گزارشگران بدون مرز

بیانیه RSF

۱۳ ثور۱۴۰۰

به مناسبت سوم ماه می روز جهانی آزادی رسانه‌ها، گزارشگران بدون مرز (RSF) و مرکز حمایت از زنان ژورنالیست در افغانستان (CPAWJ) درباره‌ی وضعیت دشوار رسانه‌ها و آینده‌ی خبرنگاری و خبرنگاران در افغانستان هشدار می‌دهند.

 بیش از یک سال پس از امضای قرار صلح میان ایلات متحده امریکا و طالبان به تاریخ ۲۹ فوریه ۲۰۲۰ و هشت ماه پس از آغاز مذاکرات صلح میان دولت افغانستان و طالبان بیلان صلح برای آزادی رسانه‌ها فاجعه‌بار است. در شش ماه گذشته دست‌کم ۲۰ خبرنگار و کارمند رسانه‌ای قربانی حملات هدفمند در کشور قرار گرفتند و هشت تن از آنان از جمله چهار زن در این مدت کشته شدند. نزدیک به ۳۰ خبرنگار و کارمند رسانه در ارتباط با انجام کار رسانه‌ای تهدید شده‌اند. 

فضای وحشت و ترور برای خبرنگاران به ویژه برای روزنامه‌نگاران زن که  پیش از این در وضعیت  ناامنی شغلی و پرمخاطره بودند، بدتر شده است  این گروه از خبرنگاران بیشتر متاثر و متضرر می‌شوند.

مرکز حمایت از زنان ژورنالیست در افغانستان در گزارش سالانه خود که در ماه حود/ اسفند ۱۳۹۹ منتشر شد، ۱۰۰  مورد خشونت علیه زنان خبرنگار از جمله قتل، تهدید به مرگ، حملات فیزیکی، تحقیر و اهانت را شمارش کرده است. 

خانم فریده نیکزاد، مسوول مرکز حمایت از زنان ژورنالیست در افغانستان می گوید: «تهدید فزیکی و کاری خبرنگاران زن نه تنها از لحاظ امنیتی بلکه در نتیجه گسترش ویروس کرونا نیز افزایش یافته است». به باور وی «دست‌کم ۲۰ درصد از این خبرنگاران یا شغل خود را از دست داده اند و یا از سوی آمرین شان به رخصتی های بدون معاش سوق داده شده‌اند.» 

تهدیدات و خشونت‌ها علیه خبرنگاران در افغانستان تاثیر مستقیم بر فعالیت‌ و کار رسانه‌ها داشته و آزادی اطلاع‌رسانی را با مشکل مواجه می‌کند. این خبرنگاران در رابطه با موضوعات مختلف از جمله روند صلح که از سوی نیرو های خارجی، گروه های گوناگون در داخل حکومت و طالبان تحت فشار قرار می گیرند، وادار به خود سانسوری نیز می شوند.  در عین حال، طالبان خبرنگاران و مدیران رسانه‌ها را در چندین ولایت تهدید کرده‌اند، در حالیکه مقامات محلی خواستار پایان دادن به برنامه های مشخص سیاسی و تفریحی شده‌اند.

 رضا معینی، مدیر بخش ایران و افغانستان RSF می گوید:« صلح و همزیستی صلح آمیز که افغان ها خواهان آن هستند بدون مشارکت تمام جامعه و بدون تضمین آزادی بیان و آزادی رسانه‌ها و مستقل نا ممکن است». 

گزارشگران بدون مرز و مرکز حمایت از زنان ژورنالیست در افغانستان می‌گویند: « صلح عادلانه و پایدار هیچگاهی بدون تضمین آزادی رسانه‌های ممکن نخواهد بود."

 دو نهاد مدافع آزادی  رسانه ها و خبرنگاران بر این باورند که باید دستاوردهای نوزده سال گذشته را حفظ و در تقویت و استحکام آن بکوشند، از این میان قانون اساسی جمهوری اسلامی افغانستان و به ویژه اصول تضمین کنندهٔ آزادی بیان و رسانه‌ها ، قانون رسانه‌های همگانی، قانون دسترسی به اطلاعات، و همه دستور‌المعل‌‌های مربوط به حفاظت و حمایت از آزادی رسانه‌ها و تامین امنیت خبرنگاران.