قتل نور محمد تره کی چگونه صورت گرفت

 در تابستان  1979 ،اختلافات تره کی و امین در برابر یکدیگر آغاز شد.

 این کار با خیانت و در نهایت تراژدی به پایان رسید. نقش اتحاد جماهیر شوروی در این رویدادها هنوز مبهم است.

با تشدید اوضاع در افغانستان و افزایش مقاومت در برابر رژیم خلقی، اختلافات درون جناح حاکم، به گونه ی بی سابقه، تند و زننده شد.

 امین قدرت بیشتری را در دستان خود متمرکز کرد.

 در آغاز تابستان، وی پست های کلیدی را هم در حزب و هم در دولت غصب کرد.

 وی عضو دفتر سیاسی و منشی کمیته مرکزی، نخست وزیر و معاون رئیس شورای انقلابی شده بود.

 او بستگان و افراد مورد اعتماد خود را در پست های کلیدی ارتش و استخبارات جابجا کرد.

 محمد یعقوب داماد خود را به حیث رئیس ستاد ارتش تعیین کرد و تمام تلاش خود را برای تضعیف موقعیت رئیس جمهور تره کی،انجام داد و او را به بی کفایتی و بی توجهی به وظایف حزبی و دولتی،متهم ساخت.

در 28 جولای، امین تعدادی از اعضای کابینه خود را که مانع جاه طلبی هایش می شدند، از جمله وطنجار، مزدوریار و گلابزوی [ و اسد الله سروری را از پست های مهم دولتی]  برکنار کرد.

 امین که مسئولیت وزارت دفاع را بر عهده داشت، شروع به اخراج و سبکدوشی افسران و واحدهایی نظامی کرد که به آنها اعتماد نداشت وآنها را  به دور از پایتخت فرستاد.

سپس مخالفت وطنجار ، مزدوریار، اسدالله سروری و گلابزوی با امین شکل گرفت که بعداً به گروه چهار نفری یاد می شدند.

آنها برای حمایت به تره کی مراجعه کردند، اما آن را دریافت نکردند.

 امین در مورد آنها به تره کی شکایت کرد.

احمد اکبری ، پسر عموی امین ، [عزيز اکبری از نزديکان سروری وعضو هيأت تره کی در سفر وی به هوانا، پس از بازگشت به کابل ـ مترجم] در اواخر ماه اگست به امین گفت که تره کی در حال آماده سازی حمله تروریستی علیه وی است.

کی گی بی در اول سپتامبر یادداشتی را به کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحادشوروی با گزینه هایی برای اقدام ارسال کرد ونوشتند که دولت امین و تره کی اعتبار خود را در بین مردم از دست می دهد.

 دشمنی مردم افغانستان با اتحاد جماهیر شوروی رو به افزایش است.

 تره کی و امین توصیه های نمایندگان اتحاد جماهیر شوروی را برای گسترش پایگاه سیاسی و اجتماعی رژیم نادیده می گیرند و معتقد می شوند که مشکلات داخلی را می توان با استفاده از نیروی نظامی و ترور وسیع حل کرد. از آنجا که امین نیروی محرکه این سیاست است، باید راهی برای برکناری وی از قدرت جستجو کرد.

 احتمالاً، ایده ی جایگزینی امین برای اولین بار به طور رسمی در بالاترین سطح مطرح شده باشد.

 زمانیکه نمایندگان اتحاد جماهیر شوروی در کابل با امین ملاقات نمودند، تره کی دیگر زنده نبود، اگرچه امین لازم نمی دانست که آنها را از مرگ او مطلع کند.

 او کشته شده بود و این توطئه ای به به گونه ی سناریوی ریچارد سوم شکسپیر رخ داد.

 نقش اصلی را در قتل نورمحمد تره کی، جانداد سرپرست گارد ریاست جمهوری،داشت. وی در اتحاد جماهیر شوروی تحصیل کرده بود و به خوبی روسی صحبت می کرد.

 اگرچه وظیفه او محافظت از رئیس جمهور بود؛ اما در آن زمان وی به طرف امین پیوسته بود.

شامگاه 8 اکتبر، جانداد سه نفر از زیردستان خود را فراخواند.

 اقبال رئیس امنیت گارد ریاست جمهوری، ودود افسر گارد و و روزی رئیس بخش سیاسی گارد ریاست جمهوری.

جانداد به صحبت شروع کرد و گفت: مشکل بزرگ در راه است.

 اقبال فکر کرد که این نوعی توطئه امپریالیستی است.

 اما جانداد به صحبت ادامه داد و گفت: کمیته مرکزی و شورای انقلابی تصمیم گرفته است که نور محمد تره کی باید اعدام شود. اجرای این دستور به عهده شما است.

 اقبال در جواب خاطرنشان کرد.

 تا آنجا که من می دانم ، تصمیمات کمیته مرکزی و شورای انقلابی روی کاغذ منعکس می شود.

 در این زمینه، من معتقدم که برای تحقق این دستور، ما باید یک سند مناسب داشته باشیم.

  جانداد گفت:

احمق نباش! چه سند دیگری؟

پلینوم کمیته مرکزی برگزار و نور محمد تره کی از شورای انقلابی ومنشی عمومی کمیته مرکزی حزب اخراج گردید.

 او دیگردر رأس حزب و دولت نیست. این تصمیم علنی و آشکار صورت گرفته است.

 اقبال و ودود متوجه حالت شده و گفتند: که طبق شایعات، تره کی باید به اتحاد جماهیر شوروی سفر می کرد.

 جانداد پاسخ داد که روس ها از پذیرش او امتناع کردند.

 سپس مأموران گفتند:

 اگر تره کی مرتکب جرمی شده ، باید آن را در رادیو گزارش و خبر ساز می کردند.

 جانداد اطمینان داد که همه چیز در زمان مناسب اتفاق می افتد و این کار شما نیست.

 آنچه برای ما دستور داده شده،آن را انجام دهید.

 سپس جانداد، اقبال را فرستاد تا نه متر پارچه نخی سفید برای كفن بخرد و بیاورد.

یعقوب دستور داد تا تره کی را در کنار برادرش دفن کنند.

 اقبال و روزی، پس از کمی مشکل، قبر را پیدا کردند؛ تمام مقدمات لازم را انجام دادند و سپس در ارگ با ودود دیدار کردند.

وقتی آن سه نفر به دنبال تره کی آمدند، وی لباس رسمی زيبا بر تن داشت.

 روزی گفت:

 به ما دستور داده شده که شما را به مکان دیگری ببریم.

 تره کی سعی کرد مقداری پول و جواهرات به او بدهد تا به همسرش بدهد.

 روزی به تره کی گفت که همه چیز را نزد خود نگه دارد.

آنها به اتاق کوچکی رفتند که در آن یک تخت فرسوده وجود داشت.

 تره کی کارت حزبی و ساعت خود را به افسران داد و از آنها خواست که آنها را به امین تحویل دهند.

 روزی به اقبال دستور داد دستهای تره کی  را با تکه ی سفید ببندد و به او دستور داد روی تخت دراز بکشد.

 تره کی اطاعت کرد.

 روزی دهان تره کی را بست و به ودود دستور داد پاهایش را ببندد در حالی که اقبال روی آن نشسته است.

 روزی سپس صورت تره کی را با بالشت پوشاند.

 وقتی آن را برداشت، تره کی مرده بود.

 همه چیز حدود پانزده دقیقه طول کشید.

 آنها بدون اینکه وقت خود را روی مراسم تکفين وی ضایع کنند، جسد تره کی را در یک کمپل پیچاندند و به لنداور خود گذاشتند و به سمت قبرستان بردند.

در جريان ارائه این گزارش به جانداد، آنها گریه می کردند.

شب از طریق تلویزیون اعلام کردند:

 تره کی پس از "یک بیماری کوتاه مدت وفات کرد".

ترور تره کی نقطه عطفی بود که برژنف را سخت مأیوس ساخته بود.

 وی وعده داده بود، که از تره کی حمایت و پشتیبانی می کند وگفت:

امین چه حرامزاده ای است!

 کسی را که با او انقلاب کرده بود خفه کرد.

آندروپوف، از ناتوانی بخش کاری خود در کنترول رویدادهای افغانستان زیاد افسرده بود واز همین لحظه تصمیم به سرنگونی امین گرفته شد.

اما این فاجعه تنها یک شکست شخصی نبود. علی رغم این واقعیت که بسیاری از مشاوران با سازمان های نظامی و غیرنظامی درافغانستان، این شکست را به خود اختصاص داده بودند، با وجود همه کمک های اقتصادی، نظامی و سیاسی که اتحاد جماهیر شوروی اختصاص داده بود، دولت اتحاد جماهیر شوروی و نمایندگان آن در کابل از تأثیر بر وضعیت پایتخت ناتوان بودند.

برداشت از سایت خبرگزاری روسیه

ترجمه:جیلانی گلشنیار