بازگشت به میز معامله؛ روسیه، غرب و افغانستان

روسیه بار دیگر از آمادگی خود برای گفت‌وگو با آمریکا و کشورهای غربی در مورد افغانستان سخن گفته است. «الکساندر وندیکتوف»، معاون دبیر شورای امنیت روسیه، اعلام کرده که مسکو آماده ازسرگیری مذاکرات با غرب در موضوعات منطقه‌ای، به‌ویژه افغانستان است. 

وندیکتوف خاطرنشان کرده که تا سال ۲۰۲۲ گفت‌وگوهایی میان روسیه و آمریکا درباره سوریه و افغانستان برقرار بوده و در برخی موارد نیز به نقاط مشترکی رسیده‌اند. اکنون، به گفته وی، روسیه خواهان احیای این روند است. 

اما این ابراز تمایل دیپلماتیک در حالی صورت می‌گیرد که «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه، پیش‌تر آمریکا را متهم کرده بود که به دنبال تسلط کامل بر روند حل‌وفصل بحران افغانستان است، امری که به گفته وی مانع از رسیدن به راه‌حل چندجانبه و واقعی می‌شود. 

از سوی دیگر، «ضمیر کابلوف» نماینده ویژه روسیه در امور افغانستان، خواستار رویکرد سازنده واشنگتن شده و آزادی دارایی‌های ملی افغانستان را یکی از پیش‌شرط‌های مهم برای آغاز مذاکرات مؤثر دانسته است. وی همچنین از همکاری روسیه با گروه طالبان در مقابله با تهدید داعش سخن گفته و تأکید کرده که داعش دشمن مشترک روسیه و افغانستان است. 

در همین حال، «سرگئی ناریشکین» رئیس سرویس اطلاعات خارجی روسیه نیز غرب را به تلاش برای بی‌ثبات‌سازی افغانستان از طریق حمایت از نیروهای مخالف طالبان متهم کرده است. به گفته وی، نهادهای استخباراتی غربی اهداف ژئوپولیتیکی خاص خود را در افغانستان دنبال می‌کنند. 

روسیه با حفظ سفارت در کابل و حذف نام طالبان از فهرست گروه‌های ممنوعه، در حال پی‌ریزی سیاستی واقع‌گرایانه‌تر در قبال افغانستان است. اما این سوال باقی می‌ماند: آیا بازگشت قدرت‌های جهانی به میز گفت‌وگو، بار دیگر افغانستان را به صحنه معامله‌های پنهان تبدیل خواهد کرد؟ 

ملت افغانستان، که دهه‌ها قربانی رقابت‌های نیابتی این ابرقدرت‌ها بوده، چه دستاوردی از این «گفت‌وگوها» خواهد داشت؟ آیا سرنوشت این کشور باز هم در اتاق‌های دربسته قدرت‌ها رقم خواهد خورد؟ 

شاید اکنون زمان آن رسیده باشد که سرنوشت افغانستان به‌جای اینکه وابسته به بازی‌های ژئوپولیتیکی قدرت‌های خارجی باشد، توسط خود افغان‌ها و با تکیه بر وحدت ملی و همکاری منطقه‌ای تعیین گردد.  

هدایت حبیب