افغانستان وآمريکا ازمناسبات سياسي تا لشکرکشي نظامي

« رويداد هاوحوادث سياسي ونظامي افغانستان »

(استاد صباح) (3)

خواست مشترك افغانها ايجاد يك حكومت مستقل ملي وبرقراري صلح وامنيت دركليه شئون جامعه افغانستان ازسالهاي درازتاحاکميت بنيادگرايان جهادي واستقرارطالبان افراطي وتروريزم جهاني بود، اما متاسفانه پايان حاكميت خونين طالبان، به تدريج به حضورنظامي  خارجي منتهي گرديد. اينك افغانستان باحضورانبوه عساکرخارجي که به بهانه محوتروريزم وتامين صلح وامنيت مسکن گزين گرديده اند ومتاسفانه عملآ درين راستا تلاشهاي مثمروصادقانه ي راانجام نميدهند وچنين استنباط ميشود که گويا علاقه چنداني به صلح ندارند وميخواهند کماکان جنگ ودرگيري ادامه يابد. درحال حاضرسرنوشت افغانستان درعرصه هاي جنگ وصلح واقتصاد وسياست ، توسط ادارات نظامي ، سياسي واقتصادي خارجي تعين مي شود. سفارت کشورهاي خارجي دركابل، قومانداني نظامي قواي ائتلاف ، اداره سازمانهاي که به بهانه کمک وهمياري ( انجوها) حضوردارند ، تصميم گيري ها وسياست ها وعزل ونصب هانيزبه مشوره هاي مشاورين خارجي صورت مي گيرد. دربخش سياست خارجي دولت واينكه روابط و مناسبات افغانستان با اين يا آن كشورخارجي بايد درچه سطحي قرارداشته باشد، وبالاخص درمسائل جنگ ونظاميگري عمدتاٌ درپشت پرده اتخاذ مي شود.

از ابرها چشمان گریان را گرفتند 

ازدشت ها رویای باران را گرفتند

تاریخ را  از نام شاهان پاک کردند  

وآن گاه تاج و تخت ایشان را گرفتند

یک مشت زاهد ماند دراندیشه نان 

از واژه اسلام ،احسان را گرفتند

اينان خدایی ساختند ازجبروازقهر   

یک شب زبسم لله رحمان را گرفتند

با این که اوهمواره بی حد مهربان بود 

ازچهره اش لب های خندان را گرفتند 

قانون مد بودن به دریا حکمران شد  

آن ها به نفع خویش طوفان را گرفتند

شک و دروغ وفتنه را تجویز کردند  

ازسینه ها آرام و ایمان را گرفتند
چشمان ناپاکی که شهوت زاده بودند 

حق عبور پای عریان  را گرفتند

خاکستر پنهان زیر شعله  بودند

آتش شدندو جای شیطان راگرفتند .

روابط افغانستان وآمریکا ازاواسط قرن نوزدهم میلادی آغاز شد. این روابط زیاد شفاف نیست. اما نخستین روابط سیاسی افغانستان و آمریکا در سال ۱۹۳۴ برقرارشد وتا اغتشاش حبیب‌الله کلکانی استوار ماند. اما پس از آن، این دو کشور تا پایان جنگ جهانی دوم، مناسبات رسمی با یکدیگر نداشتند. از ۴ نوامبر ۱۹۴۵ میلادی، دور تازه‌ای روابط میان دو کشورازسرگرفته شد که تا اوایل ثور ۱۳۵۷ خورشیدی در افغانستان، با فراز و نشیب‌های ادامه یافت.

نخستین تماس میان این دو کشور زمانی آغاز شد که «جوسیا هارلان»، يک فرد ماجراجویی ازايالت پنسلوانیا به افغانستان سفرکرد. او در آن‌جا به دیدار «شاه شجاع» و «امير دوست محمد» خان نايل آمد.

اما روابط سياسی افغانستان و ايالات متحده آمريکا، درعصراعلیحضرت «امان‌الله» شاه اصلاح‌طلب افغانستان پديد آمد. پس از آن که افغانستان دوباره استقلالش را از «بریتانیا» در سال ۱۹۱۹ میلادی به‌دست آورد، شاه امان‌الله، ژنرال «ولی» خان دروازی را به‌عنوان اولین نماینده به «واشنگتن» فرستاد. بدين ترتيب، رابطه کامل سیاسی میان ایندو کشور در سال ۱۹۳۴ میلادی بر قرار شد.  با این همه، روابط سیاسی میان دو کشور زیاد شفاف نیست. زیرا، این روابط بد آغاز شد و در سال‌های بعد، پیچیده‌تر گردید. اگرچه افغانستان در سال ۱۹۱۹، استقلال خود را به‌دست آورد، اما ایالات متحده آمریکا، از شناسایی افغانستان به‌عنوان یک کشور مستقل تا سال ۱۹۳۵ خودداری ورزید.

در واقع، عدم تمایل حکومت بریتانیا در لندن مبنی بر پذیرفتن استقلال کامل افغانستان، در طرز تلقی دولتمردان آمریکایی مؤثر بود و برموقف رسمی دولت آمریکا اثر منفی گذاشت.

هنگامی محمد ولی خان دروازی، در فرانسه برای سفر به آمریکا آماده می‌شد، درپاریس با هیو کامبل والس (Hugh Campbell Wallace)، سفیر آمریکا دیدارکرد و به اواطلاع داد که به‌عنوان نماینده ویژه افغانستان، حامل پیام کتبی ازجانب وزیرامورخارجه افغانستان، برای وزیر امورخارجه آمریکا است و قصد دارد به واشنگتن برود و مناسبات دوستانه با آن کشوربرقرار نماید. سفیرآمریکا با لُرد هاردنگ (Lord Hardinge)، سفیر بریتانیا درپاریس تلفونی صحبت کرد تا موقف حکومت بریتانیا را دراین مورد جویا شود. هاردنگ پاسخ گفت که چون هیأت افغانی از طرف رئیس جمهور فرانسه پذیرفته شده است، سفیر آمریکا نمی‌تواند به گونه‌ای که قابل توجیه باشد، از پذیرفتن این هیأت خودداری کند. اما افزود که حکومت بریتانیا از مساعی این هیأت برای عقد موافقنامه با دیگر کشورها راضی نیست. زیرا، هرچند افغانستان به ظاهرمستقل است، ولی، این کشور هنوز در حوزۀ نفوذ بریتانیا می‌باشد و ما علاقمندیم ازهراقدامی که در روابط خارجی آن کشور، به‌عدم دلبستگی ما اشاره کند، جلوگیری نماییم.

زمانی که این پاسخ به واشنگتن اطلاع داده شد، بدون شک در پذیرایی سرد در ایلات متحده آمریکا از ولی خان دروازی بی‌تأثیر نبود.  پس از جنگ جهانی دوم، محمدظاهر شاه، «عبدالحسین عزیز» را به سمث اولین سفیر به ايالات متحده آمریگا فرستاد. «عبدالحسین عزیز» ساختمان تاریخی را که درگذشته مقر دادگاه عالی بود، برای سفارت افغانستان در اين کشور به گروگرفت. بعد عبدالله ملکیار این عمارت را خرید. درمقابل، «روزولت»، ویلّیام هارنی بروک را به‌عنوان اولین سفیر ايالات متحده آمريکا، در ۴ نوامبر ۱۹۴۵ میلادی به افغانستان فرستاد.  د. د. هایزنهاور، نخستين رييس جمهور ايالات متحده آمريکا بود که درنهم نوامبر ۱۹۵۹ م. به افغانستان سفرکرد و فصل جديد در روابط تاریخی اين دو کشور افزود. برداشت «هایزنهاور» از این سفر چنین بود که افغانان مردمی به‌شدت مصمم هستند که من کم‌تر به‌چنین کسانی برخورد داشته‌ام . آن‌گاهی که محمدظاهر شاه بنابر دعوت «ج. ف. کنیدی» درماه سپتامبر ۱۹۶۳ میلادی، از ايالات متحده آمريکا دیدن کرد، اولین سفررییس دولت به آمريکا به‌شمار می‌آید. درجریان دهه‌های بعدی، همکاری میان اين دو کشورگسترش یافت.

درپی حمله القاعده به رهبری اسامه بن لادن به نیویارک وواشنگتن در۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ میلادی، جورج دبلیو بوش رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا به طالبان هشدار داد تا گروه تروریستی القاعده ازافغانستان اخراج گردد. به‌دنبال خودداری طالبان از پذیرش خواست ایالات متحده آمریکا، در روز ۷ اکتبرسال ۲۰۰۱ میلادی، فرمان حمله به افغانستان صادرشد وجنگ افغانستان توسط نیروهای ایالات متحده آمریکا با نام رسمی عملیات بلندمدت آزادی آغاز شد. هدف اصلی این جنگ، مبارزه وازبین بردن القاعده، طالبان و حامیان آن بود.

شبکه سی‌ان‌ان اجرای برنامه‌ی منحصربه‌فردی را از بمباران کابل به رسانه‌های آمریکایی درساعت ۵:۰۸ دقیقه روز هفتم اکتبر ۲۰۰۱ عرضه کرد. دراین روز، حملات هوایی به شهرهای کابل، جلال‌آباد و فرودگاه بین‌المللی قندهار در شهرقندهار که مرکز اصلی رهبر اصلی طالبان ملا عمر بود، شروع شد.

سیا، اولین نیروهای آمریکایی بودند که پای به خاک افغانستان برای جنگ گذاشتند. آن‌ها بعدا همراه با نیروهای ویژه نظامی آمریکا که با نام مستعار «کلاه سبزها» نیز شناخته می‌شوند، گروه نیروهای ویژه ۵ام و دیگر واحدهای نظامی از فرماندهی نیروهای ویژه ایالات متحده ادغام شدند. این نیروهای بیشتر همراه با نیروهای افغان مخالف طالبان (اتحاد شمال) کار می‌کردند. بریتانیا و استرالیا نیز بعداً نیروهای ویژه‌ای را برای حمایت از نیروهای آمریکایی و افغان وارد افغانستان کردند که با حمایت بسیاری از کشورها روبرو شد.  پس ازحدود یک ماه جنگ طالبان سقوط کرد و با برگزاری کنفرانس بُن حامد کرزی به‌قدرت رسید و در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان به مقام ریاست جمهوری برگزیده شد.  آمریکا درحال حاضر حدود ٦٨ هزار نیرو درافغانستان دارد