اکادمیسین دستگیر پنجشیری

فرایند  خزنده  ء مرحوم  دکتر نجیب الله  به قدرت سیاسی

( 14ثور 1365خورشیدی برابر به   1986 م  )

      انتقال رهبری  حزبی ودولتی از  ببرک کارمل  فقید  به  داکتر نجیب  الله با  آرامی وبدون خونریزی  ومرحله به مرحله  انجام یافت  این تحول سیاسی در احوال واوضاعی آغاز شد  که رویا رویی نظامی  میان  مخا لفان  نظام  و هوادارا ن  دولت ببرک کارمل روز تاروز از ژرفا به سطح می آمد وتشدید میشد  و از  رهبران سیاسی ونظامی حزب دموکراتیک خلق  ، همانگونه که  فرمانده  گروموف  مؤلف کتاب  "ارتش  سرخ درافغانستان " نوشته است : " بجای اقدام مشخص وقاطعانه، سخنرانیهای آ راسته  وگفتگو های مبنی به باور انترناسیوناليستی و آینده درخشان میهن افغانی به گوش میرسید ...."  (180)                                                                                     

اگر که به هنگام کودتای آرام ضد ببرک کارمل در صفوف اردو 160 هزار سرباز  ودر صفوف وزارت امور داخله ودفاع از انقلاب 115هزار پولیس ودر وزارت امنیت دولتی 20هزار سرباز وکارمند مسلح وبسیچ شده بود ، مگر به دلیل  فرکسیونبازی مزمن  ،   زوال روبه  افزایش  روحیه اعتماد متقابله   در مقامات بلند پایه حزبی و حضور و نفوذ بیش از حد مستشاران شوروی ، قابلیت  رزمی این قوتها  در سطح نازلی قرارداشته ، مانع عمده ء  جوشش استعدادها  وابتکارات سربازان وافسران نیروهای مسلح  میهن شده بود  . فقط در چنین شرایطی  گرباچوف  ضرورت بازگشت قطعات شوروی وتغییر پیچ ومهره های سیاسی جمهوری دموکراتیک افغانستان را درجلسه بیروی سیاسی حزب کمونست شوروی مطرح کرد  وبه وسیله ء ویکتور  پلنیچکو سرمشاور شوروی  در درون دستگاه کمیته مرکزی ح.د.خ.ا  کار گسترده را بسود کیش شخصیت  داکتر نجیب ا لله آغاز نهاد ودر گام نخست " ببرک کارمل ازمقام  منشی عمومی  حزب دموکراتیک خلق سبکدوش گردید؛ ولی  نجیب در پلنوم شانزدهم  کمیته  مرکزی  از " خاد "  سبکدوش و به عنوان منشی امور تشکیلاتی حزب دموکراتیک خلق  تعیین گردید  و  به این تدبیر  دکتر نجیب الله  نخست در دستگاه کمیته مرکزی از(  تاریخ 4 می  1986 تا تاریخ  30نومبر 1986  )     به مقام منشی وسپس  به مقام منشی عمومی  نصب گردید. هنوز یکسال از جابه جایی  نجیب  الله  سپری نشده بود که درجلسه دفتر سیاسی حزب حاکم شوروی باردیگر  ،اعضای بیروی سیاسی  ومنشیان   کمیتهء مرکزی حزب دموکراتیک خلق افغانستان به مسکو دعوت شد .

         دران جلسه  درباره  ء موضوع  " خروج قطعات شوروی " و " دفاع  مستقلانه  از افغانستان "     بررسی  وتصمیم گرفته میشد. دراین نشست ، دوگرایش  ودیدگاه  مطرح گردید ،  دکتر نجیب با تحلیل مشخص ازوضع مشخص نظامی -  سیاسی  کشور از طرح دفاع مستقلانه  وسیاست مصالحهء ملی دفاع کرد ؛ ولی ببرک کارمل  شرایط  را  برای خروج قطعات شوروی با صرفه  ومساعد نمی پنداشت  وبه این پندار روشن  بوده اند که با خروج قشون شوروی از افغانستان ،نه تنها  امنیت افغانستان  بل صلح و امنیت جمهوریهای آسیای میانه ء  شوروی  ومنطقه نیز  مختل میگردد  دراین  نشست  وزیران قوای مسلح ، منشیان واکثریت اعضای دفتر سیاسی هردو شاخه ء پرچم وخلق  از طرح داکتر نجیب الله پشتیبانی کردند  ( 181  )

 ولی  همکاران نزدیک برژنیف رهبر حزبی ودولتی شوروی به ویژه گرومیکو وزیر ا مور خارجه   و

بوریس پونو ماریوف منشی روابط بین المللی کمیته ء مرکزی به این  با ور بوده اند که  ببرک کارمل  سبکدوش ومحترمانه  حفظ شود تا برکناری او به وحدت صفوف ورهبری حزب ودولت لطمه نزند

ببرک کارمل به مقصد  معالجه وتداوی به مسکو نگهداشته شد  وداکتر نجیب درعمل  امورحزبی ودولتی به ویژه قوای مسلح را رهبری میکرد. مراسم رسم وگذشت جشن هفتم   ثور نیز  زیر نظر  وحضور فعال  نجیب الله  برای نخستین با ر  انجام یافت  واین بار داکتر  نجیب الله   یونیفورم  جنرالی را به تن کرده بود؛ شعار های نیز بسود برگشت ببرک کار مل به وطن از صفوف وفعالان مظاهره به گوش میرسید؛ فقط در چنین فضاء وهوایی به تاریخ  اول  می ( 11 ٍ  ثور  1987م   )  کارمل به اهنگ پرشتابی  به ارگ جمهوری بازگشت، ازسوی سازمان  زنان  رفیقان ودوستان وهوادارن نزدیک خویش به صورت غیر رسمی استقبال پرشور  و گرم شد در 12ثور شماری از  فعالان حزبی مظاهره کنان  داخل ارگ جمهوری شدند، مکتب دختران علیه گرباچوف ودکتر نجیب الله شعارهای سیاسی خود را  به با نگ رسا  بلند  کردند  واز موضع ببرک کارمل  باغریو انقلابی  پشتیبانی صورت گرفت واین تظاهرات  در بی.بی. سی. ودیگر  ر سانه های گروهی  بین المللی انتشار گسترده یافت .

  در شب  13/14 ثور  /  1365 خورشیدی برضد کارمل فرایند   کودتای سپید آغاز گردید ؛ نزدیک  به بیست تن فعالان سیاسی واعضای  کمیته مرکزی هوادار  ببرک کارمل گرفتار وبه قصر گلخانه ء ارگ جمهوری انتقال یافت وزیر نظارت قرارگرفت وسرانجام  وزیران قوای مسلح  یکجا با داکترصالح محمد زیری منشی کمیته مرکزی  نزد ببرک کارمل رفته وبه او ابلاغ کردند که بیدرنگ استعفای خودر ا از مقام  منشی  عمومی کمیته مرکزی  ریاست شورای   انقلابی ج .د. خ    و " رهبری حزب  د  .خ .ا بنویسند

ببرک کارمل دریک جلسه اضطراری رفیقان ثابتقدم خویش در ارگ ، پس از تحلیل  وضع مشخص  کشور و مو ضعگیری آشکار گروههای تمامیت  خواه درون رهبری پرچم وخلق  تصمیم  به  استعفاء  گرفت " واستعفای خودرا  به پلنوم 18کمیته مرکزی  وبه وسیله ء داکترصالح محمد  زیری جهت  تصویب نهایی تقدیم کرد "  (   2)                                                                                    سرانجام هرسه فرکسیون  طرفدار  ببرک کارمل   وطرفداران  نوراحمد نور وکشتمند  و   د اکترزیری   در قصر دلکشا جلسه ء پلنوم کمیته مرکزی را دایر وپیشنهاد استعفای  ببرک کارمل وتعیین داکتر نجیب الله را به این شیوه ضد دموکراتیک منظور و تصویب کرد ند و داکتر نجیب  لله  در لویه جرگه 29-30 نوامبر 1987به عنوان رییس جمهور افغانستان  برای مدت هفت سال  انتخاب گردید وقدرت حزبی و دولتی درنتیجه این بازیهای سیاسی درانحصار وتصرف داکتر نجیب الله درآمد دراین پلنوم  ببرک کارمل  دکتور اناهیتا  ومحمود بریالی حضور نیافته بودند؛ دراین  جلسه تنها رفیق  سربلند  گرفتاری اعضای رهبری وفادار به ببرک کارمل و برخورد  نابه  هنجار علیه آنان  را " بازی کودکانه  و یک  خیمه شب بازی " ا رزیابی  کرد (1). این واکنش جانانه ء رفیق سربلندرا علیه شیوهء برخورد  داکتر نجیب الله  در همان  روز جلسه ء پلنوم  18 کمیته ء مرکزی درقصر دلکشا ،  بدون  آراستن وپیراستن وبیش وکم  یادداشت کرده بوده ام  به این دلیل متن  روایت رفیق کاروال  درباره واکنش صریح رفیق سربلند دقیق نیست. دران پلنوم  من  نیز موضوع  دموکراتیزه شدن  سا ختار تشکیلاتی  ورهبری  حزب رابه مثابه ء  یک ضرورت حیاتی برای  حزب  دموکراتیک خلق  پنداشته  بودم.

  درفرجام  این بازیهای سیاسی  فصل دیگری ازتاریخ  پر فسوس و فسون سازمانی  سیاسی وزنده گی ومبارزه ء ملی واجتماعی ، حزبی ودو لتی ما غالبا درنتیجه کار سیاسی  پشت پرده سرمشاورحزبی و رهبران شوروی آ غاز شد وبسود داکتر نجیب الله  به " ظاهر "  پیروزمندانه انجام یافت؛ ولی بزرگترین  افتخار بازیهای سیاسی کهنکاران حزب ما  با دریغ ودرد بزرگترین  درد  رنج  مرگ میر  خصومت  استخوان شکنی خجلت  وشرمساری تاریخی بوده است آرزومندم که بازیها ی سیاسی عاری از افتخار  دیگر از سوی نسلهای  امروز وفردای ما  هرگز تکرار نشود.   

                  دستا وردهای  دوران " دفاع مستقلانه حزب و دولت جمهوری افغانستان

                  وسیاست مصالحه ملی"   داکتر نجیب الله !

                          (1365- 1371هجری خورشیدی )

    سالهای ( 1365-1371 خورشیدی ) سالهای طوفانی زنده گی سیاسی ملی واجتماعی مردم ما بود در این سالها،جامعه پرتب وتاب ما، باهمه تضادهای پیچیده ونیروهای محرکهء آن، وارد یکی از تند پیچهای نوین تکامل تاریخ گردید. سیاست مصالحهء ملی مطرح شد همه نیروهای  اجتماعی و سیاسی کشور در

برابر یک آزمون تاریخی  نوین  قرارگرفت. پر عمل ترین دوران زنده گی مردم ما آغاز یا فت. لویه جرگه دایر شد، قانون اسا سی تصویب گردید، قانون احزاب  ،قانون انتخابات  و قانون مطبوعات ودیگر اسناد تقنینی نا فذ گردید؛ زمینه ء اشتراک آگاهانه وسازمان یافته ء توده های مردم ، درحیات سیاسی مساعد شد صحنه سازیهای انتخاباتی برای شورای ملی آغاز، انجام ونخستین اجلاس شورای ملی پس از پانزده سال وقفه گشایش یافت. توا فقات واسناد ژنیو بین وزیران خارجه  جمهوری افغانستان و جمهوری اسلامی پاکستان به تاریخ  26حمل 1367خورشیدی ( مطابق 15 فبروری 1989) امضاء وآخرین سرباز شوروی از افغانستان بیرون شد. اندیشه تدویر کنفرانس بین المللی درباره ء غیر نظامی ساختن و بیطرفی دایمی افغانستان مطرح گردید ودر نوار مرزی افغانستان با پاکستان مناطق غیر نظامی ایجاد شد .   هزاران زندانی سیاسی آزاد  گردید؛ ولی  شوربختانه  باردیگر از صفوف  فعالان  ورهبران لشکری وکشوری حزب دموکراتیک خلق پر شد. نخستین حکومت غیر حزبی تشکیل گردید . و روانشاد  فضل الحق خالقیار به  حیث  صدراعظم تعیین گردید.  نخستین کنفرانس تاجران ملی کشور گشایش یافت  . اولین  کیهان نورد افغانستان به کیهان سفرکرد .آتش بس یکجانبه وحالت اضطرار اعلان شد .  دراین سالها در شهرهای جلال آباد ،خوست ،  کندهار ،کندز ، میدان ،زابل وتخار میان نیروهای مخالف و مختلف کشمکشهای خونین درگرفت ،محاصرهء شهرها درهم شکست .شاهراه کابل بگرام درمدت کمتراز یک سال احداث شد. با نماینده گان تنظیمهای جهادی وبنیادگرا  مذاکرات وتماسهای سری برقرار گردید . عفو عمومی اعلان شد؛ برای بازگشت آبرومندانهء هموطنان دور از میهن تدابیر گسترده اتخاذ گردید؛   حملات راکتی متقابل برشهرها افزایش یافت . هزاران پیر ،جوان وکودک شهید ومعلول شدند  . شورای مشورتی اقتصادی به مقصد دفاع قانونی از منافع تاجران ملی وپیشه وران تشکیل شد ؛ حزب دموکراتیک خلق افغانستان ودولت جمهوری افغانستان ،از اشتباهات دوران  انقلاب  درسهای تلخ گرفت  وتجارب غنی اندوخت. نفرت توده های مردم  دربرابر جنگ  وجنگ افروزان  افزایش یا فت ؛ نهضت مقاومت ملی  ونفرت مردم علیه طرح کنفد ر اسیون  با پاکستان روبه گسترش نهاد وجنبش صلح نیرومند شد . درسیاست داخلی وخارجی کشور انعطاف  ونرمش آشکار گردید.

خلق افغانستان بیش ازهر وقت دیگر ضرورت صلح پایه دار ومصالحه را تا مغز استخوان احساس کرد . روان توده ها دیگرگون گشت . شک وتردید ها نسبت به تداوم جنگ غیر عا دلانه افزایش یافت ؛ مردم به بیهوده گی جنگ با سربازان خلق افغانستان  وفرزندان خود روز تاروز متوجه شدند.  

نیروها تندرو وواپسگرا اگر درجنگهای نامنظم وپراگنده دست آوردهای معینی داشته اند  مگر در جنگهای منظم ودر جبهه های گرم   به ویژه در جلال آباد همه افسانه های برتری نظامی وروانی آنان به یکباره گی برباد رفت.

امضای اسناد وتوافقات ژنیو وبازگشت قطعات شوروی ،وا کنشهای ناهمگون  متفاوت ومتضادی را درکشورمنطقه وجهان ما  ایجاد کرد  . جنرال ضیادالخق  جنرال  اختر ودیگر جنرالان  آدمکش و

  وفا دارش دریک سانحه مرموز هوایی کشته شدند  وپالیسی واپسگرایانه  دوران  ضیاءالحق  یکجا        با  افزارهای کند وکهن نظامی پاکستان به گورستان  تاریخ سپرده شد ؛ گرایش به حل سیاسی  مسایل  مورد اختلاف افغانستان وپاکستان  در مجامع بین المللی  ومحا فل سیاسی شرق وغرب تقویت یافت ؛

اهل بازار  ،پیشه وران شهر ی ، بیروکراتهای فاسد ،  شماری از  برو کراتان   دوپهلو  ازبیم جنبش           خو د انگیخته دهقانا ن مسلح کشور راه فرار ، تسلیم طلبی نفی مبارزه وسازش را جستجو  کردند.              احسا  س بی تفا وتی نسبت به تداوم مبارزه متشکل در دستگاه  ح. د . خ .ا  وحاکمیت آن آشکار شد؛

احتکار  سبوتاژ اقتصادی وجنگ روانی شیوع یافت.

دستگیر پنجشیری

تعداد مقالات در سپیده دم 52

نمایش تمام مقالات دستگیر پنجشیری