غفار عریف

گر چه بر واعظ شهر این سخن آسان نشود تا ریا  ورزد  و سالوس ، مسلمان  نشود

              زمانی کز فلک زاید زمان نا بوده چون باشد
              زمان بی جود او موجود و ناموجود بی مبدا
                                      « ناصر خسرو بلخی »

     در این دنیای پهناور ، افغانستان در منطقه ی آسیای جنوبی واقع بوده و جزء این کره ی خاکی شمرده می شود . حال باید پرسید که اگر افغانستان در فعل و انفعال های جیولوژیکی ، به سرزمین معدوم « ناموجود » و هستی دارنده « موجود » تغییر شکل داده باشد ؛ پس به خداوند پاک معلوم است که این دگرگونی های متضاد سبب بروز چه حادثه های حیرت آور ، هولناک و وحشتزای جیولوژیکی در کره ی زمین ، بویژه در قلب آسیا شده باشد ؟
      با در نظر داشت بار علمی مسأله ، بایست یاد آور شد که بازی با واژه های زیبا ، با لفظ پردازی های میان تهی ، با ساده انگاری های فریبنده ، با قال و قیل های عوام فریبانه ، با حرافی های درون پوسیده و منحط ؛ نمی توان در باره ی مسائل خیلی ها بغرنج سیاسی - اقتصادی - اجتماعی - فرهنگی به داوری نشست و با عقده گشایی ، عصبانیت میکانیکی و خصومت ورزی نمایشی ، پروسه ی حرکت تکاملی تاریخ و سیر وقوع تغییر ها و تحول های سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی را وارونه جلوه داد . زیرا شناخت علمی ، درست و دقیق پدیده های سیاسی - اقتصادی - اجتماعی ، همچنان تحلیل ، تجزیه ، تفسیر و بررسی شاخص های آن ، همین گونه درک نقش و اهمیت آنها در روند زندگی مردم ؛ عقل سلیم ، وجدان بیدار ، صداقت و راستی می خواهد .

                هر کسی را نتوان گفت که صاحبنظرست
                عشقبازی دگر و نفس پرستی دگرست
                نه هر آن چشم که بینند سیاهست و سپید
                با سپیدی ز سیاهی بشناسد بصرست ....

                                           « سعدی »

         و اما در باره ی این حرف که در مقال متذکره ، افغانستان یک « مملکت مقوایی » خوانده شده ، چه می توان گفت ؟
      در واژه نامه ها ، لغت « مقوا » به مفهوم : « صفخه ای ضخیم که از چند لا کاغذ و یا پارچه ساخته شده و برای تجلید کتاب و ساختن جعبه و جز آن بکار رود » آمده است .
      چه خوب شد که حال از تفویض لقب « مقوایی » به سرزمین تاریخی خویش نیز آگاهی یافتیم که در بازار کساد سیاست پردازی های موسمی از سوی سیاسی نما های فرصت طلب به آن ارزانی شده است !
      این دیگر به همگان واضح و روشن شده است که نمی شود با این گونه کج قلمی ها و با ردیف کردن و جا به جایی اصطلاح ها و واژه های ناموزون ، بی ربط و بی ضبط به موضوع و فاقد اساس و پایه های علمی و منطقی ؛ سیمای زندگی دردناک ، غم انگیز و رقتبار مردم افغانستان را به تصویر کشید و با حرکت های کج ومعوج و با اختیار نمودن ژست های عالمانه (!) خود را در صف صاحبنظران و تحلیل گران مسائل سیاسی - اقتصادی - اجتماعی قرار داد .

                   ای مایه ی اخفای حقیقت خویت
                   پوشیدگی آرایش رنگ و بویت
                   تمهید جنون مکن به اظهار عرق
                   تا آینه نشکند حیا بر رویت
                                    « بیدل »
 بر بنیاد دانش جامعه شناسی علمی تحلیل ، تفسیر و تجزیه ی پدیده های اجتماعی ، همچنان پژوهش راجع به پروسه های سیاسی - اقتصادی - اجتماعی در یک مملکت فقط در پیوند ناگسستنی با بررسی روند انکشاف و یا عقب ماندگی داخلی ؛ پدیدار شدن تغییر و تحول نوین در ساختار های اجتماعی و یا حفظ و پابرجا گذاشتن بنیاد های کهنه و پوسیده اجتماعی در جامعه ؛ چگونگی توسعه ی سیاسی و اقتصادی ؛ مطالعه ی نرخ شاخص های سطح زندگی ( بالا بودن و یا پائین بودن ) باشندگان آن سرزمین ، امکان پذیر است . همین طور بر طبق آموزش جامعه شناسی سیاسی فهم و درک این مطلب مهم دانسته می شود که در اوضاع و شرایط خاص و متفاوت تاریخی یک کشور ، موجودیت کدام علل و عواملی سبب توسعه ی سیاسی ، رشد اقتصادی و پیشرفت اجتماعی ( از لحاظ کمی و کیفی به سود رفاه ی عمومی ) می گردد و کدام مسائل از وقوع تحول و تغییر پیشرونده در ساختار های سیاسی - اقتصادی - اجتماعی جلوگیری بعمل می آورد و جریان انکشاف اجتماعی ( سیاسی - اقتصادی ) را از سرعت باز می دارد و جامعه را با رکود و عقب ماندگی رقتبار روبه رو می سازد ؟
    در این جا لازم است بدانیم که چه کسانی می توانند به موضوع های تذکار یافته در بالا ، پاسخ روشن بدهند ؟
       بدون شک همگان به یک صدا خواهند گفت : فقط آنانی که حقایق تاریخی جامعه را درک کرده باشند و با ژرف اندیشی و فهم عمیق ، رابطه ی پدیده های سیاسی - اقتصادی - اجتماعی را با همدگر بشناسند و با یک دید وسیع و روشن و با یک فکر باز پروسه ی فعالیت های اقتصادی - اجتماعی و فرهنگی نظام سیاسی حاکم بر جامعه را ( در مقاطع زمانی متفاوت ) بررسی علمی نمایند .
      با در نظرداشت پیش در آمد بالا ، گذشته ی تاریخی که در نبشته ی مطمع نظر مان باملمع کاری بی عیب و عیوب ( !) ( به استثنای ذکر حرف بهشت برین و جهنم سوزان ) خوانده شده و « باور ها و اعتقادات » در چهارچوب نظام سیاسی حاکم در جامعه ، بنابر تدبیر و درایت ( !) زمامداران خاندان سردار سلطان محمد طلایی ؛ « سقف و ستون جامعه » را می ساختند و « اسباب تداوم زندگی را » نیز « فراهم می کردند » ، آیا در حقیقت چنین چیزی بود ؟
     نخیر ، بیهوده گویی ، دروغ بافی و دروغ پردازی مشهود که تاریخ از بابت آن خجالت می کشد ، قادر نیست که بر حقیقت و واقعیت ها چیره شود !
   یاوه سرایی و هذیان گویی های تب آلود نمی تواند جنایت های تاریخی را که در حق مردم روا دانسته شده بود ، پرده پوشی کند !
    این را دیگر همه می دانند که در حدود از سه صد سال قبل ، مردم سرزمین تاریخی مان ، زجر استخوان سوز تسلط حاکمیت سیاسی عشیره ها را کشیدند و در کشمکش ها و خانه جنگی های آنان بر سرتاج و تخت ، خرد و خمیر شدند و آخرین آن نزاع دوامدار بین اولاده ی تیمورشاه سدوزایی و پسران سردار پاینده محمدخان محمد زايی ، بشمول مخالفت های ذات البینی آنان ، بود که همه و هر کدام آن با کیف و کانش در حافظه ی تاریخ ثبت است .
       جنایت های نابخشودنی در دوران سلطنت مطلقه و استبدادی عبدالرحمان خان خون آشام و خونریز و پس از آن ظلم ، بیداد و ستمگری پسرش ، امیر حبیب الله خان زنباره تا پیروزی مردم افغانستان بر استعمار انگلیس و حصول استقلال سیاسی کشور، فراموش تاریخ نشده است.

    تا پیش از سقوط استعمار کهن در افغانستان ، اشرافیت سلطنتی که بر کلیه امور مملکتی با مشت و آهن ، حاکمیت مطلقه می راند و بر تمامی شئون زندگی مردم اعمال نفوذ و تسلط جابرانه داشت ، با همه توانایی استبدادی برای حفظ و بقای مناسبات پوسیده ی نظام ارباب رعیتی ، به بهای فقر جانکاه توده های مردم و بربادی میهن ، تلاش می ورزیدند و با تحول و پیشرفت سیاسی - اقتصادی - اجتماعی که منافع قشری و خانوادگی آنان را به مخاطره می انداخت ، در مخالفت تا سرحد سرکوب خونين نيروهای ترقيخواه قرارداشتند .
     بعد از آن که محمد نادر خان ، با فریب کاری و بر اساس یک توطئه ی سازمان داده شده ی انگلیسی ، بخاطر پیاده نمودن برنامه های اسارت آور استعمار انگلیس ؛ تاج و تخت را غصب کرد و یکجا با برادرانش در افغانستان جوی های خون را جاری نمود ، آنان به جز وحشت ، ترور ، قتل ، کشتار ، قین و فانه ، حبس و زندان ، دستبرد به دارایی های عامه و ملکیت های شخصی افراد جامعه و پامال سازی منافع و حقوق اساسی شهروندان و در کل بربادی میهن عزیز مان ، چیز دیگری به میراث نگذاشتند .
      بدین سان دیده می شود که میراث شوم جلادان آل یححی حاکم برسرنوشت مردم و مملکت ، در تمام سال های حاکمیت آنان در افغانستان ( سوای پاره ی از اصلاحات نیم بند اقتصادی - اجتماعی در روشنی بهبود مناسبات بین الملی میان خلق های جهان و وارد آمدن تغییر و تحول های مثبت در اوضاع سیاسی جهان پس از شکست فاشیزم هتلری و پایان جنگ جهانی دوم  و آزادی ملل از زیر سلطه ی استعمار کهن ) ؛ تنها و تنها بربادی ، چور و غارت و عقب افتادگی سیاسی - اقتصادی - اجتماعی جامعه بود ، که با پیاده کردن سیاست های ضد مردمی و ضد ملی ، شاهراه ترقی و پیشرفت را بر روی مردم و مملکت بستند .
      آیا وحشت ، بربریت و اختناق سیاسی و اجتماعی دوران صدارت محمد هاشم خان از خاطره ها بیرون شده است ؟
      آیا کسی منکر آن شده می تواند که این جلاد تاریخ چگونه از فرد فرد شهروندان افغانستان ، بخاطر این که تسلیم سلطه ی استبدادی خانواده ی حکمران نمی شدند و درمقابل جنایت ها و زورگویی های خاندان شاهی ، از خود واکنش نشان می دادند ؛ با خشم و غضب و با بیرحمانه ترین و غیر انسانی ترین شیوه ، انتقام کشید ؟
      تا هنوز هیچ کسی کار نامه های خشونت آمیز ، دهشت بار و وحشت آور و جنایت های نابخشودنی شاه محمود خان را ، همچنان اختناق سیاسی و اجتماعی را که در شمال افغانستان ، بویژه در قطغن در حق مردم شریف و مظلوم روا داشته بود ، از یاد نبرده ، همه و همه ثبت برگه های تاریخ است .
     خود کامگی ، اعمال قدرت استبدادی ، بهره کشی بیرحمانه از مردم زحمتکش ، چور و چپاول ، تحکیم پایه های نفوذ درباریان و حفظ سلطه ی دربار به قیمت بی روز و روزگار ساختن توده های مردم ، پامال سازی حقوق و آزادی های اساسی ( فردی و اجتماعی ) شهروندان ، ایجاد موانع در سر راه رشد سطح آگاهی سیاسی و بیداری اجتماعی مردم ؛ تا تصویب و انفاذ قانون اساسی کشور در سال ۱۳۴۳ خ ، به گونه ی گذشته صرف با اندکی تفاوت های شکلی ، ادامه یافت .
       ساختار های دولتی به شدت ارتجاعی و استبدادی که با وحشت و دهشت ، ترور و اختناق سیاسی و اجتماعی ، سرکوبگری ، سلب حقوق و آزادی های فردی و اجتماعی  شهروندان ، تعبید های سیاسی ،  با اعمال قین و فانه ، حبس و زندان ... همه در خدمت دربار ودرباریان و اعیان و اشراف وفادار به سلطنت ، بودند تا آن مرحله به حال خود باقی ماندند که قوه ی اجرائیه از بدنه ی سلطنت جدا شد .

             ای نان تو گرم از تف دل های کباب
             از خجلت ظلم بایدت گشتن آب
             تا کام تو مالیده یک انگشت عمل
             بنیاد هزار خانه گشته ست خراب

                                   «

غفار عريف

تعداد مقالات در سپیده دم 157

نمایش تمام مقالات غفار عريف