دوکتور نظیفه "توخی"

سیادت گروهٔ طالبان برافغانستان نگون بخت

جنگی را ، که ایالات متحده ی امریکا درسال ۲۰۰۱ تحت نام مبارزه با تروریزم در افغانستان آغاز نموده بود وباعث کشته شدن هزاران غیرنظامی ومدافعین وطن پرست و با ایمان کشورما گردید، مردم ما آن را همیشه با شک و تردید نگاه می کردند. زیرا به همه هویدا بود، که درعقب آن، پلانهای ضد انسانی دیگری موجود است.

این را هم همه  میدانند که دراین پروسه، کشور پاکستان نقش فعال و  برجسته ایفاء می نمود. زیرا تروریستان را پاکستان به کمک مالی امریکا و تعدادی از کشورها و سازمانها تمویل، تجهیز و آموزش می داد.

پاکستان برای تروریستان پناه گاه های امن تهیه نموده و رهبران آنها تحت نظر آی اس آی از زنده گی مرفه برخوردار اند. رابطۀ طالبان با نظامیان پاکستان فعلأ هم آنقدر عمیق  است، که این کشور دراخذ تصامیم مهم درقبال افغانستان دست بالا دارد.

پرسش اصلی این است که  پاکستان چگونه توانست تا یک گروۀ سرکوب شده پس از یازدهم سپتمبرِ سال ۲۰۰۱ را دوباره احیأ نماید؟ آیا این پروسه را  بدون همکاری و نظر سی آی ای به پیش برد؟ درحالیکه زمین وآسمان افغانستان تحت کنترول امریکا باداشتن تجهیزات ووسایلِ به مراتب پیشرفته تر از پاکستان بود.

اگر امریکا ادعا نماید، که در مبارزه علیه تروریزم سازش و غفلت ننموده  است، پس باید بپذیرد، که با تمام نیرو وامکاناتِ، که دراختیار داشت، در برابر پاکستان که حامی اصلی طالبان بود و است، به شکست فاحش مواجه گردید.

بنابرآن تعجب آوراست، که پاکستان به تنهایی در برابر امریکا وهمپیمانان جهانی اش موفق شده است! باید متذکر شد، که هیچ وقت قدرت های بزرگ جهانی و منطقه ای خواهان سعادت، آرامشِ مردم و توسعهٔ کشورهای مثل افغانستان، عراق و سوریه نمی باشند، بلکه برای آنها تأمین منافع خودشان الویت دارد.

بعداز امضای توافقنامهٔ ننگین امریکا با گروه طالبان در دوحهٔ قطر به تاریخ ۱۵ اگست سال ۲۰۲۱ میلادی، به  اساس یک معامله پنهان و پیچیده، گروهٔ طالبان یکبار دیگر قدرت را در افغانستان بدست گرفتند که درنتیجه کشورما به آشفتگی های عمیقِ اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مواجه و باعث فرار بیش از پنج میلیون نفرازکشور گردید.

کمک‌های مالی خارجی با روی کار آمدن مجدد طالبان در افغانستان در اگست ۲۰۲۱ میلادی و بعد از خروج نیروهای امریکایی و ناتو از این کشور متوقف شد. جامعهٔ جهانی تحریم‌های را علیهٔ گروهٔ طالبان وضع، نقل و انتقال بانکی را متوقف و میلیاردها دالر از دارایی های افغانستان را مسدود نمودند.

سَیادت گروهٔ  متحجر طالبان درافغانستان زندگی تمام هموطنان ما را درمجموع و بیشتر از همه زندگی زنان را به جهنم مبدل نموده است. بعدازسقوط جمهوری نیم بند، با رویکار آمدن دوبارهٔ طالبان در رأس قدرت درافغانستان زخمی، بیشتر از یک ونیم سال سیاه سپری میشود.

گروهٔ طالبان طی این مدت، موفق به ایجادِ یک حکومت همه شمول با پایه های وسیع اجتماعی درکشورنگردیده وبرعکس باگذشت هرروز دربرابر مردم به ویژه اقلیت های کشورتندروتر و خشن ترمیگردند.

تفکیک جنسیتی، تبعیض و تعصباتِ قومی، ملیتی و زبانی، بیکاری، فقر و گرسنگی درکشور روزتا روز نهایت افزایش یافته است. مردم بخاطر زنده ماندن، اطفال واعضای بدن شان را درمعرض فروش قرار میدهند. خلاصه تصویری که از کشور زیبای ما داشتیم، فعلأ بکلی تغییر نموده است.

نقض حقوق زنان درسطح نهایت بلند قرار دارد، تحصیل و حق کار که از ابتدائی ترین حقوق یک شهروند محسوب میگردد اززنان کشورما سلب گردیده است. زنان بدون محرم شرعی ازمنزل اجازه ی بیرون رفتن و حق سفررا ندارند. درحقیقت زنان درچهار دیواری خانه زندانی شده اند.

گروه متحجر و متعصبِ طالبان دربرابر این همه رنج ها و مشکلات مردم، کاملأ بی تفاوت اند، آنها اظهار میدارند، مردم باید بیآموزند که با این نوع مشکلات کنار بیآیند؛ زیرا آنها نیز درهنگام جنگ با اینگونه مشکلات مواجه بودند.

طوریکه برای همه هویدا است، طی دو دهه، سه چهارم بودجهٔ دولتهای قبلی وهمچنان مصارف تحصیل و مراقبت های صحی بوسیلهٔ کمکهای خارجی تأمین میشد؛ ولی بعد از به قدرت رسیدن دوبارهٔ گروه طالبان و خروج نیروهای امریکایی و غربی از افغانستان، این کمکها قطع گردید. برعلاوه تقریبأ ۹ میلیارد دالر دارایی خارجی بانک مرکزی افغانستان نیز توسط ایالات متحدهٔ امریکا و سایرکشورها مسدود گردید؛ زیرا یکی از شروط آنها ایجاد حکومت همه شمول درافغانستان بود، که تا فعلأ طالبان به این تقاضا عمل ننموده اند.

طالبان فعلأ امید شان را به معادن منحیث یک منبع عایداتی بسته اند؛ عرصه ای که درطول سالهای متمادی از اثر جنگها دست ناخورده باقی مانده و بطور کامل توسعه نیافته و یا بصورت غیر قانونی استخراج و به خارج قاچاق شده است.

درحال حاضر صرف چند معدن ذغال سنگ مورد بهره برداری قرار دارد، که اکثرآ دراین معادن از کار اطفال ده ساله جهت استخراج استفاده می شود.

ازاثر اعمال ممنوعیت شدید صادرات زغال سنگ در اندونیزیا وجنگ اوکرائین، قیمت زغال سنگ به بالاترین سطح خود رسید. با افزایش قیمت زغال سنگ در جهان، پاکستان اقدام به خرید زغال سنگ افغانستان نمود.

افزایش صادرات زغال سنگ افغانستان به پاکستان، باعث بلند رفتن قیمت مواد سوختی به ویژه چوب و زغال سنگ در بازارهای کشور گردیده و تاثیرات منفی بر کارخانه‌های تولیدی و صنعتکاران نیز بجا گذاشته است.

با افزایش صادرات زغال سنگ به پاکستان، قیمت یک تُن زغال سنگ از ۲۶۰۰ افغانی به ۱۲ هزار افغانی افزایش یافته است. با آنکه قرارداد رسمی میان پاکستان و افغانستان در زمینه صادرات زغال سنگ وجود ندارد، با آنهم فعلأ استخراج و صادرات زغال سنگ به پاکستان در بدل کلدار به قیمت نهایت نازل به‌ شکل بی‌رویه، غیرقانونی و غیر سیستماتیک انجام می‌یابد.

هرگاه پرداخت قیمت زغال سنگ به دالرتادیه گردد، ثبات پول افغانی در بازار حفظ میگردد. باید گفت استخراج  و صادرات بی‌رویه زغال سنگ و درنظر نگرفتن  نیازبازارهای داخلی، اقتصاد کشور را بیشترازپیش متضرر میسازد.

یکی دیگر از منابع درآمد و بحث برانگیز طالبان خاشخاش است، که از آن تریاک استخراج و منحیث ماده ی خام هیروئین نیزمیتواند عمل نماید. کشت خاشخاش روزتاروز درکشور افزایش می یابد.با آنکه طالبان در بهار امسال اعلام نمودند که کشت خاشخاش رسمأ ممنوع است؛ ولی طوریکه دیده می شود، هنوز هیچ نوع اقدام مشخص دراین زمینه انجام نداده اند.

متأسفانه افغانستان يکی از کشورهای است که دراین اواخر، خشونت درآن به اوج خود رسیده است. خشونت يکی ازپدیده های ناهنجار زندگی اجتماعی است و درتمام جوامع بشری به مشاهده میرسد. چیزی که مهم است، این است که شدت و حدت خشونت در جوامع انسانی، بکدام سطح و به چه اندازه است. خشونت به معنی اَعمالِ خصمانهٔ عمدی، ازقبیل آسيب جسمانی، روانی يا مالی میباشد، مانند اجرای احکام اعدام، قطع دست يا شلاق در محضرعام، اما خشونت به هيچ شکلی قابل پذیرش نیست.

افغانستان ازنظر ستم وخشونت علیهٔ زنان قبل از طالبان هم در جایگاهٔ بلند درسطح جهان قرار داشت. ولی با حاکمیت طالبان، وضعیت از این هم بدتر شده است.

زنان در افغانستان با رویکار آمدن گروهٔ طالبان، با مشکلات جدی مواجه شده اند. محرومیت زنان از کار و فعالیت های اجتماعی، به کشور آسیب می‌زند. گرچه محدودیت‌های وضع شده توسط طالبان با عکس العمل های گسترده داخلی و بین‌المللی مواجه  شد؛ ولی طالبان بدون کوچکترین توجهی درقبال این واکنش‌ها، محدودیت‌های شان را بازهم اِعمال نمودند.

طالبان با اقدامات خشونت بار و فرامین نامیمون و ضد انسانی شان، زنان را در افغانستان از ابتدایی ترین حقوق انسانی و بشری که حق تحصیل و کار است، محروم نمودند. زنان که نیمی ازپیکر جامعه مارا تشکیل میدهند و در زندگی اجتماعی ـ اقتصادی بخاطر رشد و توسعهٔ کشور نقش ارزنده را ایفاء مینمایند، توسط آنها در چهار دیوار منزل زندانی شده اند.

شرایط زندگی و وضعیت زنان در حال وخیم‌ترشدن بوده وآنها با خشونت و ستم جنسیتی شدید مواجه هستند. وضعیت فعلی زنان با یک بحران انسانی و اقتصادی وخیم روبرو بوده ووضع محدودیت‌های حقوق اساسی زنان، منجمله محدودیت در آزادی گشت‌وگذار، کار، تحصیل و مشارکت در زندگی اجتماعی، روزتاروز شدت می‌یابد.

تصمیم اخیر گروهٔ طالبان مبنی برممنوعیت ورود دختران به دانشگاه ها و محرومیت زنان از کار و فعالیت در نهادهای غیردولتی داخلی و خارجی، تصمیم شوک دهندهٔ دیگرطالبان است، که از ستم جنسیتی آنها علیهٔ نیمی ازپیکر جامعه پرده برمیدارد و نمیتوان آن را با هیچ واژهٔ به تصویر کشید. محرومیت دختران از تحصیل نه تنها حقوق برابر زنان و دختران را نقض می کند، بلکه تأثیر مخربی بر آینده کشور نیزبجا خواهد گذاشت.

سرمنشی سازمان ملل متحد، انتونی بلینکن وزیر خارجه امریکا و سایر همپیمانان آنها فعلاً اشک تمساح به حال زنان و دختران افغانستان میریزند و ظاهراً  تأسف میخورند. گویا اینها تازه ازخواب غفلت بیدار شده و به ماهیت وعملکرد اصلی گروهٔ متحجر وتاریک اندیش طالبان آشنا شده اند.

 مگر اینها نبودند که درسال ۲۰۰۱ گروهٔ طالبان را بنام تروریست و گروهٔ عقبگرا از افغانستان راندند و با امضاء توافقنامهه ی شرم آور دوحه، آنها را دوباره برمردم ما تحمیل نمودند؛ فعلاً میخواهند با ابراز "ظاهراً" نگرانی های شان به چشم مردمِ افغانستان و جهان خاک بپاشند.

 مردم  دیگر فریب  آنها رانخورده، بلکه همه میدانند  که این کشورها و نهادها  بخاطر اهداف شوم خودشان با سرنوشت مردم افغانستان بازی نموده اند.

یکی دیگر ازاشکالِ خشونت وستم که فعلأ درکشور ما بصورت گسترده عليه اقلیت های كشور توسط گروه طالبان عملی میگردد، کوچ اجباری شهروندان برخی از مناطق ولایات افغانستان به ویژه ملیت هزاره میباشد که در برخی از ولایات کشور باعث آواره شدن صدها خانواده گردیده است.

طالبان شهروندان ولایات‌ پنجشیر، بغلان، تخار، دایکندی، قندهار، هلمند، بلخ و ارزگان را از خانه‌های شان کوچ اجباری داده و منازل شان را به حامیان خود توزیع نموده اند. این کوچهای اِجباری با تهدید و به زور، بدون هیچ‌گونه روند قانونی و سوء استفاده ازموقف صورت میگیرد.

آزار واذيت مردم و كوچ‌هاى اجبارى و تصاحب املاك واموال مردم ازجمله خشونت های اند که توسط طالبان ازآن استفاده میگردد.

گروه متحجر طالبان مانند دورهٔ اول حاکمیت شان درتلاش اند تا با سلب حقوق و آزادی های مردم، هرچه  بیشتر فشار و ستم را بالای آنها وارد نمایند. چنانچه دراین اواخر، این گروه تصمیم گرفته است تا نصاب آموزشی را در مکاتب و مراکز آموزشی، احتمالأ از آغاز سال تعلیمی جدید تجدیدنظر و مطابق به ديد سياه و تاريک انديشی عقیدتی و ایدیولوژیک خود، نگرش افراطی شانرا در کتاب‌های آموزشی مکاتب جابجا  کنند.

گروهٔ متحجر و تاریک اندیش طالبان مضامین اساسی و مسلکی فاکولته‌های اقتصاد و حقوق را، که محتوای علمی ومُدرن دارند، باطل و آموزش و افکار مدرسه و افراطگری را جای‌گزین آن میسازند. برعلاوه بعضی دیپارتمنت‌ها را نیز حذف نموده اند، از جمله بخش‌های موسیقی و مجسمه‌سازی از فاکولتهٔ هنرهای زیبا را بسته اند.

درحقیقت این تصمیم شان تحمیل ستم دیگری  برمردم افغانستان به ویژه دانش آموزان بوده و ضربهٔ مهلک برسیستم آموزشی کشور محسوب میگردد.

تغییر در نصاب آموزشی بوسیلهٔ گروهٔ طالبان، بیانگرآن است که آنها به هر وسیله ممکن، تلاش میورزند تا فرهنگ و تاریخ کشورما را نابود و تمام ارزش‌های موجود درجامعهٔ عقب نگهداشته شدهٔ ما را ویران سازند و یک محیطِ سياه و تاريک جهادی برخاسته از مدارس ديوبندی پاکستان و مملو از تعصب و نفرت نسبت به دیگران را بوجود آورند.

ایالات متحدهٔ امریکا فعلأ بازهم با طالبان درعقب پرده گفتگوها و نشست ها را آغاز نموده است. اینکه در عقب این نشست ها و گفتگوها چه قرار دارد، بعداً این پلانها برملا خواهند شد.

به اساس گزارش ادارهٔ سیگار، امریکا بعد از سقوط حکومت اشرف غنی، تقریبأ ١٫١ میلیارد دالر به افغانستان کمک نموده است و به این ترتیب امریکا تا هنوزهم ازجملهٔ بزرگ‌ترین کمک‌کنندگان به افغانستان تحت سلطه ی طالبان محسوب میگردد.

بنابراین گزارش مبلغ ۸۱۲ میلیون دالر توسط ادارهٔ توسعه بین‌المللی امریکا و درحدود ۱۱۸٫۸ میلیون دالر بوسیلهٔ دفتر جمعیت پناهندگان و مهاجرتِ وزارت امور خارجه امریکا کمک گردیده است.

طی یک ونیم سال گذشته رفتار سیاسی و اجتماعی گروهٔ طالبان نشان داد که جامعه جهانی هنوز اعتماد لازم جهت به رسمیت شناختن طالبان را ندارد. حتی پاکستان منحیث حامی‌ درجه اول آنها، همیشه تأکید بر تغییراستراتیژی طالبان برای حفظ قدرت درافغانستان شده و تاحال از به رسمیت شناختن شان ابأ ورزیده است.

ناکامی طالبان درمبارزه علیهٔ داعش، مجال دادن به گروه‌های جنبش ترکستان شرقی، تحریک طالبان پاکستان، جنبش اسلامی ازبکستان و انصارالله تاجیکستان، نگرانی عمیق کشورهای همسایه و منطقه را برانگیخته است.

وضعیت رقتبارِ فعلی اقتصاد افغانستان، فقر گسترده، عدم اعتماد مردم، بیکاری، استفاده از زور و عدم به رسمت شناختن  گروهٔ طالبان توسط جامعهٔ جهانی تا حال ناشی از عملکرد خود آنها است.

طالبان به صفتِ یک گروه تندروِ اسلام‌گرا که با استفاده ازفشار، زور و ترس باتطبیق مجازاتِ مانند سنگسار و شلاق زدن درمحضرعام بر مردم حکومت می‌کنند، روزتاروز منزوی و کسب مشروعیت بین المللی شان مشکل تر می‌گردد، که درنتیجه منجر به سقوط آنها خواهد شد.

دوکتور نظیفه "توخی"