محمد عالم افتخار

از «نظام اسلامی» تا «21 درس برای قرن 21»

سلام و سلامتی!

پری هفته؛ عرایضی خدمت تقدیم کرده بودم که نام داشت: "«نظام اسلامی»؛ چه هست و چه نیست؟"

البته؛ اگر یک آدم از مخاطبان طرف امید من؛ آنرا خوانده و دریافته باشد؛ من بختیارم که از «هیچ بودن» و بیهوده زیستن رسته ام و مصداق «پس؛ من هستم!» شده ام که قول بی اندازه معروف و درستی است.

این را به خاطری نیاوردم که هرآنچه در گذشته ـ آنهم با مشقات و عدم اعتنا به مقتضیات صحت و شرایط پیش آمدنی در بزرگسالی ـ مرتکب شده ام را نفی کنم. کما اینکه چنین تقاضایی شده که مقاله«دونالد ترامپ کودک سرسفید یا اسطوره خاکستری؟» را در هماهنگی به خشم و خروش حق و ناحق و با معنی و بی معنای گویا همه گانی پس بگیرم!

میگویند: آدم تا زمانی مالک فکر و اندیشه و سخن است که آنرا بر زبان نیاورده و بیرون نداده باشد. لذا متأسفانه پس گرفتن سخن به هوا رفته؛ امکان ندارد.

باری. به خاطری بر تألیف و نگارش «نظام اسلامی چه هست و چه نیست؟» تأکید کردم که اهمیت و مبرمیت بی اندازه دارد و اینکه قریباً همه؛ در برابر چنین ترم و مقوله و دعوایی تا هم اکنون سنگ و منگ و مات و مغلوب دَم اژدها میشوند؛ مبین آن است که ما «همه!» کی ها و چی ها استیم و در رده تکاملی بشریت کجا قرار داریم و بالنتیجه برای حال و آینده خودمان و فرزندانمان اهلیت کدام کار و فکر و تدبیری را داریم؛ نداریم!

معلوم است که ترم و مقوله «نظام اسلامی» در پیوند به مدعیات و ایدئولوژی «طالبان» علم شده که در باصطلاح «بین الافغانی دوحه» و جا هایی دیگر تحمیل کرده اند. سؤال بزرگ زمان این است که آیا «طالبان» میدانند که نظام اسلامی چه هست و چه نیست یا آنانکه برای شان کله شورانده اند و بر ورقپاره ها شست و امضای تأییدی نموده اند؟؟

خوب؛ اینجا نزاکتاً «نظام اسلامی» مورد نظر یا برپاداشته «القاعده» و داعش و بوکوحرام... را نادیده می گذاریم. البته قبل بر اینها هم اینجا و آنجا «نظام های اسلامی» اراده فرموده و حتی قاره ها را به همین نام تکه و پاره نموده اند!

با همه اینها در تاریخ 1400 ساله دیانت و آیین های اسلامی نام؛ اولاً چیز واحدی به اسم «نظام اسلامی» موجود و مفهوم نبوده ثانیاً حتی «نظام های سیاسی اسلامی» متعدد سنی و شیعی و منسوب به فرق متکثر اسلامی دیگر نیز در نفس خویش حایز یک تعریف و مشخصه نظاموار نشده اند که امروزه بتوان انتظار داشت که از مدعیان متعدد «نظام اسلامی» حتی یکی؛ قادر به تبیین و ساماندهی و اجرایی سازی آن خواهد بود. مگر اینکه حدودی مانند سنگسار «اسرائیلیاتی» و «بیعت» و غلامی پاده وار را منظور و مراد داشته باشند.

بنابر اهمیت و مبرمیت موضوع؛ بحث تکمیل و توسعه و تعمیق می طلبد که چندان خوشایند جهال متعصب و متشدد اشعریت و سلفیت نیست؛ معهذا شاید هم نه چندان تصادفاً؛ کار تکمیل و توسعه و تعمیق دامنه هم یافته است.

یکی از موارد بالنسبه جدی و جالب و تأمل برانگیز مباحثه و مناظره در برنامه پرگار بی بی سی فارسی است که با صاحب نظران و اهل مطالعه و پژوهشِ اعتنا برانگیزی؛ صورت گرفته و بسیاری موضوعات؛ در نوع خویش برای نخستین بار در سالیان و حتی قرون اخیر؛ تداعی و باز خوانی و ارزیابی میشود.

من؛ ویدیوی این برنامه را از یوتیوب؛ گزینش و به دنباله مقاله پری هفته ای؛ تقدیم میدارم. البته هیچ چشمداشتی ندارم که طالبان و مسحوران و مقهوران شان به آن التفات نمایند یا از آن چیزی استحصال نمایند.

البته تم برنامه پرگار «مقایسه نظریه سیاسی شیعه و سنی» است و بحث را همین رشته به هم میدوزد. «نظام اسلامی» نیز ناگزیر برآمد همان نظریه های سیاسی یا نظریه های سیاسی پیامد «نظام ها» و نظامواره هاست.

https://www.youtube.com/watch?v=ADQH7B-vKt8

در مورد ویدیوی دومی که پیشکش میدارم حرف زیاد نمیزنم. گفتگویی اختصاصی است با یووال نوح هراری مولف کتاب های «انسان خردمند»و 21 درس برای قرن 21؛ از برنامه به عبارت دیگر بی بی سی فارسی.

بیم آن میرود که به ویژه پیاپی آمدن این ویدیو ها خوشِ کسانی خصوصاٌ زیاد رزمنده و ضد انگلیس و ضد امپریالیست... نیاید. حتی داو و دشنام نقد و تیار اینان به چشم!

منتها بنده دریافته است که این محتوی ها نمیتواند حتی ذره ای؛ بی بی سی را بازتاب دهد و از سیاست و شیطنت آن شمرده شود. موضوعات در حد داده های مسلکی است. دیگر سودا به زور که نیست؛ میتوانند داده گی های خود را پس بگیرند!!

بنده کتاب «انسان خردمند» این محقق را که بدبختانه اسرائیلی است نه افغانستانی و نه اسلامی؛ سال پیش خوانده و در مورد آن ویدیوی حاوی نقد جناب شیروین وکیلی دانشمند ایرانی را دیده و شنیده بودم؛ ولی به دلایلی؛ اینکه آنرا به عزیزان معرفی نمایم معوق ماند.

به نظرم قوت و جذابیت و صراحت و صمیت بزرگی که درین گفت و شنود با مؤلف جسور یووال هراری؛ وجود دارد؛ جبران مافات میکند؛ اما درست نمیدانم چیزی برای آموختن و اندوختن ماو شما که صاحب ناف زمین و کاف کائینات هستیم دارد یا نه؛ ولی خوب است (اگر که کتاب نمیخوانیم) گاه گاه گوش دهیم که دیگران و دیگر تران چه ها میگویند:

https://www.youtube.com/watch?v=LyszycyEByw

در پایان؛ به حکم تجربه؛ تمنا میکنم در هرکجا و هر سن و سالی که هستید؛ متوجه خود و صحت و تندرستی خود و عزیزان خود باشید از جمله تغذیه درست و ورزش و مدیتشن را؛ نه از الزامات زندگی بلکه عین زندگی بدانید!

همیشه بهترین ها؛ ارزانی تان باد!