه های متقابل تیرهایی بسازند تا به هر کسی که وارد مقبره میشود فیر کنند. یکصرف آن صد رودخانه، یانگ تسه، رودخانه زرد و دریای بزرگ استفاده شد و به صورت مکانیکی جریان داشت. در بلندی آسمان شمعها از چربی «آدم ماهی» ساخته میشدند که برای مدت طولانی سوخته خاموش نمیشوند. امپراتور دوم پس از چین شی هوانگ دستور داد که با مردهها باید مقبره را همراهی کنند. تعداد زیادی انسان را یکجا با امپرتور دفن نمودند. پس از دفن، گفته شد آنعده صنعتگرانی که دستگاههای مکانیکی را ساختند و از گنجینههای آن اطلاع داشتند، این اسرار را فاش نکنند، بنابراین پس از پایان مراسم تشییع جنازه و پنهان شدن گنجینهها، گذرگاه داخلی مسدود شد و دروازه بیرونی پایین آمد و بلافاصله همه کارگران و صنعتگران در داخل آن به دام افتادند. هیچکس نتوانست فرار کند. سپس درختان و گیاهان روی تپه آرامگاه به گونه ای کاشته شد که شبیه تپه باشد.
نمایش سربازان سفالی در لندن
چند سال بعد از کشف سربازان، از ۱۳ سپتامبر سال ۲۰۰۷ تا اپریل سال ۲۰۰۸ نمایشگاهی با نام «نخستین امپراتور، ارتش سفالی چینی» در انگلستان برگزار شد و در آن ۱۲۰ شیء یافته شده از معبد کین شی هوآنگ و ۲۰ جنگجو در معرض دید عموم قرار گرفت.
هنگامی که خبر برگزاری نمایشگاه همه جا پیچید، جمعیت زیادی برای دیدن این ۲۰ جنگجو و دیگر اشیا به موزه سرازیر شدند و حضور این بازدیدکنندگان آن قدر زیاد بود که رکورد حضور مردم در زمان نمایشگاه «توت آنخ آمون» در سال ۱۹۷۲ که در همین کشور برگزار شده بود، مردم آن قدر مشتاق تماشای این سربازان بودند که نمایشگاه تا نیمه شب پذیرای بازدیدکنندگان بود.
دیوار چین
طولانیترین و بزرگترین سازهٔ مهندسی دفاعی و نظامی از دید زمانِ ساخت در جهان است. این دیوار در نقشه چین ۲۱٬۱۹۶ کیلومتر امتداد یافتهاست و در سال ۱۹۸۷ میلادی در فهرست میراث جهانی ثبت گردیدهاست.دیوار چین در مدت ۲۰ سال در دوران چین شی هوانگ و کامیسکو سسکی کیریایی کامل شد.
فرمانروایان پیش از او برای جلوگیری از یورش اقوام صحراگرد، قسمتهایی از این دیوار را ساخته بودند. چین شی هوانگ بخشهای مختلف این دیوار را به یکدیگر متصل کرد تا دژی به طول ۲۴۰۰ کیلومتر با ۲۵۰۰۰ برج نگهبانی در مرز شمالی دیوار شکل بگیرد. برای ساخت این دیوار، از مردم عادی که اغلب آنان دهقانان بودند استفاده شد.
موخذ
Emperor Qin's Tomb
The Terra-Cotta Army protects the tomb of China's first emperor.BYJOHN ROACH
https://www.nationalgeographic.com/history/article/emperor-qin
زندگینامه: چین شی هوانگ امپراتور چین؛ کسی که چین را یکپارچه کرد
https://www.balatarin.com/permlink/2022/12/8/5909923
آرمگاه نخستین امپراطور چین
سپاهی که جهان را فتح نمودند نوشته جانان گلسی در ویبسایت بی بی سی
https://www.bbc.com/persian/world-features-41227885
دیوار چین
https://www.mgairan.com/web/articles/view/169/%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1-%DA%86%DB%8C%D9%86.html
چین شی هوانگ در ویکیپدیا فارسی
https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%86%DB%8C%D9%86_%D8%B4%DB%8C_%D9%87%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%AF
مقبره اولین امپراطور چین در ویسایت ویکی پیدیا انگلیسی
https://en.wikipedia.org/wiki/Mausoleum_of_the_First_Qin_Emperor