اميرجان (صبوري) چهره بياد ماندني وجاودانه شعروموسيقي

 نويسنده : (استاد صباح)

شهرخالی، جاده خالی،کوچه خالی، خانه خالی.
جام  خالی، سفره خالی، ساغر و پیمانه خالی.
کوچ  کرده ، دسته  دسته، آشنایان  عندلیبان
باغ خالی،باغچه خالی،شاخه خالی،لانه خالی.

ابوعلى‌سینا مى‌گوید: موسیقى علمى است ریاضى که درآن از چگونگى نغمه‌ها، ازنظرملایمت و تنافروچگونگى زمان‌هاى بین نغمه‌ها بحث مى‌شود تا معلوم شود که لحن را چگونه باید تألیف کرد.
 ابونصر فارابى دراحصاءالعلوم موسیقى راعلم شناسایى الحان مى‌داند که شامل دوعلم است: یکى علم موسیقى عملى و دیگرى علم موسیقى نظری. امروز نیزاین تقسیم‌ بندى درموسیقى وجود دارد. افلاطون درتعریف موسیقى مى‌گوید: موسیقى یک ناموس اخلاقى است که روح و جهانیان وبال به تفکر، وجهش به تصور، وربایش به غم و شادی، و حیات به همه مى‌بخشد.

بتهوون : ... موسیقى مظهرى است عالى‌تر ازهرعلم و فلسفه‌ ی... موسيقي درواقع ميانجي زندگي عقلاني و احساسي ماست. با گوته درباره من صحبت کنيد. به اوبگوييد به سمفوني هاي من گوش دهد آنوقت درخواهيد يافت به من حق ميدهد که بگويم موسيقي گذرگاهي است به دنياي والاي معرفت که بشريت را درميابد واما بشريت ازدرکش عاجز است.

نیکلاویچ سروف : موسیقی به خودی خود پردانه ترین هنرهای زیبا بوده ، همه طبیعت را شامل میشود.اگرتنها هنرش بنامیم ، ازارزش آن کاسته خواهد شد.

موسیقی هنربیان احساسات به وسیله ی صداهاست ، موسیقى تراوش احساسات واندیشه‌هاى آدمى و مبین حالات درونى وى مى‌باشد. موسیقى یا ترانه به هرنوا وصدایی گفته می‌شود که شنیدنی وخوش‌آیند باشد وانسان رادچار تحول کند. شنیدن یک آهنگ آرام بخش وجذاب مى‌تواند پایان‌پذیرخستگى‌ روزانه باشد.

صبوري ميگفت ، خوانده بودم که موسیقی هنريست ، آزاد اندیشی، همت بلند، مردانگی ، شهامت ،همياري ، هم انديشي ... و موسيقي طنین ازدل برآمده ی است که لاجرم بردل می‌نشیند.

اميرصبوري برای دوستداران هنرش، چهره‏ ی شناخته شده وهنرمند تواناست. مخاطبان وي مربوط به يک قوم ، مليت وزبان نیستند. زیرا وی علاوه برشعروشاعري به سبک خاص وازتواناي هاي بي نذيري درهنرموسیقی به شيوه خودش برخوداراست ومی‏تواند هرشنونده‏ رامجذوب صدايش نمايد وبه سکوت وادارکند.

وي متعقد است ، موسیقی طبیعی ترین هنريست که مستقيمآ باشنوينده طرف است وازاین رو نیازمند اقداماتی علمي وآگاهانه است تا بتواند جايگاه ثابت ومردم پسندانه اش را بیابد وبا نقش آفريني قابل قبول موثريت وعظمت خود را بنماياند. موقعيکه آهنگهاي صبوري راگوش ميدهيم وغرق ريتم موسيقي وصداي دلنشين وي مي شويم وفاصله بين خواننده وشنوينده برداشت ميشود.

گلی درچشم من خوابي سحرشد
غزل شد قصه شد ذوق هنر شد
مگرافسوس  ای دنیا  که  آخر
اسیر جلوئی  زهر شد  نظرشد.

دردهه شصت خورشيدي اميرصبوري ازدستچين هنرمندان بود که روزنامه ها، جرايد ومجلاتي چون: حقيقت انقلاب ثور، انيس ، پيام ، جوانان امروز، درفش جوانان ، هنر، نگاه ، هفته نامه کابل، آريانا، سباوون ، زنان ... ازکارکردها ي هنريش مينوشتند. صبوري عمرپربارش رادرتعليم وتربيه جوانان هنردوست سپري نمود وهمه دست اندرکاران هنرموسيقي به موصوف حرمت واحترام مي کردند.

- حميد گلستاني آوازخوان غربت نشين وطن ميگويد: صبوري شخصيت مهربان وهنرمند جانانه ي است که ازکمک به ديگران لذت ميبرد واين شيوه رابخشي ازرسالت خويش ميداند . شخصآ من همياري هاي زيادي درکابل وبعدهادرشمال کشوروآنطرف آمودريا داشته ام وهميشه ازرهنمود ومشوره هاي سودمند اوبهره برده ام .

صبوري همانطوريکه درآهنگش ميگويد- ( صبوري راصبوري مي شناسد ) امامنم که افتخاري دوستي ايشان رادارم مي شناسم  که وي بي اندازه شخصيت صميمي ، آرام ، برده بار، متواضع وخوش قلب است .

...همان وقتها که شهر ، شهر کهنه بود
جاده بی‌ خطر، خانه کاهگلی بود

همان شبها پراز ، لطف وقصه بود

قصه ساده بود ، نقل و صندلی بود...

محبت اندک اندک ، زدلها پرکشیده

جدایی اززمین تا ، ثریا سر کشیده

به یاد خاطرات، گذشته زنده هستم

بیا تورا ببینم ، که من رونده هستم ...

هنوز لبهای تشنه ، به آبی تر نگشته

مسافر‌های عاشق ، دوباره بر نگشته

نه سایبان سردی ، که گل شبنم بگیرد

نه آن آغوش گرمی‌ ، که آدم دم بگیرد.
- حفيظ وصال يکي ديگرازچهره هاي مطرح ومحبوب، ميگفت : صبوري دوست خوب ، هنرمند محبوب وشخصيت مطلوب است ومن سالهاي درازي باوي همکاروهم روزگاربوده ام ، زمانيکه درشهرک جوانان گروپ موسيقي گل سرخ رابه حمايت بي دريغانه ما دي ومعنوي سازمان جوانان وباخلاقيت وتلاش فراوان صبوري ايجاد کرديم ، صبوري لحظه آرام وقرارنداشت وتااينکه ارکستربه اوج شهرت رسيد ويکي ازگروپهاي موسيقي بنام درکشورگرديد وازامکانات ووسايل بالاي برخوردارشد. زمانيکه اميرصبوري آهنگ ( دوستت ميدارم ميداني يانه؟ ) راساخت وبه فريد رستگاردادوثپت فيلمبرداري آن ازطريق تلويزيون ملي تمام وبه نشررسيد ، غوغا بپا کرد ووقتي که من دوباره خواني کردم شهرت آهنگ دوبرابرشد وطي اين مدت نه تنهاازگيرايي اين سرود کاسته نشده بلکه هرروزجان تازه ميگيرد وشنويندگان بيشتري رابسويش ميکشاند.

اين آهنگ وسيله هنرمندان افغاني وتاجيکي کاپي خواني مجدد گرديد وتاهنوزعلاقمندان خودرادارد. وبعدهادرگروپ گل سرخ ، صبوري آهنگهاي ماندگاري زيادي رابوجودآورد که هرکدام نقل زبانهاشد وازجمله آهنگ:

( قواي سرحدي سنگرگرفته

 بروي دشمنان خنجرگرفته ) 

درهرجاوازهرزباني شنيده مي شد.

- ظاهررويا آوازخوان جوان وپرکارکه با اميرجان صبوري ارتباط تنگاتنگ دارد وچه ازنگاه زيست محيطي وچه ازنظرهنري ونيزمدتهاي هردودرتاشکند يکجازيسته اند واکنون ظاهر(رويا) باکوچ کشي اجباري به تورنتوي کانادا مسکن گزين گرديده ودرمورد صبوري ميگويد: زمانيکه من درتاشکند ديپلومات بودم وصبوري عزيزنيزآنجازندگي مينمود وباهم روابط فراواني هنري داشتيم ووقعآ ، من صبوري رامرد بزرگي يافتم که هيچ زماني ازکار، دوستي ، همکاري ورفاقت خسته ودل زده نمي شود وهروقتي که ضرورت احساس ميگرديد که وي راببنيم ، آماده وحاضربود ومن شاهد بودم که به چه اندازه ازکارکردن وکمک نمودن به ديگران لذت ميبرد وآوازخواناني که ازکابل ومزارشريف نزد وي ميامدند تاازشعر، کمپوزوهنرش بهره ببرند ، صبوري لحظه ي درين کارکه وظيفه انساني خويش ميدانست درنگ نميکرد وهرکسي رابه اندازه استعداد ش مورد لطف وشفقت هنري قرارميداد .

من به صبوري احترام زيادي دارم زيرا انساني است ، خوش تکلم ، خوش قلب ، روف ، وطندوست ، مردم دوست ورفيق نوازوبه قول قرارش عمل مي کند ودوستان وياران قبلي اش هنوزبرايش عزيزودوست داشتني اند. ياران وهمرزمان ديروزش واعتقادات گذشته اش راسخت پاس ميدارد وبا حرمت واحترام نام مي برد.

ازنگاه هنري يک انسان فوق العاده ويک شخصيت ارزنده است ودرکشورهاي ازبکستان ، تاجکستان وهمه آسيايي ميانه ازشهرت ونام بلند ي هنري برخورداربوده وهمه عزيزش ميدارند. سخاوت هاي که درحقم رواداشته ،يکي اينکه ازاشعاروکمپوزهايش استفاده نموده ام ودوم ، بزرگوارانه آهنگهايش رابرايم اجازه داده تابازخواني نمايم وره توشه هنري ام نمايم واينجا جاي دارد که ازوي سپاس بي پايان نمايم .

- من ( نويسنده ) باري با صبوري درمنزلش واقع مکروريان کابل ، صحبتي داشتيم ووي درباره موسيقي ميگفت : آنجا که قلب وجودندارد ، يقينآ موسیقی نيزوجود ندارد وموسیقی ازقلبي برميخيزد ولاجرم برقلبها می شیند .من درموسيقي گم شده ها راميابم وناشنيده هاراميشنوم . زماني بيشترازموسيقي لذت ميبرم که درکمک وهمياري درتصنيف ، آهنگ وموسيقي ، نسلهاي جديد را کمک وهمياري نمايم .

چنين بود که طي دهه شصت بي دريغانه وسخاوتمندانه جواناني فراواني راتربيت وپرورش داد. همين اکنون نيزخيلي ازجوانان ازهمياري وسخاوت صبوري بهره ميبرند ووي هرآهنگي راکه ميسازد وبي درنگ به قول معروف گل مي کند. همين آهنگهاواجراهای بيا دماندني وبا احساس صبوري است که ازوزن بالا وازکيفيت بي همتا بهره دارند وباگذشت سالها هنوزنقل مجلس وقند محافل ومجالسي هنري است :

( شهرخالي ، جاده خالي ، کوچه خالي ،خانه خالي -  جام خالی، سفره خالی ، ساغر و پیمانه خالی )،

( خنده‌های تو وقتی‌ که یادم می‌‌آید -  هوش پرک میشم اکو پک می شم - ذره ذره ذره می شم )،

( خدا نکند ازکنارما رفته رفته برنگردی -  یادم نمیره لحظه وداع چشمه چشمه گریه کردی -  یاد توبخیر ‌ای غزل شنو - عمرتو درازای همیشه نو)،

 ( هنوز اول عشق است - سفر دنباله دارد - ترا نادیده رفتم - دل‌ ازمن گله دارد ) ،

( آستین کهنه داشتیم ازما گذشتي - ازمن وازدل من یکجا گذشتي )؛

(اگرشبها شب یلدا اگرروزها پرازغم بود - قناعت بود وصبری بود اگربسیاراگرکم بود) ...

صبوري به وطن ومردمش سخت پابند وپابرجاست واین اعتقاد درسرودهاواشعارش مشهود وهويداست. اوعقیده دارد که موسیقی زبان گويا وتلاش پويا است باید با نوآوري ، نوگرايي وبه تحول بنیادینش گام برداريم.

تا جوانی می رسد غم بر سرغم می رسد
رنج ودرد وعاشقی همیشه باهم می رسد
به یکی صبر زیاد به دیگری کم می رسد
مگراي سنگ صبور ، مسافري ازره دور

استاد صباح

تعداد مقالات در سپیده دم 49

نمایش تمام مقالات استاد صباح