اطلاعیه مطبوعاتی

  ۱۵ جوزا ۱۳۹۷   

۱۱ سال پس از قتل ذکیه ذکی، معافیت از مجازات عدالت را در افغانستان شکننده کرده است

یازده سال پس از قتل ذکیه ذکی مدیر رادیو صدای عدالت در جبل سراج گزارش‌گران بدون مرز (RSF) خواهان تحقیق و بررسی جدی و بی‌طرفانه است تا چگونگی و چرایی مرگ این ژورنالیست نامی کشور مشخص شود. عاملان و آمران این جنایت هیچ‌گاه به شکلی علنی معرفی و مجازات نشده‌اند.

رضا معینی مسوول دفتر افغانستان و ایران گزارش‌گران بدون مرز در این باره اعلام کرد :« یازده سال معافیت برای مسوولان قتل ذکیه ذکی، یازده ماه تشویق به خشونت علیه زنان ژورنالیست است. با وجود تلاش‌های شجاعانه از سوی حکومت وحدت ملی به نفع آزادی اطلاع‌رسانی و به ویژه کمیته هماهنگی مشترک رسانه‌ها و حکومت برای حفاظت از امنیت ژورنالیستان و رسانه‌ها اما هیچ تحقیق و بررسی جدی از سوی حکومت در این باره انجام نشده است. گزارش‌گران بدون مرز خواهان توضیح و اقدام جدی در باره گم شدن این پرونده و دلیل معافیت از مجازات آمران و عاملان این جنایت است.»

معلومات متناقض و یک پرونده گم شده

در شبانگاه ١٥ جوزا ١٣٨٦ ( ٦ ژوئن ٢٠٠٧) دست کم سه مرد مسلح ناشناس وارد خانه‌ی اين روزنامه نگار شده و با شليک هفت گلوله این خبرنگار را در برابر چشمان پسر دو ساله‌اش تیرباران کردند. ذکیه ذکی سی و پنج ساله که مديريت يک مدرسه را نيز بر عهده داشت از هشت سال پيش و در زمان حکومت طالبان مدیر و گوينده‌ی اين راديو بود که پیش از سقوط طالبان کار خود را آغاز و صدای آزاد أفغانستان بود. برنامه‌های اين راديو عمدتا در باره ی حقوق بشر و آموزش به زنان و همچنين در باره مشارکت زنان در جامعه بود.

عبدالمنان فرحی، مدیر بخش ضدتروریسم وزارت کشور در ١٨ جوزا ۱۳۸۶ تائيد کرد که در رابطه با قتل ذکيه ذکي شش نفر دستگير شده اند، دو نفر از دستگير شدگان مظنون به ارتباط با "حزب اسلامی" به رهبری گلبدین حکمتیار هستند. اما یکسال بعد همگی این افراد آزاد شدند.

بنا بر اطلاعات گردآوری شده از سوی گزارش‌گران بدون مرز، در پی تحقیقات ریاست عمومی مبارزه با جرایم و لوی خارانوالی، بازداشت دو تن از سوی سارانوالی ولایت پروان در تاریخ مذکور تایید شده است. اما معلومات بدست امده در هیچ تحقیقات جدی منظور نشده است و از سرنوشت افراد بازداشت شده کدام خبری در دست نیست. تا امروز در باره این قتل تحقیق و بررسی که شایسته این نام باشد، از سوی مقامات مسئول انجام نشد.

گزارش‌گران بدون مرز در تاریخ ٢٦ حوت ١٣٩٢ در گزارش "انتخابات در افغانستان رسانه‌های محلی در خط مقدم "،در این باره نوشت: «بنا بر اطلاعات گردآوری شده از سوی گزارش‌گران بدون مرز، قاتلان از نزدیکان حزب گلبدین حکمتیار، بنیان‌گزار حزب اسلامی بوده‌اند . یکی از قوماندان‌های امینت ملی که نمی‌خواهد نامش فاش شود به گزارش‌گران بدون مرز در این باره گفت: « فرد اصلی که در قتل ژورنالیست دست داشت، یک سال بعد در حمله به یکی از پایگاه‌های نظامی قوای بین‌المللی به دست قوای خارجی کشته شد. مقامات حکومتی می‌دانستند که او یکی از رهبران محلی حزب اسلامی است، اما از اینکه او در قتل خانم زکیه زکی دخالت داشته معلومات نداشتند. وقتی که تفگنچه او را پیدا کردیم معلوم شد که این همان سلاحی است که با آن زکیه را به قتل رسانده‌اند. دو نفر دیگر همدستان وی، برای جنجال‌های دیگری بندی شدند، یکی دو سال پیش در زندان مرد و دیگری همچنان در بند است.»

پس از این جنایت ده‌ها زن خبرنگارمورد حمله و تهدید قرار گرفته و یا به سکوت وادار شده‌اند. شماری از آنها مجبور شده‌اند که کار خود رابه دلیل فشار‌های ‌های افزایش یابنده ترک کنند.

نشر آمار زنان در رسانه‌ها مرکز حمایت از زنان خبرنگار در افغانستان

به تاریخ ۱۹ حوت ۱۳۹۶، مرکز حمایت از زنان خبرنگار در أفغانستانبه مناسبت یکمین سالگرد اغاز فعالیت‌هایش برای نخستین بار آمار نزدیک به کاملی از شمار زنان فعالان در رسانه‌ها منتشر کرد.

یافته‌های کنونی مرکز حمایت از زنان ژورنالست در افغانستان حاصل گفتگو با بیش از ۳۲۵ رسانه سراسری و محلی در افغانستان ( ۸۰ تلویزیون، ۱۵۹ رادیو،۴ آژانس خبری و۷۹ نشریه چاپی به شمول۱۹ روزنامه متباقی ماهنامه، فصل نامه و مجله و هم چنان۳ شبکه کیبلی) چهار نهاد حمایت از خبرنگاران و رسانه‌ها به شمول کمیته مصوونیت خبرنگاران، دفتر نی حمایت کنندۀ رسانه های آزاد افغانستان، اتحادیه ملی خبرنگاران افغانستان و انجمن آزاد ژورنالستان افغانستان است.

در این رسانه‌ها ۱۶۹۶ زن به کار مشغول اند که ۷۶۴ تن از آن‌ها مسلکی هستند. این یافته‌ها تأیید می‌کنند که تمرکز اصلی خبرنگاران در کابل و سپس بلخ وهرات است.

مرکز حمایت از زنان ژورنالست در افغانستان از طریق گفت و گوهای مستقیم با مدیران و مالکان رسانه‌ها و نهادهای مدافع حقوق خبرنگاران و هم چنان بر پایۀ آمارهای کتاب رهنمای رسانه‌ دفتر نی حمایت کنندۀ رسانه های آزاد افغانستان، که یکی از تنها منابع آماری است، کوشش کرد بخشی از ارقام را تثبیت و تفکیک نماید.

در رده بندی جهانی آزادی مطبوعات در سال ۲۰۱۸ افغانستان از میان ۱۸۰ کشور جهان در رده ۱۱۸ قرار دارد.