چرخش سیاست روسیه در برابر طالبان

با استقرار امارت طالبان در افغانستان،اعلام کابینه سرپرست وترکیب ملی وبنیاد گرایانه آن، سطح خشونت ها، تبعیض، کشتار ، پامال ساختن حقوق بشر وحقوق زنان کشور، سرکوب خشن ومرگبار تظاهرات مدنی واجتماعات وآزادی بیان؛ همچنان راه اندازی تظاهرات عظیم اعتراضی علیه طالبان در بسا کشور های جهان، رُخ اصلی طالبان که به لطف آمریکا، پاکستان و حواریون شان صیقل زده شده بود، به نمایش گذاشته شد و تشت رسوایی آنها برای وعده های میان‌تهی وریاکارانه در عرصه داخلی و بین المللی از بام فتاد.

کشور های جهان هم به دلیل فاکتور های متذکره و ناتوانی طالبان برای مدیریت دولت وهم بنا برفشار های سنگین جوامع مربوط وافکار عامه از رسمیت شناسی حکومت طالبان واز حضور در مراسم تحلیف حکومت طالبان اجتناب نمودند؛ فلهذا این مراسم برنامه ریزی شده لغو گرديد.

خروج ذلتبار آمریکا از افغانستان وتخطی طالبان از تعهدات سیاسی در جاده پراتیک برانگیزنده بازنگری سیاسی در کشور های منطقه گردید.

در حال حاضر چهار کشور، روسیه،هند، ایران وتاجیکستان بگونه ای سیاست های همگون وهماهنگ را در برابر طالبان برگزیده اند. ایران از تعهد وتوافق طالبان با آمریکا در مورد برهم زدن اوضاع امنیتی ایران، که در جلسه محرمانه در حضور پمپئو وزیر خارجه آمریکا در ۲۰۲۰در دوحه صورت گرفت واخیرأتوسط روزنامه لومنیته L’Humanité نشریه حزب کمونیست فرانسه افشا گردید،آگاه است.

رخداد های دراماتیک سیاسی در چنبره امارت اسلامی طالبان  بر روابط پیشینهٔ مسکو وطالبان اثرات مهمی برجاگذاشت که بیگمان این بازنگری سیاسی درروسیه به مثابه بزرگترین کشور جهان براوضاع افغانستان ومنطقه مهم پنداشته میشود.

اندریوکوریبکو نویسنده وتحلیلگر معروف آمریکایی چشم انداز تغییرات سیاسی کرملین در باره طالبان را در وبگاه « ون ورلد » تحت عنوان" آیا روابط باطالبان بدتر میگردد؟"مورد تحلیل و بررسی قرار داده خاطر نشان می سازد:

"روابط روسیه و طالبان همیشه درگیر فتنه های زیادی بوده است. بیشتر به این دلیل که کرملین از بیان واضح ماهیت سیاسی خود از دو سال و نیم گذشته تا همین اواخر غافل شده بود و حتی درین هنگام، زمان برای مقابله با سردرگمی تا حد زیادی کافی نبود.

مسکو رسماً این گروه [طالبان-م]را تروریست می داند، اما همچنان به نفع صلح و امنیت با آنها همکاری می کند."

به باور نویسنده عموماً جهان به این امر اذعان کرده است که سیاست عمل گرایانه روسیه باعث شده است که در کنار پاکستان و چین به یکی از تأثیرگذارترین کشورها در افغانستان پس از خروج[آمریکا-م] تبدیل شود.

به قول نویسنده هنوز این سردرگمی وجود دارد و در مورد وضعیت روابط دوجانبه فراوان بنظر می‌رسد. چه رسد به موارد بعدی ،اظهارات اخیر مقامات روسی به این امر کمک کرده است.

ماریا زاخاروواسخنگوی وزارت خارجه روسیه پیشتر گفته بود که کشورش ممکن است پس از تشکیل دولت، مقامات جدید افغانستان را رسماً به رسمیت بشناسد، اما پس از انتصاب کابینه سرپرست در اوایل هفته،هنوز این موضوع اتفاق نیفتاده است".

به پندار این نویسنده درین مورد، دو دلیل وجود دارد: اول، این فرایند اکنون به طور کامل تکمیل نشده است و هنوز در حال پیشرفت است و دوم، روسیه از فقدان"فراگیر بودن "نظام راضی نیست، زیراتمام نیروهای قومی سیاسی این حکومت رانمایندگی نمی نمایند"

در بخشی ازین نبشته چنین آمده است: خانم زاخارووا روز بعد تصریح کرد که روسیه فقط تماس های کاری با طالبان در سطح سفارت دارد .اوگفت"صادقانه بگویم ، هیچ برنامه ای برای تماس ها یا گفتگوهای دیگر وجود ندارد." پس از آن آقای پسکوف گفت: "ما نمی دانیم که وضعیت [در مورد مواد مخدر و تروریسم] چگونه پیش می رود".

این دقیقاً به همین دلیل است که ما می گوییم این برای ما مهم است که بفهمیم که گام های اول و مراحل بعدی رهبری کنونی افغانستان چیست. وی همچنین افزود که پیروزی طالبان به نفع هیچکس نبود و سخنان قبلی سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه این کشور را تکرار کرد؛ زیرا مواد مخدر و تروریسم همچنان چالش های منطقه ای هستند."

دیپلمات ارشد روسیه همچنین گفت: "من فکر می کنم این یک مشکل آشکار است که آنها (طالبان) هنوز در مورد آنچه ابتدا باید انجام دهند. آنهابرنامه های خود را هر روز تغییر می دهند، از جمله در مورد فراگیر شدن روند سیاسی"و مراسم تحلیف دولت".

به روایت نویسنده ،این شدیدترین و معتبرترین انتقاد روسیه از زمان بازگشت طالبان به قدرت بود. این نشان می دهد که روسیه از روابط خود با طالبان برای انتقاد علنی از این گروه، هر چند به شیوه دیپلماتیک وبخاطر جلوگیری از بازتاب توهین امیز به حساسیت های آن،بقدر کافی راحت است. همه ی این تحولات، بسیاری از ناظران را گیج کرد.

نویسنده در ادامه این نبشه اذعان میدارد:"پس از آنکه آنها مراسم تحلیف خود را که ظاهراً قرار بود به تاریخ تحریک آمیز ۱۱سپتامبر برگزار شود، لغو کردند. همانطور که انتظار می رفت ، این باعث ایجاد موج جدیدی از گمانه زنی ها در مورد تیرگی روابط روسیه و طالبان شد،به طوری که برخی اکنون ادعا می کنند که موضع مسکو در قبال این گروه بدتر شده است".

نویسنده جریان مناسبات روسیه - تاجکیستان را در قبال برخورد با طالبان مورد نگرش قرار داده خاطر نشان می سازد:"در ادامه، عادی سازی واقعی روابط روسیه و طالبان احتمالاً در آینده شاهد چنین انتقادات سازنده ای خواهیم بود، به ویژه اینکه مسکو مجبور است منافع خود در افغانستان را بامتحد امنیتی خود دولت تاجیکستان،متعادل سازد.

 دولت آن کشور[تاجیکستان- م] برای پاسخ به بحران فزاینده پناهندگان و همچنین بدرفتاری طالبان باتاجیک تبار ها در افغانستان، تحت فشار قابل توجهی از سوی مردمش قرار دارد. بنابراین نمی توان تاجیکستان مورد حمایت روسیه را "تأیید کننده" ترکیب غیرقانونی دولت فعلی دانست. زیرا این امر

 می تواند باعث ایجاد روس هراسی در این کشور استراتژیک شود."

به باور نویسنده، با این حال، در عین زمان ، نمی توان شاهد بود ، که روسیه بطور علنی طالبان را تحت فشار قرار دهد تا مبادا این رویکرد روابط ومناسبات آنها را بدتر کند و منجر به این اتهامات شود که مسکو ریاکار است. زیرا مسکو طی دو دهه، دخالت امریکا در افغانستان را محکوم ساخت وچنین وانمود گردد که حال مسکو همین تلاش ها را برای مجبور کردن آن کشور به پذیزش اولویت های سیاسی داخلی کرملین در آنجا انجام می دهد.

با احترامات بی پایان

عارف عرفان

لندن،سپتامبر ۲۰۲۱

منابع :

Oneworld presss 11 September 2021 [1]