باشد سپه وتیر و کمانم قلمم 

همسنگر خلق قهر مانم، قلمم 

تا خا مه ی من فروغ هستی من است 

باشد  سپر  نسل  جوانم   قلمم

" فروغ هستی "

تلاش تب آلود رهبران کژآهنگ سیاست

فرهنگی برای مسخ زبان فارسی

مسخ - ( بفتح میم)، واژه ی عربی است ودر فرهنگ  مفصل و مصور عمید :

" دگر گون کردن صورت و برگرداندن آن بصورت زشت " باشد (1)

با آگاهی ژرف ، ازین آموزشها، فرزندان همه اقوام وقبایل  برا بر حقوق  افغانستان مستقل وتجزیه ناپذیر ما، میتوانند و باید ، با رنگ ، بو وزبانهای ویژه ی خود  ، درکنار همدیگر آزادانه کار وپیکار نمایند ودرغنامندی  گنجینه های خرد وزبانهای  ملی کشور خویش ، تلاشهای آفریننده وخلاق کنند. 

اگر که احکام مواد شانزدهم، چهل سوم وچهل وهفتم قانون اساسی دولت اسلامی  ، سیاست فرهنگی ضد دموکراتیک دوران استبداد استعماری امارتی وسلطنتی افغانان را  منسوخ کرد ( ازبین برد، فسخ کرد) و  راه رشد دانش،  فرهنگ ، زبان وهنرها را برای شهروندان همه گروههای قومی ومذهبی افغانستان روشن وهموارساخت؛ ولی رهبران کوتاه نظر سیاست فرهنگی دولت اسلامی، با شماری از نماینده گان فرکسیونهای پارلمانی وحامیان آشکار وپنهان آنان، درمقامات رهبری دستگاه دولت تمامیتخواه کنونی، خلاف این ا حکام قانون اساسی و ارزشهای اعلامیه ی حقوق بشر بازهم  با همان شیوه های منسوخ دوران استبداد قبیله سالاری و زمینداری - اربابی ، به اداره های دولت، بخش خصوصی ژورنالستان ، سخنوران دانشمندان استادان دانشکده ها ،دانشگا ههای سده ی بیست ویک و به کارمندان  نهادهای فرهنگی ، مطبوعات دولتی وبخش خصو صی ، گستاخانه امرونهی صادرکردند که   نوشتن "  دانشگاه " ، " دانشکده " ، " دانشمند" ، " دانشیار " ، " دانشور"  ، " دانش آموز" ، " دانشجو و دیگر  نامهای  ریشه دار مکانها  و مراکز آموزش وپرورش مردم  میهن ، گویا  همه " بدعتهای"  ضد وحدت ملی  و  " اصطلاحات خارجی! "   میباشند . آنان به این نیرنگ های کهنه استعماری، سیاست استثناء طلبی قومی ،عظمت طلبی نژادی ، تفرقه ی قومی  و خصومت زبانی ، مذهبی وظلم ملی خود را بازهم تداوم می بخشند و با پاشيدن دانه های تلخ   " تعصب " ( 1) و " عصبیت " قبیله سالاری ( 2) با خشونت و دید خیره ی طالبانی، بیهوده مانع رشد آزاد زبانها ، ادبیات وهنرهای شهروند ان برابر حقوق، همبسته گی ملی و دوستی پایه دار همه گروههای قومی مستعد به آموزش و پرورش کشورما میشوند.

با چنین گرایش و تفکر منحط  خود بزرگ بینی واپسگرایانه ، اعتدالی ترین تاجیکان ، هزاره گان ، ازبکان " ترکتباران "،  بلوچان، نورستانیان، پامیرییان، پشه ییان، اهل هنود وتمامی فارسی زبانان افغانستان و حوزه ی فرهنگی مارا به جوش و خروش می آوردند  تاعلیه این همه بیدادگریهای آشکار  قومی قبیله یی فرهنگی وتبعیض نابه هنجار زبانی، فریاد اعتراض صلح آمیز خودرا از طریق رسانه های یک سر وهزاران زبان الکترونیکی ، در گوشه گوشه ی  افغانستان وجهان بلند وبلند تر نمایند  وبه این وسیله ی دموکراتیک  وانسانی میخهای  دیگری برتابوت تفکر قرون وسطایی دشمنان رشد وگسترش زبانهای گشن بیخ و بسیار شاخه وبرگ ملی و میراثهای فرهنگی ریشه دار مردمان برابر حقوق میهن ما بکوبند .

مدارک :

................................

       (1) تعصب - ع : جانب داری کردن ازکسی،  بچیزی دلبسته بودن  وسخت ازان دفاع کردن.  (2) عصبیت- ع : شدت تعلق شخص به قوم و جماعت یا مرام ومسلک  خود وجدیت و تعصب در ین امر؛  صفحه  730 ، فرهنگ  عمید .

پیشینه ی اصطلاحات ـ نخست باید دانست که  بخشی از ین " اصطلاحات نظامی  واداری !" دردوران امیر شیرعلیخان به زبان پشتو وضع  وبه خط خوش قاضی قادرو منشی مجهوالهویه  امیرافغان نوشته شده است  .

با یک نگاه سطحی به فرهنگهای زبانهای پشتو ، فارسی وعربی میتوان به این  حقیقت روشن آگاهی یافت که : "اصطلاحات نظامی " دوران امیر شیرعلیخان نیز ترکیبهای اضافی وتوصیفی ای میباشد که از واژه های زبان فارسی وعربی به پشتو ترجمه وبرگردانی شده است. هیچ یکی از این ترکیبها را نمیتوان مصطلحات نظامی واداری خالص زبان ملی پشتو پنداشت.

نخستین رساله ی مدون " اصطلاحات "  قاضی قادر و ، منشی مرموز دربار شیرعیلخان درکتابخانه ی نسخ خطی وزارت اطلاعات وفرهنگ حکومت پاد شاهی افغانستان محفوظ بوده است. ا مید  که این نسخه ی منحصر به فرد اصطلاحات به اصطلاح  "ملی  " ،  در گنجینه ی نسخ خطی وزارت فرهنگ از دستبرد  تنظیمهای تندرو وابسته به جرنیل حمید گل انگلیس مشرب پاکستانی و دیگر اربابان غنایم دوسوی مرز دیورند  در امان باشد .

        آنچه که ازین تلاشهای  ناکام وخام  رهبران سیاست فرهنگی افغان تبار کشور، برای نسلهای امروز به میراث مانده است همانا دانه های تلخ تعصب پرحرارت قومی، تفرقه ی قومی  ،  وبرتری جویی قومی وقبیله سالاری میباشد که دردوران "استبدا د کبیر وصغیر" و همزمان با طغیان فاشیزم هتلری در اروپا ؛ هفتاد واندسال پیش از سوی سردار محمد نعیم، وزیر نیم خام (18 ساله ی) معارف ومحمد گل مهمند ، افسر  متعصب نظامی  کاشته شده است. پشتو تولنه و کورسهای اجباری زبان پشتو، دربرابر آموزش وپرورش فرزندان نزدیک به چهل اقلیت ملی برابر حقوق کشور  به سنگ اندازی آغاز نهاد. این  پالیسی ، دردهه ی قانون  اساسی دوران ( دموکراسی تاجدار! ) قانونیت  یافت و در دوران دکتاتوری فردی "  جمهوری اول " سردارمحمد داوود  صدراعظم بیش از پیش  بیداد کرد ودرفردای  پیروزی قیام مسلحانه ی هفتم ثور میان رهبران دو جناح خلق و پرچم، خلاف تصامیم کنفرانس 12 سرطان  1356  خورشیدی مبارزه  برای تصرف قدرت های کلیدی  دولت جمهوری  دموکراتیک خلق افغانستان [ و روی چگونگی سياستهای کلان حزب و دولت بر مبنای برنامۀ ح. د. خ. ا " سپيده دم " ]  آغاز یافت. من که کارمند وزارت کلتور و قبلا معلم داوطلب زبان فارسی صنوف  دوازدهم دارالمعلمین کابل بودم در آغاز به  حیث وزیر تعلیم وتربیت تعیین شدم . زنده یاد محمد طاهر بدخشی که کارمند شایسته ریاست  تألیف و ترجمه بود، به ریاست ا ین اداره  تعیین گردید. هنوز چهار ماه از خدمت صادقانه ی اوسپری نشده بود که پس از برکناری زنده یاد  ببرک کارمل  ودیگر  اعضای رهبری پرچم  وتبعید  آنان به خارج ، به سرنوشت محترم سلطانعلی کشتمند گرفتار وبدون هیچ گناهی با فرزند جوان  و دیگر یاران و هواداران  فساد ناپذیر خود به زندان افتاد ومرا نیز از وزارت معارف سبکدوش  وبه فرمان روانشاد نور محمد تره کی بدون هیچ گونه دلیل منطقی  به حیث  وزیر فواید عامه  تعیین و تبدیل کردند . ولی در مدت  کوتاه زنده گی فرهنگی خویش در وزارت  تعلیم  وتربیت  درجریان جنگ قدرت میان رهبران دوجناح عمده حزب ودولت درهمان هوا و فضای دود آگین و باشناخت نیازهای آتشین فرزندان مردم، بیدرنگ لغو کنکور استعدادکش صنوف هشتم    دوران حکومت سردار محمد داوود  را  ازطریق رادیوافغانستان اعلان کردم  .

          نزدیک به یک ملیون دختر وپسری که دردوران حاکمیت سردارمحمد داوود ، تازه ازحق آموزش وپرورش دوره ی لیسه محروم  شده بودند.  بدون  هیچ گونه  قید وشرطی  از حق   تعلیم وتربیت  مجانی  بهره مند گردیدند وزنده گی نوین آموزشی خودرا یکجا به اشتراک  فعال مادران یا پدران خویش  در لیسه ها ی گوشه گوشه ی کشور، باشور نشاط  وهیجان  انقلابی، جشن  گرفتند.

کورسهای اجباری درس  پشتوی دوران وزارت سردار محمد نعیم لغو گردید ؛    اکادمی پشتو به اکادمی علوم  جمهوری افغانستان ارتقاء یافت ؛ زمینه های پژوهشهای علمی  برای فرزندان همه قبیله ها ، قومها واقلیتهای ملی برابر حقوق افغانستان برای نخستین بار در تاریخ افغانستان مهیا گردید. اگر  دردوران 47  سال  سلطنت خاندان  نادر - داوود  صرف  یکهزار ونه صد تن از محصلان ممتاز معارف ( سالیانه نزدیک به  40 دانشجو) از حق  آموزش وپرورش عالی درکشور های خارج ، برخوردار شده بودند؛ ولی در دوران حکميت حزب  دموکراتیک خلق به اساس  پروتوکولی که  با معین وزارت تحصیلات عالی اتحاد شوروی برای یک دوره ی پنجساله امضاء شد، سالیانه  ششصد محصل ممتاز (12برابر دوران سلطنت محمد ظاهر شاه ) ، بدون  تبعیض جنسی، قومی وقبیله یی ،  شهری وروستایی  ،از حق آموزش وپرورش عالی در رشته های مختلف علوم ، برخوردار  شدند.

طی پنجسال نزدیک به سه هزار  ازدانشجویان ممتاز گوشه گوشه ی افغانستان  و دوبرابر  دوران  سیطره ی خاندان  نادر- داوود، دررشته های گونه گون علوم ، آموزش و پرورش یافتند.  ( آقای مسکینیار  به هنگام  برجسته کردن نقش رهبران قبیله ی خود  نباید خدمات  انقلابی  فرزندان مردم افغانستان را وارونه  جلوه دهد  وکور کورانه آب  در آسیاب دیوانه گان  قدرت بریزند ).

دراین  جنبش فرهنگی، شاد روان، مجید زابلی  نیز  نقش  فعالی  ایفاء  کرد و  بخشی  از  جایدادهای غیر منقول وچهارصد  ملیون  افغانی  نقد خودرا به وزارت معا رف اهداء نمود وطی  یکسال  هفتصد  مکتب  متوسط ،عالی وکثیرالاستفاده  به مقیاس ملی وبا خشت پخته وعصری برای دانش آموزان  گوشه گوشه ی افغانستان آباد شد .

در  دوران  رهبری زنده یاد  ببرک  کارمل  نیز  جنبش  فرهنگی افغانستان و سوی اوجگیرنده وگسترش یافت. فرزندان  زحمتکشان افغانستان ( دختران وپسران ) در عرصه های لشکری وکشوری ازحق آموزشهای عالی تا درجه ماستری و داکتری برخورد ار  گردیدند.  ولی پس از سقوط  حاکمیت دکتور نجیب الله  و آغاز جنگهای غیر عادلانه ی قبیله   یی، قومی، محلی، منطقه یی ، مذهبی  و نژادی ، بویژه در دوران حضور ونفوذ ملا عمر  و  طالبان  ظلمت ، سوکمندانه  نهضت فرهنگی  کشور سمت وسوی نژاد پرستانه  و سیطره جویانه ی قومی و قبایلی بیشتری کسب کرد . 

جان سخن دراین واقعیت نهفته است که حد اکثر این  به اصطلاح " اصطلاحات! " خام جوشیهای دوران فدراسیون قبایل افغان، همه واژه های  فارسی ای میباشد که به زبان پشتو ترجمه شده اند و مفهوم  واقعی اصطلاحات اداری و نظامی را بطور قطع افاده نه میتوانند. زیرا  "  مصطلحات  جمع  مصطلح  واژه ی عربی است (  بضم میم  ،فتح تا ولام )  واصطلاح شده ،  کلمه ای که درزبان جمعی ازمردم ، غیر از معنای حقیقی  خودش ، برای موضوع  ویژه   و خاصی  متداول ورایج میشود ."

به گونه ی مثال: درکمپیوتر اصطلاح  " کلک  click “ اصلا صدای مختصری

میباشد که از بهم خوردن سم اسپ برزمین بلند میشود. یا  arrow ؛ تیر ، پیکان (سرنیزه )  وخدنگ "  چوب سختی که ازان  تیر ، نیزه  و زین اسپ " می ساخته اند .

" من از شست او هشت تیرخدنگ ـ بخوردم ننالیدم ازنام وننگ "

"                            حکیم ابوالقاسم فردوسی "

یا اصطلاح  mouse  موش ،  مجازاً  جست وجوکردن  وبازی دادن گربه ، پس از گر فتن موش  ومصطلاحات دیگری  را نیز میتوان  در زبانها  ی ریشه  دار افغانستان وخراسا  ن   زمین یافت.

همچنین  دردوران اوج طغیان  اندیشه های نژاد پرستانه ی فاشیزم هتلری کار به جایی کشید که نامهای تاریخی "ایران " ،  " خراسان " وشرق مسلمان  ، ازسوی رهبران سیاست فرهنگی افغانستان ، بویژه  از سوی  سردارمحمد نعیم  وزیر کوتاه  نظر معارف  افغانستان خلاف مطالبات برحق - میر غلام محمد غبار فقید ، استاد احمدعلی کهزاد و استاد عبدالحی حبیبی ودیگراعضای  فرهیخته انجمن  ادبی هفتاد واند  سال پیش از امروز  به  شهنشاه فارس حاتم  بخشی شد وامروز  هردو نام  " ایران "  و " خراسان " و شرق مسلمان  ما ، باهمه بارهای معنوی، افتخارا ت ومیراثهای فرهنگی - تاریخی آن  در انحصار رهبران سیاست فرهنگی  " فارس آخوندی  " قرار دارد ؛ ولی درهمان  اوج  گرایشهای فاشیستی  هتلر ومعاملات ضد ملی  دربارهای افغانستان و فارس ، پروفیسور  یار شاطر  با بانگ رسا ووجدان بیدارملی  وبین المللی  فریاد برآورد و گفت :

« کشورمارا " فارس "  بنامید ، نه "  ایران "  » ( برگردان : سالم سپارتک ؛  تارنمای آر یایی 06 ،  06 ، 18. سویدن )

همگونسازی املای زبانها با بیان موجز این داد وستد های تلخ تاریخی خاندانهای سلطنتی افغان وفارس ، بدون ترس از اشتباه میتوان گفت که: افغانستان معاصر، بستر  رویش وپرورش ادیان، مذاهب،  زبانها وفرهنگهای باستانی خراسان، ایران، گذرگاه جهانکشایان وگرهگاه  تضاد ها و برخورد تمدنهای مترایی، زردشتی، زوری ،بودایی، اسلامی، میباشد.

در دل ود امان دره های نورستان، پنجشیر، کوهپایه های پامیر، هندوکش، سلیمان، سپین غر  و کرانه های آمو، هریرود ، هیلمند ، بلخ ، بامیان، هرات، تخار، سیستان، غزنه، غور، کاپیسا ، ننگرهار ،کندهار، پکتیکا و پروان کم وبیش، چهل زبان وادبیات شفاهی جوانه زده ، به شگوفه نشسته ، پر برگ وبارشده و بخشی ازاین گلهای کوهی  دربرابر تندبادهای زمانه ها،  مقاومت نتوانسته وپیش از رشد وشگوفایی پژمرده وپرپر شده است؛ ولی هریکی ازاین گروههای قومی  به درجات متفاوتی در غنامندی زبانها ، ادبیات، هنر و گنجینه ها ی فرهنگی و در پاسداری آزادی  وطن کنونی ما نقش فعالی ایفاء کرده اند.

یکی ازاین زبانهای گشن بیخ وبسیار شاخه وبرگ وبارکشورما ،  زبان فارسی ـ دری است. این زبان در نتیجه ی مقاومت دادخواهانه  مردم  وحماسه های جاودان سخنوران  این سرزمینهای تاریخی ، بویژه  به برکت اشعار نغز ودلنشین رودکی وشهکارهای ادبی  دقیقی بلخی ، حکیم ابوالقاسم فردوسی ، ناصر خسروبلخی ، نظامی گنجوی ،  سنایی غزنوی عطار نیشاپوری، مولانا جلال الدین ( خداوند گار بلخ ) ، شیخ سعدی ، حافظ  شیرازی ، مولانا جامی هروی و حضرت  بیدل ، درفش کاویانی ، رزم  ،  داد ،  خرد ،  سخن ، زبان ، فرهنگ،  آزادی واندیشه های عرفانی  را برافراشته نگهداشته اند.

هرچند دردوران  تجاوز، حضور ونفوذ استعمار بریتانیای کبیر ومیراثخواران آن ،  ملل ومردمان این حوزه فرهنگی به قلمروهای گونه گون ونظامات سیاسی مخالف ومختلفی  پراگنده وشوربختانه با پرده های آهنین مرزهای استعماری و سیمهای خاردار میراثخواران استعمار بریتانیای کبیر ازهمد یگر جدا گردیده اند؛ ولی علی رغم این تند پیچهای گذرا و نامساعد حوادث زمان  ، درفردای  استقلال افغانستان درنتیجه تلاشهای پرامید مشروطه طلبان ازبندرسته ، آزادیخواهان، دانشمندان و استادان بیداردل و پاکیزه مغز کشور، معارف عصری به مقیاس ملی پایه گذاری شد. اگرکه  چراغ معارف عصری نیز درنتیجه ی مداخله دخالت حضور ونفوذ استعمار بریتانیا  وافزارهای  مزدور آن، روبه خاموشی گرایید  وفرایند رویش وگسترش معارف نوین دردوران  "استبداد کبیر "  سرد ا رمحمد هاشم صدراعظم  کند وکند ترشد؛ ولی  علی رغم  این همه سنگ اندازیهای آشکار ونهان واپسگرایان ومهره های درشت استبداد استعماری ، برای همگونسازی املاء و نشانه  گذاری  زبان فارسی از سوی استادان سخندان وسخن سنج وزارت تعلیم وتربیه و دانشکده ی ادبیات دانشگاه  کابل گامهای سودمندی برداشته شد ورهنمودها یی  نیز به آموزگاران ودانش آموزان دانشگاه کابل و وزارت آموزش وپرورش فراهم آمد .

  به گونه ی مثال: در سال 1330 خورشیدی جزوه ی درسی به نام

« بحث انتقادی بر املاء وانشای فارسی » توسط زنده یاد استاد دکتر عبدالاحمد جاوید تدوین گردید  .

پس از دهسال ( 1340) رساله یی دیگری ، دراین زمینه، به نام « یک روش جدید در املای فارسی »  توسط گروهی از استادان دانشکده ی ادبیات ودانشمندان وزارت تعلیم وتربیت فراهم آورده شد  .

این رساله به روایت مستند روانشاد استاد محمدرحیم الهام  به سال  1342 خورشیدی با اندک دیگرگونی و تعدیل به نام " روش جدید  املای دری "  به جای شماره ی هشتم مجله ی "  بخوان وبدان " به نشر رسید وسپس به سال  1355  با اصلاحات،  آراستن وپیراستن   بیشتری ازسوی دانشکده ی ادبیات وعلوم بشری به نشر سپرده شد وآخرین بار  این رساله به سال 1359 ازسوی استاد لطیف ناظمی به حیث  جزوه ی تدریسی مورد تجدید نظر قرار گفت.

 چون درزمینه ی املا ء ونشانه گذاری زبان دری بازهم  ناهمگونیها و اختلافاتی  پدیدار گردید. بنا براین  اتحادیه ی نویسنده گا