اکادمیسین دستگیر پنجشیری

ســقوط ســـلطنت، اعــــــلان نظــــام جمــــهوری وتنــد پیـــــچ ســـــیاسی آن
(26 سرطان 1352 - 1357 خورشیدی)

نیروهای ملی دموکراتیک وترقیخواهان افغانستان پس ازتدوین تصویب توشیح نشر وانفاذ قانون اساسی 1343 خورشیدی، تلاش پرامید داشته اند تا درکشور مستعد به تکامل ما فضای سیاسی آزاد ودموکراتیکی ایجاد گردد برای مشارکت همه اقوام قبایل وپیروان ادیان ومذاهب افغانستان و برای فرزندان همه طبقات اقشار و لایه های اجتماعی میهن، بدون هرگونه تبعیض طبقاتی ملی،قومی قیبله یی جنس رنگ زبان دین مذهب ونژاد، درحیات سیاسی اداره واقتصاد ملی شرایط لازم فراهم شود. 

سیاست از کاخهای اشرافی واز انحصار اقلیت های غوطه ور درعالیترین امتیازات اجتماعی واقتصادی بیرون آید ودرمیان کلبه های تنگ وتاریک دهقانان فقیر درکوی کارگران جوان درشهر ها خیابانها ودرگوشه گوشهء وطن محبوب ما راه یابد وسازنده گان واقعی افغانستان رشد یابنده، استعدادهای شگرف وخلاق خودرا ازقوه به فعل آورند وسرانجام به سرنوشت خود حاکم شوند ولی سلاطین امیران و شاهان افغانستان از جمله محمد ظاهر (شاه متوفا) به علت پراگنده گی صفوف و ناتوانی جنبش دموکراتیک کشور، درجهت مخالف آرمانهای تحول طلبانه و وطندوستانهء نیروهای طرفدار آزادی، دموکراسی، ترقی صلح وبرابری حقوقی مردم افغانستان،گامهای اشتری نهاد و در برابر فرایند رشد نهضت دموکراتیک جامعهء مستعدبه تکامل ما آگاهانه سنگ اندازی کرد و به بهانه های گونه گون، ما نع توشیح ونفاذ قانونهای احزاب سیاسی تظاهرات و ما نع انتخابات شوراهای محلی،شهرداریها، نهادهای مدنی و دموکراتیک جامعه شد.

مردم افغانستان تشنه تحول ودیگرگونیهای فرهنگی اقتصادی ا جتماعی بوده بی صبرانه انتظار داشته اند تا امواج سرکش دریاهای وحشی آمو هیلمند هریرود کوکچه، کنرها، پنجشیر، ومرغاب رام وصحراهای تشنه لب وطن شاداب شود، معادن حاجی کگ بامیان ومس لوگر استخراج و کوره های آتشین ذوب آهن ومس بنا یابد، ازدل هندوکش بیدار وگذرگاههای آن خطوط آهن فریاد کشد.فرایند اصلاحات ارضی به سود و اشتراک ملیونها دهقان بی زمین، کم زمین، بینوایان وبادیه نشینان آغاز و انجام شود مکاتب مدرسه ها دانشگاههای نوین ودستگا ههای مفاهمه جمعی ومراکز تعلیمات عالی مسلکی جمعی گشایش یابد. جنبش سواد وسواد آموزی درگوشه گوشهء افغانستان روبه گسترش نهد وشرایط عینی وذهنی ملت سازی فراهم شود.

و لی شوربختانه به اینهمه خواستهای دادخواهانهء دهقانان بی زمین کمزمین مالداران بادیه نشینان و کوچنده گان سرگردان افغانستان دردوران "دموکراسی تاجدار" و سیطرهء نظامات سخت جان قبیله سالاری وزمینداری اربابی تو جه لازم نشد دران سالها اوضاع اجتماعی واقتصادی کشور از بد بدتر شد، فقر سیاه و بیکار ی بیداد میکرد صدها هزار خانوادهء دهقا نان غور فاریاب بادغیس فراه و نیمروز بدخشان میمنه و هرات، در قحط سالهای آغاز دههء دموکراسی پیش از کودتای 26 سرطان 1352 زنجیر های زمینداران بزرگ و بهره کشان روستاها را پاره و مجبوربه مهاجرت به شهرهای افغانستان وکشورهای ایران پاکستان وامارات عربی کر ده واز فرایند تولید کشاورزی ساقط کرده بود درچنین وضعی زدوبند، کشت وخون توطیه تقلب وجعلکاری درکشورما روبه افزایش نهاد بازار جاسوسان مسلکی دوران مستبدان "کبیر وصغیر" بار دیگر رونق گر فت. تعقیب وپیگرد ترقیخواهان وتحول طلبان آغاز یافت افزارهای آشکار و پشت پرده دستگاه حاکمه در دههء دموکراسی، با آلات دقیق وپیشرفتهء ضبط صوت مجهز گردید.

جنبش سوم عقرب 1343 خورشید ی جوانان ودانشجویان دانشکده های دانشگاه ودانش آموزان لیسه های شهر کابل به فرمان جنرال سردار عبدلولی داماد فعال مایشاء شاه سرکوب خونین گردید زنده نام حسن خیاط و شکر الله شهید شد و عبدا لرب دانشجوی دانشکدهء انجنیری زخمی گردید شکرالله دانش آموز لیسهء زراعت کابل از ولایت غزنه، حسن خیاط وعبدالرب هردوازدره های شهید پرور پنجشیر سربلند کرده بود.

درین جنبش جوانان شهرکابل محمد طاهربدخشی، سلطان علی کشتمند ،انجنیر محمد عثمان استاد دانشکدهء علوم، محمود بریالی وبصیر رنجبر دانشجویان دانشگاه کابل وشماری ازدانش آموزان مکاتب عالی به گناه اشتراک فعال وسخنرانیهای آتشین، ازسوی پولیس توقیف شدند خواستها ومطالبات دادخواهانه صنفی کارگران صنعتی ترانسپورتی کارمندا ن هوایی ملکی انجنیران معادن وبرق، یکی پی دیگر ی درشهر کابل وولایا ت با سرنیزهء غند ضربه وپولیس به خاک وخون کشیده شد دانشجویان استادان معارف و دانشکده های کابل وننگرهار، کارمندان وکارگران فابریکه های افزار سازی جنگلک نساجی گلبهار نساجی گلبهار، پلخمری،بگرامی وفابریکه خانه سازی کود وبرق شبرغان به گناه مظاهره ها وطرح قانونی، مطالبات صنفی خود خلاف ارزشهای مصرحه در قانون اساسی بدون حکم محاکم با صلاحیت زندانی یا ازکار برکنار شد ند درجریان انتخابات دوره های 12 - 13 ولسی جرگه، خون دهقانان تورک تبار ولایت سرپل کنونی درپیش چشمان ستمدیدهء دهقانان فقیر ازسوی ولید حقوقی رییس دارالا نشای قوه قضاییه ومهرهء درشت دربار، بسود سر برآ ورده گان قبیلهء اسحاق زایی و زمینداران بزرگ سرپل شبرغان پامال گردید به دستور سردارعبدالولی دکتر، "ولید حقوقی " نماینده برجستهء دربار وستره محکمه در حوزه های انتخاباتی پنجشیرکندز مقر چاه آب مداخلات آشکار وپنهانی سازمان یافت هادی کریم اکرم کارگر و حاجی قادر بهیار نامزدان پیروزمند ولسوالی پنجشیر کندز چایاب ومرا به شیوه دوران استبداد استعماری به بهانهء دروغین دادن شعارهای ضد شاه - نظام سلطنتی وتحریک مردم به قیام، غایبانه سجل ودرمحکمه ولایت کاپیسا به 7 سال حبس واعمال شاقه و سپس درمحکمه های استیناف وتمییز به شش سال حبس محکوم کرد ند زندانها ی محلی ولایتی ومرکزی قلعه جدید وقلعه کرنیل ولایت کابل وپلچرخی هریکی دبستان ودانشکده های مظلومان تاریخ معاصر بود.

درین دبستانها وزندانها، قادر به شناخت ژرف افراطکاریهای مستبدانهء نظامات سلطنتی سجلسازیها دوسیه بازی شکنجه های جسمانی روانی وجعلکاری دستگاههای پولیس سارنوالی دستگا ههای قضاء وتوطیه های سیاه مهره درشت هیآءت حاکمه شدم رنجها ی بیکران این مظلومان تاریخ درژرفای شعور ورو انم این حقیقت را شعله ور ساخت تا با باوری هزاربار نیرومند تر از پیش در جهت تغییر کیفی این نظام فساد پرور پیکار بی امان کنم واز راهی که گزیده ام برنگردم خلاصه هنگامی که زحمتکشان و توده ها ی ستمدیده میهن ما تازه بیدار ومتشکل میشد. جمعیت دموکراتیک خلق ودیگر سازمانهای سیاسی وشاخه های انشعابی ورویندهء آن، زنجیر شکنی وفریاد اعتراض خودرا علیه ظلم ملی واجتماعی درگوشه گوشهء افغانستان بلند میکرد وتضادهای فکری ومرامی میان نیروهای راستی چپی وطرفدار ا ن رشد سرمایه داری دلال وسازمانهای تندرو وکندرو تشدید مییا فت واز ژرفای جامعهء پرتب وتاب ما به سطح می آمد وکشمکشهای خونین در ا ینجا و آنجا اتفاق می افتاد و در دوراههء حرکت تاریخ قرارگرفته بود. ضرورت آرایش نوین نیروها وصف آرایی جدید بیش از هرزمان دیگری محسوس بود درچنین وضع آشفته، سردار محمد داود پس از نه سال واند ماه ترصد و انتظار، به پشتیبانی فعال قطعهء کماندو قوای هوایی وقوای چها ر زرهدار درنیمه های شب مهتابی وسپید 26 سرطان 1352 خورشیدی (برابر به 17 جولای 1973م) درغیاب محمد ظاهر(شاه متوفا) به ارگ سلطنتی شباخون زد ودرنتیجهء هجوم دلاورانه فرمانده فیض محمد وزیری ودیگر افسران جوان کماندو،وپیلوتان قوای هوایی، ناقو س مرگ سلطنت در قلب پرتپش میهن ما به صدا در آ مد و نظام جمهوری درصبح فردای 26 سرطان1352 خورشیدی برای نخستین بار درتاریخ ازسوی سردارمحمد داود در رادیوافغانستان اعلان گردید اگر که، جنرال سردارعبد لولی داما د محمد ظاهر شاه. خواهر زاده شاه امان لله، فرزند مارشال شاه ولی، برادرزادهء سکه محمد نادرشاه فرمانده قول اردوی مرکزی ارکانحرب اکادمی نظامی انگلیس ودرنهایت رقیب جوان و مقتدر سردار محمد داود بود وبه اساس ضرب المثل "آسیا ی پدر کاربه نوبت " از سوی نزدیکا ن دربار وارث تخت وتاج خاندان سلطنتی پنداشته میشد ولی به باورم رقابت میان این دو بازوی ظاهرا راستگرا وملیگرای خاندان سلطنت به هیچ رو انگیزهء این قیام وسقوط سلطنت نبوده است زیرا اگرمنافع خاندان سلطنتی با خطر جدی مواجه می بود سردار محمد داود، دردوران صدارت نوراحمد اعتمادی بدون ترصد و انتظار و به آ سانی لشکرکشی و نظام جمهوری را اعلان میتوانست.

شاه ایران به دو دلیل عمدهء زیرین سردارعبد لولی را شایستهء رهبری افغانستان تصور میکرده است: یکی مخا لفت آشکار او علیه دوام سیاست عدم انسلاک دوستی وهمکاری - افغانستان با دولت شوروی و دودیگر او به تاج وتخت بریتانیای کبیر، وفادار ی بیچون وچرا داشته است سردارمحمد داود به این دلیلهای آشکار شاید به مشورهء شاه مخلوع، برای تصرف قدرت سیاسی، سقوط سلطنت، بهر ه بر داری از افسران جوان وآموزش یافتهء اتحاد شوروی، رویداد 26 سرطان 1352 خورشیدی را سازمان داده وبا چنین واکنش پیشگرانه، بازیهای سیاسی دخالت ومداخله شاه ایران ومحافظه کاران انگلیس وامریکا را درامور داخلی افغانستان خنثا کرده باشد.

این قیام شش ماه پس ازامضای قرارداد آب هیلمند میان موسی شفیق صدرا عظم افغانستان وهویدا صدراعظم ایران و انجام تظاهرات صلح آمیز ازسوی محمد هاشم میوند وال رهبر حزب مترقی دموکراتیک،افغان ملت و فرکسیونهای خلق وپرچم علیه معاهدهء آب هیلمند وپخش شبنامه سازمان نوبنیاد گروه کا ر " دردانشگاه کابل، برای واژگونسازی نظام سلطنتی آ غا ز وانجام شد به هر حال قیام بدون خونریزی، تحول ومانور سیاسی سردار محمد داود وعضو برجستهء خاندان سلطنتی غالبا برای این اهداف سازماندهی گردید تاخطردخالت ومداخله، حضور ونفوذ شاه ایران در کشور، نقب گذاری وخنثا شود سلطهء خاندان سلطنتی تداوم یابد. اعضای خاندان سلطنتی از چنگ خشم وغضب انقلابی خلق خشمآ گین افغانستان آزاد وبا اعزا ز واکرا م رهسپا رایتالیا شوند ودر نهایت افسران تحول طلب اردو توسط سردار محمد داود نمایندهء برجسته خاندان سلطنتی نخست شناخته وسپس شکار بی نقش وبه تدریج تصفیه شوند و به این نیرنگهای درباری، قدرت سیاسی بازهم برای سالیان درازی درانحصار خاندان سلطنتی وسلطنت طلبان وافغانان برتری جو باشد فرایند انتقال حاکمیت ملی به مردم وشهروندان میهن ومردم آزادهء افغانستان، بازهم کند وکند تر ودرنهایت مسألهء جنجا ل بر انگیز خط دیورند، بسود پاکستا ن وسلاطین بی تاج خاندان سلطنتی حل وفصل گردد.

موضوع دیگری که این حدس وگمان را تقویت میکند حقایق تاریخی ای میباشد که درکتاب " افغانستان ددیموکراسی اوجمهوریت په کلونو کی 1963-1978 " نوشتهء شاغلی غفارفراهی وکیل بالا بلوک ولایت فراه باتاب روشن یافته است اینک ترجمه خاطره های ملاقات دوران وکالت شاغلی غفار فراهی وکیل ولسوالی بالا بلوک فراه، با موسی شفیق صدراعظم ص ص (205 - 206) از زبان پشتوبه زبان فارسی دری بدون آراستن وپیراستن وکم وبیش نشر میشود: " از زنده یاد موسی شفیق پرسیدم که: د ر افغانستان صدراعظمان بسیاری آمده ورفته اند ولی هیچیکی از آنان برای حل مسأله مهم دیورند اقدام نکرده اند وشما چرا مایلید که این مسآله را با چنین شتابی حل کنید؟ جناب فراهی روایت میکند که موسی شفیق، درپاسخ من با چشمان اشکبار گفت: " به همین علت است که افغانستان تا این درجه پسماند ه است ازین رو من فیصله کرده ام که تمامی مسأله هاازجمله خط دیورند وموضوع پشتونستان و دیگر مسایل افغانستان را حل کنم وازان پس تاریخ بر من قضاوت کند."

به باورم خوشبینی تاریخی وبلندپروازانهء محمد موسی شفیق صدراعظم وتلاشهای هاشم میوند وال در میان مقا مات بلند پایهء ارد و ی شاهی،وبازیهای سیاسی پشت پرده شهنشاه ایران بسود برگردانیدن سردار ولی به قدرت، این واقعیت را به روشنی آشکار میکند که: سردار عبدالولی محمد موسی شفیق و محمد هاشم میوندوال همه مهره های درشت جناحهای های مخالف ومختلف هیأت حاکمهء افغانستان بوده اند که برای تصرف قدرت سیاسی سقوط سلطنت واستقرار نظام جمهوری درافغانستان ازراههای مسالمت آمیزیا قهر آمیز درسطح ملی منطقه وجهان تلاش تب آ لود داشته ا ند ولی درین میان، فرکسیونهای عمده خلق وپرجم وشاخه های فرعی آن سرانجام " قرعهء فا ل " را بنام سردار محمد داود زدند.فقط درچنین اوضاع وشرایط پیچیده ودشوا ر ملی ویبن المللی ناقوس مرگ سلطنت نیمه جان وو اژگونسازی محمد ظاهر شاه به صدا درآمد سردارمحمد داود به تاریخ 17جولای 1973 م (برابر به 26 سرطان 1352 خورشیدی) بر سرنوشت توده ها ی مردم سیطرهء بی چون وچرا یافت وقدرت سیاسی پس از دهسال سیاست بازی،بحران کشمکشهای خونین وتوطیه برای کسب وحفظ قدرت، به چنگ یکی ازسپهسالارا ن خاندان سلطنتی افتاد وعمر استبداد خاندان سلطنتی با استقرار نظام جمهوری طولانی شد ولی درپایان کار چون ماهی های مرده به جنبش روبه زوال اقمار امپریالزم و با مثلث وهابیان کشورهای عربی خاورمیانه، شاه نیمه جان ایران ومرداب بنیاد گرایان پاکستان همگام شد ند و شوربختانه درین قمار خطر ناک سر وسنگر استوار جنبش عدم انسلاک را درقلب آسیا پاک به باخت و با حمله دیوانه وار، بر نیروهای ملی ودموکراتیک جامعه درکشورمستعد به تکامل ما، افغانستان را به یکی از گرهگاههای تضادهای حاد منطقه وجهان ما مبدل ساخت وبا چنین ماجرا جوییهای نظامی بارعظیم این مسئولیتها را به شانه حزب دموکراتیک خلق افغانستان وشاخه های انشعابی آن نهاد خدایش بیا مرزد.

باعرض حرمت

اکادمیسین دستگیر پنجشیری

ایا لت واشنگتن - امریکا

26سرطان 1389 خورشیدی (17جولای 2010ع)