اکادمیسین دستگیر پنجشیری

پشتون و بلوچ و خلق ترکمان وطن

تاجیک وهزاره گان جوشان  وطن

شا د م که  برویش نو  آغا ز  کند

غمها برود  از  د ل  ودامان  وطن

                  " فروغ هستی

شهربا ستانی با میان باید  به مرکز ایا لت غرجستان ارتقاء یابد

       يکی از دست اوردهای عمده ی دهه ی دموکراسی ( 1343 )  خورشیدی، وضع وتصويب قانون اساسی ، قانون  تقسيمات ملکی و تشکيلات اد اری جديد افغانستان بود .  به اساس اين قانون، به تقسيمات ملکی وتشکيلات اداری  دوران استبداد استعماری کشور ، تجديد نظر خام ونیم بند صورت گرفت و افغانستان به ( 29 ) ولايت و دو لوی ولسوالی (حکمرانی ) تقسيم شد .

        این حقيقت روشن را هيچ وجدان بيداری، انکار نه ميتواند که درمناطق مرکزی و  در " قلب افغانستان" بطور کلی هزاره گان طی قرون متمادی کار ، زنده گی و مبارزه ميکرده اند .  مردم زحمتکش این مناطق همه به زبان دری ولهجه ی ويژه ی خود مکالمه و گفتگو ميکنند. فرهنگ، سنن، راه ورسمهای اساطير، ادبيات، هنر، دین و مذهب اسلامی ويژه ی خودر ا دارند.

       مردمان زحمتکش وکار دوست هزاره از سرد مهری سلاطین جبار، شاهان،اميران ، تکفیر استبداد استعماری ،دستگاه دولت ، طفيليان گونه گون واداره های فساد پرور محلی و قهر کور طبيعت، رنجهای بيکران کشيد ه اند.

         به قول سردار محمد رحیم شیون،  نوه ی امیر عبدالرحمان ، در دوران سلطنت   محمد نادر شاه  شماری از سر براورده گان قوم هزاره ، از جمله : جنرال غلام نبی خان ، شهید فتح محمد خان فرقه مشر، جنرال محراب علی خان و یکی از جنرالان دیگر قوم هزاره را که او نیزغلام نبی خان  نام داشته است، به بهانه ی وفاداری وهمکاری به شاه امان ا لله  دستگیر و بدون هیچ گناه و محاکمه قانونی به  زندانهای استبداد استعماری افتاده بوده اند . 

       در دهه ی  دموکراسی باز هم هزاره گان کشور به گونه ی دوران استبداد سياه امير عبد الرحمان ومحمد نادرشاه  با سرد مهری سياسی مقابل شدند .  گروه قومی ومذهبی هزاره گان بلند آشيان ميهن، شور بختانه به ولايت باميان و چندين ولسوالی در تشکيلات ولايات ميدان وردک، غزنی ،زابل ،قندهار، اروزگان، غور، بادغیس،  جوزجان ، بلخ، سمنگان، بغلان وپروان .. . پیوسته  و پراگنده شدند.

         به این نیرنگ  در برابر رشد اقتصادی ـ اجتماعی آگاهی ملی ومطالبات دادخواهانه ی ملی ومذهبی فرزندان  قوم ستمديده ی هزاره ،  سنگ اندازی آشکار ،  سيطره جويانه  ونفاق افگنانه  آغا ز و انجام  یافت  . 

        اين جانب با درک اين نيرنگهای ضدملی -  ضد دموکراتيک وبیروکراتیک محافل  حاکمه ، درست در  سال  1343 خورشیدی ،صدای اعتراض عادلانه ی مردم زحمتکش هزاره را با نشر یک مقاله  در روز نامه ی ملی انیس بلند کرد .

       در آن مقاله نوشته بودم  که: با تقسیمات ملکی و تشکيلات واحدهای اد اری مناطق هزاره نشین برخورد بیروکراتیک وغیر عادلانه صورت گرفته است. اين تقسيمات، بدون توجه به تعداد نفوس، گذرگاه های دشوار گذار ، دريا ها، راه ها وو يژه گيهای اجتماعی ، اقتصادی ،اقليمی ، نيازهای مبرم توده ها ،  درشهر کابل روی نقشه ی  جغرافیای طبيعی خط کشی شده است.آن تقسيمات ملکی و اد اری بدون ترس از اشتباه برضد  رشد خود آگاهی ملی و اجتماعی خلق هزاره  و برای دوام سياست برده سازی سياسی قوم آزادی دوست وستمديده ی هزاره وتسريع  فرایند (پروسه ی)   هويت باخته گیی قومی  مردم  هزاره،  آگاهانه مطرح شده بود .

      آن مقا له از سوی روشنفکران و دوستان هزاره ام ازجمله زنده یاد حصاری، زنده نام حسین نایل ، شاد روان اسماعیل مبلغ وديگران  با سپاس فراوان استقبال شد .

      حکومت همان وقت هيأت ها یی را برای ارزيابی احوال زار مردمان عقب نگهداشته شده ی هزاره به  مناطق مرکزی افغانستان فرستادند. دستگاههای تبليغاتی يکسر وچندين زبان دولت ، اخبارتبليغاتی پر طمطراق ( فر، شکوه خونمایی) هياتهای بلند پايه را  نشر ميکرد و به مردم رنجدیده و سخت تر از سنگ هزاره ی وطن " وعده های سر خرمن "  داده ميشد ؛ ولی پس از استعفای روانشاد   دکتر محمد یوسف  صدراعظم  وانتقال  پیاپی   قدرت سیاسی  به شادروان محمد هاشم میوندوال، سردارنوراحمد اعتمادی ، دکتور عبدالظاهر  و روانشاد محمد موسی شفیق  با هزاران دریغ  ودرد که هیچ گام مثبتی بسود دگر گونیهای اساسی زنده گی اين مردم زحمتکش تا همین امروز برداشته نشد. هنوزهم  درمغاره های تنگ وتاریک  بامیان ، با رنج  وعذاب زنده گی پنجه  نرم  میکنند و    دولت  اسلامی  حامد کرزی نیز نی تنها د ر احیاء  و پاسداری  میراثهای  تاریخی  تندیس های  بامیان آگاهانه یا غیر آگاهانه توجه نتوانست؛ بل آن مغا ره های که مردم هنر پرور اين خطۀ باستانی، نزدیک به دوهزارسال پیش آفریده اند  با سرنوشت غم انگیز و تباهی رو برو میباشند.

        اگرکه در همان سالهای نخستین " دموکراسی تاجدار " اسماعیل آغای  بلخی و دکتور براتعلی تاج، علی گوهر غوربندی و دیگر شخصیتهای علمی وسیاسی  برجسته ی مردم هزارستان  پس از حبسهای طولانی آزاد گردیدند؛ ولی به بهانه های بیماریهای درمان  ناپذیری ازجهان وازدیدن زشتیها وپلشتیهای نظام حاکم ، چشم پوشید ند ودر یاد ها ودلهای بیدار مرد مان پا س شناس هزاره  و دیگر اقلیتهای ملی باوجدان افغانستان جاودانه شدند  .

         به هرحال زنده گی وتجربه ی زمان نشان داد که علی رغم اين قربانیهای بزرگ مردم غرجستان(هزارستان) ، حکومتهای دهه ی دموکراسی يک گام مثبت و ترقی آفرين به منظور بهبود زنده گی اقتصادی اجتماعی فرهنگی وتأمين حقوق وآزاديهای دموکراتیک مردم استبداد کوفته ی هزاره بلند نکردند و سوگمندانه، بازهم"همان آش بود وهمان کاسه"؛ همان طبيعت قهار بود وهمان مردم سخت کوش هزاره ؛ همان"دروش " (درفش سوزن بزرگ ) بود وهمان مشت آهنين و بازوهای پولادین خلق رزمنده  و کار دوست غرجستان  در " قلب پر تپش افغانستان".

     از ان زمان تا کنون درست 48 سال ميگذرد. طی اين مدت اوضاع سياسی افغانستان، منطقه و جهان و تناسب قوای جهانی به آهنگ پرشتابی تحول و چرخش تند کرده است؛ نفوس شهرهای بزرگ کشور ما افزایش یافته است؛ مهاجرتها ی اجباری  مردم در شهر کابل ، ولا یات وکشورهای ايران ،پاکستان ،هندوستان و کشورهای نو استقلا ل آسيای ميانه، اروپا، امریکا و همه قاره های سياره ی ما، آغاز و انجام یافته است .

      فرایند ( پروسه ) قشر بندی جامعه آهنگ نو گرفته ، شناخت  و آگاهی گروههای قومی نيز ازين چرخشهای تند جهان و افغانستان، گسترده تر وژرف تر گردیده است .

       نسل نوین و فرهیخته مردم هزاره در جریان این تند پیجهای تاریخی و کشمکش های خونین ، شیوه های گونه گون  مبارزه - جنگهای ميان گروهی، ضرورت اتفاق ، وحدت  و" هماهنگی " ، موقف  " نه  صلح و نه جنگ " -  "جنگهای قبيله يی ، قومی، مذهبی "   -  مقاومت ضد " روسیه ی فدراتیو " ضد تجاوز طالبان، تنظیمهای بنیادگرا ، القاعده ، ترورزم  بین المللی و ضد تجاوز  نظامیگران  پاکستان وهچنان پيروزیهای گذرا ،  شکست های تلخ وقربانيهای  دردناکی را تجربه کرده، - از درون سیلاب خون و آتش سر بلند بیرون شده اند .

        هنر رهبری جنبش، جامعه ،اداره ، سياست ،  فرهنگ و در درجه ی نخست  آفرینش دانش وهنر و آ فرینش ارزشهای  فرهنگی معنوی وپاسداری از فرهنگهای مادی ومعنوی باستانی وتاریخی مردم ميهن وجهان را بيش از هرزمان وهر قوم دیگرکشور  آموخته  اند.

         درنتیجه ی اینهمه عرقریزیهای بی  نظير، اينک  گام به گام راه خودرا  تا سطح اشتراک فعال در بازسازی، نوسازی و رهبری عاليترين مقامات دولتی، حکومت مرکزی ورهبری احزاب سیاسی قومی – مذهبی  کشور هموارکرده اند؛ و لی این مارگزیده گان تاریخ  به کندی  ومحتاطانه در راه دفاع  از حقوق و آزادیهای دموکراتیک وقانونی خود  گام می نهند  وهنوز هم زنجیرهای امیران وشاهان وطنابهای دوران استبداد استعماری قرنهای 19و20 بر شانه های این قوم زحمتکش سنگینی میکند وسوگمندانه  دربهاران  هرسال ازسوی  کوچنده گان تا دندان مسلح ، بلاهای خون آشا می برزمین و خانه   و   زنده گی هزاره گان نازل  و به  این  نیرنگ  بذر  خشونت  میان  اقوام  برادرهزاره   وکوچنده گان افغان کاشته میشود و  در نتيجه ی همين  مبارزات پيگير صلح آمیز  فرهنگی اجتماعی ملی - سياسی و گهگاه  مسلحانه ، مردم زحمتکش هزاره ، ولایات " بامیان "  و "دای کندی " دردوران حکومت  جمهوری اسلامی  حامد کرزی تشکیل گرديد. 

     -  محترمه بانو حبیبه  سرابی به حيث والی باميان تعيين شدند . به باورم تعيين يک زن فرهيخته ی هزاره ، در مقام  ولايت باميان ، دست آورد درخشان مبارزات مشترک و مقاومت عادلانه ی مردم آزاده افغانستان در راه برابری حقوقی زنان با مردان و د ر درجه ی  نخست نشانه ی رشد خود آگاهی ملی  واجتماعی مردم سخت کوش و با استعداد هزاره  درين برهه ی  تکامل تاریخ میباشد. 

      موجز اینکه : مردم آزادي دوست افغانستان، ازجمله هزاره گان وطن برای نيل به تأمين حاکميت ملی و استقرار دولت ملی و دموکراتيک ، قربانيهای فراوان داده اند .

       ولی  به علل تجاوز مستقيم استعمار کهنه،استبداد استعماری وميراثخواران محلی و منطقه، استعمارکهن  و حضور ونفوذ پیچ ومهره های ابر قدرتها هنوز هم گريبان خودرا ازچنگال بنيادگرايان، طالبان مرگ  ، تنظیمهای  بنیادگرا و سلطنت طلبان نو وکهن رها نتوانسته اند .

           شوربختانه کشمکشهای سياسی و معاملات پشت پرده ، برای کسب وحفظ قدرت سياسی به همان شيو ه های منسوخ سده های 19 و20 ؛ ولی  به اشکال پيچيده تر وبا پیچ ومهره های زرنگ تروبه وسيله"دزدان با چراغ"  وابسته به میراثخواران محافظه  کار  بریتانیای کبیرو امپریالزم جهانی  جريان دارد .

          طرحها  وپیشنهادهای مشخص :

         ريیس  دولت اسلامی افغانستان  ودیگر امریکاییان افغان تبار این دولت با شناخت ژرف اين ميراثهای آزادی کش و نفاق افگنانه ی دوران استعمار و استبداد استعماری قبيله سالاری و زمينداری- اربا بی ، بر مبنای ارزشهای دموکراتیک قانون اساسی،  اصول آزمون شده ی  دموکراسی و ارزشهای اعلامیه ی  حقوق بشر وحق تعیین سرنوشت ملل ومردمان  ميتوانند و بايد با پشتیبانی بیدریغ  جامعه ی جهانی،  بدون ترس ولرز ومحافظه کاری دراين راه هموار وروشن  ملی گامهای مشخص  "شفاف " و" زبر دست " تاريخی  بردارند . ازجمله:  

  -  در زمينه ی  تقسيمات ملکی و تشکيلات اداری دوران " قبیله سالاری " و "زمينداری  اربابی " مناطق هزاره نشين "قلب افغانستان " با در نظرداشتن  ویژه گیهای نفوس ، فرهنگ، ز بان، دين ، مذهب ، ساحه - درجه ی رشد ، شرايط اقليمی، جغرافیایی ،  معادن غنی آهن  وزغال سنگ  و ديگر معيارهای علمی  وتاريخی تجديد نظر اساسی  نمايند.

- به اساس يک فرمان تقنينی ولا یت تاریخی بامیان را  به "ايالت باميان" ارتقاء بخشند.

 -  ولایات هزاره نشين  مناطق مرکزی رابا تشکيلات اداری آنها به ايالت باميان مربوط کنند   تا درنخستين انتخابات شوراي ملی، ايالتی ، ولايتی  ولسوالیها وشهرداریها (شارواليها )     نماينده گان منتخب مردم بدون هرگونه قيود بيروکراتيک و تنگ نظری زبانی ومذهبی  و نژادی انتخاب شوند  ودر ارگانهای  محلی قدرت محلی، ولایتی وایالتی  راه يابند.

     - امتيازات غیر قانونی و ناروای قومی، محلی، مذهبی و فرمانهای خصومت آفرين اميران دوران سيطره ی استعمار بريتانيای کبیر، ازجمله  فرمانهای آزادی کش امیر عبدالرحمان را بسود تقويت احساس دوستی برادرانه ی هزاره گان  وکوچنده گان سرگردان افغان منسوخ  و  ملغا کنند و درنتيجه اينهمه احکام قانونی، ملی ومردمی سر انجام  به ا ختلافات قومی وقبیله یی غیر عادلانه و میراث ريشه دار دوران استعمار بریتانیای کبیر میان هزاره گان بومی و کوچنده گان  این سوی دیورند، به استناد فرمانهای شاه امان لله وارزشهای اعلامیه ی حقوق بشر و احکام قانون اساسی پایان  بخشند .

      -  باور تزلزل نا پذیر دارم که شورای ملی منتخب افغانستان نیز اين فرمانهای تقنينی را از دل وجان تاييد و تصويب ميکنند . با چنين کارنامه درخشان ملی ایالت بامیان بار دیگر عظمت پر درخشش خودرا باز می یابد و شهر پر از شگفتی و موزیم زنده ،  برای پیروان دین بودایی و جهانگردان میشود.

     - بند امیر به همت سرمایه داران و مردم هوشمند ودور اندیش هزاره  و دیگر نهاد های ملی و بین المللی میتواند  به یکی از گوشه ی های دیدنی وبهشت برین وطن مبدل شود.

     - بر فراز" خاک و خاکستر" شهکارهای تاریخی وفرهنگی بامیان وجهان بازهم شهکارهای  نوین و پر از شگفتی فرهنگی برای نسلهای آینده افغانستان و جامعه جهانی قد وقامت بر افرازد.

هرچند بزرگ راه بین المللی کابل – بامیان- هرات  در مرحله سا ختمان میباشد؛ ولی تا جاییکه بیاددارم  درسالهای ( 1978 -  1979  م )کشور دوست هند وستان   داوطلب احداث راه اسفلت بامیان - غوربند کاپیسا گردیده بود. گامهای مقدماتی نیز به این منظور برداشته شده بود . هرگاه خانم سرابی والی بامیان ووزارت فواید عامه از مجاری دیپلوماتیک و و زارت امور خارجه با حکومت هند تماس بگیرند. شاید بار دیگر در شرایط نو ، جاده  نغلو - کاپیسا – غوربند - بامیان را  اسفلت  و زمينه ی سیرو سفر  زا يران و تاجران هندوستان و دیگر پیروان د ین بودایی و گردشگران جنوب شرق آسیا را  فراهم کنند. ا ینگونه فعالیتهای نو سازی با اهداف استرا تیژیک امر یکا ییان افغا ن تبار کابینه و پا لیسی خارجی افغانستان معاصر نیز سازگاری دارد .

      باید این وسوسه های شیطانی ونگرانيهای کوته نظرانه وعظمت طلبانه  نیز رفع شود  که هزاره گان مناطق مرکزی افغانستان، در جریان زنده گی کار ونبرد قومی واجتماعی دشوار خویش همواره  از زبان ، دین ، مذهب،  سنن  راه ورسمها، هنرها ،اساطیر و به یک سخن از فرهنگ معنوی وما دی و ا ستقلال میهن، تا قربانی آخرین قطره ی خون "  بابه علی مزاری"  ودیگر فرزندان  آزا دی دوست خویش دفاع و  پاسداری کرده اند . این مردم همانگونه که آقای سید عسکر موسوی هزاره شناس فرهیخته و محترم  عبدالاحد ترکمنی  پژوهشگر درد آشنای هزاره گان توصیف کرده اند در" قلب افغانستان" جای دارند . با هیچ کشور همسا يه ما هم مرز نه ميباشند. خطر جدایی وتجزیه  این منطقه بطور قطع احساس نه ميشود. این قوم  بدون  ترس از اشتبا ه تاهزاران سال دیگر به برکت معادن آهن وکار خلاق وآفریننده  خویش به حیث میخ ثبات افغانستان وآسیا  نقش محوری خودرا باسربلندی و کار وزحمت پر افتخار خویش میتوانند  وباید ایفا کنند .

     - مسأله ی زبان و آزادی مذهب وباورهای دينی مردم هزاره ی افغانستان قبلا در" قانون اساسی افغانستان" برای نخستین بار درتاریخ  باز تاب يافته وفرمانهای آزادی کش امیران    بیدادگر افغا ن براساس ارزشهای قانون اساسی منسوخ شده است .

دستگیر پنجشیری

تعداد مقالات در سپیده دم 52

نمایش تمام مقالات دستگیر پنجشیری